DERSTEN ELDE ETTİĞİMİZ KAZANIMLAR
Zekeriya EFE
14922723
Doktora
Elhamdülillah
bir lütüf olarak inzal buyurulan Kur’an’ı Kerim’in anlaşılması noktasında
Kur’an ilimlerine dönem başında itibaren "Bilginin Bütünlüğü"
kapsamında Müslüman kültüründe temel unsur olarak bakılması gerektiğini,
ilimlere parçacı bir yaklaşımla bakılamayacağı imkânına sahip olduk. Artık
günümüzde bir alanda araştırma yaparken sadece o sahayla değil aynı zamanda onu
ilgilendiren diğer alanlarla da birebir ilişki içerisinde olmamız gerektiğini görmüş
bulunuyoruz. Bir alan dalı olan Tefsirle uğraşırken aynı zamanda diğer İslam
İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam Tarihi ile da uğraşmamız veya en
azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini kavramış bulunuyoruz.
Taberî ve İbn Kesîr'in
tefsirlerinden mukayeseli olarak karşılaşmalarına vakıf olduk. Bu iki tefsirde
özellikle "Sebeb-i Nüzul" rivayetlerinide dikkatimize sunulan
sebeb-i nüzul rivayeti- sebeb-i nüzul değerlendirmesi ayrımı dikkat çeken bir önemli
husustu. Bunun iki unsuru olan Ayet-Hadis, Vahiy-Vakıa münasebeti kavranması
gereken önenmli bir unsurdu.
Bu arada Kavram ve
Terim" kelimeleri birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın bir
tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna şahid olduk.
"İhtilaf ve Hilaf"
kelimelerinin hem sözlük hem de terim anlamlarını vakıf olduk. Maksat aynı
olduktan sonra delil ve yöntemin farklı olması kavga yerine genişlik-ferahlık oluşturacağı
dikkatimize sunuldu.. Hz. Peygamber'in "Ümmetimin ihtilafı
rahmettir." Hadis-i Şerifi ile
hayatın inşasının ihtilaf üzerine kurulu olduğu gerçeği bilimsel bir tablo
olarak kavrayışımıza sunulduğunu gördük.
Kur'an Nedir? adlı eseri okuyarak değerlendirme
şansını yakaladık. İlim talebesinin amacının entelektüel olsun diye ilim öğrenme
olmadığını, ilmiyle hemhâl olan bir ilim adamı yolunda çaba sarfetmemiz
gerektiğini, hocamızın ilim-irfan-hâl diye
özetlemeye çaılıştığı üç kelimeyele ifadesini bulan bilmek, tanımak ve hemhal
olmak gerektiğini anladık.
Çizmeye
çalıştığımız bu çerçeveyle beraber tarihsel arka plan diye de ifade ettiğimiz
esbab-ı nüzul ilmi, İslam’ın, özellikle ayetlerin doğru bir şekilde anlaşılması
ve ileriki nesillere doğru bir şekilde aktarılması gerktiğini, keyfi
yorumlardan insanın sakınması icab ettiğini, keyfi yorumlara karşı tefsir
esbabı nuzül ve tefsir rivayetleriuyle önüne geçilbileceğini kavramış bulunuyoruz.
Bu konuda Sahih rivayetlere ağırlık vermekle birlikte anlayış olarak da onu
tarihin bir dönemine hapsetmekten sakınmamız lazım olduğundan, ilahi vahyin
üzerinde çalıştığımızı asla unutmamalıyız.
Saygılarımla
DERSTEN ELDE ETTİĞİMİZ KAZANIMLAR
Zekeriya EFE
14922723
Doktora
Elhamdülillah
bir lütüf olarak inzal buyurulan Kur’an’ı Kerim’in anlaşılması noktasında
Kur’an ilimlerine dönem başında itibaren "Bilginin Bütünlüğü"
kapsamında Müslüman kültüründe temel unsur olarak bakılması gerektiğini,
ilimlere parçacı bir yaklaşımla bakılamayacağı imkânına sahip olduk. Artık
günümüzde bir alanda araştırma yaparken sadece o sahayla değil aynı zamanda onu
ilgilendiren diğer alanlarla da birebir ilişki içerisinde olmamız gerektiğini görmüş
bulunuyoruz. Bir alan dalı olan Tefsirle uğraşırken aynı zamanda diğer İslam
İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam Tarihi ile da uğraşmamız veya en
azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini kavramış bulunuyoruz.
Taberî ve İbn Kesîr'in
tefsirlerinden mukayeseli olarak karşılaşmalarına vakıf olduk. Bu iki tefsirde
özellikle "Sebeb-i Nüzul" rivayetlerinide dikkatimize sunulan
sebeb-i nüzul rivayeti- sebeb-i nüzul değerlendirmesi ayrımı dikkat çeken bir önemli
husustu. Bunun iki unsuru olan Ayet-Hadis, Vahiy-Vakıa münasebeti kavranması
gereken önenmli bir unsurdu.
Bu arada Kavram ve
Terim" kelimeleri birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın bir
tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna şahid olduk.
"İhtilaf ve Hilaf"
kelimelerinin hem sözlük hem de terim anlamlarını vakıf olduk. Maksat aynı
olduktan sonra delil ve yöntemin farklı olması kavga yerine genişlik-ferahlık oluşturacağı
dikkatimize sunuldu.. Hz. Peygamber'in "Ümmetimin ihtilafı
rahmettir." Hadis-i Şerifi ile
hayatın inşasının ihtilaf üzerine kurulu olduğu gerçeği bilimsel bir tablo
olarak kavrayışımıza sunulduğunu gördük.
Kur'an Nedir? adlı eseri okuyarak değerlendirme
şansını yakaladık. İlim talebesinin amacının entelektüel olsun diye ilim öğrenme
olmadığını, ilmiyle hemhâl olan bir ilim adamı yolunda çaba sarfetmemiz
gerektiğini, hocamızın ilim-irfan-hâl diye
özetlemeye çaılıştığı üç kelimeyele ifadesini bulan bilmek, tanımak ve hemhal
olmak gerektiğini anladık.
Çizmeye
çalıştığımız bu çerçeveyle beraber tarihsel arka plan diye de ifade ettiğimiz
esbab-ı nüzul ilmi, İslam’ın, özellikle ayetlerin doğru bir şekilde anlaşılması
ve ileriki nesillere doğru bir şekilde aktarılması gerktiğini, keyfi
yorumlardan insanın sakınması icab ettiğini, keyfi yorumlara karşı tefsir
esbabı nuzül ve tefsir rivayetleriuyle önüne geçilbileceğini kavramış bulunuyoruz.
Bu konuda Sahih rivayetlere ağırlık vermekle birlikte anlayış olarak da onu
tarihin bir dönemine hapsetmekten sakınmamız lazım olduğundan, ilahi vahyin
üzerinde çalıştığımızı asla unutmamalıyız.
Saygılarımla
Sema YİĞİT
14952706
Birleşik Doktora
Bu
derste Kuran ilimleri hakkında ve özellikle esbab-ı nüzul hakkında geniş bilgi
sahibi olduk. Esbab-ı nüzul rivayetlerinin tek tip olmadığını ve bu alandaki
rivayetleri okurken hangi kriterlere göre değerlendirmeler yapmamız gerektiğini
öğrendik. Sebeb-I nüzul rivayetleri ile sebeb-I nüzul değerlendirmeleri
arasındaki incelikleri gördük. Taberi ve İbn Kesir tefsirlerindeki rivayetlerle
karşılaştırma imkanı bulduk.
Kavram
ve Terim üzerinde durarak anlam çerçevelerini ve anlam dünyalarındaki farklılıkları görmeye
çalıştık. İlim-irfan ve hal kelimelerinden hareketle ilim talep etmenin yollarını keşfettik.
Kuran
ve 23 yıllık nüzul döneminde meydana gelen hadiselere bilginin bütünlüğü
açısından bakmayı öğrendik.
Adı ve Soyadı: ALİ AKKUŞ
Öğrenci
No: 14922706 ( DOKTORA)
Dönem:
2014/2015 BAHAR DÖNEMİ
Konu:
ESBAB-I NÜZUL II-3.ÖDEV
ALTI ÖDEVİN SAĞLADIĞI KAZANIMLAR;
Bahar döneminde verilmiş olan altı ödev, aslında bir biri ile bağlantılı tek bir ödevmiş gibi değerlendirilebilir. Çünkü bu ödevler, bir birlerini tamamlamakta ve kişinin tedrici bir şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Ödevleri yaparken, kendi ilgi alanlarımızı keşfedebilir ve ileriki yıllarda yapacağımız çalışmalara zemin hazırlayabiliriz. Bu anlamda ödevler benim için, öncelikle zihni bir yolculuğun durak noktaları olmuştur.
Bu dönem yazmış olduğum kazanımlar makalesi, önceki dönem bilgilerine yeni bilgi ve kazanımların eklenmesi ile oluşturulmuştur. Yeni kazanımlar makalenin sonunda belirtilmiştir.
Bilginin bütünlüğü, bütün bilgi alanlarını kapsayacak kadar genişletilebilmesi ile birlikte, özellikle İslami alandaki bilginin, hem kendi içinde ve hem de diğer alanlardaki bilgiler ile olan bağlantınsın ortaya çıkarılmasında, daha doğrusu farkına varılarak daha net bir şekilde ifade edilmesinde önemli katkılar sağlamış ve bu konuda motive etmiştir.
Bilginin bütün olarak algılanması ve bu yöndeki bakış açısının oluşturulmasından sonra, daha özelde, İslami bilgi ve birikimin de aynı şekilde bir bütün içinde işlediğinin farkına varılması ve arka plandaki bu bağlantıların ortaya çıkarılarak incelemesi, uzmanlaşmalar sonucu ayrıntıda boğulan zihnin yeniden toparlanmasını sağlamaktadır. Bu bağlamda, tefsir, hadis ve fıkhın aynı bakış açısı ile irdelenmesi, bütünlüğün sadece teoride değil, aynı zamanda pratikte de İslam tarihi boyunca var olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun doğruluğunun tarihsel olarak test edilip doğrulanması, bütün branşların bir birine olan ihtiyacını ve birlikte çalışmanın önemini de ortaya çıkarmaktadır.
İslam tarihinin başlangıcından günümüze kadar, bütüncül bir tarzda incelenmesi, aslında her hangi bir bilim dalında, o bilime giriş yapılmadan önce, bilimin kendi tarihinin ve geçirmiş olduğu tarihsel gelişim ve aşamaların incelenmesinin vazgeçilmezliğine işaret etmektedir. İslam tarihi bu anlamda, başlangıç aşamasında, tarihin belli bir diliminde, Arap toplumuna hitap ederek başlamıştır. Bu canlı tarihin anlaşılması, aslında, nüzul dönemindeki orijinal tarihin ortaya çıkarılması, öncelikle nüzul sebeplerinin incelenmesine bağlıdır. Sebeb-i nüzul, olayların doğru bir şekilde ortay konmasını sağladığı gibi, bu orijinal tarihin arkasında yatan temel ve genel yapının anlaşılmasını da sağlamaktadır. İslam tarihinin daha sonraki gelişim süreçleri, bu orijinal tarihin bir yorumu niteliğini taşımış ve İslam’ın her dönemde yaşanabilir olduğunun da kanıtlarını vermiştir.
Adap ve talim konuları da günümüz İslam dünyasının ıstırap çektiği konuların başında gelmektedir. Bunun önemine binaen bu tür ilgili konuların araştırılması ve en azından gündemde tutulması, Müslümanların medenileşme süreçlerine bir katkı yapacağı da açıktır. Çünkü bilimlerin, özellikle de İslami bilimlerin temel amaçlarından birisi de insanların eğitimi, ruhi ve manevi gelişmelerinin sağlanmasıdır. Bu bağlamda, belirtilen kavramlar meselenin tartışılmasına bir giriş niteliğinde olabilecektir.
Bahsetmiş olduğumuz bu uzun tarihin incelemesi, ebetteki bilimsel kaynak ve makalelerin elde edilmesi ile mümkün olacaktır. Bu anlamda, kitap ve makale taranması araştırma yöntemleri açısından önemli olmaktadır. Ayrıca, bilgilerin internet üzerinde paylaşılması, hem bir bilgi birikimi sağladığı gibi, hem de bilgiye ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Eskiden, şifahi olarak başlayıp, daha sonraki tedvin döneminde yazılı hale geçerek aktarılan İslami bilgi birikiminin, günümüzde bilgisayarlar aracılığı ile internet üzerinden sağlanması, dijital yönteme geçişin habercisi olmaktadır. Bu gayretler, bilginin saklanması ve aktarılması çalışmalarına büyük katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca bilgilerin internet vasıtasıyla saklanması, derslerle olan irtibat ve iletişimin daha sonraki yıllarda da devam etmesini sağlayacaktır. Bu şekilde, tarihsel süreç içerisinde, daha sonra gelen ders gruplarının gelişmesi ve önceki dönemleri ile karşılaştırılabilmesi olanağını da sağlanmış olacaktır. Bu tarz bir yöntem, muhtemelen tarihin kendisinin yorumlanmasında da kayda değer katkılar sağlayacaktır.
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
AD VE SOYADI: TURHAN YOLDAŞ
ÖĞRENCİ NO: 14922720
DÖNEM: 2014-2015 BAHAR DÖNEMİ
PROĞRAM: DOKTORA
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
Dersimizden bilginin bütün olduğunu, Müslüman bir kişi bütüncül bir bilgiye olmasını gerektiğini öğrendik. Kalp ve vicdanı aydınlatan dini ilimler söz konusu olduğunda bu manada, bütüncül bakış açısı önem arz etmektedir. Dini ilimler birbirinden bağımsız değiller. İlk dönemde bu ilimler iç içe ortaya çıktılar ve iç içe yazıldılar, sonraki dönemlerde birer müstakil disiplin haline geldiler. İslami ilimlerin birbiriyle pareler olarak geliştiğini, bunların birbirinden tam olarak bağımsız olmadıklarını ve bir İslam âlimin bütün dini ilimlerden haberdar olmasını gerektiğini belirtmekte fayda vardır.
Esbab-ı nüzul ilmi, ayetlerin doğru bir şekilde anlaşılması ve ileriki nesillere doğru bir şekilde aktarılması gerektiğini anlıyoruz. Keyfi yorumlardan insanın sakınması gerektiğini, keyfi yorumlara karşı esbabı nüzul ve tefsir rivayetleriyle önüne geçirilebilir. Bu konuda Sahih rivayetlere ağırlık vermekle birlikte anlayış olarak da onu tarihin bir dönemine hapsetmekten sakınmamız gerektiğini, ilahi vahyin üzerinde çalıştığımızı asla unutmamalıyız.
Kur'an ve bağlam hususunda, Kur'an'ın anlaşılmasında esbabî-Nüzulun ehemmiyetinin çok büyük olduğunu anlıyoruz. Özelikle Kur'an'ı Kerim'in indiği dönemden haberdar olmak, o dönemde meydana gelen olayları, sorulan sorular ve bunlara karşı bir cevap mahiyetinde inen ayetleri bilmek Kur'an'ın anlaşılması için çok önemlidir. Hz. Peygamber'in ayetlerle ilgili beyanları ve sahabelerin müşahedeleri de Kur'an'ı anlamak açısından çok önemli olduğunu vurgulamak gerekir. Ve bu konuda yazılan eserleri ve makaleleri tespit etmek ve onlardan yaralanmak açısından önemin çok olduğunu belirtmek gerekir.
Ayrıca sebeb-I nüzul rivayetleri ile sebeb-I nüzul değerlendirmeleri arasındaki ince farkı gördük. Taberi ve İbn Kesir tefsirlerindeki rivayetlerle karşılaştırma imkanı da bulduk.
Saygılarımla…
Adı Soyadı: Ensar YILMAZ
Öğrenci No: 14922712
Ders Grubu: Doktora
Dönem: 2014-2015/Bahar Dönemi
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
Bu dersten;
Kur’an-ı Kerimin iyi anlaşılmasında Esbab-ı Nüzulün rolünün iyi kavranması, bunun için ise Ulumül Kur’an ve Esbab-ı Nüzulün kavram ve çerçeve tanımlarının yeniden yapılması gerektiği;
Bütün Kur’an ilimlerinin birbirine tedahül ettiği, tüm bu ilimleri kapsayacak, Kur’an’ın anlaşılması yolunda anılan ilimleri külli kaidelerle istifadeye sunacak bir ilim kavramına ihtiyaç olduğu ve Kur’an İlimleri kavramının Kur’an’ın işaret ettiği bütün bilgi sahalarına şamil olan bir alan olarak tanımlanamayacağı;
Esbab-ı Nüzul ilminin ilk dönemlerden itibaren özel öneme haiz olduğu, Kur’an’ın anlaşılmasıyla eş değerde mütalaa edildiği ve bugün itibariyle “Nüzûl ortamında meydana gelen bir hâdise veya Hz. Peygamber'e yöneltilmiş bir soruya, vuku bulduğu günlerde, bir veya daha fazla âyetin, tazammun etmek (hâdiseyi-soruyu kapsayan nitelik ve özellikleri içermek), cevap vermek veya hükmünü açıklamak üzere inmesine vesile teşkil eden ve vahyin nazil olduğu ortamı resmeden hâdiseye sebeb-i nüzûl denir." tanımının yapılabileceği;
Esbab-ı Nüzulün ancak sahih rivayetle bilinebileceği, rivayetlerin sistematik olarak tasnif edilmesi gerektiği, sebep ifade etmede nass olanla olmayanların ayırt edilmesi gerektiği, bu şekilde nüzul ortamına ait olan rivayetle, ayetin manasını açıklama gayesi ile yazılan tefsir rivayetlerinin ayrışmış olacağı;
Sahabeden gelen rivayetlerin müsned-merfu kabul edilemeyeceği sebebiyle, bu rivayetlerin ve tabiinden gelen mürsel esbab-ı nüzul rivayetlerinin tefsir için yapılan rivayetler olarak anlaşılması gerektiği; Esbab-ı Nüzul rivayetleri değerlendirilirken “ itibar lafzın umumiliğinedir, sebebin hususiliğine değil” kuralının göz ardı edilmemesi gerektiği;
Esbab-ı Nüzul de teaddüd ve teahhür meselesinin, rivayetlerin tasnifi ve siygalarının tetkiki ile anlaşılır olacağı; Esbab-ı Nüzul değerlendirmelerinde Kur’an’ın bütünlüğünün dikkate alınması ve siyak-sibak’ın göz ardı edilmemesi gerektiği;
Esbab-ı Nüzul ile tarihsellik ilişkisinde dikkat edilmesi gereken hususun, tarihilik-tarihicilik kavramlarının doğup geliştikleri dünya görüşünün bir parçası olduğu, bu kavramın ortamından soyutlanarak anlaşılmasının zor olacağı, Esbab-ı Nüzul ile tarihsellik ilişkisine insanın tarihi bir varlık olduğu noktasından bakılması gerektiği;
Esbab-ı Nüzul’ün, Kur’an-ı Kerimin soyut bir düşünce olarak kalmadığının, yaşanmış, yaşanan ve yaşanacak olan bir gerçeklik ve hidayet rehberi olduğunun açık bir delili olduğu anlaşılmıştır.
Kur’anı anlamada sebebi nüzul’ün rolü farklı açıdan daha iyi kavrandı. Tarih okumaları yaparak ilimlerin nasıl iç içe olduğu, birbirlerini tamamlayan mütemmim cüz’ler oldukları görüldü. Ayrıca daha verimli çalışmalar yapılabilmesinin bu alanda uzmanlaşmış kadroların ortak çalışmaları ile mümkün olabileceği malum oldu.
Bilginin insanı nitelik olarak olgunlaştırması gerektiği, bu noktada insanın karakterine pozitif manada etkisinin olması gerektiği anlaşılmaktadır. Daha doğrusu bilginin iyi yönde etkisinin olması gerektiği, aksine bir durumun yapılan ilmi çabalarda bir değerinin olamayacağı görülmektedir. Çünkü bu çağda bilgiye ulaşmak artık çok kolaylaşmıştır. Zihinler bilgi depolamaya artık ihtiyaç duymamaktadır. O halde geriye bilginin insanda yapacağı dönüşüm kalmakta, önemini artırmaktadır. Yani bilgiyi işleme melekesi ve işlemden geçen insanın elde edeceği hasılat önemli hale gelmiştir. İşte karakter eğitimi dediğimiz bu olgu öne çıkmaktadır. Dolayısıyla fikir üretme alanında çaba sarf eden herkesin bu noktayı nazarı dikkatten kaçırmaması gerekmektedir.
HATİCE MERVE
ÇALIŞKAN
13922768 DOKTORA
“Bakmak, görmek, anlamak, anlamları fark etmek ve anlam küreye girmek”
ifadelerinin önemini kavradık. Hz. Muhammed Kur'ân-ı Kerim’i okuyor, düşüyor,
anlıyor, yaşıyordu. Bu daha sonra “sünnet” diye isimlendirilmiştir. Bu bağlamda
Hz. Muhammed, sahabe, tabiun ve diğer dönemleri doğru anlamanın önemini
anladık.
“Bilginin Bütünlüğü” çerçevesinde
her bilgi alanının diğeriyle olan ilişkisinin önemini kavradık. Farklı
alanlardan bir meseleye bakınca, onun farklı tezahürlerini görürüz. Bilgiyi
bütün olarak anlamak için tüm yönleriyle görmek gerektiğini öğrendik. Bu
bağlamada tefsir, hadis, fıkıh tarihini beraber okuyarak bunu far ketmiş olduk.
Esbab-ı Nüzûl ilminin öneminin bir kere daha farkına varırken, tarihi
bağlamın, olay örgüsüyle vahiy ilişkisinin de ayetleri anlamada ayrıca önemli
olduğunu öğrendik.
Kavramın düşünmenin temel amacı ve var olanın zihindeki tasavvuru
olduğunu, terimin ise var olanın dilsel simge ile ifadesi olduğunu öğrendik.
Kavramların açık ve net tanımlanmasının önemini anladık. Bu bağlamda
“tarihsellik” kavramını değerlendirdik.
Bakış
açısının bir meseleyi anlamadaki önemini kavradık.
Esbab-ı
nüzulü bilmenin ayetleri anlamadaki gerekliliğini farkettik.
2014-2015 Doktora/ Bahar Yarıyılı
Zeliha ÇİFTÇİ
Öğrenci No: 13922757
DERSTEN
KAZANIMLARIMIZ
1- Bilgi-marifet-hikmetin
bir bütün olduğunu, bakmak-görmek-anlamak-anlamlandırmak ve anlamları fark etmenin
bilgiyi elde ederken önemli ayrıntılar olduğunu öğrendik.
2- Kur’an
ilimlerinin daha sahabe döneminde bile söz konusu olduğunu ve ilk dönemlerde
müstakil olarak eserler kaleme alındığını fakat günümüzdeki anlamda Zerkeşî’nin
eseriyle bütün haline geldiğini öğrendik.
3- Kur’an
ilimleri içerisinde esbab-ı nüzulün ilk dönemlerden itibaren önemli ve ayrı bir
yeri olduğunu öğrendik.
4- Esbab-ı
nüzul rivayetlerinin yorum zenginliğine engel olması, şahısların
ebedîleştirilmesi ve mezhep hareketlerinde etkili olması gibi bazı olumsuz
sonuçlara da yola açabileceğini gördük.
5- Kur’an’ın
anlaşılmasında esbab-ı nüzul rivayetlerini değerlendirirken ilkeler belirlenip
onlara göre hareket edilmesi gerektiğini gördük
6- Bu bilgileri
kullanabileceğimiz, siret kitaplarına konu olmuş esbab-ı nüzul rivayetlerinden
birini ödev olarak hazırladık. Sınıf ortamında bilgi alış-verişinde bulunduk.
7- Benim için
en önemli kazanım ise, bir öğretmenin öğrencilerine kibar, anlayışlı
davranması, her öğrenciye ismiyle hitab edip değer vermesi, güler yüzlü olması,
önce öğretmeni sonra dersi sevdirmesinin ne denli önemli olduğunu bir kez daha
anlamak oldu.
Durmuş Erdal Atak
NO: 14922720
DOKTORA BAHAR YARIYILI(İKİNCİ DÖNEM) MAYIS 2015
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1- Esbab’ı nüzul
iki dersi, birinci dönem okuduğumuz ‘’Kur’an ve bağlam’’ kitabının hem
uygulaması hem de devamı mahiyetinde bütünleyici bir ders oldu.
2- Bilginin
bütünlüğü mevzusu bu dönem daha net anlaşıldı. Bir alan dalı olan Tefsirle
uğraşırken aynı zamanda diğer İslam İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam
Tarihi ile de uğraşmamız veya en azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini
kavramış bulunuyoruz. Bilgi-marifet-hikmetin bir bütün olduğunu,
bakmak-görmek-anlamak-anlamlandırmak ve anlamları fark etmenin bilgiyi elde
ederken önemli ayrıntılar olduğunu öğrendik.
3- Bilgiye ulaşıp,
onu ortak hale getirme ve işlevsel kılmanın önemini anladık.
4- Adab-ı münazara
ve muaşeret kurallarının önemini hissettik.
5- Derse, her şeye
rağmen devam ve temadiniz rehber oldu.
6- Şahsıma şu
ifadeler;’’ yeni nesil ker şeyi arama motorlarından öğreniyor ona göre çalışmak
lazım.’’ Ufuk ve hedef oldu.
7- ’’Kavram ve
Terim" kelimelerinin birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın
bir tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna öğrendik.
8- Kur’an
ilimlerinin tabiin döneminden itibaren geliştiğini, ihtiyacın o dönemden
itibaren ortaya çıktığını ama daha sahabe döneminde bile söz konusu olduğunu ve
ilk dönemlerde müstakil olarak bazı eserler kaleme alındığını fakat günümüzdeki
anlamda Zerkeşî’nin(ö.794/1392)eseriyle bütün haline geldiğini öğrendik.
9- Kur’an’ı anlamak
için esbab-ı nüzulün önemli ve ayrı bir yeri olduğunu, ama aynı zamanda Esbab-ı
nüzul rivayetlerinin yorum zenginliğine engel olması, şahısların
ebedîleştirilmesi ve mezhep hareketlerinde etkili olması gibi bazı olumsuz
sonuçları da olduğunu gördük.
10-
Esbab-ı nüzul tek başına Kur’an’ı anlamada kaynak
değildir. Kur’an’ın anlaşılmasında esbab-ı nüzul rivayetlerini değerlendirirken
ilkeler belirlenip onlara göre hareket edilmesi gerekir.
11-
Uygulamalı olarak bu bilgileri kullanabileceğimiz, siret
ve fıkıh kitaplarına konu olmuş esbab-ı nüzul rivayetlerinden birini ödev
olarak hazırladık. Sınıf ortamında bilgi alış-verişinde bulunduk.
12-
Taberî ve tefsirinden nasıl faydalanacağımızı
detayları ile öğrendik.
13-
"İhtilaf ve Hilaf" kelimelerinin hem sözlük
hem de terim anlamlarını öğrendik. Sevgi ve barış önemli, insanları sevgi
ile barıştırmalıyız, ayrılıktan bir şey çıkmaz.
14-
Varsın, birsin, sevilmeye değersin, başarabilirsin
artık manevi parolamız oldu.
15-
İlahiyat hocalığı meslek olmamalı varoluşsal olarak
yapılmalıdır bunu gördük.
16-
Belki de şahsıma en önemli kazanım; hocalığı bir bilgi
transferi olarak görmeyen, bir perspektif vermeye çalışan, kültürümüze yeni bir
taş koyan, öğrencilerine kibar, anlayışlı davranan, her öğrenciye ismiyle hitap
edip değer veren, güler yüzlü, yaşayan ve yaşayışı tesir eden bir rehberden
rehberlik öğrenmiş oldum.
17-
YAŞAMAK;
HİZMET ETMEK, AF DİLEMEK İÇİN VERİLMİŞ BİR MÜHLETTİR…….
Durmuş Erdal Atak
NO: 14922720
DOKTORA BAHAR YARIYILI(İKİNCİ DÖNEM) MAYIS 2015
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1- Esbab’ı nüzul
iki dersi, birinci dönem okuduğumuz ‘’Kur’an ve bağlam’’ kitabının hem
uygulaması hem de devamı mahiyetinde bütünleyici bir ders oldu.
2- Bilginin
bütünlüğü mevzusu bu dönem daha net anlaşıldı. Bir alan dalı olan Tefsirle
uğraşırken aynı zamanda diğer İslam İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam
Tarihi ile de uğraşmamız veya en azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini
kavramış bulunuyoruz. Bilgi-marifet-hikmetin bir bütün olduğunu,
bakmak-görmek-anlamak-anlamlandırmak ve anlamları fark etmenin bilgiyi elde
ederken önemli ayrıntılar olduğunu öğrendik.
3- Bilgiye ulaşıp,
onu ortak hale getirme ve işlevsel kılmanın önemini anladık.
4- Adab-ı münazara
ve muaşeret kurallarının önemini hissettik.
5- Derse, her şeye
rağmen devam ve temadiniz rehber oldu.
6- Şahsıma şu
ifadeler;’’ yeni nesil ker şeyi arama motorlarından öğreniyor ona göre çalışmak
lazım.’’ Ufuk ve hedef oldu.
7- ’’Kavram ve
Terim" kelimelerinin birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın
bir tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna öğrendik.
8- Kur’an
ilimlerinin tabiin döneminden itibaren geliştiğini, ihtiyacın o dönemden
itibaren ortaya çıktığını ama daha sahabe döneminde bile söz konusu olduğunu ve
ilk dönemlerde müstakil olarak bazı eserler kaleme alındığını fakat günümüzdeki
anlamda Zerkeşî’nin(ö.794/1392)eseriyle bütün haline geldiğini öğrendik.
9- Kur’an’ı anlamak
için esbab-ı nüzulün önemli ve ayrı bir yeri olduğunu, ama aynı zamanda Esbab-ı
nüzul rivayetlerinin yorum zenginliğine engel olması, şahısların
ebedîleştirilmesi ve mezhep hareketlerinde etkili olması gibi bazı olumsuz
sonuçları da olduğunu gördük.
10-
Esbab-ı nüzul tek başına Kur’an’ı anlamada kaynak
değildir. Kur’an’ın anlaşılmasında esbab-ı nüzul rivayetlerini değerlendirirken
ilkeler belirlenip onlara göre hareket edilmesi gerekir.
11-
Uygulamalı olarak bu bilgileri kullanabileceğimiz, siret
ve fıkıh kitaplarına konu olmuş esbab-ı nüzul rivayetlerinden birini ödev
olarak hazırladık. Sınıf ortamında bilgi alış-verişinde bulunduk.
12-
Taberî ve tefsirinden nasıl faydalanacağımızı
detayları ile öğrendik.
13-
"İhtilaf ve Hilaf" kelimelerinin hem sözlük
hem de terim anlamlarını öğrendik. Sevgi ve barış önemli, insanları sevgi
ile barıştırmalıyız, ayrılıktan bir şey çıkmaz.
14-
Varsın, birsin, sevilmeye değersin, başarabilirsin
artık manevi parolamız oldu.
15-
İlahiyat hocalığı meslek olmamalı varoluşsal olarak
yapılmalıdır bunu gördük.
16-
Belki de şahsıma en önemli kazanım; hocalığı bir bilgi
transferi olarak görmeyen, bir perspektif vermeye çalışan, kültürümüze yeni bir
taş koyan, öğrencilerine kibar, anlayışlı davranan, her öğrenciye ismiyle hitap
edip değer veren, güler yüzlü, yaşayan ve yaşayışı tesir eden bir rehberden
rehberlik öğrenmiş oldum.
17-
YAŞAMAK;
HİZMET ETMEK, AF DİLEMEK İÇİN VERİLMİŞ BİR MÜHLETTİR…….
Durmuş Erdal Atak
NO: 14922720
DOKTORA BAHAR YARIYILI(İKİNCİ DÖNEM) MAYIS 2015
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1- Esbab’ı nüzul
iki dersi, birinci dönem okuduğumuz ‘’Kur’an ve bağlam’’ kitabının hem
uygulaması hem de devamı mahiyetinde bütünleyici bir ders oldu.
2- Bilginin
bütünlüğü mevzusu bu dönem daha net anlaşıldı. Bir alan dalı olan Tefsirle
uğraşırken aynı zamanda diğer İslam İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam
Tarihi ile de uğraşmamız veya en azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini
kavramış bulunuyoruz. Bilgi-marifet-hikmetin bir bütün olduğunu,
bakmak-görmek-anlamak-anlamlandırmak ve anlamları fark etmenin bilgiyi elde
ederken önemli ayrıntılar olduğunu öğrendik.
3- Bilgiye ulaşıp,
onu ortak hale getirme ve işlevsel kılmanın önemini anladık.
4- Adab-ı münazara
ve muaşeret kurallarının önemini hissettik.
5- Derse, her şeye
rağmen devam ve temadiniz rehber oldu.
6- Şahsıma şu
ifadeler;’’ yeni nesil ker şeyi arama motorlarından öğreniyor ona göre çalışmak
lazım.’’ Ufuk ve hedef oldu.
7- ’’Kavram ve
Terim" kelimelerinin birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın
bir tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna öğrendik.
8- Kur’an
ilimlerinin tabiin döneminden itibaren geliştiğini, ihtiyacın o dönemden
itibaren ortaya çıktığını ama daha sahabe döneminde bile söz konusu olduğunu ve
ilk dönemlerde müstakil olarak bazı eserler kaleme alındığını fakat günümüzdeki
anlamda Zerkeşî’nin(ö.794/1392)eseriyle bütün haline geldiğini öğrendik.
9- Kur’an’ı anlamak
için esbab-ı nüzulün önemli ve ayrı bir yeri olduğunu, ama aynı zamanda Esbab-ı
nüzul rivayetlerinin yorum zenginliğine engel olması, şahısların
ebedîleştirilmesi ve mezhep hareketlerinde etkili olması gibi bazı olumsuz
sonuçları da olduğunu gördük.
10-
Esbab-ı nüzul tek başına Kur’an’ı anlamada kaynak
değildir. Kur’an’ın anlaşılmasında esbab-ı nüzul rivayetlerini değerlendirirken
ilkeler belirlenip onlara göre hareket edilmesi gerekir.
11-
Uygulamalı olarak bu bilgileri kullanabileceğimiz, siret
ve fıkıh kitaplarına konu olmuş esbab-ı nüzul rivayetlerinden birini ödev
olarak hazırladık. Sınıf ortamında bilgi alış-verişinde bulunduk.
12-
Taberî ve tefsirinden nasıl faydalanacağımızı
detayları ile öğrendik.
13-
"İhtilaf ve Hilaf" kelimelerinin hem sözlük
hem de terim anlamlarını öğrendik. Sevgi ve barış önemli, insanları sevgi
ile barıştırmalıyız, ayrılıktan bir şey çıkmaz.
14-
Varsın, birsin, sevilmeye değersin, başarabilirsin
artık manevi parolamız oldu.
15-
İlahiyat hocalığı meslek olmamalı varoluşsal olarak
yapılmalıdır bunu gördük.
16-
Belki de şahsıma en önemli kazanım; hocalığı bir bilgi
transferi olarak görmeyen, bir perspektif vermeye çalışan, kültürümüze yeni bir
taş koyan, öğrencilerine kibar, anlayışlı davranan, her öğrenciye ismiyle hitap
edip değer veren, güler yüzlü, yaşayan ve yaşayışı tesir eden bir rehberden
rehberlik öğrenmiş oldum.
17-
YAŞAMAK;
HİZMET ETMEK, AF DİLEMEK İÇİN VERİLMİŞ BİR MÜHLETTİR…….
Durmuş Erdal Atak
NO: 14922720
DOKTORA BAHAR YARIYILI(İKİNCİ DÖNEM) MAYIS 2015
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1- Esbab’ı nüzul
iki dersi, birinci dönem okuduğumuz ‘’Kur’an ve bağlam’’ kitabının hem
uygulaması hem de devamı mahiyetinde bütünleyici bir ders oldu.
2- Bilginin
bütünlüğü mevzusu bu dönem daha net anlaşıldı. Bir alan dalı olan Tefsirle
uğraşırken aynı zamanda diğer İslam İlimleri olan Fıkıh, Hadis, kelam ve İslam
Tarihi ile de uğraşmamız veya en azından onlarla da hemhal olmamız gerektiğini
kavramış bulunuyoruz. Bilgi-marifet-hikmetin bir bütün olduğunu,
bakmak-görmek-anlamak-anlamlandırmak ve anlamları fark etmenin bilgiyi elde
ederken önemli ayrıntılar olduğunu öğrendik.
3- Bilgiye ulaşıp,
onu ortak hale getirme ve işlevsel kılmanın önemini anladık.
4- Adab-ı münazara
ve muaşeret kurallarının önemini hissettik.
5- Derse, her şeye
rağmen devam ve temadiniz rehber oldu.
6- Şahsıma şu
ifadeler;’’ yeni nesil ker şeyi arama motorlarından öğreniyor ona göre çalışmak
lazım.’’ Ufuk ve hedef oldu.
7- ’’Kavram ve
Terim" kelimelerinin birbirinden farklı iki ifade olduğunu, her kavramın
bir tarihinin bulunduğunu, başka bir kültür havzasında doğan bir kavramı kendi
kültürümüze aktarırken hangi içerikte aktarılması gerektiği konularıyla,
terimin bir ilmi ifade olduğuna öğrendik.
8- Kur’an
ilimlerinin tabiin döneminden itibaren geliştiğini, ihtiyacın o dönemden
itibaren ortaya çıktığını ama daha sahabe döneminde bile söz konusu olduğunu ve
ilk dönemlerde müstakil olarak bazı eserler kaleme alındığını fakat günümüzdeki
anlamda Zerkeşî’nin(ö.794/1392)eseriyle bütün haline geldiğini öğrendik.
9- Kur’an’ı anlamak
için esbab-ı nüzulün önemli ve ayrı bir yeri olduğunu, ama aynı zamanda Esbab-ı
nüzul rivayetlerinin yorum zenginliğine engel olması, şahısların
ebedîleştirilmesi ve mezhep hareketlerinde etkili olması gibi bazı olumsuz
sonuçları da olduğunu gördük.
10-
Esbab-ı nüzul tek başına Kur’an’ı anlamada kaynak
değildir. Kur’an’ın anlaşılmasında esbab-ı nüzul rivayetlerini değerlendirirken
ilkeler belirlenip onlara göre hareket edilmesi gerekir.
11-
Uygulamalı olarak bu bilgileri kullanabileceğimiz, siret
ve fıkıh kitaplarına konu olmuş esbab-ı nüzul rivayetlerinden birini ödev
olarak hazırladık. Sınıf ortamında bilgi alış-verişinde bulunduk.
12-
Taberî ve tefsirinden nasıl faydalanacağımızı
detayları ile öğrendik.
13-
"İhtilaf ve Hilaf" kelimelerinin hem sözlük
hem de terim anlamlarını öğrendik. Sevgi ve barış önemli, insanları sevgi
ile barıştırmalıyız, ayrılıktan bir şey çıkmaz.
14-
Varsın, birsin, sevilmeye değersin, başarabilirsin
artık manevi parolamız oldu.
15-
İlahiyat hocalığı meslek olmamalı varoluşsal olarak
yapılmalıdır bunu gördük.
16-
Belki de şahsıma en önemli kazanım; hocalığı bir bilgi
transferi olarak görmeyen, bir perspektif vermeye çalışan, kültürümüze yeni bir
taş koyan, öğrencilerine kibar, anlayışlı davranan, her öğrenciye ismiyle hitap
edip değer veren, güler yüzlü, yaşayan ve yaşayışı tesir eden bir rehberden
rehberlik öğrenmiş oldum.
17-
YAŞAMAK;
HİZMET ETMEK, AF DİLEMEK İÇİN VERİLMİŞ BİR MÜHLETTİR…….
Doktora bahar dönemi Sebâb-ı Nüzul II dersinde Siyer-i Nebî'ye konu olan esbâb-ı nüzul rivayetlerinin tarih, hadis ve tefsir kaynaklarından karşılaştırmalı olarak okunmasının sağlayacağı yararı görmüş olduk. Bu yöntemi takip ederek bir ödev hazırladık. Bu ödevlerin bir kısmı derste sunuldu ve bu çok faydalı oldu. Bu çalışmalar yapılırken esbab-ı nüzul rivayetleri ile değerlendirmelerinin ayrımına bir kez daha vakıf olduk ve dolayısı ile bu dönem güz dönemiin bir uygulaması oldu.
Hilaf ve ihtilafın farklı şeyler olduğunu öğrendik. Tartışma kelimesinin kültürümüzde kavgaya yakın bir çağrışım yaptığı fakat ilmi taraşma adabının önemli olduğunu tartıştık. “Herkes durduğu yerden bakar.” sözünün mucibince farklı bakış açılarının farklı düşünceleri oluşturabileceği gerçeğini kavradık.
Bilginin bir bütün olduğunun ve ilimlerin birbiri ile ilişkili olduğunu daha iyi kavradık.
Adab talimi ile karakter eğitimi arsındaki ilişkiyi öğrendik ve adab taliminin öneminin farkına vardık.
Abdulkadir Demir
14922701 Doktora
Dersten Kazanımlar
Devam edebildiğim kadarıyla derslerde tuttuğum
notlarıma baktığımda önce vahiy süreciyle ilgili Hz. Adem’den başlayan ve
günümüze kadar devam eden bir silsileden bahsedildiğini çok güzel bir çizim ve
tablo eşliğinde öğrendik. Özellikle de Hz. Muhammed, vahiy, sahabe, tabiun,
tebeittabiun sırasını, aralarındaki iletişim, Hz. Muhammed’in tebliğ ve teybin
yönünün önemini, vahiy dönemindeki insan tipleri, mü’min, münafık, müşrik,
ehl-i kitap’ın vahye muhatap oluşlarını, sahabelerin okuyan, okutan,
ezberleyen, ezberleten ve yazan kişiler olduklarını pekiştirdik. Ebu Cehil’in o
günkü toplumun dili iyi bilen, iyi at binen, ileri görüşlü bir kişi (Duhatül
Arap) olduğunu öğrendik.
Bakmak, görmek, anlamak, anlamları fark etmek, anlam
küreye girebilmek, kavramlarını sıkça duyduk ve anlamaya çalıştık. Vahyin iki
türlü geldiğini; ibtidaen (herhangi bir sebebe bağlı olmadan), bir sebebe bağlı
olarak.
Ahmet b. Hanbel’in; Üç şeyin aslı yoktur. Tefsir,
melahim, megazi sözünü, İbn Teymiye’nin de; bir şeyin senedi yoksa aslı da
yoktur sözünü öğrendik.
Gaye-i kemalin Allah’a ibadet etmek olduğunu öğrendik.
İnsanın eylemlerini değerlerinin yönettiğini, değerler eğitimi ve karakter
eğitiminin önemini öğrendik. Yaşamak nedir sorusunun cevabını öğrendik.
Özellikle önemsediğim bir konu olarak Adap Talimi
üzerinde durduk.
Vahiy vakıa münasebetini anlamaya ve yorumlamaya
çalıştık.
Ulumu’l Kur’an ile tefsir arasındaki ilişkiyi, Kur’an
ilimlerinin ortaya çıkış biçimlerini, Kur’anın nüzulünün ibtidai olduğunu, yani
Allah’ın iradesi ile olduğunu, bir de herhangi bir sebebe bağlı olarak
gerçekliştiğini öğrendik.
Tarihselliğin bir paradigma olduğunu, tarihselcinin
din dışı olduğunu, ancak esbabı nüzulün Kur’anı doğru anlamada ve orijinal bir
tarih anlayışında önemli faktörler olduğunu, esbabı nüzul ile ilgili
rivayetlerin toplanıp ayıklanması gereğin üzerinde durduk.
Bilginin bütünlüğü çerçevesinde usuller ve tarihler
alanında eserler okuyup özetledik. Böylece bir meseleye farklı pencerelerden
bakmayı öğrendik. Bakış açısının bir meseledeki önemini bir kez daha anladık.
Esbabı nüzul ile Esbabı nüzul değerlendirmesi
arasındaki farkı kavradık. Hazırladığımız ödevle bunu daha pekiştirdik.
Son olarak da hocamızın derslerdeki yaklaşımı, ikramı,
herkese ismiyle hitap etmesi, toplumun sorumlarıyla dertlenmesi, tevazu ve
vakarı, iletişimdeki ihlas ve feyzi ile örnek bir öğretmen ve hoca nasıl olunur
bunu öğrendik.
Daha burada sayamadığım her şey için Allah sizden razı
olsun.
DERSTEN KAZANIMLARIM
Abdulalim DEMİR
Tefsir doktora öğrencisi
Öğrenci No:149 227 50
Allah’ın lütfü ile büyük bir heyecanla başladığım doktora eğitimine her hocamızın dersinden olduğu gibi Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu Hocamızın dersinden azami derecede yararlanmaya çalıştım.
Hocamızın verdiği ödev sayesinde tefsir, fıkıh ve hadis tarihi kitaplarını okuma fırsatı buldum. Aralarındaki benzerlikleri ve farklılıkları görme imkânına sahip oldum. Okuduklarım sayesinde İslam ilimlerinin bir bütün olduğunu bir şekilde bir birlerinden beslendiklerini gördüm. Tarihi bilginin Kur’an’ı anlama konusunda ne kadar önemli olduğu konusunu müşahede ettim.
Hudeybiye anlaşması ve Mekke’nin fethiyle başladığımız tarih ve esbabı nuzulu beraber okuyup, anlayıp ve değerlendirme konusu bize çok şey kattı bu mihvalede incelemeye çalıştığım tebük seferi ve tevbe 118. Ayetin nüzulü konusunu detaylı bir biçimde inceleme fırsatı buldum.
Derslerimiz gayet samimi bir ortamda geçti hocamız faydalanalım diye zaman zaman diğer alanlardan örnekler vererek ufkumuzu açtı.
Farklı okumalara bizleri sevk etti. Ahmet inam yazdığı Ne kadar “kelle”yiz biz? Ya da eleştirinin eleştirisi üzerine makalesiyle Tarık buğra’nın eleştiri ve eleştiriciler isimli makaleleri okutarak eleştiriye yaklaşımlarımızı gözden geçirmemizi sağladı.
Hocamızın üç eserini içersinde barındıran Kur’an ve Bağlam isimli eserini okuyup hulasasını yazma fırsatı yakaladım.
Selam ve dualarımla hocama bereketli ve uzun ömürler dilerim.
Celaleddin GÜL
DOKTORA (ÖĞRENCİ NO: 14922708)
2014/2015 BAHAR DÖNEMİ
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
Büyük bir şevkle başladığımız doktora eğitimine
Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU Hocamızın dersinden de azami derecede
yararlanmaya çalıştık. Kitabımız olan Kur’an’ın iyi
anlaşılmasında Esbab-ı Nüzulün rolünün iyi kavranması, bunun için Ulumül Kur’an
ve Esbab-ı Nüzulün kavram ve çerçeve tanımlarının yeniden yapılması gerektiği; Bütün
Kur’an ilimlerinin birbirine tedahül ettiği, tüm bu ilimleri kapsayacak,
Kur’an’ın anlaşılması yolunda anılan ilimleri külli kaidelerle istifadeye
sunacak bir ilim kavramına ihtiyaç olduğu ve Kur’an İlimleri kavramının
Kur’an’ın işaret ettiği bütün bilgi sahalarına şamil olan bir alan olarak
tanımlanamayacağını öğrendik.
Esbab-ı Nüzûl ilminin öneminin bir kere
daha farkına varırken, tarihi bağlamın, olay örgüsüyle vahiy ilişkisinin de
ayetleri anlamada ayrıca önemli olduğunu öğrendik. Kavramın düşünmenin temel
amacı ve var olanın zihindeki tasavvuru olduğunu, terimin ise var olanın dilsel
simge ile ifadesi olduğunu öğrendik. Kavramların açık ve net tanımlanmasının
önemini anladık. Bu bağlamda “tarihsellik” kavramını değerlendirdik.
Esbab-ı Nüzulün ancak sahih rivayetle bilinebileceği,
rivayetlerin sistematik olarak tasnif edilmesi gerektiği, sebep ifade etmede
nass olanla olmayanların ayırt edilmesi gerektiği, bu şekilde nüzul ortamına
ait olan rivayetle, ayetin manasını açıklama gayesi ile yazılan tefsir
rivayetlerinin ayrışmış olacağı; Esbab-ı Nüzul’ün, Kur’an-ı Kerimin soyut bir
düşünce olarak kalmadığının, yaşanmış, yaşanan ve yaşanacak olan bir gerçeklik
ve hidayet rehberi olduğunun açık bir delili olduğu anlaşılmıştır.
Derslerimiz gayet samimi bir
ortamda geçti hocamız faydalanalım diye zaman zaman diğer alanlardan örnekler
vererek ufkumuzu açtı.
Sn. Hocam! İlme verdiğiniz önemi,
öğrencilerinize gösterdiğiniz baba şefkatini, odanıza gelen her öğrenciyi
kalkıp ayakta karşılayarak içeri buyur edip verdiğiniz ikramları asla
unutmayacağız…İlmi yaşayarak öğretiyorsunuz…Önce Ahlak ve Maneviyat diyorsunuz…TEŞEKKÜRLER
ADI :KERİM
SOYADI :ENDEZ
BÖLÜMÜ :BİRLEŞİK DOKTORA
DÖNEMİ :2014/2015 BAHAR
ÖĞR.NO :14952705
1- Bilgi bütünlüğünün Kur’an’ın anlaşılmasında ilk adım olduğunu ve bunun
ne kadar önemeli olduğunu kavradık.
2-Hadis,tefsir ve fıkıh usulleri hulasası ödevi ile bu
ilim dallarının her ne kadar ayrı ayrı isimler altında ele alınsa da, kaynak
olarak bir olduğunu, birbiriyle içiçe olduklarını gördük. Kur’an’ı anlamada
birlikte ele alınması gerektiğini öğrendik.
3-Faydalı internet siteleri hakkında bilgi sahibi
olduk.araştırma yaparken başvura bileceğimiz siteleri öğrendik.
4- Kur’an Ve Bağlam özetinden: Kur’an’ın anlaşılmasında Esbab-ı Nüzul ’ün
rolünün ehemmiyetini kavradık. Esbab-ı Nüzule yeni bir yaklaşımla
bakmamızda Sa’lebe Kıssa ’sının önemini kavradık. Özellikle
Kur’an’ın anlaşılmasının sağlıklı olabilmesi için, indiği döneme başvurmamızın
önemini, sahabilerin söylem ve eylemlerinin açıklayıcılığını müşahede ettik.
5-Takdim
edilen eser ve makaleler sayesinde esbab-ı nüzul ile ilgili başvurabileceğimiz
kaynaklar hakkında bilgi sahibi olduk.
SELAM VE
SAYGILARIMLA..
ŞERİF GEDİK 14922746
2015 BAHAR DÖNEMİ/DOKTORA
DERSTEN
EDİNDİĞİM KAZANIMLAR
1.
Kur’ân-ı Kerim’in anlaşılmasında esbâb-ı
nüzulün rolü açısından Kur’an’ın bütünlüğünün dikkate alınması gerektiği
2.
Gelen rivayetler değerlendirilirken hadis
ilminde kullanılan cerh ve tadil yöntemlerinin esas alınması ve israilyat türü
rivayetler karşısında dikkatli davranılması gerektiği
3.
Esbab-ı nüzul rivayetlerinin yorum
zenginliğine engel olması, şahısların ebedîleştirilmesi gibi bazı olumsuz
sonuçlara da yola açabileceğini
4.
Kur’an’ın anlaşılmasında Esbab-ı Nüzul
’ün ne kadar önemli olduğu ve Kur’an’ın anlaşılmasının sağlıklı olabilmesi
için, indiği döneme başvurmamız gerektiği ve sahabeden gelen sahih rivayetlerin
bizim için ne kadar önemli olduğu kavranmıştır.
5.
Hadis, tefsir ve fıkıh ilimlerine
baktığımızda bu ilim dallarının her birinin birbirleriyle ilişki içerisinde
olduğu zamanla oluşum süreçlerini tamamladıklarını, tarihi süreçte
birbirlerinden etkilendikleri ve kaynak olarak her bir ilimin Kuran ve Sünnette
birleştiğini gördük.
6.
İnsanoğlu kavramlar aracılığıyla düşünür
ve olayları yorumlar bu bakımdan kullandığımız kavramların bizim hayatımızda
çok önemli bir yerinin olduğu ancak çoğu zaman bunun farkında olmadığımızı
kavradık.
7.
Bilginin bütünlüğü esastır aynı
kaynaktan beslenen ve aynı kaynaktan teşekkülünü tamamlamış ilimleri tamamen
birbirlerinden bağımsız düşünmek mümkün değildir.
Hikmet
MAVİYILDIZ
14922748
Doktora
– 2015 Bahar Dönemi
NE
KAZANDIK?
Esbab-ı
Nüzul dersinin bize kazandırdığı hususu en kısa şekliyle ifade edecek olursak,
bu da “tefsire esbab-ı nüzul bağlamında bütüncül bir bakış”ı sağlamasıdır. Esbab-ı
nüzulün yeniden değerlendirilmesi temelinde farklı bir yaklaşımla uygulamalı
olarak spesifik esbab-ı nüzul değerlendirmeleri tecrübe edilmiştir.
Esbab-ı
nüzul bilgisi Kur’an-ı Kerim’in nüzul ortamının asli unsuru olması
münasebetiyle Kur’an’ın anlaşılmasında gerekli bir bilgi türüdür. Bu bilginin
tek kaynağı ise sahabe olması ve şimdiye kadar bu konudaki malumatın
nakledilmesinden öteye gidilemeyişi, esbab-ı nüzule yeni yaklaşım prensiplerine
olan ihtiyacı ortaya koymuştur. Bu bağlamda, Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU’nun
“Kur’an ve Bağlam” isimli eserinde esbab-ı nüzulün değerlendirilmesinde yeni
ilkeler ortaya konmuştur. Böylelikle esbab-ı nüzul bilgisinin Kur’an’ın
anlaşılmasındaki öneminin yanı sıra bu bilgiye ait rivayetlerin hadis
metodolojisi açısından tenkite tabi tutularak tasnif edilmesi ve rivayet
kalıplarının değerlendirmesi yeniden ele alınmıştır. Hatta, esbab-ı nüzule gerek
bu prensipler ışığında ve gerekse bütüncül bir yaklaşımla spesifik uygulamalı
çalışma, “Sa’lebe Kıssası” ile yine bu eserde ortaya konmuştur.
Yukarıda
arz edilen temel bilgiler ışığında, Esbab-ı Nüzul dersimizde de bütün dönem
çalışmalarımızı yönlendirecek şekilde uygulamalı esbab-ı nüzul
değerlendirilmesi yapılmıştır. Örnek olarak Fetih Suresinin sebeb-i nüzulü olan
Hudeybiye Vakası ele alınmıştır. Bu olay muvacehesinde, Fetih Suresi merkeze
alınmış ve olay ile ayetler etrafında akıp giden veriler toplanmaya çalışılmış
ve bu veriler ışığında değerlendirme yapılmıştır.
Öncelikle,
Ramzan el-Bûtî’nin kaleme aldığı “el-Fıkhu’s-Sîre” eserinden Hudeybiye Vakası
incelenmiştir. Bir tarihi vesika olarak ele aldığımız eserle yetinilmeyerek
benzer konu ibn Hişam’ın Sire’sinden de incelenmiştir. Bunun yanı sıra
rivayetleri toplamasıyla meşhur Taberi’ye ait “Cami’u’l-beyan an tevi’li-Kur’an”
isimli tefsirinden Fetih Suresinin tefsiri irdelenmiştir. Böylelikle
rivayetlerde geçen sebeb-i nüzul vakaları tahlil edilmiştir. Akabinde yine
konuya ilişkin veriler hadis eserlerinden de taranmıştır. Böylelikle, Fetih
Suresinin sebeb-i nüzulü araştırılmış ve sebeb-i nüzul olarak bilinen Hudeybiye
Vakası tarih, tefsir ve hadis kaynakları ile bütüncül bir yaklaşımla yeniden
değerlendirmeye tabii tutulmuştur.
Tek
örnekle yetinilmeyerek, farklı spesifik sebeb-i nüzul örnekleri yine benzer
yöntemlerle öğrenciler marifetiyle araştırılmış ve sonrasında derslerde
müzakereli olarak ele alınmıştır.
Sonuç
olarak; bu dersimizde öncelikle bütüncül yaklaşımın ve farklı bakış açılarının
yakalanmasının önemine dönem boyunca vurgu yapılmıştır. Temel olarak da, dersin
amacına müteallik esbab-ı nüzule yeni yaklaşım ilkelerinin içselleştirilmesi
bağlamında çok önemli tecrübe kazanımı olmuştur.
RECEP TURAN-11912710 (DOKTORA-OZEL OGRENCİ)
DERSTEN KAZANIMLARIM :
1- TEORİK BİLGİLERİN PRATİKTE UYGULANABİLİRLİĞİNİN İMKANI VE PRATİKTE REEL DURUMLAR
2- DERSTE GÖRSEL KATKI
3- TARİH SAHASINDA FİKİR VE OLAY ARASINDAKİ DOLAYLI VE DİREKT İLİŞKİLER
Nazım Çetin
12912769( Doktora- Özel Öğrenci)
DERSTEN KAZANIMLARIM
Ben bu dersten ziyadesiyle istifade ettim. Herşeyden evvel bu dersler dine ve dünyaya bakış açımızı değiştiriyor ve geliştiriyor. Bizlere yeni ufuklar ve vizyon veriyor. Bizlere kendimizi ifade etme fırsatı ve cesareti veriyor. Ben arkadaşlarımın da aynı fikirde olduklarını düşünüyorum. Bu dersteki arkadaşlarımın İslam'a ve insanlığa daha çok hayırlı hizmetler yapacaklarına inanıyorum. Hocamıza bize verdiği değer ve derslerdeki özverisinden dolayı şükranlarımı sunuyorum. Rabbim hocamızın ve hepimizin ilmini artırsın.
HİKMET KIRATLI
12912709-DOKTORA
ESBÂB-I NÜZÛL II DERSİ
Hocamızın bu dönemki derslerinde her zamanki gibi prensiplerini muhafaza ettiğini farkettim. Bize edep, ilim, hikmet anlayışında ufuk vermeye devam etmiştir.
Taberi tefsiri bağlamında Siyer-i Nebi'de seçtiğimiz herhangi bir konu hakkındaki ayet-i kerimeyi tahlil ettikten sonra, o ayetin sebeb-i nuzûl rivayetlerini ve sebeb-i nuzûl değerlendirmelerini inceleyerek bize araştırma bilinci vermiştir. Derslerimiz gayet akıcı ve verimli olmuştur.
Sakına Onen
13912744
Derslerde Kazandıklarım:
Ahmet Nedim
Serinsu Hoca’nın yürüttüğü derslerde bilgi bütünlüğünü oluşturan kazanımlar
elde ettik. Bu kazanınlar özet olarak şu şekildedir:
1.
Bilginin bütünlüğü konusunun önemli olduğunu
2.
Adap ve Talim: öğrenmede ve hayatta Adap ve Talimin temel esas
olduğunu
3.
Kur’an’ı anlamada esbabı nüzul ve bağlamın önemli olduğu
4.
Sure inceleme: özellikle Fetih suresinin incelenmesi öğretici
olmuştur. Böylece Esbabı nüzul konusunu uygulama ve bilgi yönünden görmüş
olduk.
5.
Tefsirler ve Müfessirlerin usulü hakkında bilgi,
6.
Öğrenci seminerleri ile farklı bakış açılarını,
7.
Hz. Peygamber ve Sahabenin Kur’an’ı anlama biçimleri,
8.
Siyer hakkında değerlendirmeler yapıldı.
9.
Kur’an ilimleri ve Kur’an tarihini,
10.
Siyak- Sibak tabirlerinin dikkate alınması gerektiğini öğrendik.
11.
Ayrıca, Hoca karikatür, resim, sanat eserleri üzerinde öğrencilerin
fikirlerini aldı. Bütünü görmemizi ve dikkatimizi artırmayı sağlamak istedi.
Kur’an’ı anlamak ve incelemek için bu koşullara dikkat etmek ve takip etmek gerekmektedir.
Adı ve Soyadı: Mehmet UZUN
(Doktora Öğrencisi)
Dönemi :
2014-2015
Öğrenci No : 14922717
Konu :
Dersten Kazanımlar
1.
Bilginin Bütünlüğü meselesiyle
ilgili bir farkındalık oluştu.
2.
Bu konudaki literatürü tanıma
fırsatı oldu.
3.
İleride yeni ufuklar açmak için
bir başlangıç oluştu.
4.
İslami ilimlerde bilginin bir
bütün olduğunu anladık
Kazanımlarımız:
Bilginin
bütünlüğü hakkında malumat sahibi olduk. Kur'an'ın anlaşılması noktasında ne
kadar büyük bir öneme sahip olduğunu kavradık. Alim olabilmek için tek bir
alanda ihtisas yapmanın yeterli olmayacağı, diğer anlanlar hakkında da muhakkak
malumat sahibi olunması gerektiğini anladık.
Müfessir
kimdir ? Alim kimdir ? Eğitim-öğretim nasıl gerçekleşir ? bunlar hakkında bilgi
edindik.
Bilim
tarihine genel hatlarıyla baktığımıda geçmişte yaşamış ilim adamlarının
keldilerini yalnızca bir tek alanda yetiştirip, sadece o alanda yetkin
olmadığını müşahade ettik.
Esbab-ı
nüzul ile alakalı kaleme alınmış ve araştırmalarımızda baş vurabileceğimiz
önemli kaynaklar hakkında malumat sahibi olduk. Ayrıca araştırmalarımızda baş
vurabileceğimiz internet adreslerini öğrendik. Ödevlerimizde Esbab-ı nüzulün
bir ayeti anlama noktasında ne kadar önemli olduğunu gördük.
Mukayeseli
olarak yapmış olduğumuz okumalarda hiçbir ilmin diğerinden bağımsız olmadığını,
tefsir, hadis ve fıkhın adeta iç içe geçmiş olduğunu gördük. Nitekim her
birinin doğuşu ve gelişimi birbiriyle etkileşim içindedir.
Kur'an
ve bağlam kitabının mütalasında, esbab-ı nüzul'ün kur'an'ı anlamadaki önemini
kavradık. Nitekim esbâb-ı nüzûl ilmi sahabeye nazarında çok önemli bir bilgi olarak
görülmüş ve Kur’ân’ı anlamayı, bu bilgiye (esbab-ı nüzul) sahip olmakla
eşdeğerde görmüşlerdir. Bununla birlikte esbab-ı nüzul rivayetlerinin hadis
usulü açısından değerlendirilmesi gerektiğini ve hadis metodolojisinden
yararlanarak bu rivayetlerin bir süzgeçten geçirilmesi gerektiğini öğrendik.