Zeynep sena çağlar
1/D
18070059
Tefsir tarihi Atlası ve uygulama haritaları
adlı kitap Profesör Doktor Ahmet Nedim serinsu tarafından Ocak 2019’da kaleme
alınmış bir kitaptır. kitap başlık olarak giriş, kavramlar ve tanımları, tarih
nedir, tefsir tarihinin 15 asrı tefsir
tarihinin haritalarla Mütalaa etmek, kavram ve terim nedir, Muallim kimdir, müfessir kimdir,
21 müfessiri bölümü, bilginin bütünlüğü ve uygulama haritaları, Arap dili
kurallarının kullanımı haritaları başlıklarından oluşmaktadır.
Giriş bölümünde tefsir tarihi
Atlası nasıl bir kitaptır? Bu kitabı nasıl okumalı ve çalışmalıyız? bize hangi öğrenme hedeflerini sunuyor?
gibi soruların cevabını bulunmaktayız.
Kavramlar ve tanımları adlı bölümde kitapta
kullanılan terimlerin anlam içeriklerine ulaşmaktayız. tablolar ve haritalardan
oluşan böyle bir kitapta ilk başta kavramları hakim olmak gerekmektedir. Ayrıca
değerli Profesör Doktor Ahmet Nedim serinsu her bölümde bir hadis rivayet ederek kitaba zenginlik katmıştır. Ayrıca bu
bölüm okura Kur’an’ın insandan ne
istediğini, Tevhidi, vahiy merkezli fıtratın kullanımını, Kur’an’ın
özelliklerini, Vahyin ne olduğunu, ayetinin ne olduğunu, Kur’an ve insan
iletişimini bize zengin içerikli
tablolarla göstermektedir.
Tarih nedir bölümünde tarihin tanımını, özelliklerini, kaynaklarını,
konusunu, Tarih öğrenmenin amacı ve faydalarını tarihi çağları ilk sayfalarda
görmekteyiz sonra ise insanlık tarihini
gösteren haritalar, alfabetik yazıların
gelişimi haritaları, İslamiyet’ten önce Asya ve İslam’ın yayılışı haritası,
onun yanında nil-amu bölgesinin düşünce tarihi haritası, bereketli helal
haritası, yabancı kültür merkezleri ile İslam dünyasına ulaştıran yolların
haritası, Avrupa’ya Afrika’ya dair birçok haritayı bu bölümde bulmaktayız.
Tefsir
tarihin onbeş asrı bölümü bize tefsir tarihi haritalarla mütalaa etmeyi
öğretir. Ahmet Nedim serinsu arşivinden ve farklı kaynaklardan Mekke Medine’ye
dair birçok fotoğraf karesine yer vermiştir. Hz Peygamber, sahabe, tabiin ve
tebe-i tabiin ve müfessirlerin dönemlerinin tabaka tabaka tefsirlerini
şemalarla, tablolarla öğrenciye farklı bir şekilde öğretme imkanı sunmuştur.
Kavram
ve terim nedir bölümünde kavram ve terimlerin ne olduğunun karşılaştırmalar ve
örnekler aracılığı ile öğrenciye sunar.
Muallim kimdir bölümünde okumanın, ilim tahsil
etmenin, ilim öğretmenin önemini ayetler ve hadisler ışığında anlatılmaktadır. Müfessirkimdir
başlığı altında ise bir müfessirleri eğitim-öğretim sürecinde donanımının nasıl
ve hangi şartlarda oluştuğunu, müfessir ve bilgi arasındaki bütünlüğü Açıklar. bundan
sonra ise İbni abbas’tan Ayşe Abdurrahman’a kadar 21 müfessirin başlığı altında
oluşan bölümlerden oluşmaktadır. bu başlıklarda yazar müfessirin yaşadığı
coğrafyanın şu anki halini, ardından o dönemdeki yaşadığı, ilim tahsil ettiği yolculuğu
siyasi coğrafyayı gösteren haritalar kullanmıştır. ardından müfessirlerimizi tanıyalım
ve müfessir ve tefsirinin özellikleri,
Arapça tefsir din dil gramer ve Lügat uygulama çalışması, tefisr rivayet hikaye haritası, ayetten Ne öğrendim haritası,
surenin ana konuları ağacı, ayeti kerime konu ağacı, üniteden ne öğrendik, kur’an-ı
kerimle karakterimi inşa ediyorum alıştırmaları ile öğrenciyi araştırmaya
araştırırken öğrenmeye teşvik etmektedir. eserin sonunda bilginin bütünlüğünü
uygulama haritaları, Arap dili kurallarının uygulama haritaları bölümleri yer
almaktadır.
Sonuç olarak bu kitap Kur’an’ın tarihi
süreç içerisinde hangi dini sosyal, kültürel, şartlarda yorumlandığını
değerlendiriyor. Aynı zamanda tefsir faaliyetlerini, müfessirleri araştırmaya teşvik ediyor. Öğrenciye bilgiyi
sadece vermekle kalmayıp onu araştırmaya ve değerlendirmeye itiyor.
1)
Tefsir tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları
kitabını tavsiye ederken: tevsir tarihi Atlası sana bilgileri yığın bir şekilde
vermez onları derli toplu şemalarla, görsellere, tablolarla ilgi çekici bir
şekilde sana öğretmeyi amaçlar. Amacı sana bilgileri ezberletmek değil sana
bişeyler katmaktır. Şeklinde anlatırım.
2)
eğitimin
amaçları(153)
tefsir tarihinin başlangıcı: Hz Peygamber ve nüzul
asrı(125-138)
Kur’an’la
gerçekleştirilmiş hayata anlam verme(40)
Muallim kimdir? (157)
Ayet
önünde insan: Kur’an-insan iletişimi (50)
ADI: NACİYE
SOYADI: SAĞDIÇ
SINIF-ŞUBE: 1-D
NUMARA: 18070191
1.SORU:TEFSİR TARİHİ ATLASIVE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ HER BİR BAŞLIĞINI TEK TEKTANITARAK ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN BİR MAKALE YAZIN. (SAYFANUMARASI VERİN)
1. GİRİŞ BÖLÜMÜ( SF.12-26): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU okuyucunun kitabayöneltebileceği soruları öngörerek daha kitabın başındaaçıklamalarda bulunmuştur. Kitabın yazılış amacı, dizaynı,isminin seçimi, kitabın içeriği, kitaba çalışırken dikkatedilmesi gereken husuular gibi birçok konuda aydınlatıcı bilgilervermiştir.
2. KAVRAMLAR VE TANIMLARI (SF.28-54): Bu kısımda yazar, anlam dünyasını oluşturan kelime vekavramların anlamlarını Kur’anNedir?kitabından alarak okuyucuya sunmuştur. Bu çalışmayla bütünlükgösteren bu kısımda yazar, Kuran-insan ilişkisi çerçevesindekikelime ve kavramları almaya titizlik göstermiş, kavram şemalarıyladaha anlaşılır hale getirmiştir.
3.TARİH NEDİR? (SF. 56-90): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, önce okuyucunun tarihi dahaiyi anlaması için genel bir tarih bilgisi vermiş, tarihle ilişkilikavramları da tanımlamayı, bunları görsellerle desteklemeyiihmal etmemiştir. Okuyucunun zihninde şematik, kalıcı bir tarihbilgisi bırakan yazar, tarih öncesinden itibaren süregelendeğişimlerin haritaya nasıl yansığını çözümlemiş ve tektek yayılma alanları ile birlikte bu haritalarla adeta görsel birşölen halinde sunmuştur. Bunun arka planını ise Kur’an’ıntarihten bağımsız olmadığı, tüm çağlara hitap ettiğianlayışı ve Tefsir ilminin tarih içindeki gelişimi oluşturur.
4.TEFSİR TARİHİNİN ON BEŞ ASRI: Tefsir Tarihini HaritalarlaMütalaa Etmek (Sf. 92-142): Bubölümde yazar, Peygamberimiz (s.a.v) dönemindeki tefsir anlayışınıaçıklayarak başlamış; Hicaz bölgesinin geçmiş tarihtekifotoğraflarını vermiş, bununla bölgenin sosyal,kültürelanlayışını kavratmayı ve coğrafi şartların savaşstratejilerine, yaşam tarzlarına nasıl yansıdığını mütalaaettirmeyi hedeflemiştir. Bu fotoğraflardan Ahmet Nedim SERİNSU’nungeniş bir fotoğraf arşivi olduğunu anlamaktayız. Bunlarınardından yazar, Sahabe, Tabiin, Tebe-i Tabiiler Dönemlerinin Tefsiranlayışını ve değişimini şemalarla anlatmış ve müfessirtabakalarını tek tek vermiştir. Son olarak Kur’n-ı Kerim’inyazılı ilk nüshalarını vermiştir.
5.KAVRAM-TERİM NEDİR? (Sf. 144-150): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, kavram ve terimi ayrı ayrıele almış, aralarındaki farkı şemalarla göstermiştir. Bununarka planını Tefsir’in icrasının kavramlarla oluşu, kaynak,yöntem tercihleri ve yorum farklarının anlaşılmasına zeminhazırlanmak istenmesi oluşturur.
6.MUALLİM VE MÜFESSİR KİMDİR? (Sf. 152-164): Yazar bu kısımda Peygamberimizin kendisini muallim olaraktanımladığına dair rivayetleri vermiş ve muallim kelimesinintahlilini yapmıştır. Devamında alimden yola çıkarak müfessiritanımlamıştır. Bunun arka planında da Tefsir faaliyetini icraeden her alimin hem muallim hem de müfessir kimliğine büründüğünüanlatma çabası vardır.
7.Bunlarındevamında 21 Üniteden oluşan 21 müfessir bölümü vardır. Buünitelerin içeriğini inceleyelim:
BaştaMÜFESSİRİMİZ TANIYALIM etkinliğine yer verilmiş. Bununlabirlikte müfessirin karakteri, eğitim hayatı, aile yaşantısı,dönemindeki sosyolojik hadiseler, ilmi faaliyetleri gibi birçokyönüyle müfessirin zihinde yer edinmesi amaçlanmıştır.Devamında MÜFESSİR VE TEFSİRİNİN ÖZELLİKLERİ etkinliği,müfessir ve tefsiri arasındaki ilişkiyi kavratmayı hedeflemiştir.Ardından gelen ARAPÇA TEFSİR DİN DİLİ GRAMER VE LÜGAT UYGULAMAÇALIŞMASI etkinliği ile de okunan Arapça metnin aleladeliktençıkıp tahlil edilmesi, çözümlenmesi, üzerinde dil ve dinmantığıyla düşünülmesini sağlamaya çalışılmıştır.Bunun devamında yer alan TEFSİR RİVAYETİ HİKAYE HARİTASI-1etkinliği ile ayetlerin iniş sebeplerinin yani Sebeb-i Nüzulkonusunun ele alınması sağlanmış ve ayetin hangi bağlamda,nasıl anlaşılması gerektiği, iniş sebebine atıfta bulunularakanlatılmaya çalışılmıştır. Ardından gelen TEFSİR RİVAYETİHİKAYE HARİTASI-2 etkinliği ile müzakere edilen ayetin bilgininbütünlüğü ilkesi çerçevesinde Tefsir, Fıkıh ve Hadis ilimdallarıyla ilgili ayrı ayrı yorumlanması sağlanmış ve bunlarınsonucunda öğrenilen veri sorularak tüm bu işlemler bir sonucabağlanmıştır. Bunun ardından gelen TEFSİRLERİN KAYNAK VEYÖNTEM TERCİHİ ÇERÇEVESİNDE AYETTEN NE ÖĞRENDİM? Etkinliğiile ayetlerin farklı tefsirlerde, farklı müfessirler tarafındannasıl yorumlandığının tespiti sağlnmaya çalışılmıştır.Devamında yer alan SURENİN ANA KONULARI AĞACI etkinliği ilesurenin geniş bir tahlilinin yapılması ve bu bağlamda somutlaşanana fikrin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir. Ardından gelenAYET-İ KERİME KONU AĞACI etkinliği ile sureden seçilen birayetin tahlilin yapılması, güncel değerler açısındansomutlaştırılması hedeflenmiş ve parçadan bütüne doğru biranlayış benimsendiği ortaya konulmuştur. Ünitenin sonunayaklaşırken ÜNİTEDEN NE ÖĞRENDİK? HARİTASI ile tüm bilgilerhomojen bir hale getirilmeye, zihinde diri tutulmaya çalışılmış,bütünsel bir öğrenme metodu aşılanmıştır. Ayrıca buetkinliğin sonunda yer alan soru sorma kısmı okuyucunun içselsorgulamalarının dışa vurumunun önemini vurgulamış ve sorusorma kabaliyetinin geliştirilmesi çabasına dikkat çekmiştir.Ünitenin sonunda yer alan KUR’AN-I KERİMLE KARAKTERİMİ İNŞAEDİYORUM (ADAP TALİMİ) HARİTASI ilimle amel etmenin,karakterimizi ilim ve edeple yoğurmanın önemini en güzel şekildegöstermiştir.
8.BUGÜN VE YARIN (Sf. 512-532): Bubölümde KUR’AN’IN İNSANDAN TALEBİ DEVAM EDİYOR: OKU- DÜŞÜN-ANLA- YAŞA başlığı altında tarihin içinde insanın anlam vermeçabası ve Kur’an’ın çağlar geçse de insandanbeklentilerinin değişmediği geniş bir kaynak kitlesindenyararlanarak anlatılmıştır. Devamında Felsefe, Dünya’yayayılan Müslümanların bölge bölge sayıları ve haritakonularında ilişkiler kurulmuş, bunların etkisi anlatılmıştır.
9.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 534-536):Bu bölümde Tefsir, Hadis, Fıkıh ilimlerinin adeta ufak bir özetioluşturulmuş, disiplinlerarası uygulamanın bilginin btünlüğüneetkisi gösterilmiştir.
10.ARAP DİLİ KURALLARININ KULLANIM HARİTALARI (Sf. 538-548): Bu kısımda yazar Ahmet nedim SERİNSU’nun Medine’de talebeliğiyıllarında derlediği çeşitli i’rab haritaları yer almaktadır.
11.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ İLİMLERİN HÜLASASI HARİTALARIYLAMÜTALAA ETMEK (Sf. 550-556): Bubölümde yazarın hocası Erzurumlu Hattat Mustafa Necati Efendi’ninlevhaları bulunmaktadır.
12.MÜFESSİRLER VE TEFSİRLERİNİ KAYNAK VE YÖNTEM TERCİHLERİYLEMUKAYESE ETMEK UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 558-599): Sonbölüm olan bu bölümde öncesinde verilen 21 müfessirin her biriiçin farklı bir harita oluşturulmuş ve birbirleri ilekarşılaştırılmalı olarak öğrenilmesi amaçlanmıştır.
Herbölümün sonunda yer alan hadis rivayetleri de oldukça faydalı veçok yönlü bir kitap olduğunun göstergesidir.
2.SORU: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABINIİLAHİYAT TAHSİLİ YAPAN BİR ARKADAŞINA VE GENEL OKUYUCU BİRARKADAŞINA TAVSİYE EDERKEN NELER SÖYLERSİN?
İlahiyateğitimi gören arkadaşlarıma tavsiyelerde bulundum gerçekte de.Alanında tek olan bu kitabı, verilen emeği göz ardı etmek mümkünolamazdı zaten. Söylediğim ifadeleri yazmam gerekirse, derslerdesürekli karşılaştığımız ezberci ve öğrenme merkezli olmayanmetotların aksine öğrenmeyi, öğrendiğini anlamayı, anladığınıhayatına tatbik etmeyi sağlayan bir kitap. Elinize alıp sadecesayfalarını karıştırdığınızda bile ezberleri bozduğunugörüyorsunuz. Nitekim ben daha hazrlık okurken Ahmet Nedim hocayıdahi tanımazken kitap reyonunda bu kitabı görmüştüm ve mestolmuştum. Üniversitelerde işlenen küçük yazılı, renksiz,soluk sayfalı kitapların aksine rengarenk, cezbedici ve içeriğiylegörselliğini tamamlayan bir kitap. Bu alanda eğitim gören,görmeyen herkesin faydalanabileceği, kendini bulabileceği, hayretedebileceği bir kitap.
3.SORU:TEFSİR TARİHİ VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ EN YARARLIBEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?
1.Kur’an- Kerimle Karakterimi İnşa Ediyorum ( Her üniteninsonlarında yer alıyor. Ör: 383. Sf.)
2.Üniteden Ne Öğrendik ( Her ünitenin sonunda yer alıyor. Ör:282. Sf.)
3.Surenin Ana Konuları Ağacı (Ör: 311. Sf.)
4.Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle MukayeseEtmek Uygulama Haritaları ( Sf. 558-598)
5.Kavramlar ve Tanımları (Sf. 28-54)
Rukiye SIVACI
1/D
18070202
1- Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makala yazın.
*Giriş (Syf. 11-26): Kitabın giriş kısmı, alt başlıklar halinde tasnif edilmiştir. Böyle bir çalışmanın gerekçelerinden, kitaptan nasıl daha iyi bir şekilde yararlanılabileceğinden bahsedilmiştir.
*Kavramlar ve Tanımları (Syf. 28-54): Atlası işlerken zorlanmamamız adına birtakım kavramların tanımlarına yer verilmiş, tablo ve görsellerle desteklenmiştir.
*Tarih Nedir? (Syf. 56-90): Tarihin tanımı yapılmış, amacına, önemine değinilmiştir. Geçmişi, görsel ögelerle müstefid bir şekilde yansıtır nitelikte olmuştur.
*Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (Syf. 92-142): Hz. Muhammed sav. döneminden itibaren tefsir ilminin tarihi kademe kademe anlatılmıştır. Tefsir ilminin gelişimi sunulmuştur. Nüzul ortamı şemalar vasıtasıyla gösterilmeye çalışılmıştır.
*Kavram Terim Nedir? (Syf. 144-150): Kavramın tanımı ve mahiyeti üzerinde durulmuş, bizler için fayda sağlayacak kavram terim tablolarına vs. yer verilmiştir. Bu, atlası işleyebilmemiz adına da oldukça yararlı olmuştur.
*Muallim Kimdir? Müfessir Kimdir? (Syf. 152-164): Bu kısımda, muallimin müfessirin mahiyetine, değerine ve görevlerine değinilmiştir. Bunların akabinde müfessirlerin uygulama haritalarına yer verilmiştir.
*Müfessirler Bölümünde (Syf. 166-510): Kitapta 21 üniteye yer verilmiştir. Her ünite bir müfessiri kapsamaktadır. Dönemle ilgili bilgilere yer verilerek döneme hakim olmamız kolaylaştırılmış, görsel ögelerle de desteklenilmiştir. O dönemin sosyal, siyasi, dini şartları yansıtılmaya çalışılmış, müfessirin bulunduğu ortam adeta canlandırılmıştır.
*Kur’an’ın İnsandan Talebi (Syf. 510-532): İnsanın Kur’an-ı Kerim’e karşı görevleri ve Kur’an’ın insandan talebi hususuna değinilmiştir.
*Bilginin Bütünlüğü Haritaları (Syf. 534-537): İlimlerin ayrı ayrı değil de bir bütün olarak mütalaa edilmesi hususu üzerinde durulmuştur.
*Arap Dili Kurallarının Kullanımı (Syf. 538-556): Tablolar halinde gramer kurallarına yer verilmiştir.
*Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları (Syf. 558-598): Müfessirleri mukayese etmek adına birtakım etkinlik tablolarına yer verilmiştir.
2- Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?
Bu kitap; müfessirleri, tarihi bilgiler ve haritalar ışığında kavramamıza olanak sağlar niteliktedir. Görselliğin ön planda olması bizler için daha cezbedici ve öğrenerek tatbik edebilmek adına daha elverişli olmuştur. Sadece anlatmakla yetinmeyip, bizleri de işin içine katarak, konuları pekiştirebilmemiz için olanak sağlamıştır. Kavramlara bilhassa yer vermesi, Tefsir Tarihi Atlası kitabının dilini çözmemizi ve bize düşen alanları ikmal etmemizi kolaylaştırmıştır. Bizlere, Hz. Muhammed sav. döneminden itibaren tabaka tabaka harita, tablo ve görseller aracılığıyla tefsir tarihini muazzam bir şekilde sunmuştur.
3- Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabının en yararlı beş başlığı sence hangisidir?
*Tarih Nedir? (Syf. 56-90)
Geçmişi bilmeden gelecekle ilgili çıkarımlarda bulunmak doğru olmaz elbette. Bu kısım, haritalarla desteklenerek geçmişe ışık tutar pozisyonda olmuştur.
*Muallim Kimdir? (Syf. 152-164)
Bu kısımda, muallim sözcüğüne daha farklı bir perspektiften bakıldığını düşünüyorum. Muallimler bizler için her zaman önemli ve değerli bir konumda olmuşlardır.. Bu kısımda da bunun tahlili oldukça faydalı bir şekilde yapılmıştır.
*Müfessirimizi Tanıyalım (Syf. 166-510)
21 Müfessirler hakkında, tarihi içerik ve haritalar ışığında bilgi sahibi olmak Tefsir tarihi açısından bizlere oldukça fayda sağlamaktadır.
*Kavramlar ve Tanımları (Syf. 28-54)
Kavramlar, bir konuya hakim olabilmek adına oldukça önemlidir. Kavram bilmeden o konu hakkında herhangi bir çıkarımda bulunmamız pek olağan değildir. Bu atlasa hakim olabilmek için de atlasın dilini, yani kavramları iyice kavramamız gerekir.
*Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (Syf. 91-142)
Bu bölümde Tefsir tarihi, Peygamber’imiz zamanından itibaren tarihsel veriler ışığında, tabaka tabaka açıklığa kavuşturulmuştur.