Ad – Soyadı: Ali Muradasilov

Sınıfı ve şubesi: Yüksek Lisans 1. sınıf, 2. Dönem, Tefsir Bölümü

Öğrenci nu. : 19912759

1.Ödev

Tefsir Tarih Atlası ve Uygulama Haritaları’nda Tefsir Tarihi’nin kronolojik akışına göre yirmi bir müfessir ve tefsiri hakkında görsel uygulama olarak üç tür harita kullanılmıştır:

1.Ünitede ilk olarak verilen ve müfessirin ilmi seyahatlerini gösteren harita gösterilmektedir;

2.Müfessir, tefsiri yaşadığı dönemin öncesi, sonrası veya yakın döneme ilişkin siyasi, coğrafi vb. haritalar, tablolar ve levhalar gösterilmektedir;

Bu haritayla; müfessirin ve çağının, onu kuşatan tarihsel şartların, zihniyetin genel ve kaba bir taslağı elde edilerek, Tefsirin coğrafyasıyla durumsal bağlamı bir ölçüde ortaya çıkarılmak istenmiştir.

3.Bir müfessir ve tefsir eseri örneğinden hareketle Tefsir alanının temel konularını ve mesellerini, yaklaşımlarını, Tefsir din dilini, kavramlarını ve kullanım şekillerini açıklamaya imkân vermek üzere tasarlanan uygulama haritaları gösterilmektedir.

            Bu haritalarla, yorumun(te’vil) kimin tarafından, ne zaman, nerde ve hangi bağlamda, nasıl bir kaynak ve yöntem tercihiyle veya farklılaşmalarıyla, hangi tefsir özelliğiyle yapıldığının, kavramların ve tefsir din dilinin nasıl kullandığının, üslup ve kavramların kullanmasındaki farklılıkların ortaya konulmuştur.                                                                                                                       Diğer yandan müfessir bu faaliyetinde dil, mantık, belagat, tarih, felsefe, hadis, fıkıh, kelam, tasavvuf, tıp, astronomi ve diğer alandaki birikimini te’vilinde/yorumunda kullanmaktadır. Bunun için önerilen yol şudur: bilginin bütünlüğü temelli disiplinlerarası yaklaşımı benimsemek, bilgi işçiliğini bilgi işlemeciliği tasarımcı olarak düşünmektir. Ve nihayet ortak akılla şura(istişare) takım çalışması yapabilmektir. Bu kitap, Yüce Kitabı Kur’an’ı Kerim’in oku-düşün-anla-yaşa bilgi işlemeciliği ile hayata katılmışında ve ilim tahsilinde ve Furkan’ı anlamayabilmesi için katkıda bulunmaktadır.

             ((اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ قَلْبٍ لاَ يَخْشَعُ، ومِنْ دُعَاءٍ لاَ يُسْمَعُ، وَمِنْ نَفْسٍ لاَ تَشْبَعُ، وَمِنْ عِلْمٍ لاَ يَنْفَعُ، أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَؤُلاَءِ الأَرْبَعِ)) Abdullah b. Amr’dan (ra) rivayet edildiğine göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Allah’ım! Huşu duymayan kalpten, kabul edilmeyen duadan, doymayan nefisten ve fayda vermeyen ilimden sana sığınırım.” (Tirmizi, Abu Davud, Ahmed)

Kavramlar ve Tanımları

Kuran insanlardan ne ister? Oku! : Okunmasını ister, sonra üzerinde düşünülmesini ister: Düşün! Sonra anlaşılmasını ister: Anla! Sonra içtenlikle(gönülden) düşünsel ve edimsel ihlasla yaşanmasını ister: Yaşa!            Bununla birlikte sevgili Peygamberimiz Muhammed(sav) bize beşikten mezara kadar ilim öğrenmemiz emretmiştir. Yaşam boyu eğitim almak ve öğrenmek ve diğerlere tebliğ ve tebyin etmek Müslümanın bir vazifesidir. Bunları yaptığı zaman insan Allah’ın rızasını kazanmak için O’nun hükmüne tabi olmak üzere severek güzel ahlaklı fiile yönelmelidir.                                                         En üstün amel: Sevmek! İslam düşüncesinde muhabbet kavramı hem ontolojik hem sosyal, psikolojik ve ahlaki boyutuyla ele alınmıştır. Gazali’ye göre ”sevginin en yüksek derecesi, çıkar sağlama gibi duygu söz konusu olmadan bir kimseyi veya bir nesneyi ondaki iyilik, güzellik, yetkinlik gibi üstün nitelikler dolaysıyla sevmek”.                                                                                                              İnsan olmak bir durum değil, bir süreçtir. Bu sebeple kemal kavramı, insan olmak gayesinin, uğrunda bir ömür harcanacak bir emel olduğunu eder.    İnsan kendi hayatını inşa ederken iç-dış, ahiret-dünya dengesi düzenini gözetmelidir.

Tarih Nedir? İnsan topluluklarının geçmişte getirdikleri olayları, birbirleriyle olan ilişkilerini, sosyal ve ekonomik durumlarını, yer ve zaman göstererek, sebep-sonuç ilişkilerini içerisinde, belgelere dayalı olarak, objektif bir biçimde inceleyen bir sosyal bilimdir. Bu bölümünün önemli noktalar birisi “İnsanlık Tarihi Haritalarıdır”.

Tefsir Tarihinin On Beş Asrı:

Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar Tevhid anlayışı. Hz. Muhammed(İleten) insanlar(İletilen: sahabiler, ehl-i kitap, müşrikler, münafıklar).  El-Muallim Hz. Muhammed; Hz. Peygamber’in öğrencileri: Sahabiler-Muallimler; Tabiin - Sahabilerin talebeleri; Tebe-i Tabiin - Tabiilerin talebeleri.                                                                                                                             Tefsirler: Hz. Peygamber’in tefsiri: (610- 632m. : 23 yıl),                       Sahabe Tefsiri: (miladi 632-719) Tefsir okulları: Mekke(Abdullah b. Abbas), Medine(Ubey b. Ka’b), Irak(Abdullah b. Mesud),                                               Tabiin Tefsiri: (hicri 65-135[150?]/684-752[767?]m.),                                                              Tebe-i Tabiin Tefsiri: (hicri135-190/752-806m.),                                                       Tabiun ve Sonrası Tefsir Faaliyetleri.                                                                                     Rivayet tefsiri dirayet’i, dirayet tefsiri rivayeti içerir.

Kavram: Bir şeyin, bir nesnenin zihindeki ve zihne ait tasarımı. Soyut düşünme faaliyetinde kullanılan ve bir somutluk yâda soyutluk derecesi sergileyen bir düşünce, fikir yada ide.                                                                 

            Muallim Kimdir? Eğitim insan için önemli, değerli ve temel bir faaliyettir. Çünkü insanın eğiten ve eğitilen varlık olması varlık koşullardandır.                                Sevgili Peygamberimiz(sav) muallimdir:                                 لَقَدْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَى الْمُؤْمِن۪ينَ اِذْ بَعَثَ ف۪يهِمْ رَسُولاً مِنْ اَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِه۪ وَيُزَكّ۪يهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَۚ وَاِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ ﴿١٦٤﴾   And olsun ki içlerinden, kendilerine Allah’ın ayetlerini okuyan, onları arındıran, onlara kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lutufta bulunmuştur. Halbuki daha önce onlar, apaçık bir sapkınlık içinde bulunuyorlardı. (Âl-i İmrân : 164)                                                                                           قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذ۪ينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذ۪ينَ لَا يَعْلَمُونَۜ اِنَّمَا يَتَذَكَّرُ اُو۬لُوا الْاَلْبَابِ۟ ﴿٩﴾   “… De ki: "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu! Doğrusu ancak akıl iz‘an sahipleri bunu anlar.”(Zümer : 9) Faydalı ilmi tahsil etmek ibadetin en büyük ve değerli çeşitlerdendir.        Muallim: öğrenen, öğreten, örnek ve rehber olandır. Muallim: öğrenmek, öğretmek, ders vermek, okutmak, bilgi sahibi yapmak, öğrenir kılmak, fiillerini hem şahsında hem talebesinde gerçekleştiren kişidir.

             Müfessir kimdir? Bir insan olarak müfessir eğitim – öğretim süreçleri geçen ve eğitim ve öğretimde sürekli bulunan bir âlimdir. Bir müfessir Bilginin Bütünlüğü ile hareket etmelidir. Kuran’ın tefsirinde ve te’vilinde dini ilimler(Tefsir Üsülü, Fıkıh Üsülü, Hadis, Fıkıh, Kelam, Tarih), Ahlak, Felsefe, o çevre kültürü ve medeniyeti göz önünde bulundurarak, Müspet ilimleri, sanat ve mimar bilgileri kullanarak yani bilginin bütünlüğüyle doğru sonuca ulaşmalıdır.

              فَتَعَالَى اللّٰهُ الْمَلِكُ الْحَقُّۚ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْاٰنِ مِنْ قَبْلِ اَنْ يُقْضٰٓى اِلَيْكَ وَحْيُهُۘ وَقُلْ رَبِّ زِدْن۪ي عِلْماً ﴿١١٤﴾   Gerçekliğinde şüphe bulunmayan, her şeye hükümran olan Allah yüceler yücesidir. Sana vahyi tamamlanmadan Kur’an’ı okumada aceleci davranma ve "Rabbim! İlmimi arttır" de”. (Tâhâ : 114)

 

                                                           2. Ödev  

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşıma tavsiye ederken şunları söyleyebilirim: ilk önce: Bu kitap bize önemli ilkeden bahsetmektedir, bu ilke bize beşikten mezara kadar ilim tahsil etmeye (yaşam boyu öğrenmeye) teşvik etmektedir. İkinci olarak:  Bu kitabın amacı muallim ve müfessir kim olduğunu öğrenmek ve bilginin bütünlüğü temelli disiplinler arası yaklaşımı benimsemek, bilgi işçiliğini bilgi işlemeciliği tasarımcı olarak düşünmek duygusunu oluşturmak içindir. Üçüncü olarak:  Bu kitap, Allah rızasını kazanmaya arzulayan için, Yüce Kitabı Kur’an’ı Kerim’in oku-düşün-anla-yaşa bilgi işlemeciliğine terbiye vermesine sebep olan bir kitaptır. Dördüncü olarak: Bu kitabı anlamak için ve bu bilginin faydalı olması için bu kitabı yazan rabbani âlim ile okunmasını tavsiye ederim.                                                      Genel okuyucu ise bunları söyleyebilirim: İlk olarak Yüce Allah ayetleri hakkında, sonra Allah’a karşı görevimiz ne olduğunu, sonra onun peygamberi Hz. Muhammed kim olduğu hakkında konuşurum. Sonra Allah’ın kitabı Kuran’ı Kerim’ine karşı görevimizi ne olduğunu yani onu okumalıyız, onun üzerinde düşünmeliyiz onu anlamalıyız sonra onu rehber olarak alıp yaşamalıyız. Bundan sonra yukardaki maddeleri hakkında konuşabilirim.

3. Ödev

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabının En Yararlı Beş Başlığı bence aşağıdaki gibidir:

1.     Kavramlar ve Tanımlar. Tevhid (La ilahe illallah) süreci;

2.     Tarih nedir? Tarih öğrenmenin önemi ve yararları;

3.     Muallim Kimdir? İslamiyet’in eğitim – öğretime (talim – terbiyeye) büyük öneminin verilmesi;

4.     Müfessir kimdir? Bilginin Bütünlüğü temelli disiplinlerarası yaklaşımı benimsemek;

5.     Kuran ve Ben/Biz. Kur’an insandan ne ister? Oku-düşün-anla-yaşa bilgi işlemeciliği.

4. Ödev

         Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabında bilginin bütünlüğü ve disiplinlerarası yaklaşımı  “Müfessir kimdir?” bölümünde ele alınmıştır.                    Bir âlim tefsir, hadis, fıkıh, kelam, tasavvuf, tarih, tıp, mimarlık, sanat, antropoloji, ahlak, felsefe vs. gerekli olan ilimlerinin yöntemsel yaklaşımlarını ve kavramlarını kullanmalı, kişilerin içinde yaşadıkları topluluğun genel düşünce ve davranışlarına uymalarını sağlamak amacıyla doğru sonucuna ulaşmalı ve iyi bir muteallim ve muallim olmalıdır.                                                                                                                    Kur’an’ın yorumu, sadece Kur’an tefsirlerinde değil, aynı zamanda bütün dünyanın kültür ve medeniyet ürünlerinde ve dokularında aranmalıdır.

 

 

 

                                    

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

AD: Ayşenur

SOYAD: ERMAN

NUMARA: 18070106

SINIF/ŞUBE: 1. Sınıf / D Şubesi

 

TEFSİR (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

ÖDEV 1:

         Tefsir ilmi ve Tefsir litearatürü, asırlardır süregelmeleri dolayısıyla devasa bir bilgi birimine sahip sahip birer olgulardır. Bu nedenle bu ilimle ilgilenecek bir insanı büyük bir birikim bekleyeceğinden, kişinin bu birikimden doğru ve kolay bir şekilde yararlanabilmesi için bir rehber, bir atlas lazım gelir. Bu gerekliliğe bir cevap olarak doğan Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını içerdiği başlıklar altında inceleyelim:

            Kitabın en başında bulunan Ön Söz (s.7-8) başlığında yazar, Tefsir ve İslam tarihinin bir atlasa, bir rehbere duyduğu ihtiyaca değinmiş, söz konusu eserin hangi amaçla yazıldığını ve bu ilim deryasına hediye edildiğini açıklamıştır. Aynı zamanda kitabın yazılım sürecinde hangi kaynaklardan nasıl bir şekilde yararlandığı da açıklanmış, eserde kullanılan haritalar hakkında bilgi verilmiştir.

            “Ön Söz’ü” takip eden Teşekkürler (s.9-10) başlığında yazar, ilk teşekkürünü onun öğretim hayatında büyük rol oynayan öğrencilerine ithaf etmiş, arrdından bu eserin ortaya konmasına emeği geçen herkese içtenlikle teşekkürlerini sunmuştur.

            “Teşekkürler” kısmını takip eden Giriş (s.13-25) kısmını alt başlıklar hâlinde işlemiş, hem bu eserin amacına yönelik cevap vermeye çalışmış, hem de eserdeki başlıkları yazarın gözünden işlemiştir. İlk olarak ‘atlas’ın ne anlama geldiği açıklanmış, ardından Tefsir Tarihi Atlası için “Tefsir metinleri müzakere edilirken tefsir tarihi konusunda yapılacak okumalara eşlik edecek bilginin pratiğe aktarılması/kullanılır kılınması aracı olarak tasarlanmıştır,” açıklaması yapılmıştır. Hemen ardından “klasik metin”lerin ne anlama geldiğine ve neden önemli olduklarına değinilmiş, okuyucunun klasik metinlere önem göstermesi gerektiğini ona hissettirmeye çalışılmıştır. Sonrasında bu eserin nasıl bir eser olduğu sorusuna cevap vermek amaçlanmış, bu amaca yönelik olarak söz konusu eserin okuyucuya neler katacağından bahsedilmiş, kitap içinde yer alan başlıklar okuyucunun fikir sahibi olması açısından tek tek açıklanmıştır.

            “Giriş” başlığından sonra gelen Kavramlar ve Tanımları (s.29-53) başlığında ‘mütalaa’ gibi birkaç anahtar kelimenin anlamları verilmiş, ilerleyen sayfalarda kitap içerisinde kullanılan/kullanılmayan ama yaşam için gerekli olan bazı kavramlar hakkında bilgi verilmiştir. Buna ek olarak sayfalara çeşitli şemalar ve anektodlar koyulmuş, bu kavramların ve en önemlisi Kur’an’ın ve insanın varlığının, varoluşsal bütünlüğünün, oku-düşün-anla-yaşa felsefesinin önemi vurgulanmıştır.

            “Kavramlar ve Tanımları” başlığından sonra Tarih Nedir? (s.56-89) başlığının geldiği görülmektedir. Bu başlık içerisinde ilk olarak ‘tarih’in tanımı yapılmış, ardından ‘zaman’ kavramı hakkında bilgi verilmiş ve onun takribinde insanlığın oluşum süreci tablolarla gösterilmiştir. Sonrasında tarihin amacı, önemi ve yararlarından bahsedilmiş, devamında insanlık tarihine ait bilim, düşünce, felsefe, yazı, İslamiyet, yazı konulu haritalarla okuyucunun insanlık tarihinin zamanla nasıl gelişip ilerlediğine somut olarak şahit olması amaçlanmıştır.

            “Tarih Nedir?” başlığından sonra gelen Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek (s.92-142) başlığıyla, kitabın kalbinin bu kısım olduğu görülmektedir. Oku-düşün-anla-yaşa felsefesinin en iyi mutalaa edileceği kısımlardan ilki olan bu kısımda ilk olarak Peygamberimizin vahiy döneminden ve nüzul ortamından şemalarla desteklenerek bahsedilmiş, yine şemalarla Peygamberimizin tefsiri ve oku-düşün-anla-yaşa metodu gösterilmiştir. Ardından yazar, o dönemi ve o dönemin coğrafyasını okuyucuya o coğrafyanın günümüzdeki hâlleri üzerinden yaşatmak, okuyucuya konuyu iyice kavratmak ve aklında bir görüntü oluşturmak için kendi arşivinden fotoğraflar eklemiştir.

            Sonrasında okuyucunun Tefsir ilminin asırlarca nasıl gelişip ilerlediğini göstermek için tabakalarla asırlar belirtilmiş, her tabakanın en meşhur hadisleri yazılmış, okuyucuya bu serüvende çok fazla yarayacak bir kronoloji oluşturulmuştur. Kanaatimce bu kısım, tefsir ilmindeki sorunlardan biri olan anakronizm sorunu için okuyucuya bir çözüm niteliğindedir. Okuyucu bu başlığı iyi mir şekilde mütalaa edebilirse, tefsir ilmi hakkında alacağı eğitimde temellerini sağlam olarak atmış olacaktır.

“Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek” başlığının ardından gelen Kavram-Terim Nedir? (s.144-150) başlığı, içinde tamamıyla bir kavram-terim deryası bulunduran tefsir ilminde ve genel olarak hayatta, felsefi ve mantıki bir kazanım olarak kavram ve terimin anlamını, amacını, önemini açıklayan bir kısım olmuştur.

“Kavram-Terim Nedir?” başlığı devamında karşımıza Muallim Kimdir? (s.152-158) başlığı çıkmaktadır. Bu başlıkta muallim olmanın ne demek olduğu, muallimin görevlerinin ne olduğu, kimlere muallim denildiği ve bir muallim olarak Peygamberimiz hakkında bilgi verilmiştir. “Muallim yalnızca ilim öğreten kişi değil, aynı zamanda kendisi de öğrenen kişidir.”

“Muallim Kimdir?” başlığının hemen ardından Müfessir Kimdir? (s.160-164) başlığı gelmektedir. Bu başlıkta yazar bilginin dönüştürülmesinin ve süreçlerinin başlangıcını şemalarla göstermiş, âlimin âlimlik müktesebâtının nasıl oluştuğuna dair bilgi vermiştir.

Bu başlıkların ardından sıra oku-düşün-anla-yaşa ve bilginin bütünlüğü çerçevesinde adları öğrenilen müfessirlerin uygulama haritalarının doldurulacağı kısma gelmiştir. (s.165-509) İbn Abbâs’tan (v.68/687-88) başlayarak Taberî (v.310/923) ve Râzî (v.606/1210) ile devam eden, en sonunda Âişe Abdurrahmân’la biten 21 müfessirin olduğu uygulama haritaları, okuyucuların doldurması için çeşitli başlıklarla hazırlanmıştır.

Bu kısmın ilk başında bilginin bütünlüğü çerçevesinde kronolojik olarak sıralanmış bu meşhur müfessirlere ek olarak yine kronolojik bir sırayla İslam coğrafyasının gelişimi haritalarla verilmiş, buna ek olarak bazı müfessirlerin yaşadıkları dönemdeki ortamın, coğrafyanın haritaları da verilmiştir. Bu haritalardan sonra gelen çalışma yapraklarında sırasıyla müfessirin ailesi, çevresi, hocaları ve eserleri gibi hayatı hakkında bilgilerin yazılacağı kısım, müfessir ve tefsirinin özelliklerinin yazılacağı kısım, Arapça dilinin gelişimi amacıyla sözlük kartının oluşturulup çeşitli dil ögelerinin yazılacağı kısım, ardından müfessirin tefsir rivayetinin hikâye örgüsünün oluşturulacağı kısım, sure ve ayetlerin konu ağaçlarının oluşturulacağı kısım ve en önemlisi oku-düşün-anla-yaşa felsefesi içerisinde bu çalışmalardan ne öğrenildiğinin ve bu çalışmalar sayesinde okuyucunun yaşamında ne gibi değişmeler olduğunun tahlilinin yapılacağı kısım bulunmaktadır.

            Okuyucunun bu başlığı iyi bir şekilde mütalaa ettiği takdirde tefsir ilmini öğrenirken kendine iyi bir temel oluşturacağı bir gerçektir. Ama unutmamalıdır ki bu eserin yanında bu mütalaayı hakiki bir şekilde yapabilmek için konuların ve meselelerin daha derin bir şekilde işlendiği hadis tarihi ve usûlü türünde kitapları okumak gerekir. Böylece okuyucu edindiği bilgilerden sonra bu uygulama haritalarını doldurarak hem bilgisini iyice pekiştirmiş olacak hem de görsel anlatımlarla bu bilgileri aklına somut olarak yerleştirmiş olacaktır.

            “Uygulama Haritaları” kısmından sonra karşımıza çıkan Bugün [Şimdi] Yarın [Gelecek] başlığında (s.511-532) Kur’an’ın tarihselliği, evrenselliği ve iniş sebepleri bir yazıyla aktarılmış, haritalarla desteklenmiştir. Kur’an’ asırlardır devamlılığını koruyan ve korumaya da devam edecek olan bir varlıktır. Dolayısıyla bizim asırlardır süre gelen bu kutsal kitabı okuma, anlama ve yaşama serüvenimizi devam ettirmemiz, elde edttiğimiz birikimleri bizden sonra gelenlere aktarmamız gerekmektedir.

            “Bugün [Şimdi] Yarın [Gelecek]” basşlığından sonra gelen Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları başlığında (s.534-535) yazar, tefsir, hadis, fıkıh gibi dinî ilimlerin aslına bir bütün olduğunun ve bir arada öğrenilmesi gerektiğinin bir göstergesi olarak bu ilimlerin hem kendi içlerinde hem de birbirleri arasında bütünlüğünü belirtmek için tablolar eklemiştir.

            Son olarak Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları, Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülâsası Haritalarıyla Mütalaa Etmek ve Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları başlıklarında (s.538-554) yazar okuyucunun dil öğrenimine katkıda bulunacak irab haritaları eklemiş, dinî ilimlerin Arapça haritalarını koymuş ve yine okuyucunun mütalaa etmesi, müfessirleri müfessir kişilikleri üzerinden karşılaştırması için bazı müfessirler ve onların tefsirleri hakkında çalışma kağıtları hazırlamıştır.

 

ÖDEV 2:

            Bu eser kanaatimce bu yola yeni başlayacak kişiler için bir rehber niteliğindedir. Böyle büyük bir ilimle karşılaşırken biz öğrenciler nereden başlamamız gerektiğini bilemiyoruz. Dolayısıyla bu performansımıza da yansıyor. Daha verimli bir öğrenim hayatı sürdürebilmek için gerek bir insan olsun gerekse bir kitap olsun bizi yönlendirecek kaynaklara ihtiyacımız var. Ben de tam olarak bu yüzden benim gibi ilahiyat tahsili alan ve bu ilmin dış hatlarıyla nasıl bir ilim olduğunu görmesi bakımından genel okuyucu olan bir arkadaşıma oku-düşün-anla-yaşa çerçevesinde yaşaması için bu yolculukta ona kolaylık olması amacıyla bu kitabı öneririm. Zira bu kitap, okuyucuya sadece salt bilgi vermiyor, aynı zamanda insanın hayata olan bakış açısına da dokunuyor, insanın hayatı daha anlamlı yaşaması için one önemli olan şeyleri hatırlatıyor, okuyucunun öğrendiği şeyleri aklında kalıcı kılması için tüm bu bilgileri görsel anlatımlarla destekleme amacı güdüyor. Şayet arkadaşım bir ilimi öğrenirken öğrendiklerini kendi hayatına da uygulayabileceği bir şekilde öğrenim görmek isterse ona bu kitabın ona istediği öğrenimi vereceğini söylerdim.

 

            ÖDEV 2:

Benim için en yararlı başlıklar şunlardır:

1) Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek (s.92-142)

2) Kavramlar ve Tanımları (s.29-53)

3) Tarih Nedir? (s.56-89)

4) Kavram-Terim Nedir? (s.144-150)

5) Muallim Kimdir? (s.152-158)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Zeynep sena çağlar

1/D

18070059

 

        Tefsir tarihi Atlası ve uygulama haritaları adlı kitap Profesör Doktor Ahmet Nedim serinsu                 tarafından Ocak 2019’da kaleme alınmış bir kitaptır. kitap başlık olarak giriş, kavramlar ve tanımları, tarih nedir, tefsir tarihinin 15 asrı  tefsir tarihinin haritalarla Mütalaa etmek, kavram  ve terim nedir, Muallim kimdir, müfessir kimdir, 21 müfessiri bölümü, bilginin bütünlüğü ve uygulama haritaları, Arap dili kurallarının kullanımı haritaları başlıklarından oluşmaktadır.

      Giriş bölümünde tefsir tarihi Atlası nasıl bir kitaptır? Bu kitabı nasıl okumalı ve çalışmalıyız?       bize hangi öğrenme hedeflerini sunuyor? gibi soruların cevabını bulunmaktayız.

 

    Kavramlar ve tanımları adlı bölümde kitapta kullanılan terimlerin anlam içeriklerine ulaşmaktayız. tablolar ve haritalardan oluşan böyle bir kitapta ilk başta kavramları hakim olmak gerekmektedir. Ayrıca değerli Profesör Doktor Ahmet Nedim serinsu her bölümde  bir hadis rivayet  ederek kitaba zenginlik katmıştır. Ayrıca bu bölüm okura  Kur’an’ın insandan ne istediğini, Tevhidi, vahiy merkezli fıtratın kullanımını, Kur’an’ın özelliklerini, Vahyin ne olduğunu, ayetinin ne olduğunu, Kur’an ve insan iletişimini bize  zengin içerikli tablolarla göstermektedir.

 

   Tarih nedir bölümünde tarihin tanımını, özelliklerini, kaynaklarını, konusunu, Tarih öğrenmenin amacı ve faydalarını tarihi çağları ilk sayfalarda görmekteyiz sonra ise  insanlık tarihini gösteren haritalar,  alfabetik yazıların gelişimi haritaları, İslamiyet’ten önce Asya ve İslam’ın yayılışı haritası, onun yanında nil-amu bölgesinin düşünce tarihi haritası, bereketli helal haritası, yabancı kültür merkezleri ile İslam dünyasına ulaştıran yolların haritası, Avrupa’ya Afrika’ya dair birçok haritayı bu bölümde bulmaktayız.

 

      Tefsir tarihin onbeş asrı  bölümü bize  tefsir tarihi haritalarla mütalaa etmeyi öğretir. Ahmet Nedim serinsu arşivinden ve farklı kaynaklardan Mekke Medine’ye dair birçok fotoğraf karesine yer vermiştir. Hz Peygamber, sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin ve müfessirlerin dönemlerinin tabaka tabaka tefsirlerini şemalarla, tablolarla öğrenciye farklı bir  şekilde öğretme  imkanı sunmuştur.

 

   Kavram ve terim nedir bölümünde kavram ve terimlerin ne olduğunun karşılaştırmalar ve örnekler aracılığı ile öğrenciye sunar.

 

  Muallim kimdir bölümünde okumanın, ilim tahsil etmenin, ilim öğretmenin önemini ayetler ve hadisler ışığında anlatılmaktadır. Müfessirkimdir başlığı altında ise bir müfessirleri eğitim-öğretim sürecinde donanımının nasıl ve hangi şartlarda oluştuğunu,  müfessir  ve bilgi arasındaki bütünlüğü Açıklar. bundan sonra ise İbni abbas’tan Ayşe Abdurrahman’a kadar 21 müfessirin başlığı altında oluşan bölümlerden oluşmaktadır. bu başlıklarda yazar müfessirin yaşadığı coğrafyanın şu anki halini, ardından o dönemdeki yaşadığı, ilim tahsil ettiği yolculuğu siyasi coğrafyayı gösteren haritalar kullanmıştır. ardından müfessirlerimizi tanıyalım ve müfessir  ve tefsirinin özellikleri, Arapça tefsir din dil gramer ve Lügat uygulama çalışması, tefisr rivayet  hikaye haritası, ayetten Ne öğrendim haritası, surenin ana konuları ağacı, ayeti kerime konu ağacı, üniteden ne öğrendik, kur’an-ı kerimle karakterimi inşa ediyorum  alıştırmaları ile öğrenciyi araştırmaya araştırırken öğrenmeye teşvik etmektedir. eserin sonunda bilginin bütünlüğünü uygulama haritaları, Arap dili kurallarının uygulama haritaları bölümleri yer almaktadır.

Sonuç olarak bu kitap Kur’an’ın tarihi süreç içerisinde hangi dini sosyal, kültürel, şartlarda yorumlandığını değerlendiriyor. Aynı zamanda tefsir faaliyetlerini, müfessirleri  araştırmaya teşvik ediyor. Öğrenciye bilgiyi sadece vermekle kalmayıp onu araştırmaya ve değerlendirmeye itiyor.

 

 

1)      Tefsir tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını tavsiye ederken: tevsir tarihi Atlası sana bilgileri yığın bir şekilde vermez onları derli toplu şemalarla, görsellere, tablolarla ilgi çekici bir şekilde sana öğretmeyi amaçlar. Amacı sana bilgileri ezberletmek değil sana bişeyler katmaktır. Şeklinde anlatırım.  

 

 

2)       eğitimin amaçları(153)

               tefsir tarihinin başlangıcı: Hz Peygamber ve nüzul asrı(125-138)

               Kur’an’la  gerçekleştirilmiş hayata anlam verme(40)

                Muallim kimdir? (157)

                Ayet önünde insan: Kur’an-insan iletişimi (50)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Adı-soyadı: Zeliha USTA

Sınıfı ve şubesi: 4.sınıf

Öğrenci no: 15070231

 

Seçmeli Tefsir Tarihi Lisans Dönem Sonu (Final)Sınavı Ödevleri

 

1.Ödev:

Giriş (s.11-26)

Kitabın giriş kısmında ,neden böyle bir çalışmayaihtiyaç duyulduğu anlatıldıktan sonra  kitabın başlıkları genel hatlarıyla tanıtılmışve  temel öğrenme hedeflerianlatılmış.ayrıca bu kısımda kitaptan nasıl daha iyi yararlanılacağı veçalışmaları yaparken nasıl bir yöntem izlenmesi gerektiği konusunda yardımcı olacakönerilerde bulunulmuş.

Kavramlar ve Tanımları (s.28-54)

 

 

 

2. Ödev:

 TEFSİR TARİHİATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını bir arkadaşıma tavsiye ederken ;

Yirmi bir müfessir ve tefsirini görsel ve uygulamalıolarak  çeşitli tür haritalarla bütüncülbir bakış açısı ile ve kronolojik olarak görebileceğini,

Bilgiyi klasik yollarla değil de değerlendirme,kavrama ve müzakere yapma imkanı veren yollarla elde edebileceğini,

Çoğuiçeriğin  görselle desteklenmiş  olduğundan bilginin  zihinde kalıcı olduğunu

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

T.C

ANKARA ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYET FAKÜLTESİ

YÜKSEK LİSANS

TEMEL İSLAM BİLİMLERİ

TEFSİR BÖLÜMÜ

 

 

FİNAL ÖDEVİ(Bahar Dönem)

 

HAZIRLAYAN

SAJAD ETTONNIL JAMALUDEEN

18912755

 

 

DANIŞMAN

PRÖF.DR. AHMED NEDİM SERİNSU

ANKARA 2020

 

 

 

 

 

 

Tefsir Tarihi Atlası ve uygulma haritalari’nda tefsir tarihi’nin kronolojik akışına göre yirmi bir müfessir ve tefsir ve tefsiri hakkında göresel ve uygulama olarak üç tür harita çalışmadır.

1.       ilk olarak ünitlerde ilmi seyahat olan ulemalar’ın haritadir.

2.       Müfessir, tefsiri ve yaşadığı dönem öncesi, sonrası veya yakın dönem ilişkin siyasi, coğrafı vb. haritalar, tablolar ve levhalar.

3.       bir müfessir ve tefsir eseri örneğinden hareketle Tefsir alanının temel konularını ve meselereni, yaklaşımlarını, tefsir din dilini kavramlarını ve kullanım şekillerini, tefsirini içeriğin kavarmağa, açıklamağa yorumlamağa imkan vermek üzere tasrlanan uygulama haritaları.

Bu haritalarla, Yorumun kimin tarafından, ne zaman, nerede ve hangi bağlamda nasıl bir kaynak ve yöntem tercihiyle veya farkılaşmalarıyla,hangi tefsir özelliğiyle yapıldığının, kavaramların ve tefsir din dilinin nasıl kullnıdığının, üslüp ve kavramların kullanılmasındaki ortaya konulması hedeflenmiştir. Öte yandan, Müfessir bu faaliyetinde dil, mantık, belağat, tarih, felsefe, hadis, fıkıh, kelam, tasavvuf, tıp, astronomi, gibi alanlardaki birikimini te’vilinde(yorumunda) kullanmaktadır.

Neden Tefsir Tarihi Atlası?

Atlas  kelime’nin iki anlam vardır.

·         Belli bir konu üzerind toplu ve tutarlı bilgi vermek için bir araya getirlimiş coğrafya haritaları derlemesi.

·         Bir eserin anlaşılmasını kolaylalstırmak için bir araya getirlimiş harita, tablo, ve levhalar.

·         Her hangi bir ilim dalına ait olup bir araya getirilmiş harita,levha ve tablolar.

Bu kitab’in Harita  çalışmalar’da 1. hicri/VII. miladi asırdan XV. hicri/XX miladi asra kadar tefsir alanında etkisi ve yeri olmuş müfessirlerin hayat hikayeleri harita olarak ele almıştır. Aynı şekilde bu müfessirlern doğum tarihi, vefat tarihi, seyaheti, eğitimi, hangi ilim adamlarında ilim almış, Nerede hocalık yapmış yerlerini, yetişdiklerin öğrencileri’nin yoları, Onların tefsirindeki ele alınan yönetm bilgi, şekilde çalışmalar yapmıştır. Bu tefsir tarihi atlası’nın  en mühim olan bir hedef.

diğer taraftan haritalar aracılığıyla gözlemlenecek bir husus da komuşluk, temas , ticaret ve iletişim sonucu bir coğrfyada telif edilen bir tefsirin, komuşu coğrafyada yeni bir baplamda yepeyen bir bakış açışına kavuşabildiğdir.

 Tefsir mütaalsıda iki şekilde dönem ayrılmıştır. Klasik tefsiri ve Modern tefsiri. Lakın burada Klasik tefsiri ele alınmaktadır. İlk olarak klasik kelimenin sözcüğüne  bakalım; Demek ki, üzerinden zaman geçmiş olmasına rağmen değerini kaybetmeyen , türünde örnek gösterilen eser veya sanatçı. Latınca ve felsefe’de farklı şekilde bu kelimenin anlamı ele almıştır. Klasik ve eser sözcüklerinin sözlük ve terim anlamları hakkındaki bu bilgilere  bakılarak klasik eser tabiri hakkına şunlar söylenebilir.

·         Kendi türünde temel alınarak, kaynak gösterilebilecek kadar önemli, ünlü, değerli olan yazarın/Alimin ürünü, yaptı

·         ikinci derecede önem taşıyan bir telifin tersine, köklü bir geleneği olan kitap.

·         Alanlarında örnek alınmak ve model olmak suretiyle iz bırakan yetkin yazarların/Alimlerin, yetkin ve kalıcı yapıtları

Bu kitap çalışmaya başlamadan öcne zihinsel bir karvam alklımıza getirmek öngğrmektedir. Fakat kendi kendini çalışırkan kitabta geçen haritalar  ve tablolar daha kolaylık bir şekilde anlamaktadır. bi kitapta kullanılan terimlerin kavram olarak anlam icerikelri verilmiştir. Çünkü kitap tefsir tarihi, haritalar araclığyla ve uyguluma haritlarıyla anmlalı bir bütünlük halind getirilmek istenmektedir. Bu kitab tarih haritayla başlangıc olan sebebi, geçmişten geleceğini kadar bakınca Kur’an kerim’in temel konusunun insan oluşu ve insanı hidayete iletme rehberi olmayı hayatına anlam vermeyi ana gaye edinmesi, tarih ve tarihsellik bağlamında onu temel karakterstiğini ortaya koymaktadır. Kur’an kerim’e bakınca kur’an kerim her zaman için uygundur. Çünkü kur’an kerim insan ve insan toplulukları yada onlarla ilgili olgular ve olylar anlatılır. İnsan’nin hayatını bir anlamı ve anlamdırma veren bir yönelik ve rehberlik bir kitaptir. insan var olduğu günden bu yana sürekli olarak içinde yasadığı dünyayi ve evreni tanımaya ve anlamaya, insan hayat tabiat ilişkinsini  açıklamaya çalışmıştır.Tarihten önceki zamanlardan bugüne kadar bütün insanlardaki bu inanma ve anlamdıram hali aynıdır.

Kur’an kerim insandan neler istemiş? bu sorunu cevap beş şekilde inelecemektedir.

·         Okumasını

·         üzerinde düşünülmesini

·         Anlaşılmasını

·         ihlasla açıklamasını

·         İbret alınıp, hayatta tatbik edilmesini istemektdir

Hz. peygamber Muhammed s.a şöyle buyurmuştur; “Beşikten mezara kadar ilim öğreniz” demek kur’an kerimin nüzül bakınca ilk kelime ikra( إقرأ)  oku anlamı gelen bu ifadesini’n çok özellikler vardır. Fakat bu kelime insanların aklıma yeni kavaramlar getilmektedir. Farkli toplumda farklı dönemde yaşayan insanların yeni düşünceler, yeni kavaramlar, yeni mütaalasi, yeni hayat usluplar bundan başlamıştır. Kur’an kerim okuyan bir insan iki şekilde ayrılmaktadır.

·         Genel okuyucu

·         Mütehassıs okuyucu

ikisi’nin sonunda gelen netice veya sonuç farklı şekilde çıkarmaktadır.Şimdi Kur’an kerimi nasıl genel olarak gözlenemek aşağıda inceleceğiz.

·         Tebliğ ve Tebyin

peygamber Hz. Muhammed s.a kendisine inen ayetleri muhatplarına hem taşımış ve sahabelere ulaştırmıştır ve hem de beyan etmiştir. Demeki Kur’an kerim okumuş ve okutmuş, ezberleşmiş ve ezberletmiş, vahiy katıplerine yazdırmıştır.Bunun yanında hem düşünme hem de dil ifade etme araçlarını kullanarak kur’an zihinsel olarak açıklamış ve tanımlamıştır. Allah buyurmuşturki; قُلِ اللّٰهُ شَه۪يدٌ بَيْن۪ي وَبَيْنَكُمْ وَاُو۫حِيَ اِلَيَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِه۪ وَمَنْ بَلَغَۜ 

·         Amel etmek

Amel kelimesinin sözlük anlamı yapılan iş, eylem, fiil dir. Amel iradeye dayalı iş, davaranış ve eylem demektir. Esasen tasdik ve ikrar da birer amelidir. Ancak amel deyince daha çok kalp ve dili dişında kalan organların ameli anlaşılmaktadır. Bu durumda iman ile amel birbirinden ayrı şeyler olmasına, amlelin imanın bi parçası olmamasına rağmen, her ikisi arasında çok sıkı bir bağ ve ilişkisi  bulunmaktadır.

·         Niyet

Niyet temiziliği ve niyet bozukluğu çok önemsenmiştir. Her amel etmeden öcne niyet etmek zorundadır. Ancak,  Ameller niyetlere göredir ve Müminin niyeti amelinden hayırılıdır. Niyet kalbin ve sonucu itibariyile maksada uygun bulduğu yeni bir yararı sağlaycağına yahut bir yarar sayacağına hükmettiği fiile yönelmesi şekilinde tanımlanır.

·         En üstün amel; Sevmek

Bu baslığında Kim kime sevmek? Nasıl sevmek? iki sorunn cevap incelemek geremektedir.Kısa olarak  cevap söylersek, süphesiz ki Allah’a ve onu peygamber’e sevmek ve onlar’a itaat emektir. Yanı Allah emrettiği gibi, Peygamber öğrettiği gibi Amel etmek geremektedir.

·         Peygamber

Allah’ın elçi, nebiyi, yalvaç olarak gelen bir kişidir. Allah’tan emirettiği şeyler insanlara antamak yola göstermek, kötülük hayatında yön değiştirmek için  gelen bir kişidir.

·         Tevhid

Şu varlık alemi için çeşitili teşbihler yapılmıştır. bunlardan birisi işte tevhid, demek ki Allah’tan başka bir ilah olmadığna inanmak” لَقَدْ كَفَرَ الَّذ۪ينَ قَالُٓوا اِنَّ اللّٰهَ ثَالِثُ ثَلٰثَةٍۢ وَمَا مِنْ اِلٰهٍ اِلَّٓا اِلٰهٌ وَاحِد” . Dünyada öte dünyada her yaratan kisi Allah’tir. Bunun için her şeyin hakimiyet on’adır. bir sarayın sultanını bir bilme, birleme ve ona hiç bir seyi ortak koşmama itikdıdır.

·         İslam

yukarda ifade edildiği gibi Peygamberin tebliğ ve beyan ettikleri itibariya Hz adem’den Hz. Muhammed’e kadar gelen vahiyler form olarak gelem bir şeydir. قُلْ اِنّ۪ٓي اُمِرْتُ اَنْ اَكُونَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ 

·         Kıssa

Kur’an kerim’in hususlarından birisi, ayetler kavimler’in kıssası geçmiştir. Bunun amacı, insanların ibret almasını sağlamaktdır. Kur’an kerim’in anlattığına göre Allah’a isyan eden ve başkarının hukukuna saygı göstermeyen milletler yok olmu, iyler ve ilahi emirler’e göre hayat yaşayanlar ise varlıklarını ve medeniyetlerini devam ettimişlerdir. Allah buyurmuştur ki; وَكُلاًّ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ اَنْبَٓاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِه۪ فُؤٰادَكَۚ وَجَٓاءَكَ ف۪ي هٰذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرٰى لِلْمُؤْمِن۪ينَ

Tarih; insan topluluklarının geçmişte meydana getirdiklerin olayların, birbirleriyle olan ilişkilerini, sosyal ve ekonomik durumların, yer ve zaman göstererek, sebep-sonuç ilişkileri icerisinde belgelre dayalı olarak, objektif bir biçimde inceleyenbir soysyal bilimdir. Tarihin amacı insan kendini bilmek için geçmişten bugün’e kadar nasıl ulaştın, nasıl bügün bulunduğu yeri oraya tam olarak nasıl geldiğini anlamak için, bu soruların sonuç cıkarmak tarih belirtmiştir. Bir toplumu’n tarihi demek, Onların siyasi, sosyal ekonomik, kronik, hikayeci, öğretic, araştırmacı geçemektdir. Tarih bir mekan göre, bir zamam göre, bir konusua göre ele almaktadır. Tarih’in farklı yönetmler vardır. kazı bilim, Kültür bilimi, Irk bilii, yeriyüzü bilimi vb. Tarihi anlamak için iki önemli şekilde inceleceğiz. onar yazır tarihi ve yazsız tarihi Hem de tarih dönem olarak ayrılımıştır. farklı dönemde yaşaya toplumların veya kabilerin bi tarihi isim olarak görmektdir. örnek, Hz peygamber Muhammed’in s.a hicra sonra olduğu kıssalar hicra sonra olarak tarih yazmıştır. ondan önceki dönem cahiliye dönem olarak  yazmıştır.

Tefsir Tarihi’nin on beş asrı

Allah’ın elçi olarak gönderilen Peygamberler Hz. Ademden Hz. Muhmmed’e kadar bakınca Allah’tan direkt olarak , Vahiye ile gelen mesajlar görmekteydi. bundan sonra son gelen peygember’den (hatimu nebiyi) alan vahiy ilmi mesaj alanlar hakkında inceleceğiz. Bildiğimiz gibi Hz peygamber Muhammadın s.a 23 yıl  vahiy dönem’de 13 yıl Mekke ve 10 yıl medine’de geçmiştir. Bu 23 yılında Peygamberin tabi olan sahabeler’e kur’an kerim yukarda ifade edildiği gibi herekese ulaştırmıştır, okturmuştur ve ezberleştirmiştir. Sahabilein döneminden sonra gelen tabiiler, tebei taabiler onula ilgilendi. İslamın genişlenmesi, sonra gelenler miras gibi bu aktralnmıştır. Yanı Peygamberin son hutube olan haccatul viddaa buyumuşuturki; bu dinin tamamlandı, Siz herekes ulaştırın dediği zaman herkes (sahabeler) dünyanın dört tarafa gitmişlerdi. Onlardan bizzar Hz. Peygamberden kur’an kerim alan vardır, miras olarak vardır. Onlar doğdan batıya kadar ulaşmıştır. Her tarafta islam’in işiği ulşatırılmıştır. Hz. peygemberden bizzar alıdığı sahabelrden Mucahid, İkrime, İbnu Abbas, gibi müfessirler medrese olarak okul olarak ilgilenmiştir. Onlarda gelen farklı tarikler de tefsir tarihi asırda görmektdir. Aslında sahabilerin dönemi hicri 100-110 yanı Milad 632-719’e kadardir. Sahabilerden bazılar’a  bazı surelerin sebebi nuzul bilmeyenler vardır. Şimdi  sahabilerin ve tabiin tefsir faliiyet inceleceğiz;

SAHABE	TABİİN
Bazı ayetlerin tefsiri yapılmış	Kur’an bütün ayetlerin tefsir edilmesi
Ayetlerin manasında ihtilaf az	İhtilaflar çoğalmış
Ayeterin icamli manası yeterli	Her kelime ve ayet için tefsir yapılmaya başlamış
Ayetlerin etrafında Mezhep/ görüş farkı, ihtilaf yok	İhitlaflar çoğlamış(el hasan basari ve katade kader münakaşası
Tefsir tedvin edilmemiş	İlimleri tedvin faaliyetlerin başlamış
Tefsir, hadis ilimi içerisinde mütaala edilmiş	Müstakil kitapalarda telif edilmiş
Kitap ehline müracaat az	Kitap ehline müracaat artmış

 

Tebe-i Tabiin dönemi hicri 135-190, miladi 752-806 dir. yukarda ifade ettiği gibi farklı okular Mekke, Medine, ve irak yerlede başlamıştır. Bunlardan bizzat Hz. peygamber’den ilim almiş Abdullah b. Abbas, Ubeyb b. Ka’b, Abdullah b. Mesud, onlara taabi olup gelen said b cubeyr, mucahid, ikirime, ata b eb rabeh, ebul Aliye, Muhammed b Ka’b el kurezi, Alkama, mesrkuk, el esvad b. zeyd. onlardan tebe i tabiin gelen tavus b keysan, zeyd binu eslem, mürr b. hemdeni, İbrahim en nehi el hasen basari Katade b diame dir.

Daha gelimesine rağmen tefsir faaliyetlerinde iki şekilde tefsirler ayrılmıştır. Aşağıda inceleceğiz.

Rivayet; Kur’an kerim tefsirini, Hz. peygember ve ilk iki neslin açıklamalarından ibaret gören anlayış. ayetlerin tefsirine ilişkin Hz. peygamber’den sahabeden ve tabiunden nakledilen riayetleri bünyesinde toplayan tefsirlerdir

Dirayet; Hz.peygamber ve ilk iki nesilin açıklamalarının yanında kişisel bilgi ve tecrübeye dayalı akıl yürütmeyi, kişisel anlama, değerlendirme, açıklama ve yorumlamayı esas alan anlayışla yazılan tefsirlerdir. Tefsirde esas laına üç araçla/kaynakla karşılaştığımızı söylebiliriz. bunlar Öncekilerin görüşleri, Aklı çaba ve İlhamdir.

Muallim kimdir

Allah buyurmuştur ki;

 اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذ۪ي خَلَقَۚ,  خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍۚ ,  اِقْرَأْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُۙ , اَلَّذ۪ي عَلَّمَ بِالْقَلَمِۙ ,  عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْۜ,

“Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı bir aşılanmış yumurtadan yarattı, Oku! İnsana bilmediklerini belleten, kalemle (yazmayı) öğreten Rabbin, en büyük kerem sahibidir”.

   Eğitim insan için en önemli, değerli ve temel vir faaliyettir. Muallim kelimesi’nin tahlili; Muallim öğretmek, ders vermek, bilgi sahibi yapmak, ilim vermek, öğrenir kılmak, fiilerini hem şahsında hem talebesine çoklukla/ her zama nve her vesileyle yapan kisidir. Fakat burdaki Muallim olan kisi Hz. peygamber Muhammed .s.a dir. ona ilk olarak vehiy edilen kitab kur’an kerim’nde geçen ilk vehiy kelimesi “oku” dur. Peygamer güzel bir öğretmendir. onun eğitim-öğretim metodu bakınca anlacağiz ki, oku’dan başlamış düşün ve anla ve yas dır. Bu şekilde kur’an indirilmişitir.

Hz peygamberimiz bir hadis şeriflerinde buyurmuşturki “ Ben size bir babanın evladına öğrettiği gibi öğrettiyorum”

Bir müfessir demek sadece kur’an kerimi yorumlamak yapan kişi değil. O büyük bir alimdir demek ki bir alim Müfessir, muhaddis, fakih, Mütekellim, Mutasavvuf, Müerrif , hekim olabilirdi. Onlar herkes kendi alanında çalışmasında yöntemsel yaklaşımlarını ve kavramarını kullanır. Bu sebeple Müslüman ilim gelenğinde Kur’an’ın tefsirinde ve te’vilinde örneklerini, dini ilimler( tefsir usulu, Fıkıh usulu, Hadis ulsulu, kelam ,tarihi ) ahlak , felsefe gibi ilim faliyetlerinde ve müspet ilimlerde ve san’at ve mimarisinde, yani bilginin bütünlüğüyle bütün disiplinlerde ve ürünlerinde bulabilirz. Kur’an’ın yorum ve tefsiri, sadece kur’an tefsirlerinde değil aynı zamansa bütün bir müslüman dünyanın kültür ve medeniyet ürünlerinde ve dokunlarında aranmalıdır.

 

 

Yüce Allah, “Bize katından bir rahmet ve  içinde bulunduğuz şu durumda bize kurtuluş ve doğruluğa  ulaşmaı kolaylaştır”.

و آخر دعوانا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِين

 

 

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

TEFSİR FİNAL ÖDEVİ

AD: HATİCE SENA

SOY AD: İPEK

NUMARA: 18070133

 

TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARİ KİTAP TANITIMI

ÖNSÖZ

Kitabın önsözünde, tefsir tarihi öğreniminde haritalar ve levhaların sağlayacağı kolaylığa değinilmiş, Böylelikle kitap içerisinde yer alan her bir müfessir ve ortaya koymuş oldukları tefsirlerin nasıl bir ortam ve şartta yazıldığını göstererek okuyucuya öğreneceği tefsir ve tevilde anlam bütünlüğü oluşturabileceğine, sağlayacağı kazanımlara ve kitaptan nasıl yararlanılacağına değinilir. Yer alan haritaların yapısından ve işlevinden bahsedilir. Tefsir tarihini oluşturan Hz. Adem’den Hz. Peygamberimize kadar uzanan bütün Peygamberlerimize ve ilim için sonsuz emek harcayan müfessir ve alimlere teşekkür arz edilmiştir.

(007/008)

TEŞEKKÜR

Yazarın ilk teşekkürü öğrencilerine sonraki teşekkürü kitapta emeği geçen Esra Erdoğan ve Emre Yıldız’a, diğer teşekkürleri ise kitabı oluşturma aşamasında yararlanılan yayınevi, mütercim ve yazarlara olmuştur.

(009/010)

GİRİŞ

Kitabın giriş bölümünde kişiye teorik bilginin yanında pratik öğrenme deneyimi, ezbere öğreten bir sistem olmaktan çıkıp kullanıcıya tahlil ve inceleme yapma fırsatı, kitabın diğer bölüm ve haritaları, kullanıcının dolduracağı çalışma haritaları, klasik metinlerin önemi ve üzerinde nasıl okuma gerçekleştirileceği, çalışmadaki kazanım hedefleri, örnek metinlere ulaşma ve kitap üzerinde nasıl uygulama yapılacağı hakkında geniş ve ayrıntılı bilgi verilir.

(013/025)

KAVRAMLAR VE TANIMLARI

Kitabın bu bölümü anlam küre kavramı ile başlar. Nitekim anlam küre çok geniş çaplı bir kavram olup, basit bir tabirle yaşamı anlamlandırmadır. Burada tefsir ilminin kavramlarına ve yararlanılacak diğer kavramlar ve tanımlarına yer verilir. Bu kavramlar; tebliğ ve tebyin, yaşam boyu eğitim, yaşam boyu öğrenmek, amel, ihtilaf-hilaf, fıtrat, niyet, amel/eylem/amaç ilişkisi, sabretmek, kıssa, kemal/olgunluk; kamil insan, vahiy, kuran, peygamber, tevhid, islam, din, şeriat, emanet/sorumluluk, hürriyet/özgürlük, sünnet, tilavet, icaz, hanif, tahaddi, kevni ayet, mükellef bireydir. Bölüm Kur’an-ı Kerimi etkin okumanın adımlarının ne olduğunu gösterir. Bu adımlar; okuma, üzerinde düşünme, anlama ve yaşamadır. Kavramlar tablo, şablon ve dip notlarla desteklenmiştir. Tablo ve şablonların başlıkları, insan ve zihniyetleri nasıl işler, tevhid süreci, vahiy merkezli fıtratın kullanımı, Kur’an’la gerçekleştirilmiş hayata anlam verme, Bir kitap olarak Kur’an-ı Kerim, ayet, ayet önünde insan: Kur’an-insan iletişimi şeklindedir. Kavramlar ve tanımları verilerek bu bölümde kitabı anlama ve bütünleştirme konusunda, kendi içerisinde kaynak kısmı oluşturulmuştur.

(029/053)

TARİH NEDİR?

Tarih insanlığın geçmişini, bugününü ve geleceğini konu edinen, edinmeye devam eden ve edinecek, kültür, din ve siyaset gibi insanın hayatına yön veren bütün olgu ve olayları kapsar. İnsanoğlunun hayatını anlamlandırma ve sorgulama çalışması fıtri olup her insan için aynı şekilde geçerlidir. Kur’an-ı Kerim bizlere bu anlamlandırma ve arayışlardan örnekler sunar. İnsanın tarih bilimi hakkında bilgi sahibi olması, insanlık tarihini ve coğrafyasını öğrenmesi tarihi olaylar hakkında fikir sahibi olması onun olayları değerlendirme çerçevesini genişletir. Bu bağlamda tefsir atlasının bu bölümünde kullanıcıya tarih bilimi, tarih çağları hakkında bilgi verir. Yine bu bölümde verilen haritalarla kullanıcının öğrendiği bilgileri zihninde şekillendirmesi ve anlamlandırması kolaylaştırılır. Yer alan harita başlıkları,

 İnsanlık tarihi haritası I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII

 Alfabetik Yazıların Gelişim Haritası I, II, III

 İslamiyet’ten Önce Asya Haritası

 İslamlığın Yayılış haritası

 Nil ve Amu Derya Arasındaki Kültürel ve Dini Yönelimler Haritası

 Nil ve Amu Derya Bölgesinde Düşünce Tarihi Haritası

 Bereketli Hilal Haritası

 Bereketli Hilal ve Komşu Kültürlerinde Alfabetik Yazıların Haritası

 Bilimleri İslam Dünyasından Avrupa’ya Ulaştıran Ana Yollar Haritası

 Bilimleri Yabancı Kültür Merkezlerinden İslam Dünyasına Ulaştıran Ana Yollar Haritası

 Antik Çağda Akdeniz Havzası ve Kültürel Bağlamı -Mö 6 -Ms 6 ‘Yy haritası

 Afrika’da Felsefe Haritası

 Helen Bilim ve Felsefesi Merkezleri Yayılım Yönleri Haritası

 Avrupa Felsefesi Havzası ve Yayılım Alanı Haritası

 Orta Çağda Eski Dünya’nın Batı Kısmında Felsefe 5.-15. ‘Yy. Haritası

 Farabi’ye Göre Felsefe Döngüsü Haritası

 Hegel’in Dünya Tini Basamakları Haritası Şeklindedir.

(056/089)

 

TEFSİR TARİHİNİN ON BEŞ ASRI

Bu bölümde ilk olarak nüzul ortamına, Peygamber tefsirinin zaman çizelgesine ve ilgili fotoğraf ve haritalara yer verilir. Sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin döneminde tefsire değinilmiş, farkları ortaya konulmuştur. Sahabe dönemi tefsirde bazı ayetler tefsir edilirken tabiin tefsirinde Kur’an’ın bütün ayetlerini tefsir etme faaliyetleri sürdürülmüştür. Bu üç nesle dahil olan tefsircilerden bahsedilmiştir. Sahabe döneminde ayetler arasında görüş ayrılığı neredeyse bulunmazken tabiin döneminde ihtilaflar çoğalmıştır. Tabiin döneminde tedvin faaliyetleri başlamıştır. Bölümde bu ve bunlar gibi açıklayıcı kısa bilgilere yer verilmiştir. Bu bağlamda üç neslin içerisinde yer alan kişilerin isimleri zikir edilmiştir. Sonrasında Peygamber Efendimizden itibaren on dört tabaka halinde müfessirlerin haritaları verilmiştir. Son olarak günümüzdeki tefsir faaliyetlerinin başlıklarına, Kuran’ı Kerim’in ilk nüshaları ve Hz. Peygamber’in mektuplarının fotoğraflarına yer verilmiştir.

(092/142)

KAVRAM VE TERİM NEDİR?

Kavram kelimesinin tanımı yapılmış ve terimden farkı ortaya konulmuştur. Kelimenin tanımı bir şeyin, bir nesnenin zihindeki ve zihne ait tasarımıdır. Soyut genel bir bilgi ve fikirdir. Kelimenin özelliklerinden bahsedilmiştir. Bir kavramın dille ifade edilmesine terim denir. Bu da kavramın göreceliğinin doğal olduğunun göstergesidir. Bu ve bunun gibi kavram konusunda bilgi verilerek bu bölümde tefsir ve tevilin değerlendirilmesinde bu konunun göz önünde bulundurarak yapmanın önemi vurgulanmış olur.

(144/150)

MUALLİM KİMDİR?

Bu bölümde eğitimin amaçlarına, İslam’ın eğitim ve öğretime verdiği öneme bu konu hakkında örnek ve ayetlere, muallimin tanımına yer verilir. Muallim öğreten ve öğrenen kişidir. Süreklilik ve aktarım mevcuttur.  Kuran’ı okuma, düşünme, anlama ve yaşama ile etkin okuma üzerinde kazanılan eğitime yeniden değinilmiştir.

(153/158)

MÜFESSİR KİMDİR?

Müfessirin tanımına, eğitim ve öğretim süreci hakkındaki bilgiye, kişiliğine, bir alim olarak müfessirin taşıdığı diğer ilim kimliklerine burada yer verilir. Bölümde müfessirin bir alim ve örnek insan oluşuna ve   tefsir eserlerini nasıl oraya koyduğu hakkında detaylı bilgi verilir.

(160/164)

KİTAP’ IN UYGULAMA AŞAMASI

Atlasın ilk etabındaki kazanımlar elde edildikten sonra kitabın uygulama kısmına geçilmektedir. Burada yirmi bir müfessir ile etkin öğrenim gerçekleşmektedir. İlk etapta müfessiri tanımaya yardımcı olan bilgi ve haritalar okuyucuya sunulur. Sonrasında etkin öğrenmenin gerçekleşeceği kitap sahibinin dolduracağı alanlar yer almaktadır. Sırasıyla doldurulacak alanlar; müfessirin kendi özellikleri, tefsirinin özellikleri tefsir metnindeki kullanılan ama okuyucunun bilmediği kelimelerin yer alacağı sözlük kartı kalıp ifade ve cümleler, dilbilgisi kuralları, tefsir rivayeti, tefsirde ve diğer ilimlerdeki sonucu ve ayetten ne öğrendim , üniteden ne öğrendim, ve adap talimi haritası  yer almaktadır.

NEDEN TEFSİR TARİHİ ATLASI?

Tefsir tarihi atlası okuyucuya kendi alanının yanında birçok alanda da bilgi sahibi olmasını sağlar. Bu bilgiler okuyucunun birbiriyle bağlantılı olan bilgiler hakkında bir bütün oluşturmasını sağlar. Bu durum kişiye tefsiri ve tevili değerlendirmesinde geniş bir donanım sunar. Tefsir ilminin kendi ve etkileşimde bulunduğu alandaki kavramlar ve tanımları, tarih serüveni ve bilimi ve tefsir tarihini aktaran harita bölümleri, okuyucuya üzerinde çalıştığı müfessir ve tefsiri geniş ve mantıksal bir şekilde değerlendirmesine yardımcı olur. Görsel haritaya verilen alanlar ile zihinde coğrafi tasarım gerçekleştirilir. Uygulama kısmı ile kitap, sahibine etkin öğrenme gerçekleştirme imkanı verir. Kişiye araştırma, kendi bakış açısından değerlendirme imkanı sunarak öğrenme ve bilgi edinme hevesini arttırır. Bu ve bunlar gibi birçok kazanım sağlayan kitap, Kuran-ı yüzeysel bir değerlendirme yaparak okumanın eksikliğini ortaya çıkarır, O’nu okuma, düşünme, anlama ve hayata geçirmenin önemine çokça değinilir, Okuyucuya bunu anlama ve pratiğe dökme fırsatı verir.

ÜZERİNDE DURDUĞUM BAŞLIKLAR?

Kavram-terim Nedir?

Bu başlık bana müfessirlerin tefsir ve tevillerindeki farklılıkların neden olduğunu sağlamamı ve bu konu hakkındaki şüphelerimin giderilmesini sağladı. (144/150)

Uygulama kısmı tefsir ilmine olan ilgimi arttırdı, öğrenimimi kendim gerçekleştirmek öğrencilikte üretimin ne denli önemli olduğunu anlamamı sağladı. (164/510

Kitabın bütününde bulunan haritalar ile edindiğim bilgileri pekiştirmemi sağladı.

 

Bu kitabın yazarı ve aynı zamanda tefsir dersi hocam olan Sayın Ahmet Nedim Serinsu’ ya ve kitapta emeği geçen herkese teşekkürlerimi arz ederim.

Ödevimi istirham ediyorum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---