2013-2014 Akademik Yılı Bahar Dönemi Doktora Ödevi
Necdet Kahveci
Öğr. No:
13922706
Esbab-ı Nüzul II,
DERSTEN ELDE ETTİĞİMİZ KAZANIMLAR
Allah-u Tealanın bir lütüf olarak
inzal buyurduğu Kur’an’ı Kerimin anlaşılması noktasında Kur’an ilimlerine vakıf
olmak ve bu vukufiyetle vahye daha iyi muttali olma imkanına sahip olduk. Artık
günümüzde bir alanda araştırma yaparken sadece o sahayla değil aynı zamanda onu
ilgilendiren diğer alanlarla da birebir ilişki içerisinde olmamız gerektiğini
öğrendik. Tefsirle uğraşırken aynı zamanda fıkıhla hadisle ve kelamla da
irtibata geçmek artık günümüz şartlarında kaçınılmaz bir hususiyet arz
etmektedir. Mesela Kur’an ilmiyle uğraşan müfessir ayetlerin hayata aktarımının
ancak fıkıhla mümkün olduğunu bilir ve ayetlerin bağlamını, tarihsel arka
planını elde etmesi için de hadis ilminden kendini müstağnı kılamaz.
Tefsir sahasında araştırma yapan
bizler bilgileri bir bütün olarak ele alıp incelemek yapılması gereken en
önemli husustur. Kur’an’ı bir bütün olarak değerlendirdiğimizde diğer
disiplinleri de uzuvlar olarak ele alırsak vücudun herhangi bir yerinde meydane
gelen arızanın tespitinde doktor kombine olarak vücudun tamamını göz önüne
alır. Bizler de İslami alanda kafa yoran akademisyenler olarak Tefsirin
ilişikte olduğu tüm sahalarla beraber ele alıp araştırmalıyız.
Çizmiş olduğumuz bu çerçeveyle
beraber tarihsel arka plan diye de ifade ettiğimiz esbab-ı nüzul büyük bir
öneme haizdir. İslam’ın geldiği toplumda da değer atfedilen bu husus ayetlerin
iyice anlaşılması ve ileriki nesillere katkısnın sonsuz olması için önemlidir.
Bu konuda Sahih rivayetlere ağırlık vermek gerektiği gibi anlayış olarak da onu
tarihin bir dönemine hapsetmemek gerekir. Önemli olan yaşadığımız çağda ilahi
hitabın bizlere neler söylemek istediğidir ve bugün bu zamanda İlahi hitapla
nasıl bir iletişime geçmeliyiz.
Saygılarımla
MELAHAT AKALP
13922758
BAHAR YARIYILI- DOKTORA
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
·
Dönem başında
derslerimize "Bilginin Bütünlüğü"
konusu ile başladık. Müslüman kültüründe bilginin bütünlüğü temel unsur olarak kabul
edildiği için, ilimlere parçacı bir yaklaşımla bakılmamıştır. Ele aldığımız
mesele ne olursa olsun ona pek çok perspektiften bakmamız gerektiği
vurgulanmıştır.
·
İlmin esas gayesinin, Bilgi-Hikmet-Eylem
bütünlüğünü hayata katan kamil insanlar yetiştirmek olduğu hakikatine vakıf
olduk.
·
Nisa suresini, Taberî
ve İbn Kesîr'in tefsirlerinden mukayeseli olarak okuduk. Bu iki tefsirde
özellikle "Sebeb-i Nüzul"
rivayetlerini dikkatle ele alarak; ifade kalıplarındaki farklılıklara, sebeb-i
nüzul rivayeti- sebeb-i nüzul değerlendirmesi ayrımına muttali olduk. Bu bağlamda
Ayet-Hadise, Vahiy-Vakıa münasebetini görmeye çalıştık.
·
Mezkur müfessirlerin
değerlendirmelerinde, nüzul asrından kendi dönemlerine gelinceye kadar oluşan
yapıyı ve kültürün sonraki nesillere nasıl aktarıldığını açıkça müşahede ettik.
·
"Kavram ve Terim"in birbirinden
farklı ifadeler olduğunu, her kavramın bir tarihinin olduğunu belirttik. Başka
bir kültür havzasında doğan kavramı, kendi kültürümüze aktarırken, mutlaka onun
hangi içerikte aktarıldığının belirtilmesi gerektiğini
"Tarihselcilik" kavramı bağlamında inceledik.
·
"İhtilaf ve Hilaf" kelimelerinin
sözlük ve terim anlamlarını öğrendik. Maksat aynı olduktan sonra delil ve
yöntemin farklı olmasının kavga yerine genişlik-ferahlık sağlayacağını
belirttik. Hz. Peygamber'in "Ümmetimin ihtilafı rahmettir." ifadesi
ile hayatın yapısının ihtilaf üzerine bina edildiği gerçeğine işaret ettiğini
tespit ettik.
·
Tefsir-Hadis-Fıkıh
tarihi mütalaası ile, anlamanın tek şekli
olmadığını ve mezheplerin oluşum sürecini öğrenmiş olduk. Kur'an Nedir? adlı eseri okuyarak değerlendirmede bulunduk.
Hazırladığımız diğer ödevler sayesinde, Taberî hakkında ve Kur'an'da karakter
eğitimi alanında literatür taraması yapmış olduk.
·
Gayenin mahza ilim
olmadığını, ilmiyle hem-hâl olan alimlerden olmaya çabalamamız gerektiğini,
muhterem hocamızın ilim-irfan-hâl naklinden öğrendik.
Mustafa Başkan
Öğrenci No: 13922756
Bahar Yarıyılı- Doktora
Dersten Elde Ettiğim Kazanımlar
Dönem başında “bilginin bütünlüğü” kounusu el alındı. “Bilginin bütünlüğü” sayesinde İlahiyat alanındaki küllî yapıyı görebilme imakânına sahibiz. Bu durumu aynı zaman Tefsir- Hadis- ve Fıkıh Tarihi okumalarımızda görebildik ve bu okumalarımızda müslüman kültüründeki bilgi serüvenini takip etme fırsatımız oldu.
Tefsir eserlerinden yola çıkarak bu eserlerin yazıldığı dönemlerde hangi ilmî meseleler tartışıldığını görebildik. Ayrıca müslüman kültürün en temel yapısının bir meseleye farklı pencereden bakma fırsatı tanıdığını öğrendik. Maksat bir, yöntemlerin farklı olabileceğini ve bunun rahmet olduğunu, hayatın yapısı ihtilâf üzerine kurulduğu ve bu ihtilâf bir aheng oluşturduğu belledik. Müntesiplerin ihtilafının rahmet olduğu İSLAM’dan başka hiçbir yapının olmadığını, ancak bunun da yüksek insanlar olmaya bağlı olduğunu kavradık. Bu derste esas meselenin insanın inşası olduğunu ve insana odaklanmak işin temelini oluşturduğunu farkettik.
Derste Taberî ve İbn Kesîr mukayesesi yapıldı ve Tefsir rivayetleri çerçevesinde incelendi. Kalıplara dikkat çekildi. Bu rivayetler bize tarihi vaka-vahiy ilişkisini gösterdi. Herkesin kendi tarihindeki anlamasını ortaya koyduğunu gösterdi. Zira bir sosyal durum, toplumsal durumun olduğunu ve her bir müfessir çevrenin bir ürünü olduğunu ve bir tarihinin içine doğduğunu gördük.
AD: AHMED
SOYAD: ALDYAB
NO: 13922722
DOKTORA
1.
Öncelikle esbaba-ı nüzul terimlerinin anlamını bilmenin önemini
anlaşıldı.
2.
Sebeb-i nüzulün tefsir ilmindeki önemini kavranıldı.
3.
Bu ilim
müfessirlerin ufkunu genişletiyor.
4.
Nisa suresinin
tefsirinde Taberi ve İbn Kesir tefsirlerini karşılaştırarak bir müfessirin ayete,
diğer müfessirden nasıl farklı bakabildiği öğrenildi.
5.
Taberi tefsirini okuyarak bazı terimlerin tefsir
ilmindeki önemi öğrenildi.
6.
Müfessirlerin ayetlerin tefsirinde uyguladıkları
yöntem farklılıkları anlaşıldı.
7.
Sebeb-i nüzul
ile kuran’ın bütünlüğü ilişkisinin önemi kavrandı.
8.
Bu dersle sabrın, ilmin vazgeçilmez unsuru olduğu
öğrenildi.
9.
İnsanın
Allah’ın her an kendisiyle beraber olduğunu unutmadığı müddetçe ,
korkunun kalpte yer edinemeyeceği ve kapıların ardına kadar açılacağı öğrenildi.
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1-Esbab-ı nüzülün Kur'an tefsirindeki vazfesini ehemniyyetine kimsenin sözü olamaz.Ancak bu vazifeyi icra etmesinde; muhaddisunun rivayetlerdeki dakikliği müfessirunda da ağırlığını hissettirmelidir.Her ayetin esbab-ı nuzuluna ulaşmak na mütenahidir.Mevcud esbab-ı nuzul rivayetleri ile Kur'a Tefsiri dolayısıyla ahkamının istinbatı tekbaşına mümkün değildir.Siyak-sibak,belağat,fesahat ve diğer tefsir usul kaideleri ile birlikte düşünülmelidir.Müteşabihattan değilse Esbab-ıNuzul rivayeti olmasada ayet mübindir, anlaşılabilir.Müteşabihattan ise diğer usul kaideleri, sünneti nebeviyye, örfü müslimin ve akl-ı selim ile umumu islamiyenin kaidelerine muarız olmadıkça tevil edilebilir.Maksat hasıl olur.Kur'an yine mübindir.
2-Ödevlerimiz bizi tecessüse ve gayrete sevk etti.Derslerinize keşke imkan olsa da tele konferans yöntemiyle iştirak edip istifade edbilseydik.
ALİ BAHADIR
ÖZDEMİR
BİRLEŞİK
DOKTORA
ÖĞRENCİ NO:
13952701
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
-
Bilgi bütünlüğünün Kur’an’ın anlaşılmasındaki ilk adım
olduğunu ve ehemmiyetini kavradık.
-
Hadis Tarihi ve Usulü, Tefsir Tarihi ve Usulü, Fıkıh
Tarihi ve Usulü ödevi, bu ilim dallarının her ne kadar ayrı ayrı isimler
altında ele alınsa da, kaynak olarak bir olduğunu, birbiriyle iç içe
olduklarını gördük. Kur’an’ı anlamada birlikte ele alınması gerektiğini
öğrendik.
-
Faydalı internet siteleri hakkında bilgilendirildik.
İstifade edebilme becerimizi geliştirdik.
-
Kur’an nedir? sorusuna cevap arayıp, Kur’an’ın
anlaşılmasında muhatap olarak esbab-ı nüzulü anlama gerekliliğini kavradık.
-
Taberi ve ibni kesir arsında karşılaştırma fırsatı bulduk.Tefsir
rivayetleri bünyesinde ele alındğını kavrayarak indiği tarihi , hangi olay
üzere vahyin vuku bulduğunu gördük.