Furkan Özkaya

16070164

D Şubesi

İLH 106

TEFSİR 1

FİNAL ÖDEVİ

 

1. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

 

Kavramlar ve Tanımları (syf. 28-54)

Tefsir Tarihi Atlasının bu bölümünde, tefsir ilmiyle alakalı birçok terimin tanımı yapılmıştır. Bu bölüm adeta kitaba bir ön hazırlık mahiyetindedir. Terimlerin tanımlarının yanında, tefsir ilmine dair bir bakış açısı kazandırma mahiyetindedir.  Bazı kavramlardan bahsetmek gerekirse “niyet, fıtrat, tevhid, peygamber” vb. terimlerden bahsedebiliriz. Burada insanın düşünce yapısıyla alakalı birçok tablo verilmiştir. Bu tablolardan kuran, tevhid vb. kavramlarla insan zihninin ilişkisini veya Kuran’ın asıl mesajını okurlara benimsetmeye çalışılmıştır. Vahyin, ayetin, tebliğin, tebyinin anlam içeriklerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda Kuran’ın içeriğinden de bu bölümde bahsedilmektedir. Başta da söylediğimiz gibi kitaba ve tefsir ilmine bir ön hazırlık mahiyetindedir.

Tarih Nedir? (syf. 56-90)

Öncelikle bu bölümde tarihin tanımı yapılarak bölüme giriş yapılmıştır. Bu bölümde okura verilmek istenen tefsir tarihinin içeriğine girmeden önce bir ön hazırlık yapmaktır. Aynı zamanda bu bölümde tarihin amacı ve işlevinden bahsedilmektedir. İnsanın geçmişini merak eden bir varlık olduğundan ve bu özelliği sonucu geçmişine mecbur olduğu anlatılmaktadır. Bundan dolayı geçmiş, bugün ve gelecek hep birbiriyle bağlantılıdır diyebiliriz. Buradan da en genel olarak insanın geçmişini öğrenmek istemesi ne kadar önemliyse, biraz daha özele indiğimiz zaman, tefsir tarihini bilmekte tefsir ilmi yapabilmek için o kadar önemlidir diyebiliriz. Eski tarihleri adeta bir kronolojik sırayla incelemek tefsir ilminin nasıl geliştiğini ve hangi olaylardan etkilendiğini görmemiz için önemlidir. Tarih bilimi aynı zamanda gelecek planlaması için en gerekli şeydir. Geleceği doğru planlayabilmek ve ona göre çalışma yapabilmek için geçmişteki yaşanmışlıklara bakmanın çok doğru bir karar olacağı görüşünü bize vermektedir. Aynı zamanda bilimsel olarak tarihi belgelerden yararlanmanın da bu yöndeki çalışmalar için doğru bir yol olacağını bize söylemektedir. Kitaptaki bir tanımlamadan alıntı yapmak gereği duymaktayım; “Bir sonuca ulaşmak amacıyla, bilime, mantığa ve tecrübeye dayanarak izlenen araştırma şekline yöntem denir. Tarih ilminin yöntemi, tarihi olayları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır.” Bu tanımlama tarih ilminin yöntemini bize göstermektedir. Bu bölümde bu tanımlamalardan sonra tarihi çağlardan ve özelliklerinden de bahsedilmektedir. İlerleyen bölümlerde insanlık tarihi haritaları başlığı altında bazı haritalar, açıklamalarıyla birlikte verilmiştir. Sırasıyla söylemek gerekirse, alfabetik gelişim haritaları, İslamiyet öncesi ve yayılış sonrası dönemi haritaları açıklamalarıyla verilmektedir. Sonraki bölümlerde ise diğer haritalardan ve ilmin yayılışından üst kısımda açıklama olacak şekilde verilmiştir.

Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (syf.92-142)

Kitaptaki en fazla yere sahip olan bölümlerden bir tanesi “ Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” bölümüdür. Bu başlık altında peygamber efendimiz döneminden başlayarak, tefsir ilminin tarihi ve kronolojisi anlatılmaktadır. “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” adlı bölümde, özellikle Kur’an’ın nüzul asrının gerçeklikleri tablolarla anlatılmaktadır. Sonrasında tefsir tarihinin on beş asrının her biri Hz. Peygamberden başlamak suretiyle sahabe, tabiîn, tebei tabiîn dönemleriyle devam ederek tablo ve haritalarla desteklenmiştir. Böylece bir nevi kendine has bir bölüm çalışması yapılmıştır. Dolaysıyla bu bölüm, lisans ve lisansüstü düzeyde tefsir tarihi derslerinde öğrencilerin zihinlerindeki bilgiyi somutlaştırma (kronolojik olarak) adına kullanılabilecek bir materyal olarak da görülebilir. Bu bölümdeki özellikle “Fotoğraflarla Tarihi Ve Coğrafyayı Mütalaa Etmek” başlığı altındaki fotoğraflar, zihnimizde o dönemin ve coğrafyanın adeta bir canlandırmasını oluşturmaktadır. Peygamberimizin de yaşadığı ve İslam’ın ortaya çıktığı, önemli olayların yaşandığı bu coğrafyanın fotoğraflarını görmek, bölgedeki insanların siyasi, psikolojik, ekonomik aynı zamanda sosyal yaşayışlarını bilme ve zihnimizde canlandırma imkânı sunmaktadır. Sonraki bölümlerde verilen müfessirlerin tabakaları bölümü, bize tefsir tarihi açısından bir kronoloji oluşturma imkânı vermektedir.

Kavram-Terim Nedir? (syf. 144-150)

Bu bölümde bize kavram ve kavramanın açıklaması yapılmış olup terim ve kavram çerçevesinde düşünmemiz sağlanmıştır. Tefsirin icrasının kavramlarla gerçekleştiği kabulünden hareketle, kavram ve terimin tabiatı mütalaa edilmektedir. Buradan hareketle tefsir tarihinin süreçleri, kaynak ve yöntem tercihleri ve benzeri konuların müzakeresine zemin hazırlanmaktadır. Aynı zamanda kavram ve terim açıklamaları yapılırken, bizim üzerinde düşünmemizi sağlayacak birçok tablo ve açıklamada bulunmaktadır.

Muallim Kimdir? Müfessir Kimdir? (syf. 152-164)

Muallim kimdir sorusuna cevap veren bu bölümün başında, Peygamber efendimizin de muallim olduğuna vurgu yapılarak, muallim olmanın önemi ve değeri anlatılmaya çalışılmıştır. Bu bölümde muallim ve görevlerine de yer verilmiştir. Eğitim ve eğitimin amaçlarından bahsedilen tablolardan sonra İslam’ın ve peygamberin ilim ve irfana verdiği önem vurgulanmıştır. İnsanlarla ilişkide Peygamberlerin de insanlara Allah tarafından “muallim” olarak gönderildiği anlatılmıştır. Muallim “öğretmek, ders vermek, okutmak, bilgi sahibi yapmak, ilim vermek, öğrenir kılmak, fiillerini hem kendisinde hem de talebesinde gerçekleştiren kişidir”. Kitabın bu tanımından sonra diğer bölümlerde, ilim tahsili yolculuğuna çıkan bir bireyin rol modelleri olan âlimlere farklı perspektiflerden bakarak kendi “ben”ini inşasının önemine dikkat çekilmek istenmiştir. Bu bölüm, aynı zamanda bir müfessirin antropolojik yönden okunmasının örneğini sunmaktadır. Burada yazar, bilginin bütünlüğü çerçevesinde Kur’an’ın yorum ve tefsirinin sadece tefsir literatüründe değil aynı zamanda bütün bir Müslüman dünyanın kültür ve medeniyet dokularında bulunabileceği iddia etmektedir. Bu çerçeveden bakıldığında tarihsel olarak müfessir, bilgi düzeyi ve yaşantısı ile metnin imkân verdiği ölçüde hayata uyarlamalar yaparak yorum üreten bir kişiliktir. Muhatapları ise öncelikle çağdaşı olan âlimler, öğrenciler, yaşadığı toplum ve hayatın nihayetsiz meseleleridir. Müfessirlerden bahseden bölümlerde ise, müfessirlerle alakalı özelliklerine yer verilmiştir. Alıştırma haritalarında yaptığımız şekliyle burada bize bir örnek verilmiştir. Burada alıştırmaların mahiyeti anlatılmaktadır. Sonrasında ise müfessirlerin doldurulması gereken haritaları bölümüne gelmekteyiz.

2. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Kur’an-ı Kerim hayatımıza yön veren, insanlığın rehberi olan en büyük yol gösterici: Allah tarafından bize gönderilen en büyük mucize ve çok büyük bir nimettir. O’nu anlamak ve hayatımızı o’nun la anlamlandırmak insanoğlu için gerekli olan ve insanın fıtratına uygun en büyük rehberdir. İnsanlar o’nu anlamak için büyük çaba sarf etmiş, peygamberimizden sonra da o’nu anlamak için büyük çalışmalar yapılmış ve tefsirler yazılmıştır. Fakat o’nu anlamak için gereken şartları göz önünde bulundurmak, gerekliliklerini yerine getirmek aslında basit gibi gözüken fakat çok ehemmiyeti olan bir durumdur.

Yukarıda üstünde durduğumuz bu durumu, hocamızın yazmış olduğu ve size de tavsiye ettiğim bu kitapta bulmamız mümkündür. Bu kitap içerik olarak Kuran ve insanın ilişkisini, aynı zamanda tefsir tarihi ve usulünü anlamaya yönelik bir çalışmadır. Kitap gerek açıklama ve tanımlamalarıyla gerekse son bölümdeki alıştırmalarıyla tefsiri ve tefsir tarihini çok güzel anlatmaktadır. Tefsirlerin telif sürecinde birçok bağlam olup bu gerçeği bir müfessirin hayatı, eserleri ve tefsiri üzerine yapılan derinlikli çalışmalarda tespit etmek mümkündür. Günümüzde İslami ilimler çerçevesinde yapılan tefsir çalışmalarının gerek telif gerekse tercüme olsun güçlü bir literatür oluşturduğu söylenebilir. Ancak İslam kültür tarihinin içerisinde Tefsir Tarihi’nin geniş, yaygın bir araştırma alanına sahip olduğundan hareketle, yeni bir perspektiften Tefsir Tarihi’ni incelemek bir gereklilik olarak düşünülmelidir. Sathi ve kısa soluklu açıklamalara alanı bırakmamak için bu muhteşem bilimsel birikimi yeterince tahlil ve terkip eden çalışmalara ihtiyaç vardır. Bilindiği üzere Tefsir Tarihi’nde bugüne kadar haritaların sağladığı kolaylıklar ve bağlamlar dikkate alınmamıştır. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları, söz konusu yaklaşımı benimseyerek, Müslüman kültür mirasının tefsir alanındaki bilimsel ürünlerinden haritalar aracılığıyla yararlanabilmek ve anılan bağlamları bir arada görmeye yardımcı olmak amacıyla tasarlanmış bir çalışmadır. Bu kitapta yazar, sadece on beş asır boyunca tefsirde öne çıkan yirmi bir müfessiri ve eserlerini incelemekle kalmayıp, aynı zamanda haritalar aracılığıyla Kur’an’ın tarihi süreç içerisinde hangi dini siyasi kültürel ve sosyal şartlarda yorumlandığını değerlendirmektedir. Yine bu haritalar aracılığıyla kitapta tefsirin diğer ilimlerle birlikte gelişmesi hakkında bilgi edinilmekte ve ilimlerin “bilginin bütünlüğü” yaklaşımıyla nasıl tahsil edildiği tefsir faaliyetleri çerçevesinde görülebilmektedir.

 

3. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

1-Tefsir Tarihi ve Atlası. Nasıl Bir Kitaptır? (syf. 15-19)

2-Kavramlar ve Tanımları. (syf. 29-53)

3-Tarih Nedir?-Tarih Bilimi. (syf. 56-59)

4-Fotoğraflarla Tarihi ve Coğrafyayı Mütalaa Etmek. (syf. 96-113)

5-Müfessirler ve Tabakaları. (syf. 126-138)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

NUR SENA  ÇEVİK

1. SINIF D ŞUBESİ

18070072

1. Ödev:

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritalarına Naçizane Bir Bakış

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama haritaları kitabı Ahmet Nedim Serinsu tarafından hazırlanmıştır. Eser; tefsir ilmini tarihsel, coğrafi ve bilgi bütünlüğü çerçevelerine dikkate alarak açıklama, müfessirleri, müfessirlerin tefsirlerini ve yaşadıkları ortamın ilim anlayışlarındaki etkisini açıklama ve oku, düşün, anla, yaşa döngüsünü anlatma gayesi taşımaktadır.

Eserde kısa bir tanıtımın ardından tavsiye niteliğinde ilkelere yer verilmiştir. Eser: kavramlar ve tanımlar[1], tarih nedir[2], tefsir tarihinin on beş asrı[3], kavram-terim nedir[4], muallim kimdir[5] ve müfessir kimdir[6] bölümlerinden oluşmaktadır.

Kavram ve tanımlar bölümünde: Anlam küre[7] gibi tefsir, tarih, felsefe ve daha pek çok disiplinin kavranması için bilinmesi elzem kavramlar açıklanmıştır. Bu bölümde Kur’an ile insanın nasıl bir bağa sahip olması gerektiği; kavramlar açıklanarak ve Kur’an insandan ne ister[8], Kur’an’ı Kerim’i hayata tatbik etme usulü(oku, düşün, anla, yaşa)[9], insan ve zihniyet nasıl işler[10] ve Kur’an’la gerçekleştirilen hayata anlam verme[11] gibi tablolarla izah edilmiştir. Açıklanan kavramlar eserin ilerleyen bölümlerinde okuyucunun konuları kavramasına yardımcı olmuştur.

Tarih nedir bölümünde: Tarih bilimiyle ilgili kavramlar açıklandıktan sonra, insan tarihinden ve tarihi çağlardan tablolardan yararlanarak bahsedilmiş, 8 adet insanlık tarihi haritasına[12], 3 adet alfabetik çağların gelişimi haritasına[13], İslamiyet’ten önce Asya haritasına, İslamlığın yayılış haritasına[14],Nil-Amu Derya bölgesinde düşünce tarihi haritasına[15], bereketli hilal haritasına[16], bereketli hilalde ve komşu kültürlerinde alfabetik yazıların yayılış haritasına[17], bilimleri İslam dünyasından Avrupa’ya ulaştıran ana yollar haritasına[18], bilimleri yabancı kültür merkezlerinden İslam dünyasına ulaştıran ana yollar haritasına[19], Antik çağda Akdeniz havzası ve kültürel bağlamı haritası-MÖ.6.-MS.6.YY.-[20], Afrika’da felsefe haritasına[21], Helen bilim merkezleri ve yayılım yönleri haritasına[22], Avrupa felsefesi havzası ve yayılım haritasına[23], Ortaçağ’da eski dünyanın Batı kısmında felsefe 5.-15. Yy. haritası[24], Farabi’ye göre felsefe döngüsü haritasına[25] ve Hegel’in dünya tini haritasına[26]  yer verilmiştir.

Tefsir tarihinin on beş asrı-Tefsir tarihini haritalarla mütalaa etmek bölümünde: Tefsir ilminin temel kavramları açıklanmış, nuzül ortamından fotoğraflara yer verilmiş, Hz Muhammed, sahabe, tabiin ve tebe i tabiin dönemi tefsir anlayışından bahsedilmiş ve her bir tabakanın önde gelen müfessirleri kronolojik olarak sıralanmıştır.

Kavram-terim nedir bölümünde: Kavram ve terim ifadeleri tablolardan faydalanılarak açıklanmıştır.

Muallim kimdir bölümünde: Eğitimin amaçları[27] ve muallim kelimesinin tahlili[28] başlıkları etraflıca açıklanmıştır. Bu bölümde en güzel muallim Hz Muhammed’in eğitim sistemi örnek verilerek eğitimcilere yol gösterilmiş, kişinin kendi benliğini inşasında izleyeceği yol ilkelerinden bahsedilmiştir.

Müfessir kimdir bölümünde: Müfessirin, ailesi, hocaları, yaşadığı çevre ve kişiliğinden ayrı değerlendirilemeyeceği, bir alimin aslında örnek bir insan olması sebebiyle kendisinden ilkeler çıkarıp hayatımıza uygulamamız gerektiğinden bahsedilmiştir. Bu geniş bölümde 21 müfessir ayrı ayrı başlıklar halinde sıralanmıştır.

Eserde bulunan 21 müfessir: İbn Abbas[29], Mukatıl b Süleyman[30], Süfyan es-Sevri[31], el-Feraa[32], Ebu Ubeyde[33], et-Taberi[34], Ebu Mansur el-Maturidi[35],el-Maverdi[36], el-Begavi[37], ez-Zemahşeri[38], Fahruddin er-Razi[39], el-Kurtubi[40], el-Beydavi[41], İbn Kesir[42], Ebu Suud[43], İsmail Hakkı Bursevi[44], Mahmud el-Alusi[45], Muhammet İzzet Derveze[46], Seyyid Kutub[47], İbn Aşur[48] ve Aişe Abdurrahman[49]. Her bir müfessirin bölümünde; müfessirin hayatıyla yaptığı ilim yolculuklarıyla ilgili haritalara,  İslam tarihiyle ilgili anekdotlara ve haritalara yer verilmiştir. Müfessirlere ayrılmış her bir bölümde bulunan; müfessirlerin hayatı, aileleri, hocaları, öğrencileri, görevleri ve eserleriyle ilgili boşluk doldurma bölümlerinden oluşan müfessiri tanıma haritalarıyla, müfessirlerin düşünce sistemlerini oluşturan gelen etmenler gözler önüne serilmiştir. Müfessirlere ayrılmış her bir bölümde bulunan; müfessir ve tefsirlerinin özellikleri haritasıyla müfessirin genel tefsir anlayışının kavranması amaçlamış ve sözlük kartı, kalıp ifade ve cümleler ve dilbilgisi kuralları bölümleriyle dilbilimsel tefsir çalışmalarına benzer  bir yöntemle tefsir din dili uygulamalarına yer verilmiştir. Tefsir rivayet haritası, tefsir rivayeti hikaye haritası, tefsirlerin kaynak ve yöntem tercihi çerçevesinde ayetten ne öğrendim haritası, surenin ana konuları ağacı ve ayeti kerime konu ağacı ile ilim tahsili ve her bir müfessir bölümünün sonunda yer alan üniteden ne öğrendik haritası ile talebenin öğrendiklerini ifade etme kabiliyetinin gelişmesi amaçlanmıştır. Müfessirlere ayrılmış her bir bölümün sonunda yer alan adap talimi haritaları ile İslam ilkeleri üzerine karakter inşası hedeflenmiştir. Bazı müfessirlerde bu sıraladığım haritalara ek haritalar bulunmaktadır. Bölümler arasında birer hadisle bulmakta, bu yöntemle Hz Muhammedin ilim tahsilindeki yeri ve önemi okuyucuya tekrar tekrar hatırlatılmaktadır.

Müfessir bölümlerinin ardından Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor bölümüyle: Eserin başından itibaren kavram, tefsir ilmi, muallim ve müfessir gibi bölümlerle anlatılmak istenenlerin bulunulan zamana güncel değerler olarak alınmasını amaçlamıştır. Bu bölümde: bugünün dünyası ve yarın haritası[50],  yirminci yüzyılda Müslümanların dünyaya dağılımı[51],İslam tarihinin ana başlıkları[52] ve felsefe geleneklerinin tüm dünyayı kapsayan bağlantıları[53] başlıkları bulunmaktadır.

Eserin sonlarında bilginin bütünlüğü haritaları, Arap dili kurallarının kullanım haritaları, bilginin bütünlüğünü ilimlerin hülasası haritalarıyla mütalaa etmek ve müfessirler ve tefsirlerini kaynak ve yöntem tercihleriyle mukayese etmek uygulama haritaları bulunmaktadır. Bu haritalarla eserin başından itibaren okuyucuya aktarılan bilgiler, bağlantılarıyla verilerek okuyucunun bilgilerin bütünlüğünü sağlaması amaçlanmıştır.

Eserde tefsir ilminin diğer ilimlerle ilişkisine dikkat çekilmiştir.

Yazar eserde:  tarihi süreç, coğrafi şartlar, sosyal, bölgesel ve toplumsal etkenleri göz önünde bulundurarak tefsir ilmini, Hz Muhammed döneminden günümüze kadar olan süreçte tefsir tarihinin önde gelen müfessirlerini tablo ve haritalardan yararlanarak, dil, mantık, belâğat, tarih, felsefe, hadis, fıkıh, kelâm, tasavvuf, tıp ve astronomi gibi alanların birikiminden yararlanarak ve bilginin bütünlüğü çerçevesinde, bilgiler arasında bağ kurarak açıklamayı amaçlamıştır.

2. Ödev:

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritalarını Tavsiye Ederken Söyleyeceğim Öneriler

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritalarını çevremdeki insanlara önerirken, eserin sadece müfessir ve tefsirinin özelliklerini kavramak gibi dar bir bakış açısıyla okunmaması gerektiğini söylerim, kitaptaki etkinlikleri doldururken  http://www.kuranveinsaninanlamarayisi.com/’ da bulunan yardımcı web sitelerinden yararlanmasını öneririm, adap talimiyle ilgili ayrıntılı bilgiye bu adresten ulaşılabilineceğini belirtirim ve eserde her bir müfessirin bölümünde yer alan müfessiri tanıma haritalarını doldururken TDV İslam Ansiklopedisinden yararlanmasını öneririm.

Kitabin ilahiyat öğrencileri tarafından aktif bir şekilde kullanılması sebebiyle adete bir ders kitabı işlevi gördüğünü, tefsirle ilgili hem usül hem tarih bilgisi içerdiğini, kitabın genelinde bilginin bütünlüğü prensibinin hakim olduğunu, bu sebeple hiçbir bölümü atlamadan her bir bölümü okuyarak ilerlemesini öneririm.

Tavsiyede bulunduğum kişinin Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritalarının içerdiği mesajları daha iyi kavrayabilmesi için Ahmet Nedim Serinsu’nun Kur’an Nedir ve Kimi Örnek Almalı-Hz. Peygamber (s.a.v.) ve Kur'an Ahlakı kitaplarını ve Halis Albayrak’ın Kur’an’ın Bütünlüğü Üzerine kitabını okumasını öneririm.

3. Ödev:  

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaların ’da Yaralı Bulduğum Beş Başlık

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritalarının benim için en yararlı başlıkları: Tefsir tarihinin on beş asrı, kavram-terim nedir, muallim kimdir, müfessir kimdir ve Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor bölüm başlıkları oldu.

Benim bu dönem tefsir dersi için ilk amacım müfessirleri tanımaktı bu sebeple tefsir tarihinin on beş asrı bölümünde sıralanmış olan müfessirlerin her biri benim için çok faydalı oldu.

Muallim ve müfessir kavramlarının muhtevalarını öğrenmek müfessirlere, ilim insanlarına olan bakış açımı geliştirmeme yardımcı oldu.

Kavram- terim nedir başlığı bilgi edinmeye giriş aşaması olan kavramların ne anlama geldiğini daha iyi kavrayarak konuları da daha iyi kavrayacağımı keşfetmemi sağladı.

Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor başlığı hangi zamanda yaşarsak yaşayalım tarihi olaylardan güncel değerler çıkarmamız gerektiğini anlamama ve bilimler arasındaki bağı kavrayarak bilginin bütünselliğini kavramama yardımcı oldu.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ

2019-2020 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ

TEFSİR (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

Ad:  Ramazan
Soyad:  KILIÇ
Numara:   18070158
Şube: ( D ) 

 

 

Ödev 1 :

TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ HER BİR BAŞLIĞINI TEK TEK TANITARAK ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN BİR MAKALE YAZ.

 

Önsöz ve giriş kısmında tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabının içeriği ve işlevi hakkında genel bilgilendirmede bulunulmuş.

Giriş kısmında tefsir tarihi atlası gerekliliği  hakkında toplu ve tutarlılığı bilgi vermek, meselelerin daha iyi  anlaşılmasını sağlamak amacıyla hazırlandığı ifade edilmiştir(s.13).

Aynı zamanda ve müfessirlerin  eseri hakkında çalışma yapılırken harita ve coğrafya ile  okuyucu için  bir müfessirin yaşamı  ve hayat  koşulları bilinmesi bunun  düşünce biçimi ve fikirlerlerinin çerçevesi netleşmesinde ve anlalaşılır olmasında yararlı olacaktır.

Müellif bu bölümde çalışırken klasik metinlerle doğrudan etkileşimde bulunulmasını metnin ana konuları temel sorularını ve ana problemlerini, kavramalarını kullanışlı ve içeriğin anlaşılması çalışmanın kolaylaşması hakkında bilgiler verilmektedir(s.14).

Tefsir tarihi atlası ve uygulama haritalarına çalışırken tarih ilminin neliği, kavram, dil gramer, gibi bir  araştırma için hayatî öneme sahip araçlar hakkında bilgi verilmektedir.

 Kitabın çalışılırken üzerinde durulması ve göz önünde bulundurulması gereken bu araçlar hakkında bilgi verilmiştir.

İnsan zihninin kavramlar üzerinden faaliyette bulunduğu, düşünce'nin kavramlar üzerinden yürütüldüğü bir gerçektir. Bunun göz önünde bulundurulduğundan olsa gerek kavramlar ve tanımlar bölümünde bu konuya yer verilmiştir.

Kavramlar ve tanımlar  bölümünde konuyla ilgili bir araştırmada bulunacak kişinin zihnini bu araştırma üzerinde toplama,  odaklama ve yoğunlaştıraracak kavramlar vermiştir(s.29-54).

Araştırılan ve öğrenilmeye çalışılan Kur'an olduğundan özellikle Kur'an neliği ve keyfiyeti hakkında tatmin edici ve  zihni toparlamaya yardımcı şemalar sunulmuştur(s. 30-54)

İlgili  şemalarda Kur'an'ın insandan ne istediği,  usulü insan zihninin işleyiş biçimi tevhid (ilahi kelamın anlaşılmasının anahtar kavramı)  Kur'an'nın insan hayatındaki yeri ve Kur'an hakkında bilgiler sunmaktadır(s.30, 40, 45)

Tarih nedir bölümünde haritalar ve şemalar ile  tarih ilmi ve teknikleri kavramları hakkında bilgide bulunulmuş.

İnsanlığın günümüze kadarki serüveni şemalar ve haritalarla görsel bir anlaşılırlık içinde sunulmuştur. İnsanlığın yaptığı faaliyetler kuruduğu medeniyetler tarihi kronolojiye uygun olarak verilmiştir(s.60,61). Bu bir anlamda insanın düşünce serüveninin ve günümüz insan zihniyetinin meydana gelmesinin adım adım göstergeleridir.

 Böylece ilahi kelamın yorumu tarihi bütünlük içinde okunabilecek ve çıkarılan değerin terihi tecrübeyle hem tasdik edilebilecek hemde tarihi süreçlerin uzunluğu ve derinliğince sağlam ve isabetli yorumlarda bulunulabilecek(s.58-90)

Tefsir tarihinin on beş asrı bölümün'ün girişinde tefsir tarihini haritalarla mütalaa etmek bölümünde müfessirler tabakasından   önce   Hz Peygamber dönemi nüzul ortamı hakkında bilgiler verilmiş. Bu bölümde ilahi kelamı anlama mücadelesi şema haline gösterilmiştir(s.92).

 Bölümde Hz. Peygamberin görevi hakkında bilgilendirmede bulunulmuş daha sonra bu görevi icra etmesinendeki mücadelesini anlamak için olayların yaşandığı mekanlara ait sunulan görsellerle okuyucu ve araştırmacının olayları hatırlamasında yardımcı olunmuştur(s.94-113).

Böylelikle Hz. Peygamberin mücadelesi esnasında peyderpey olaylar üzerine inen vahiy daha net anlaşılabilecek. Kurani değerler sıcağı sıcağına ve olay mekan bağlantılı bir şekilde anlaşılması sağlanmıştır. Bu belgelerle beraber Hz. Peygamberin mücadelesi yorumları aktardıkları daha net anlaşılabilecek.

 Bu bölümde Sahabe ve tabiin dönemi kuran tefsiri faaliyetleri hakkında şemalar verilmiştir(s.92-95, 114-136). Böylelikle Hz. Peygamberden sonraki Kur'an yorumunun değişimi metodu  veya yorumun  şekillenmesi diğer tabakalara aktarımının anlaşılması için faydalı bir bölüm olmuştur. Hz Peygamber sorulan sorulara yaptığı ayet açıklamalarına sadece gramer olarak veya kelime anlamların vermemiş sorular ve açıklamalarını Kur'an'i ruhun bütünlüğü içinde cevap vermiştir. Bu da onun izlediği metod olarak  sahabeler ve daha sonraki nesillere bıraktığı muallim kişiliğini hatırlatmaktadır

Muallim kimdir bölümde Hazreti peygamberin ilahi kelamın ilk öğretmeni olduğuna vurgu yapılmış dolayısıyla onun sözlerinin Kur'an'ın anlaşılması için ne kadar anlamlı olduğu hatırlatılmıştır(s152-158).

 

Müfessir kimdir bölümünde  bir insanın bu ilim de yetkin olabilmesi gereken süreçler şemalandırılmıştır(s160-164). Bu yetkin kişi (Alimin) yetişmesinde etki eden  aile, hocaları, çevre gibi etmenler hatırlatılmıştır. Dolayısıyla bu yetkin kişinin yorumunun etkisi altına kaldığı etmenler de göz önünde bulundurulmasının gerekliliği hatırlatılmıştır.

Müfessirler bölümünde  İbn-i Abbas ile başlayan müfessirlerin islendiği bölüm  tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabın ana yapısıdır(s.166-510).

  Bu bölümde 21 müfessir ele alınmıştır her bir bölüm için ilk önce müfessirin bulunduğu coğrafyalar haritalar üzerinden gösterilmiş daha sonra dönem ile ilgili önemli kısa bilgiler verilmiş bununla  müfessirin zihin dünyası ve yaptığı yorumum sosyolojisi hakkında bilgi sahibi olması sağlanmıştır. Müfessirimizi tanıyalım bölümünden mufesirin  ailesi öğrencileri hocaları eserleri hakkında okuyucunun kendi araştırmasıyla edindiği bilgilerle doldurması istenmiş böylece  bilgi yığını içinde bir şeyler aramak değil lazım olanın öğrenilerek bilginin zihinde işlevselliği artırılmıştır.

   Daha sonraki bölümde  mufessirin tefsiri hakkında bilgi toplanması istenmiş daha önceki bölümde müfessirin kişiliği hakkında bilgiler ile de eseri arası ilişki doğrudan görülmesini sağlanmıştır. Ayetini sebebi nüzulü istendiği bölümde ayet hakkında iniş sebebi ortamı ve nedeni hakkında bilgi toplanması istemektedir. Bu da ayetin tarihsel bütünlüğü içinde anlaşılmasına  yardımcı olmaktadır.

Tefsir rivayeti hikaye haritası bölümünde bir önceki bölümde müfessiri eserinde okunan parçadan hadis tefsir fıkıh ilmini doğuran genel  yargılar istemiş böylece ilmi bütünlüğün anlaşılması sağlamıştır.

Ayet nüzülü ve ortamı anlaşıldıktan sonra surenin ana konuları ağacı  bölümünde ayetler bütünlüğü oluşturulmasına yönelik etkinlikler hazırlanmıştır. bununla surenin işlediği konulardan oku düşün anla yaşa ilkesinin sistematiği içerisinde değer yargıları çıkarılmasını güncel değerlerle bağdaştırılması istenmiştir. Bu da Kur'an'ın evrensel rolün anlaşılmasına ve bütün zamanlar için aktüel değerlere sahip olduğu ve bunun  sürekliliği anlaşılmıştır. Kur'an'ın hayatımızı anlamlandıran anlam katan bütün zamanlar için bir kutsal olduğu bilinci okuyucu tarafından kavranması sağlanmıştır.

 Üniteden ne öğrendik bölümüyle çalışmadan edinilen bilgilerin son bir şekilde toparlanması ve değerlendirilmesi sağlanmıştır. Çalışma boyunca yapılan faaliyetlerin sonuncu gözler önüne serilmesi ve ne yapıldığı hakkında toplayıcı bir bölüm oluşturulmuştur. Kur'an-ı Kerim ile  karakterimi inşaa ediyorum bölümü ile de sunmuş olduğu ayetlerden okuyucunun ahlaki ilkelere çıkartıp çbunları yaşamaya yani bireysel ahlakı oluşturmaya ve katkı  sağlamaya  yönelik bir çalışma etkinliği hazırlanmıştır.

 Kur'an'ın insandan talebi bölümünde İnsanın Kur'an karşı sorumluluğu Kur'an'ın insandan beklentisi  insanın varoluşu düşüncesi perspektifinden bir değerlendirme yer verilmiştir.(s.510-532).

  Arap dili kurallarının kullanımı hakkındaki bölümde  tablolar halinde hûlasa bazı gramer kuralları verilmiş ve okuyucunun  istifadesine sunulmuştur(s.538-556).

 Mufessireler ve tefsirlerini kaynak ve yöntem tercihleriyle mukayese etmek uygulama haritaları bölümünde müfessirleri mukayese etmeye yönelik etkinlik tabloları hazırlanmıştır(s.558-598). Bununla birlikte müfessirlerin yorumlarının farklılıkları ortak noktaları ve yorum çeşitliliğini, kaynaklarını karşılaştırmalı olarak görülebilmesi sağlamıştır.

 

 

 

Ödev 2:

TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABINI İLAHİYAT TAHSİLİ YAPAN  BİR ARKADAŞINA VE GENEL BİR OKUYUCU ARKADAŞINA TAVSİYE EDERKEN NE SÖYLERSİN?

 

İnsanın en büyük sorumluluğu  kuşkusuz varlığının sebebi olan Allah'ın  kelamını anlamaktır. İnsan bunu  tarih boyunca anlamaya yaşamaya çalışmıştır. Allah'ın sözlerini  anlama çabası ciltlerle dolu kitapları netice vermiştir. Bu bilgi yığını içinde insanın kafası karışmadan veyahut uzun bir  zaman ilimle hemhal olunmadan  sağlam bir bilgi zemini  oluşturması oldukça zor, bir o kadar da güç bir süreçtir. Üstelik günümüz hayat şartları ve insanın alakadar olduğu kişi,  olay, durum,  ve mekanların çoğalması kişiye bilgi sahibi olunabilecek detaylı özgün bir araştırma imkanını zorlaştırmaktadır.

İşte tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabının icra ettiği görevin önemi de tam da bu noktada öne çıkmaktadır. Tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabının günümüze kadar ilahi öğretiyi (Kur'an) anlamlandırmaya yönelik çalışmada bulunan âlim, uzman, kişilerin (müfessirlerin) çalışmasını, hayatlarını, yaşadıkları dönemiler ve düşünce dünyaları  hakkında bilgi sahibi olmayı barındırdığı uygulama haritalarıyla bu araştırmaları daha kolay kılmaktadır.

Kitabın sağladığı büyük faydalardan biri Kur'an'ı anlamaya yönelik çalışmaları, bunun neticesinde telif olunan eserleri tanıtmaktır.

 Böyle bir çalışma yapmak isteyen gerek amatör okuyucular gerekse akademik araştırmacılar için fihrist olabilecek bir niteliktedir.  Bu eser onlarca farklı kaynaktan yapılacak toplama bilgilerin yerine okuyucunun veya araştırmacının kendi çalışması ve aldığı notları ile öğrenme oranı çok daha etkin kılınmaktadır.

Kitabın girişinde insan zihni tarihi süreç içinde evrilmesi,  insanın önemi  ve daha pek çok şeyle okuyucu ve araştırmacılara genel, kapsayıcı ve faydalı bir ön hazırlık yaptırmaktadır. 

Bu hazırlık çalışmaları sayesine esere  dair temel bilgiler ve anahtarı kavramlarla okuyucunun tefsir metnini anlarken anladıklarını sağlam bir bilinç düzeyinde olmasına katkı sağlamıştır. Tarih ilmi ve onun aktörü olan insanın bugüne kadar yapıp ettiklerinin şema ve haritalarla günümüze kadar bilginin doğuşuna ve çeşitlenmesine geçirdiği evrelerinde üzerinde oluşmuş etkilerin hakkında bilgi sahibi olmasına kolaylaştıracak haritalar verilmiştir.

 Kitap alanında temel bir düzeyde olan her okuyucu için ve öğretici yönünün oldukça iyi  olmasının yanı sıra da tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları teliflerden direk bölümler okunmasını zorunlu kılması  ilahiyat tahsili görmüş araştırmacılar için de önemli faydası vardır.  Klasik metindeki gramer kuralları sözlüğü kartı ve kalıp ifadeler ve cümleler araştırmacının ufkunu genişletecek bilgisini artıracak  etkinlikler  olacaktır. Sure ve ayet konu ağaçları ile de hem araştırmacıları hem de genel okuyucular  için araştırmalarından bir  anlama varma , değer çıkartma , yaşama  yaşantıya (irfan'a) dönüştürmeye yönelik etkinlikler hazırlanmıştır. İlmi bir araştırma yapılırken aynı zamanda bireysel ahlakı inşa etmeye katkı sağlar .

  Kitap içerikleri ve izlediği metoduyla her ne kadar bilgiyi sistemleştiren sistematize eden,öğreten, düşündüren  olmasının yanısıra  kitabın hacmi ve ağırlığı okuyucuya pratik bir kullanım sunmamaktadır.

 

 

Ödev 3:

TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞINI YAZ.

 

Gerçek şu ki bu soruya cevap vermek oldukça zor bir durum. Çünkü kitabın her bir bölümünün ve herbir etkinliğinin altında yatan ince bir düşünce gördüm. Yani her bir etkinlikte ayrı bir önemli detay açığa  çıkmaktadır. Çalışma esnasında genel bir düşünceye varılması için herbir bölümünün  ayrı bir işlevselliği bulunmaktadır kısacası kitabın her bölümünün  birinden faydalı olduğunu söylemek zor değil. Durum bu iken bir tercih yapma durumu söz konusu olduğu zaman "kavram ve tanımlar bölümü(s.27)", "tarihin nedir? bölümü(s.53)",  "müfessiriler bölümü", "Kur'an'ın insandan talebi isimli derleme bölümü(s.526)" ,  ve "müfessierin karşılaştırma bölümlerini(s.558)" sıralayabilirim. Çünkü;

Kavramlar ve tanımlar bölümünün verilmiş olması insan zihninin kavramlarla çalıştığı ilmi gerçeğinin göz önünde bulundurulması bir araştırma ile ilgili zihinde kavramların çokluğu ve zenginliğinin araştırmanın genişliği ve bütünlüğü açısından oldukça faydalı olacağının kanaatindeyim.

Diğer bölüm ise tarihi tarihin neliği bölümüdür. Tarih, insanın zihin ve düşüncesin inşa sürecidir. Yaşamları boyunca insanların yapıp ettikleri bir ortak tecrübeyi oluşturur. Bir ilmi buluştu ortaya attığı buluşunun bütün insanlık için olduğu gibi.

 Bundan dolayı  ve tarihi süreçlerin şemalar ve haritalar şeklinde sunulmasıyla insanlık düşüncesinin oluşumu ve bununla birlikte gelişen tevhid mücadelesinde beraber mütalaa edimesi tarihi daha anlaşılır kılmaktadır. Çünkü düşünceyi şekillendiren ve tarihi yönlendiren şeyin aslında tevhid mücadelesi olduğu kanaatindeyim . Dolayısıyla tevhid-tarih ayırımı yapılmış mütalaanın eksik kalacağı düşüncesiyle bu bölümü faydalı buldum.

Bir diğer faydalı buldugum mufessireler bölümü her bir müfessiri incelerken hazırlanmış faydalı ve öğretici etkinlikler ile araştırmacının düşündürüyor olması ve araştırmacıyı doğrudan telifi üzerinden müfessirle muhatap kılması yönünden ve etkinliklerinin değer çıkarma ve güncele daire yaşanılabilir bir değer üretilmesinin istemesi yönünden faydalıdır.

Kur'an'ın insandan talebi isimli derleme bölümü Kur'an'ın  insana neler kattığını , insanın kitaba karşı sorumluluğunu insanın varoluş felsefesi perspektifinden hatırlatmasını okuyucu için faydalı olmuştur.

Kur'an yorumunun farklılıkları benzerlikleri ve yorumların döndüğü meseleleri mukayeseli olarak görülebilmesi imkanını verdiği için ayrı bir önemi olduğunu düşündüğüm bölüm ise müfessirin mukayese bölümüdür.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

 

Adı-Soyadı: Esma Nur KARAÇAĞIL

Sınıfı ve Şubesi: 1.sınıf- D şubesi

Öğrenci Numarası:18070143

 

1.Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazınız.( Sayfa numarası verin)

        Kıymetli hocamız Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’nun tefsir alanında çok yararlı ve güzel olan bu kitabı anlatmadan önce söylemeliyim ki, kitap “bilginin bütünlüğü” içinde ele alınmış. Her öğrendiğin bir bilgiyi diğer bilgilerle karşılaştırmak için yol gösteren güzel bir kitaptır.

        Kitap “Önsöz”(s.7) kısmında kitabın özelliklerinden ve yapısından bahsedilmiştir. Daha sonraki başlık “Teşekkür”(s.9) kısmıdır. Bu kısım da kıymetli hocamız, istifade ettiği kişilere yer vermiş ve onlara şükranlarını dile getirmiştir.

      “Giriş”(s.13) başlığı altında ‘tefsir tarihi atlası’ nın yapısı açıklanmış ve onun nasıl bir kitap olduğundan bahsedilmiştir. Bunun dışında kitaba nasıl çalışılmalı, ne yapar isek bu kitaptan daha çok verim alırız, öğretilmiştir. Bu başlık altında “Öğrenme Hedefleri” adlı yerde de bu kitabı bitirdiğinde neler öğrenebileceğin söylenmiştir. Sonraki “Kitabı Çalışırken” başlığında da öğrenme yolları öğretilmiştir. Ayrıca sevgili hocamızın kitap tavsiyeleri de bu bölümde zikredilmiştir. Yani aslında kitap kendini tamamen anlatmış ve yol göstermiştir.

       Kitapta yer alan “Kavramlar ve Tanımları”(s.29-54) adlı bu kısım bence çok önemli bir bölümdür. Çünkü burada bize bir kolaylık sağlanmış, kitaptaki terimlerin kavram olarak içeriklerinden bahsedilmiştir. Bu, içindeki haritaları anlamlı bir bütün halinde dile getirmemizi sağlamıştır. Bu kavramların tanımları yapılırken, ayetlerden örnekler alınmış ve bazı anlatılanlar tablo haline getirilerek, kavram bize somutlaştırılmıştır. “Tarih Nedir?”(s.56-90) başlığı birçok harita barındıran güzel bir kısımdır. Burada tefsiri anlamak için tarihe giriş yapılmış, haritalar ile konu görselleştirilmiştir. Bu haritalar birbiri ile mütalaa edilmesi önerilmiştir. Haritaların yer alması eski zamandaki müfessirlerimizin gidebileceği yerleri düşünebilir, onların etkilenebileceği konumları bulabiliriz.

        “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütalaa Etmek” (s.92-142) isimli başlığı benim bu kitaptaki en sevdiğim ve yararlı bulduğum kısımlardan biridir. Burada tefsir tarihi haritaları bulunmaktadır. Bu haritaların görsellerinin dikkat çekici bir şekilde hazırlanmış olması içerdiği bilginin aklımıza daha çabuk intikal etmesini sağlamaktadır. Ayrıca bu haritalarla konuya çalışmak eğlenceli ve güzeldir. Bunun dışında tarihin ve coğrafyanın önemli yerlerini içeren konumların fotoğrafları da yer almaktadır. Bunlar özenle seçilip, yerleştirilmiştir. Bunlara bakarak öğrendiğimiz konuyu somutlaştırabiliyoruz.    

        Kitabın “Kavram-Terim nedir?”(s.143-150) isimli başlıkta ise kavram ve terimin özü anlatılmış, ortak özellikleri ve farklılıkları belirtilerek bu iki kelimenin karıştırılmaması gösterilirmiştir. Burada da kitabın en temel kullandığı şekilde tablo ve görsellerle konu açıklanmıştır. Bu başlığın bu kitapta yerini bulması çok doğaldır. Çünkü kitap aslen kavramlar ve bilginin bütünlüğü prensibinde ilerlemiştir. Bundan dolayı da konunun öğrenilmesi için konuyla ilişkili her türlü bilgi eklenmiştir.

        “Muallim Kimdir?”(s.151-158) ve “Müfessir Kimdir?”(s.159-164) bu iki kısımda da bize müfessirin ve muallim kimler olduğu kavratılmıştır. Yine burada da ayetlerden örnekler kullanılmış ve dikkat çekici görselleri ile konu anlatılmış.

         Bu başlıklardan sonra kitabın asıl yeri diyebileceğimiz “Üniteler”(s.166-525) karşımıza çıkmaktadır. Burada yirmi bir ünite bununla birlikte de aslında yirmi bir müfessir bulunmaktadır. Her bir ünitede müfessirler ile birlikte onların tefsiri de ele alınmıştır.

        Şimdi de üniteleri tanıtmak istiyorum. Bunun için ilk ünite olan “İbn Abbas” kısmından örnek vererek konuyu anlatacağım. Bu ünite girişlerinde haritalar bulunmaktadır. İlk harita günümüzün haritasıdır. Sonraki harita ise müfessirin yaşadığı yerin ve ilim tahsili için gittiği yerleri belirten haritadır. Ayrıca bilgi bütünlüğünü sağlamak için ünitelerin içinde çeşitli haritalarda vardır. Bu haritalar ile müfessirin yaşadığı yerin dini, siyasi, kültürel ve sosyal şartlarını görmüş oluyoruz.

     “Müfessirimizi Tanıyalım”(ilk ünite için s.175) başlıkları altında müfessir için araştırdığımız bilgileri yazıyoruz. Bu başlığın altında tablo şeklinde bir düzenleme olması ve neleri araştırmamızın yolunu göstermesi sayesinde müfessir için önemli olan bilgileri araştırmış oluyoruz. “Müfessir ve Tefsirinin Özellikleri”(ilk ünite için s.176) haritası kısmında tefsir dersinde öğrendiğimiz bilgileri yazıyoruz. Kıymetli hocamızın internet sitesindeki metinler sayesinde burayı daha rahat doldurmuştum.

      “Arapça Tefsir Din Dili Gramer ve Lügat”(ilk ünite için s.177) uygulama çalışmasında tefsirden alınan metin ile dolduruyoruz. Bu başlığın önemi ise şudur: Bize metin içinden kelime, kalıp ifade ve dilbilgisi kuralları öğretir. Bu sayede bu kelimler ile Arap Dili’nin mantığına dikkatimizi vermiş oluyoruz.

      “Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası 1 ve 2”(ilk ünite için s.178-179) başlıklarında müfessirin dile getirdiği tefsir rivayetinin hikâyesinin çıkarılacağı ve bunun not edileceği gösteriliyor. Bu kısımdaki önemli olan aslında bildiklerimizi bir bütün halinde kavrayabilmek, onları birbiri ile mukayese edebilmektir. Bunun yapılması gösteriliyor.

       “Ayetten Ne Öğrendim Haritası”(ilk ünite için s.180) burada metinde ele alınan ayetleri farklı tefsirlerden okumamız tavsiye edildikten sonra bunları birbiriyle karşılaştırıp, haritaya işlememiz gerektiği söyleniyor. Bu sayede bir ayet için farklı tefsirlere başvurup, onun için benzerlikleri ve farklılıkları tespit etmemiz sağlanıyor.

       “Surenin Ana Konuları Ağacı”(ilk ünite için s.211) bu kısımda sure hakkında çeşitli bilgi öğrenmemiz gösterilmiştir. “Ayet-i Kerime Konu Ağacı” kısmında da tıpkı bir önceki başlıktaki gibi ayeti ile ilgili bilgilerin öğretilmesi vardır. “Üniteden Ne Öğrendik?” başlığı ilk ünite için 213.sayfada yer almakta ve burada da bir tekrar mahiyetinde öğrendiklerimizin pekiştirilmesi sağlanmıştır.

       “Kur’an-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum” başlığı ile de Kur’an-ı Kerim’in insan hayatı için önemi gösterilmiş ve onun ile karakterimizi oluşturmak isteniyor. Ayrıca bu kısım da ürettiğimiz değerleri haritalara tasvir etmek de isteniyor.

       Kitabın en arka sayfalarında üniteler bittikten sonra bir “Kur’an ve Ben/Biz”(s.511)başlığı yer almıştır. Burada ‘oku-düşün-anla-yaşa’ ilkesi ile bilgiler verilmiştir. Daha sonra da “Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları” başlığı ile tefsir ve onunla ilişkili kavramların bilgileri verilmiştir. “Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları”(s.537) başlığı altında haritalar aracılığıyla bilgiler verilmiştir. Kitabın son başlığında “Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları”(s.557-599) vardır. Burada da ünitelerde öğrendiğimiz bilgileri mukayese etme ve uygulama yapma imkânı tanınmıştır. Bu sayfalar sayesinde öğrendiğimiz bu bilgileri pekiştirme olanağımız olmuştur.

        Sonuç olarak kıymetli hocamız Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’nun elinden çıkmış olan bu kitap yalnızca tefsirde öne çıkan yirmi bir müfessiri ve eserlerini yazmakta kalmayıp, bunları görsel olarak haritalar aracılığı ile işlemiş ve öğretmek, yol göstermek amacı güdülmüştür. Ayrıca kitaptaki çeşitli bilgiler sayesinde bunları bir bütün halinde görmek bizim bunları mukayese edip, konuyu daha net kavramamızı sağlamıştır. Bu kitabı işlerken eğlenmemizi ve daha aktif kalmamız içinde konular görseller, tablolar ve şekillerle bezenmiştir.

 

2.Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

         Kitabın yazarı olan Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU hocamızın her bir parçasını özenle düşünerek, detaylı olarak hazırladığı bu kitap, tefsir dersi alanlar için “bulunmaz bir nimet” gözüyle bakıyorum.

        Kitabın her bir sayfasını atlamadan okuyup, işlemelisin. Çünkü kitabın “önsöz” kısmından itibaren her bir sayfası, kitabı daha iyi uygulaman için bir yol gösterici niteliğindedir. Bundan dolayı konuya daha kolay hâkim olman için hiçbir sayfasını es geçmemelisin. Eğer ki bunu yaparsan, bu kitap sana öğrendiğin veyahut öğreneceğin bilgileri bir bütünlük içinde toplamanı sağlayacaktır.

        Bu kitaptaki uygulama sayfalarının her biri birer tablo ve kutucuk şeklinde hazırlanması da sana bu konuyu öğrenmeye nereden başlaman gerektiğini ve neleri araştırman gerektiğinin yolunu gösteriyor. Bu sayede sen, sanki hocamız her an yanındaymış ve yol gösteriyormuş hissine kapılıyorsun. Bununla beraberde tefsir dersine çalışırken bu uçsuz bucaksız konu dağarcığında yolunu kolayca buluyorsun.  

       Bu kitap senin tefsir bilgilerini işleyip, kalıcı olarak öğrenmen için hazırlanmıştır. Çünkü içinde çokça uygulama haritaları ve değerlendirme bölümleri var. Bunlara ek olarak ta kitabın en arka sayfasında her bir müfessir için tekrar ve kavrama niteliğinde çalışma sayfaları da bulunuyor.  Bu kitap senin konuları öğrenmen için hazırlanmış olduğundan dolayı içinde çokça harita ve görsel var. Bu haritaları inceleyerek müfessirlerin yaşadığı ortamı gözlemlemen, o müfessir ile ilgili daha çok bilgi edinmeni ve onun düşünce anlayışının ne olduğunu bilmek senin, o müfessirin yazdığı metinleri daha iyi anlamanı sağlayacaktır. Bu nedenle bu haritaları atlamaman ve diğer müfessirlerin haritaları ile karşılaştırman gerekir. Müfessirlerin üniteleri art arda sıralanması da bizim müfessirleri daha kolay bir şekilde birbiriyle mukayese etmemizi sağlamıştır.

       Kitabın bir diğer güzel noktası da şudur: Çoğu sayfada o konuyu daha detaylıca araştırıp, iyi öğrenmen için çeşitli kitap tavsiyesinde bulunulmuştur. Bu sayede anlam küremize daha çok bilgilerin yerleşmesi sağlanır. Ayrıca konuyu farklı yerlerden araştırıp mukayese etmemizi, o konuyu daha net öğrenmemize olanak sağlar.

     Velhasıl kelam, bu değerli kitabı okuyacak olan arkadaşıma, bu kitabın her bir sayfasını dikkatle okuyup, işlemeni ve kitabın sana önerdiği şekilde ilerlemeni tavsiye ederim. Ayrıca tefsir derslerini sevmek ve onunla yola devam etmek istiyorsan, bu kitabın sana, umut vereceğine inanıyorum.

 

3. Ödev: TEFSİR TARİHİ VE UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

       Öncelikle bana göre kitaptaki bütün başlıklar gayet yararlı ve olmazsa olmazlardandır. Fakat bir seçim yapmam gerektiği için ben öncelikle “Giriş” başlığını ele alıyorum.(s.13-25) Çünkü bu kısımda kitabın içindeki tüm başlıklar ve kitabın yapısı açıklanarak, bu kitaba çalışırken nasıl bir yol, yöntem izlemeliyiz bunlar anlatılıyor. Özellikle yirmi dördüncü sayfadaki “Kitabı Çalışırken” başlığı bize kavramların önemini ve tefsir metinlerini en güzel ve doğru nasıl çözülebilir bu anlatıyor. Ayrıca başlıkta bize, kavramları ucu açık bırakıp ilerlemeyin, onları kavrayıp anlayın ilkesini verdiği görünüyor. Öyle ki konuyu bilgilerinin bütünlüğü içinde incelememiz bizim ona daha vakıf olmamızı sağlar.

     Bir diğer sevdiğim kısım “Kavramlar ve Tanımları”(s.29-54) adlı başlıktır.Bu başlıkta bana göre kitaptaki en yararlı kısımdır. Çünkü burada kıymetli hocamız Ahmet Nedim SERİNSU, detaylı ve güzel bir ünite çıkarmıştır. Burada kitaptaki önemli görülen kavramların tanımları yapılmış ve ayetlerden örnekler verilmiştir. Ele alınan kavramlar dikkatlice açıklanmış ve bir kısım incelenmiş kelimler çerçevelenerek önemi gösterilmiştir. Burada anlamların öneminde ve bilginin bütünlüğünden bahsedilmiştir.    

        Kitabın en sevdiğim, en çok yararlandığım ve iyi ki kitapta kendine yer bulmuş dediğim kısım şüphesiz “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütalaa Etmek”(s.92-142) başlığı altında toplanmış bilgiler kısmıdır. Her bir sayfasında bulunan fotoğraflar ile tarih ve coğrafyayı kavrayıp, tefsir bilgilerimi daha net bir yere konumlandırabiliyorum. Ayrıca yine bu başlığın altında tefsir şekillenmiş ve görsel unsurlarla bezenmiştir. Öyle ki bu sayfalarda nice emeklerin olduğunu görebiliyorum. Ama bu güzel emeklere sahip olan sayfalardaki somutlaştırma sayesinde tefsir sanki gözümüzde şekillenmiştir. 

      Kitaptaki bir diğer sevdiğim ve içinde konuyu işleyiş bakımından çok yararlı bulduğum başlık ise “Müfessirlerin Üniteleridir”(s.167-186). Bu ünitelere içindeki tabloları dolduracağımız müfessirlerin adı ile başlık atılmıştır. Bir ünitesini örnek vererek anlatacağım: “İbn Abbas” ünitesinin yararlı bulduğum kısmı, konuyu işleme şeklidir.  Müfessir ile ilgili haritalara yer verilerek müfessir hakkında öğrendiğimizi bu haritalar sayesinde gözümüzde canlandırabiliyoruz. Ayrıca bu haritalar sayesinde müfessirin düşünce şeklini, dönemin olaylarını ve etkileşimde olabilecek diğer müfessirleri tanımamız sağlanıyor. Daha sonraki başlığında müfessir ile ilgili neleri bilmemiz gerektiği hakkında yol gösterici tablolar yer almaktadır. Ayrıca bu başlıklar altında müfessirin metin dili ve özelliklerini de öğrenmiş oluyoruz.  Kısacası bu başlık altındaki her sayfa benim için yararlı bir kaynak haline gelmiştir.      

      Kitaptaki yararlı bulduğum bir diğer başlıkta “Bilginin Bütünlüğü Ve Uygulama Haritalarıdır”. (s.534-536) Bu kısmı içinde tefsiri, hadisi ve fıkhı bir bütün halinde vermesini yararlı buluyorum. Çünkü bu sayede bu konular içinde bütünlüğü sağlamamızı ve bunları mukayese etmemizi sağlamış oluyor.

 

Saygılarımla... 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

TEFSİR I LİSANS DÖNEM SONU FİNAL ÖDEVİ

Elif Kocabaş

İLH106 D Şubesi

18070160

1.Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

 

• · Tefsir Tarihi ve Atlası Uygulama Haritaları kitabında ilk başlık olarak Kavramlar ve Tanımları başlığı yer almaktadır ve sayfa 28 ila 54 arasında ki bölümü kapsamaktadır. Burada kitabımızın ilk yolculuğuna ilerleyen süreçlerde karşılaştığımız zaman kullanacağımız kavramların aslen neleri ima ettiğini anlamamız,kavramamız için  ve kullanmak için aldığımızda bu kelimelerin muhtevasının ne olduğunu bildiğimiz de yaptığımız işin mühimliği son sayfasına kadar ehemmiyetini koruyacaktır ve hedefimizi canlı ve diri tutacaktır. Bu bölüm de daha çok üzerinde durulan Kur’an , ayet, vahiy, fıtrat, tebliğ, tebyin gibi kavramlar olmuştur. Toplamda 28 kavramın manası verilerek tefsiri anlama ve yorumlamada vazgeçilmez nitelikte yol gösterici mihenk taşı olmuştur.Her insan belli bir yaştan sonra hayata geliş amacını sorgulamaya başlar ve onu anlamlandırmak ister. Bu heybeyi hakikat ile tevhid ile akaid ile doldurmadığı sürece beyhude bir çaba sarfetmiş olur. Heybemizi ilk olarak Allah’ı severek doldurmaya başlamalıyız. Sonra alemlere rahmet Resulü’ne derin bir saygı ve muhabbet beslemeliyiz. Ardından imanımızı kuvvetlendirmek için emir ve buyrukları hakikatince eda etmeliyiz. Tabi bütün bunlar Kur’an’a yüklediğimiz mana ve anlama , yorumlama hakikatimize göre gelişecektir. Kısaca ancak  onun temel kavramları ile onu doğru anlamak mümkündür. Bu da bu başlık altında işlenen kavramları doğru anlamak ile olacaktır.  

 

 

 

• · Tefsir Tarihi ve Atlası Uygulama Haritaları kitabında ikinci olarak Tarih Nedir? başlığı yer almaktadır ve 56 ila 90 sayfaları arasını kapsamaktadır. Öncelikle tarihini bilmeyen geleceğine yön veremez. Tarih bir zincirler silsilesidir. Birbirinden asla kopmaz ve neden sonuç olarak iç içe yaşayan bir derya denizdir. Olaylar ve olgulardan ibaret olan tarih, karanlık devirlerden günümüze kadar insani ilişkileri , coğrafi mekanları, , şartları, ekonomilerini, yer ve zaman belirterek gösteren kısaca binlerce yıldır süre gelen insanın yaşama tutunma hikayesini , gelişimini, kat ettiği mesafesini vesikalarla destekleyerek inceleyen bir bilimdir. Objektifliğin merkeze alınarak  zamanın coğrafik yapısı, siyasal durumu hatta iklim şartları bile göz önüne alınarak çalışmalar yapılmayı gerektirir. Tefsir de ise bir müfessiri vve eserini anlamak için yaşadığı yüzyılı,devleti, hatta devletinin iç ve dış ilişkileri, zihniyeti, zamanın lider devletleri, hangi kıtada yaşadığı , ilim tahsil etmek için gitti merkezlerin de çeşitli özelliklerinin ve şartlarının değerlendirilerek bir bütünlük arz edilmelidir. Zira bir müfessirin dönemini anladığımızda onun Tefsir zihnini, Kur’aan zihnini de anlamış oluruz. Kitabın bu bölümünde tarihin tanımı yapılarak müfessirlerin tefsirlerini yorumlarken doğru eleştiriler yapmamıza yardımcı olacak düzeydedir.

 

 

 

• · Tefsir Tarihi ve Atlası Uygulama Haritaları kitabında üçüncü başlık olarak Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihinin Haritalarla Mütalaa Etmek başlığı yer almaktadır ve 92 ila 142 sayfaları arasını kapsamaktadır. Tam onbeş asır boyunca yani Rasulullah’tan günümüze kadar tefsir ilmi ile meşgul olmuş alimlerimizin kronolojik ve sistematik bir sıralama ile sunulmuştur. 23 yıllık nüzul asrının ardından Efendimiz tevhid mücadelesinde Kur’an-ı anlama, yaşama ve aktarma mücadelesinde yetiştirdiği sahabeleri takdire şayan gayretler sarf etmişlerdir. Onlardan sonrada gelen Tabiin ve Tebe-i            Tabiin neslide  risalet davası derdi ile  bu büyük sorumluluğu hakkıyla yüklenmişlerdir. Bu bölümde bizlere onbeş asır boyunca süre gelen çabalar ve gayretler çok titiz bir çalışma ile kronolojik olarak detaylı bir inceleme ile sunulmuştur.  Ayrıca bu sunum çok mühim fotoğraf ve harita görselleri ile de desteklenmiştir. Zamana ve mekana mana ile kulak verebilmek için coğrafi konumu iyi analiz etmek için fotoğraflar ve haritalar ve anlam şemaları oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Nitekim de bu anlayış üzerine vurgu yapıldığını görmekteyiz.

 

 

 

• · Tefsir Tarihi ve Atlası Uygulama Haritaları kitabında dördüncü olarak Kavram-Terim Nedir? başlığı yer almaktadır ve 144 ila 150. Sayfaları kapsamaktadır. Kavram ve Terimin ne olduğu hakkında Necati Öner hocamızın katkıları ile felsefi bir bakış açısı dahilinde ele alınmıştır.Kavramı ve terimi anlamak demek kelimenin gelişim sürecini bilmek ilgilendiğimiz konunun tarihsel gelişimi hakkında ve uğradığı kültürel, sosyal  değişimlerini de bizlere yansıtmaktadır. Bu konunun mühimliği nitekim ilk başlıkta da ele alınan çeşitli yol gösterici kavramların öncelik tanınarak alınmasında gözükmektedir. Kısaca kavram ve terimin manasını iyi kavramak zihnimizde bütünleştirici bir unsur olacaktır.

 

 

 

• · Tefsir Tarihi ve Atlası Uygulama Haritaları kitabında beşinci olarak Muallim Kimdir? Müfessir Kimdir? başlığı yer almaktadır ve 152 ila 164. sayfaları kapsamaktadır. Muallim , Oku! Emrine itaat eden, öğrendiğiyle amel eden, çevresine de öğreten ve öğrettiğiyle tekrar takrar kendiside öğrenendir. İnsan fıtrat gereği eğitilmeye ve eğitmeye meğilli bir varlıktır. Gelmiş geeçmiş zaman da bütün hazinesini anlatıp giden muallimimiz Rasulullah olmuştur. Hz.Adem ilk  Efendimzi ise son muallimimiz olmuştur.  Tefsirin ana kaynağı olan Rasulullah tebyin ve tebiliğ ile ilk muallimimiz ve il müfessirimizdir. Bu yüzden müfessirleri anlamak için tefsiri iyi anlamak gerekir.Tefsiri anlamak içinde ilk müfessirimizi yani Rasulullah’ı anlamak gerekir.Bu başlık bizlere ilmin derdi ile dertlenen kimselerin hayatlarını adadıkları ve müfessir olarak nitelendirdiğimizin bununla sınırlı olmadığını görmekteyiz.

 

 

2. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

Herhangi bir eşyayı aldığımızda bazen kullanma klavuzuna ihtiyaç duyarız. Hayatta böyle değil midir?  Kendi halimizde sorgusuz ve sualsiz yaşayacağımızı düşünmek çok sağlıklı bir düşünce değildir. Herşeyin bir amacı olmalıdır ve bir kuralı olmalıdır. Amaç belli klavuz bellli rehber bellidir. Yalnız klavuzu anlamak için rehberin söyleyecekleri bizler için çok mühimdir. Bu yüzden Rasulullah’ı ilk müfessirimiz olarak kabul ederiz. Açıklamış, anlatmış, yaşamış ve bizlere iletecek nesilller yetiştirmiştir. Bu kitap bizlere müfessirlere ve eserlerine farklı bakış açısıyla , çok yönlü bir algı ile bakmamaız için öncü olmaktadır. Çünkü bir çok tefsir eserleri üzerine yazılmış eserler yoğun bir anlatıma tabi tutulmaktadır. Lakin bu kitapta farklı olan şey tefsirin aslında hadisle de fıkıhla da ilmihalle de ve bir çok ilimle iç içe olduğunu göstermektedir. Coğrafik olarak ele alma şekli oldukça başarılı yansıtılmıştır. En başından beri zaten kitap üzerine disiplinli bir çalışmanın yapıldığı söz konusu. Özgün haritalarla ve şablonlarla desteklenmesi zihinde bir canlandırmaya gidilme gayesi ile yapılmış. Kitapta her başlık özenle emek verilerek işinin ehli kimselerle çalışılarak düzenlenmiş. Örneğin Kavram- Terim başlığında alanın önemli hocalarından olan Necati Öner hocamız ile çalışılmış. Bu örnek çoğaltılabilir. Bu kitabı tavsiye ediyorum çünkü tefsire sadece müellifi ile sınırlı kalınmayıp eleştirilerle ve bağlam kurmada birçok şartın göz önüne alınarak haklı bir değerlendirme yapılması gerektiğine dair dipnotlar öğrendim. İlahiyat okuyan her kimsenin bu kitap ile tefsire ve hayata karşı Kur’an ile insan ilişkisine dair pek çok bağlamı zihninde tasavvur edebileceğini gördüm. Bu tarz eserlerin çoğalması duasıyla..

 

 

3. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?(Sayfa numarası verin.)

 

*Kavramlar ve Tanımları (28-54 sf. )

*Tarih Nedir? Haritaları ve görselleri ( 56-90 sf.)

* Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihinin Haritalarla Mütalaa Etmek (92-142 sf.)

* Müfessir ve Bilginin Bütünlüğü( sf. 163)

*Muallim Kimdir? ( sf. 157)

 

SAYGILARIMLA..

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

 

 FİNAL ÖDEVİM

 

 

 1.soru cevabım

 Öncelikle bu esere tefsir ilmindeki açığın büyük bir kısmının kapanmasını sağlayabileceğini düşünüyorum.

Bu eser her ne kadar tefsir ilmi için yapılan bir calışma olsa da hocamızın odaklandığı nokta bütünlük ilkesiydi.

Haritalar ve tablolar bunun kanıtıydı. Genel olarak kitapta kavramlar ve tanımları, tarih nedir?, tefsir tarihinin on beş asrı, muallimin ve müfessirin kim olduğu ayrıca her bir müfessirin kim olduğu haritalarda ve tablolar ile zenginleştirerek bizlere aktarılmıştır.

Bu eser tefsir tarihi açısından daha da bilgilenmemize yarar sağlayan bir eserdir.

Bu eserde oldukça önemli müfessirlerin hayatları bir harita üzerinde anlatılmış ve değerlendirirken yaşadıkları coğrafya da göz önünde bulundurulmuştur.

Öncelikle kitabın kısa bir tanımı yapılmıştır.

Sonra kitabın amaçları tavsiye nitelikli  bazı ilkeler aktarılmış. Kavramlar ve tanımları kısmında kitapta kullanılan terimlerin anlam içeriklerine yer verilmiştir.

Daha sonra tarih nedir? Bölümü gelmektedir. Burada tarih biliminin işlevi , önemi aktarılmıştır.

Tarihe yardımcı bilimlerden kısaca bahsedilmiştir.

Sonrasında bizi insanlık tarihi haritası , tarih öncesi dönem özellikleri ve merkezleri , tarihi çağların özellikleri haritası karşılıyor.

Tüm bu haritalar mufessirleri işlerken tarih bilgisine ihtiyacımız olacağının göstergesidir. Sonrasında gelen tefsir tarihinin on beş asrı adlı bölümde Kuran'ın nüzul asrının gerçekleri tablolarla anlatılmaktadır. Sonrasında tefsir tarihinin on beş asrının her biri peygamber efendimizden başlayarak dönemlerle devam ederek tablo ve harita ile anlatılmıştır.

Kavram bölümünde tefsirin kavramlarla var olabileceği görüşü hakimdir.

muallim ve müfessir  bölümünde bilgi ve yaşantısı ile metnin imkan verdiği ölçüde hayata uyarlamalar yaparak yorum üreten bir kişilik olduğunu belirtir.

Bu girişin ardından kitabın asıl konusu olan tefsir tarihinin  önde gelen müfessiri lerinden İbn Abbas ile başlayıp Aişe Abdurrahman'a kadar müfessirler ayrı ayrı ünitede ele alınır.

Bu mufessirlerin  anlatıldığı her ünitede bizi tekrar tablo ve haritalar karşılıyor. Müfessirlerin yaşadığı ve ilim tahsili yolculuğunu gösteren coğrafi bir harita karşımıza çıkar.

Bu haritalar bilgilerin akılda kalıcığına oldukça yardımcı oluyor.

Her ünitede bizim görevlerimiz oluyor. Doldurmamız gereken kısımlar yer almaktadır. Bu hususta bilgilerimizi tazeleyip belki de yeni bilgiler öğrenmek için araştırma yapıyoruz.

Müfessiri tanıyalım haritası  müfessirler için edindiğimiz bilgileri belirli başlıklar altında topladığımız bir bölümdür.

Arapça tefsir din dili uygulama çalışmaları tefsirden alınan metni okuduktan sonra doldurmamız gereken bir sözlük çalışmasıdır.

Tefsir rivayeti haritası bölümü ayetin tefsirinde müfessiri ait rivayetlerin kaynaklarıyla karşılaştırıldığına dair haritaların olduğu bölümdür.

Ayetin müzakere haritası bölümü müfessiri kanıtlamak istediği düşünceyi gösteren haritadır.

Ayetten ne öğrendim? bölümü ayetten öğrendiğimiz kazanımları açıkladığımız bölümdür.

sure ve ayet konu ağacı  bölümü ayetin içinde yer aldığı surenin konuları ile işlenildiği  bölümdür.

Üniteden ne öğrendik ? haritası öğrenilen bilgileri hayata aktarmayı ve oku düşün anla ilkesini benimsememizi sağlar.

kur'an-ı Kerim'de karakterimi inşa ediyorum bölümü dinle ilgili bilgilerimizi kur'an'la birlikte hayata aktarmamızı söyleyen bölümdür.

ayrıca bazı müfessirlerin bölümlerinde de ek haritalar yer alır.

 Yaşadıkları tarihsel ortamın dini,siyasi ,kültürel, sosyal şartlarını anlatan haritalardır. Bunlar bilginin bütünlüğünü ilkesinin benimsenmesini sağlar. Tefsir-hadis- fıkıh bütünlüğü  de bilginin bütünlüğünü ilkesini somutlaştırır. Son olarak kitapta işlenen müfessirleri mukayese imkanı sunan ve doldurulması istenen haritalarda bilgiyi işleme adına önemli bir kazanımdır.

 

 

 

2.soru cevabım

 

 

ilahiyat fakültelerinde tefsir ilminin önemli isimlerinden olan Ahmet Nedim Serinsu hocamızın tefsir ilmindeki yeri tartışılmazdır. Eserleri fakültemizde ders kitabı olarak okutulmaktadır. Ahmet Nedim hocamızın tefsiri bir bütünlük içinde incelemiş olması bizim için önem arz etmektedir.

Ahmet Nedim hocamız tefsir tarihi atlası eserinde kullandığı dil uslubu kaynakları ve yorumları açısından özgün bir eserdir. Herkesin anlayabileceği bir dil ve üslup kullanılmıştır. Bu  kitapta hocamız sadece on beş asır boyunca tefsirde  öncü olan mufessirleri açıklamamış ayrıca bu süreçte kur'an-ı Kerim'in dini siyasi sosyal kültürel yorumlanmasını haritalar üzerinde açıklamış ve bu eserde ilmin bilginin bütünlüğü çerçevesinde tefsir faaliyetleri ile birlikte açıklamıştır.

Hocamız eserinde farklı ilimlerden yararlanmanın da son derece önem arz ettiğini belirtmiştir ayrıca harita ve tablolar ile çalışmasını zenginleştirilmiştir öğrendiğimiz bilgilerin hafızamıza daha da yerleşmesini sağlamıştır.

Bu kitabı birçok arkadaşıma tavsiye ederim çünkü bu kitapta anlatılmak istenen sadece müfessiri ve tefsiri değildir.

Kitap bitene kadar hocamız bizim merak ettiğimiz çoğu şeyi açıklamış ve bizim bu önemli bilgileri hayatımızda katmamız gerektiğini bize aşılmıştır. Kitapta bize verilen görevlerde vardı bu görevleri yaparken araştırma kabiliyeti daha da arttı ve doğru araştırma metodunu öğrendim bu kitap ile öğrendiğimiz bilgileri kur'an-ı Kerim'de birlikte hayatımıza aktardığımız sürecek doğru Müslüman kimliğini taşıyabileceğimizi  düşünüyorum.

Saygılarımla…

 

 

 

3.soru cevabım

 

●       Bilginin Bütünlüğü Haritaları (534s)

Bilginin bir bütün olduğu bu kitaptaki konuların yapboz misali birbirini tamamladığını gördüm. Bu bölümü okumak bana çok yararlı oldu.

●       Müfessirleri ve tefsirlerini kaynak ve yöntem tercihleri ile mukayese etmek(558- 570):bu bölümü çok yararlı buldum çünkü kitap boyunca tefsirlerini incelediğimiz bir çok müfessiri bir arada işleyip onların tefsirlerini karşılaştırmak beni çok geliştirdi.

●       Tarih nedir? ( 55s)

bu bölümü yararlı bulmanın sebebi kitabın  sadece tefsir müfessir metodu olarak ilerlememesi her ayrı bir konunun aslında birbirinin devamı olmasi ve bir bütünlük içinde yer almasından kaynaklıdır.

Ve açıkçası tarih konusuna meraklı bir insan olduğum için bu bölümü okumak beni çok keyiflendirdi.

●       Kavramlar ve tanımları ( 27)

Bubölümde kitaba başlamadan önce yapılacak bir kavram analizi beni daha da kitaba motive etti.

 

●       İslam tarihinin ana başlıkları ( 529)

İlk dönem den beri olan İslam tarihinin dini siyasi sosyal kültürel durumlarını bir başlık altına toplamanın yararlı olduğunu düşünüyorum.

 

Saygılarımla...

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

1. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

 

 

2. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

 

 

3. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

(Sayfa numarası verin.)

 

 

 

 

 

 

 

1.SORU CEVABI:

 

RAHMAN VE RAHİM OLAN ALLAH’IN ADIYLA

 

Öncelikle konuya giriş yapmadan evvel bu kitabı hazırlayıp emeği geçen başta Prof.Dr. Ahmet Nedim SERİNSU hocama emeklerinden dolayı şükranımı sunmak isterim. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabı tefsir ilminde eksiklikleri gidermek adına önemli bir adımdır.

  İlk adımda sayfa 3-6 arasında kitabın içindekiler kısmı tanıtılmıştır. Burada görmekteyiz ki kitabın çoğunluğu müfessirlerin hayatı ve ilminden bahsetmektedir. 7-8 sayfaları önsöz bölümü olup tefsir tarihinin İslam kültüründe geniş bir alana sahip olduğu ve bundan dolayı da tefsir tarihini incelemek bir gereklilik olarak düşünülmüş ve kitabın işleniş tarzından bahsetmiştir. Ardından gelen 9 ve 10. sayfada ise kitap üzerinde emeği ve faydası dokunanlara teşekkür edilmiştir.

   Giriş kısmında ise beş başlık üzerinde durulmuştur, bunlar;

A.    Neden ‘’tefsir tarihi atlası’?

B.     Neden’ klasik tefsir’ metinleri?

C.     Tefsir tarihi atlası nasıl bir kitaptır?

D.    Tefsir metnini okumaya başlıyorum!

E.     Uygulama haritalarını çalışmaya başlıyorum!

Öğrenme hedefleri

Kitapları çalışırken

 

   Sayfa 13 den başlamak kaydıyla 26 ya kadar 13 sayfalık bir tanıtımda kitabın tanıtımı daha da açılmış kitap hakkında okuyucuya bilgi aktarımı, kazanımları sunulmuştur. Neden tefsir tarihi diye soracaksak tefsir hakkında bilgilerimizin bu kitap vasıtasıyla pratiğe dökmek için yazıldığını yazarımız okuyucuyla paylaşmaktadır. Şöyle bir durum mevcut ki bu kitap yani Tefsir tarihi atlası ve uygulamaları haritaları adlı kitap alışılagelen tefsir kitabı değildir yani sadece okuyup geçmek değil tefsir merakı olanların seveceği merak duyacağı kitaptan da fazla bir kendimize araştırma merakı uyandıracak ve kendi bilgi birikimimize katkı sağlayacak bir türden yazılmıştır.

   Ardından gelen sayfa 29 ve 54 sayfaları arasında bizleri ‘ Kavramlar ve Tanımları’ bölümü karşılıyor. Burada kitabın etraflıca anlaşılması ve düşünülmesi için kitap içerisinde ve tefsir alanı içerisinde karşımıza çıkabilecek kavram e tanımlara yer verilmiştir. Ve bu kavramlarla birlikte bağdaştırılmış olan tablolar daha da açıklayıcı olmuştur haliyle bir takım konularda ele alınmıştır. Tabii bu tablolarda tefsir yapma hususunda ana kaynak olan Kur’an-ı Kerim esas alınarak yani ana merkez şartıyla Kur’an’ın özelliklerinden ,vahiyden, insana kattığı değeri anlatılmıştır.

 Peşinden gelen 56-90 sayfaları arasında ise Tarih Nedir bölümüne yer verilmiştir. Tefsir ile nasıl bir bağlantı olacak derseniz tefsir hemen anında oluşan bir şey değildir zamanla oluşan bilgi birikimiyle bir araya gelen ilmi faaliyettir. Bu bölümde tarih nedir sorusuna dolu dolu cevabını vermiştir. Anlamayı ve anlatmayı kolaylaştıran tablolar verilmiş insanlık tarihinden bahsedilmiş(sayfa 60-70) ve bu tablo ve haritalar tefsir tarihi ile bir bağ kurmayı hatırlatmaktadır. Sayfa 70-72 arası alfabetik yazıyı ele almıştır ki Kur’an’ın nasıl kayıt edildiği bağdaştırmıştır. 73 ve 74 te İslamiyetten önce Asya haritası verilmiş ve sonrasında 74. Sayfada İslamiyetin yayılış haritası verilmiştir. Diğer sayfalarda ise diğer sayfalarla bağdaştırılan haritalarla desteklenip Tarih anlatılmıştır. Aslında buradaki detay söz şu: geçmişini bilmeyen, geleceğine ışık tutamaz. Deyimi tam da bu bölümle ilgilidir. Bu bölümde anlatılanlar birbirinden kopuk olmayıp aksine birbiriyle bağlantılı olup düşünce yeteneğimizi geliştirmektedir.

  Daha sonra sayfa 92-142 arasında Tefsir tarihinin on beş asrı: Tefsir tarihini haritalarla mütaala etmek kısmı gelmektedir. En başta dediğimiz gibi bu kitap modamod yazılmış bir kitap değildir. Bölümde bahsedilen tefsir tarihinin on beş asırlık tarihsel süreci anlatılmaktadır. Önceki konularda geçen kavrmlar ve tanımlar kısmı burayla bağdaşmaktadır. Kur’an’ın nüzulünü tablolarla anlatılıp okuyan kişinin kafasında bir taslak oluşturulup somut bir düşünce oluşturulmuştur. Bu bölümü okuduktan sonra Kur’an’ın nüzulü hakkında sorulan sorulara gayet iyi cevap verebilmektedir. Ayrıca tefsir tarihini daha iyi mütalaa etmek için fotoğraflara yer vermek(sayfa96-112) güzel bir detay olmuştur.  Ardından gelen sayfalarda ise tefsir döneminin tabakaları anlatılmıştır. Ve müfessirlerde tabaka halinde anlatılmıştır.

  Peşinden 144-150 sayfaları arasında Kavram-Terim nedir sorusuna cevap verilmiştir. Bu bölümde tefsir ederken kavram üzerinden bağlantı kurup tefsiri o şekilde yapmayı ve kavramında birçok ilmi bilgiyle bağlantı olduğunu amlatmaktadır.

   Sayfa 152-164 arasında bizleri ‘muallim ve müfessir kimdir?’ bölümü karşılıyor. Burada muallim konusunda muallim’in tanıtımı yapılmıştır dindeki yeri ve önemi anlatılmıştır. Müfessir bölümünde tanımı yapılmış kişiye kattığı değeri anlatılmıştır.

   Ardından Sayfa 165-510 arasında kitabın büyük bir bölümüne sahip olan İbn Abbas başlayarak Aişe Abdurrahman’a kadar toplamda yirmi bir müfessir, ayrı ayrı ünitelerde ele alınmıştır. Her ünite başında müfessirin ilim yolculuğu yaptığı harita bizleri karşılamaktadır. Ve müfessirimizi tanıyalım kısmına kadar verilen bilgiler o müfessir hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar ayrıca müfessir hakkında daha fazla bilgiye sahip olmamız için verilen sorular ve tefsiri için sorulan sorulara cevap verilirken akılda müfessir hakkında somut bilgi kalmasına imkan sağlıyor. Kitapta 21 müfessir bulunmakta olup bunlara kısaca  değinmek isterim:

 

 

.İbn Abbas;

Kureyş kabilesinin haşimoğullarına mensup olup Peygamberimizden etkilenmiştir. Ayrıca müfessirimizin gerçek ismi Abdullah bin Abbas olup Tefsiru ibn abbas adlı eseri de mevcuttur. Eser Kur’an’da ki garip kelimelerin hangi arap kabilesinin lehçesinden alınmış olduğunu göstermek suretiyle ayetlere açıklık kazandırmaktadır.

 .Mukatil bin Süleyman;

Esas ismi Ebul hasan mukatil bin Süleyman el-ezdi el-horasani el-belhi. Benu esed mevlalarından olduğu söylenir. Tefsirül kebir ,vücuh ven nezair isimli kitapları mevcut olup tefsirlerinde rivayet kullanmıştır. Ve Kur’an’ı baştan sona tefsir eden ilk müfessirdir.

.Süfyan es-Sevri:

Ebu Abdullah süfyan bin said bin mesruk es-sevri ismine sahiptir. Et-tefsir, el-camiul kebir gibi kitaplar yazmıştır. Tefsirlerinde genellikle tabiin dönemi Mekke müfessirlerinin görüşlerini yansıtmıştır.

 .El-Ferra:

İsmi ebu Zekeriya yahya b. Ziyad b. Abdillah el-absi el-ferra dır. Meanil kuran isimli kitabı bulunmaktadır. Kelimenin Arap dilindeki kullanışını ve kıraatini ele alınarak farklı kıraatler arasında tercih yapmayı okuyucuya bırakmaktadır.

Ebu Ubeyde:

Ma’mer el-musenna ismine sahip olan müfessirimiz mecazül-kuran kitabul-hayl gibi eserleri mevcuttur. Eserlerinde kelimelerin kaç manada kullanıldığından bahseder. Garip kelimeler ve mecazi tabirler üzerinde durmuştur.

Et-Taberi:

Ebu Cafer Muhammed b.Cerir et- Taberi  Taberistan’ın Amul şehrinde dünyaya geldi. Camiül beyan an te’vili ayil Kuran isimli eseri vardır. Eserinde önce Hz. Peygamber’den gelen sonra sahabe ve tabiilerin görüşlerine dayanır.

Ebu Mansur el- Maturidi:

Ebu Mansur el-Maturidi te’vilatul Kuran ismli eseri vardır. Müellifin kaleminden çıkmayıp öğrencilerine yaptığı takrirlerden oluşur. Bu eserin bugüne kadar otuz beş nüshası tespit edilmiştir bunların yirmi dokuzu İstanbul’da olup altısı tam ,diğerleri eksiktir.

El-Maverdi:

Esas ismi Ali b. Muhammed b. Habib Ebu el- Hasan el-Maverdi dir. Tefsirul-Kuran isimli eseri vardır. Kur’an’ın tamamı yerine sadece gerekli gördüğü yerleri tefsir etmiştir. Hem rivayet hem dirayet tefsiri özelliği taşıyan eserde rivayetlerin çoğu isnadsızdır.

 

El-Begavi:

Ebu Muhammed huseyn İbn Mesud el-begavi el-ferra ismine sahiptir. Mealimut-tenzil isimli eseri vardır. Açık, kolay ve tekellüften uzak bir uslüp kullanmıştır. Ayetler üzerinde de dil bakımından da açıklamalar yapılmıştır.

Ez-Zemahşeri:

Ebul Kaım Mahmud ibn ez-Zemahşeri el harezmi ismine sahiptir. Bir çok eseri vardır genelde çalışmalarında daha önce yazılan belli başlı kitaplara başvurarak yapar.

Fahruddin er-Razi:

Muhammed b. Ömer b. El-Huseyn b. Ali el-kuraşi et-teymi el-bakri et-taberistani ismidr. Mefatihul gayb isimli eseri vardır. Yazmasındaki amacı akıl prensipleri ve istidlal yolları ışığında Kur’an’a  yönetilen hücumları önlemek.

El-Kurtubi:

İsmi Ebu Abdullah muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekr b. Farh el-Kurtubi dir. El-Cami li-ahkamil Kuran eseri mevcuttur. Kurtubi yi zehebi ‘ilimde derya’ olarak nitelendirmiş.

El-Beydavi:

Abdullah b. Ömer b. Muhammed b. Ali ebul-hayr(Ebu said) nasıruddın el-Beydavi ismidir. Envarut-tenzil ve esrarut te’vil isimli Kur’an tefsiri vardır. Eseri br icaz(ihtisar) harikası kabul edilmiş bu eserinde kendisinden önceki başlıca tefsirleri özetlemiş ve açıklamalarda bulunmuş.

İbn Kesir:

İmamud-din İsmail b.ömer b.kesir ismine sahiptir. Tefsirul Kur’anil Azim isimle eseri vardır. En güzel tefsir yöntemleri rey ile tefsirin cevazı gibi konulara temas etmesidir.

EBUSSUUD:

Muhammed el-imadi şeyhülislam, müderrislik gibi görevler yapmıştır. İrşadü akl-ı selim adlı eseri mevcuttur. Tefsirde şiirlerinde delil olarak görülür.

İsmail hakkı Bursevi:

Ruhul beyan fi tefsirul Kuran isimli eseri mevcuttur. Önce vaaz olarak takrir edildiğinden mevizaya ağırlık verilmiş, sonraki dönemlerde de meviza türü için önemli bir kaynak olmuştur.

Mahmud el-Alusi:

Ebu Abdullah ebus sena şihabüddin mahmud el-hasani el-hüseyni el-bağdadi ismidir. Ruhul meani adlı tefsiri günümüz İslam dünyasında en çok rağbet gören ve kaynak gösterilen tefsir kitaplarından birisidir.

 

Muhammed izzet Derveze:

Filistin direniş hareketi içinde aktif olan rol alan arap fikir ve siyaset adamı müfessir ve tarihçidir. Et-tefsirul hadis isimli eseri vardır.

Seyyid Kutub:

Mısırlı yazar, müfessir ve düşünce adamı ve kutubçuluk akımının fikir babası. Fizilalil Kuran isimli eseri vardır.

İbn aşur:

Muhammed et-tahir b.Muhammed b. Muhammed et-tahir et-tunusi ismidir. Tunuslu müfessir İslam alimi ve fıkıh bilginidir. Et tahrir vet tenvir isimli eseri vardır.

Aişe Abdurrahman:

Mısırlı alim ,edip, müfessir ve eğitimcidir. Tefsirul beyani isimli eseri mevcuttur.

 

Müfessirlerin tanıtımı ardından kitabın sonundaki bölümlerde bilginin bütünlüğü. Arap dili kurallarının kullanım hataları hakkında da bilgi verilmektedir

 

  Sonuç olarak bu kitapta yazar, tefsir hakkında detaylı bilgileri, müfessirleri ayrıntılı olarak işlenmiştir ve işlenmemekle de kalınmamış okuyucunun kafasında somut bilgi ve düşünce oluşturulmuştur.

 

 

2.SORUNUN CEVABI:

 Özellikle bu kitap adeta bir tefsir dersine Kur’an aşığına yol gösterecek ve tefsir tarihini daha iyi öğretecektir. Kitap yani en yukarda da belirttiğim gibi hocamız alışılagelen bir şekilde yazmamış kitabın içine okuyucuyu davet etmiştir. Önerilir mi dersek önerilmemesi mümkün olmayan yani bir nevi nasıl ki Türkçe yi yeni öğrenenler sözlük ediniyorsa tefsir ilmiyle uğraşan veya seven bir kişinin mutlaka kitaplığında bulunması gereken nadir eserlerdendir. Kitapta he bilgi hem de bize bırakılmış boşlukları öğrenme ve mütalaa yoluyla da kitaba ve kendi bilgi birikimimize aktarabilirsek tefsir ilminde yol kat etmiş oluruz.

 

 

3.SORUNUN CEVABI:

Bana göre kendimce en faydalı beş başlığı şunlardır;

Kavramlar ve tanımları(syf 27)

Tarih nedir?(syf55)

Tefsir tarihinin on beş asrı(syf 91)

Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor(syf526)

Arap dili kurallarının kullanım haritaları(syf 550)

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

EMİNE GÜLYER

18070117 /1.SINIF D ŞUBESİ

TEFSİR (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

Ödev 1:

TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ HER BİR BAŞLIĞINI TEK TEK TANITARAK ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN BİR MAKALE:

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabı ‘’Önsözün’‘de yazarın amacı ve kitabın içeriğini okurların kavraması için belirli ilkeler ifade edilmiştir. Bu ilkelerin öz olarak içeriği verilmiş ve yardımcı kaynaklara, şahıslara değinilmiştir. Yazar önsözünde okurları adeta kitabı okumaya bilhassa kavramaya hazırlamış ve sonunda da kıymetli temennilerde bulunup ilmin mahiyetinin Peygamberimizden başlayarak müfessirler ve insanlığa kadar olan sürecini vurgulamıştır.  (Sf. 7-8)

‘’Giriş’’ bölümünde belirli başlıklar altında yine kitabın nedenselliğine ve tanımına, kullanılan haritaların ve başlıkların gayesine değinilmiş okura kitap üzerinde işlem yapılması için başlıklar üzerinden bir yol haritası çizilmiştir. (Sf. 11-25)

‘’Kavramlar ve Tanımları’’ adlı bölümde kitabın mütalaasında tefsir alanının kavramları ile bu bölümde verilen kavramların tanımlarıyla beraber müzakere edilmesi amacıyla kitapta kullanılan terimlerin içeriklerine yer verilmiş ve ayrıca görsel tablolarla desteklenmiş, kitabın mütalaasında Kur’an ilkelerinin de gerekliliği vurgulanmıştır. (Sf. 28-54)

“Tarih Nedir?” adlı bölümde tarihin genel tanımı, işlevi ve gerekliliği açıklandıktan sonra İnsanlık Tarihi Haritası, İslamiyet’ten Önce Asya Haritası, Alfabetik Yazıların Gelişim Haritası gibi haritalara yer verilmiş ve insanın yani müfessirlerin de tarihsel bir varlık olduğu ifadesinin bilgileri ve sonuçları vurgulanmıştır. (Sf. 55-90)

“Tefsir Tarihinin On Beş Asrı”  kısmı kitapta önemli bir bölümü kapsar. Burada Kur’an’ın nüzul olduğu asrın bilgileri tablolaştırılmış şekilde karşımıza çıkar. Ayrıca insan zihninde bulunan bilgileri görsel, sıralama yöntemleriyle birlikte somut ifadelerle yer bulması için çaba gösterilmiştir. Daha sonra on beş asrın her biri evvela peygamberimizden başlayarak sırasıyla, Sahabe, Tabiin ve Tebe-i Tabiin döneminde yapılan tefsirin genel özellikleri açıklanmıştır. Yine müfessirler de tabaka halinde sıralanmış, kronolojik bilgiler verilmiştir. Bu hususlar fotoğraflarla ve tablolarla beraber okuyucu zihni için zenginlik teşkil ederek işini kolaylaştıran unsurlar olmuştur. (Sf. 91-142)

“Kavram-Terim Nedir?” bölümünde anlamına, muhtevasına dikkat çekip kavramak eyleminin üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda terim-kavram üzerinde farklı değerler ortaya konulmuştur. Bu bölümün kitap için icra ettiği görevi ve mahiyetini de görmek mümkündür.  (Sf. 143-150)

“Muallim ve Müfessir Kimdir?” bölümü kitapta bahsedildiği gibi ilim tahsili yolculuğuna çıkan bireyin rol modelleri âlimlere bakarak kendi benliğine örnek ve ibret alması bakımından önem arz etmektedir. Eğitimin amaçları şemalize edilmiş ve muallimin evvela tanımını en güzel örneği olan peygamberimizi söyleyerek tanımlamalara devam edilmiştir. Daha sonra 21 ünite de bir müfessir İslam âlimi ve tefsiri ele alınmıştır. Bazı müfessirler haritalarla anlatılmış, yaşadığı ortam ve ilim tahsili yolculuğunun gerçekleştiği coğrafyayı gösteren haritalar karşımıza çıkmaktadır. Bu haritalarla müfessirin yaşadığı ortamdan hareketle yapılan çalışmaları daha objektif değerlendirebiliriz. Devam eden sayfalarda müfessirlerin kullandığı Arapça kalıp ifadeleri, kelimeleri ve cümleleri yöntemiyle yazılması için etkinlikler oluşturulmuştur. Böylece okurun kelime hazinesi, anlam küresi zenginliği de hedef alınmıştır.  (Sf. 152 ve devam eden sayfalar)

Ödev 2:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 İlahiyat tahsili yapan bir kişinin mutlaka tefsir ilmi hakkında bilgisi olmalıdır. Keza genel bir okuyucunun da hayatının merkezinde böyle bir bilgi birikimi olmalıdır. Hocamızın derste de üzerinde mutlakıyetle durduğu insanın anlam arayışı, anlam küresi gibi hususların doğrudan doğruya olmadığı ancak çaba ve bakış açısı oluşturulduğunda derinlik ve ilmi boyuta ulaştığı serüven olan bu husus kitapta da yöntemlerle, tembihlerle, önerilerle birlikte söz konusu olmuştur.  Dolayısıyla tefsir tarihini zihinde oturtarak üzerine kademe kademe bilgi inşası yapılan kalıcı, pratik ve faydalı bir kitap olduğunu söylerek tavsiye de bulunurdum. Günümüz çağında hıza ve ezbere alışık olan nesiller olması bakımından bu kitap bunu en aza indirerek bilgiyi ve etkinliği kalıcı, derin ve sindire sindire verdiğini ifade ederdim. İster ilahiyat öğrencisi olsun ister genel bir okuyucu bu kitabı tavsiye ederken evvela hayatımızın anlamı olan Kur’an’ın anlaşılması için sarf edilen emeklerin bolca bulunduğu, tefsir ilmine yeni bir bakış açısı kazandırdığı, bilgilerin bolca haritalarla şemalize edildiğini yani somutlaştırıldığını söyleyerek ve bugüne kadar olan tefsir çalışmalarına yeni bir boyut kazandırdığını da belirterek tavsiyelerime devam ederdim.

  

Ödev 3:  TEFSİR TARİHİ VE UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

1)     “Kavramlar ve Tanımları”   (Sf.29-54) 

2)    ‘’Tarih Nedir?-Tarih Bilimi’’ (Sf. 56-59)

3)    ‘’Kavram-Terim Nedir ?’’  (Sf.144- 150)

4)    ‘’ Muallim Kimdir ?’’ (Sf.153-158)

5)    ‘’ Müfessir Kimdir ?’’ (Sf.160-164)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Nurgül Kurt / İlahiyat

1/D

18070165

 

 

1.ÖDEV:

 

Giriş;(sayfa:11)

 

A.NEDEN "TEFSİR TARİHİ ATLASI"?

 

Tefsir metinleri müzakere edilirken tefsir tarihi konusunda yapılacak okumalara eşlik edecek bilginin pratiğe aktarılması aracı olarak tasarlanmıştır. 1.hicri/7. miladi asırdan 15.hicri/20. miladi asra kadar tefsir alanında etkisi ve yeri olmuş müfessirlerin hayat hikayeleri harita üzerinde gözlemlenecektir. Böylece onların doğum ve vefat tarihlerinin, nereli olduklarının, eğitimlerini nerede ve hangi alimlerden aldıklarının, hocalık yaptıkları yerlerin, yetiştirdikleri öğrencilerinin, tefsirdeki kaynak ve yöntem tercihinin bilgi değeri zaman ekseni üzerine yerleşmiş olacak ve aralarındaki bağlar tespit edilebilecektir. Tefsir Tarihi Atlası, Kuran metninin anlaşılmasında yorumun kimin tarafından ne zaman, nerede ve hangi bağlamda dile getirildiğini coğrafyasıyla durumsal bağlamının bilinmesinin belirleyici önemini fark ettirebilecektir. 

Mukatil b. Süleymanın bugün Afganistan'da bir şehri olan Belh'te doğduğunu ve hicri II./miladi VIII. asırda yaşadığını ve Basra'da vefat ettiğini, İbn Cerir et-Taberi nin hicri IV./miladi X. asırda bugün İran'da bulunan Amul 'da dünyaya geldiğini ve Bağdat'ta ahirete yürürdüğünü bilmek, onların seyahatlerini harita üzerinde izlemek için bu müfessirleri, eserlerini ve ne yapmak istediğini kavramak çabasının ufuk açar ve bir katkı sağlar. Dolayısıyla bir klasik tefsir metnini okumak, kendi tarihsel ve coğrafi sınırlarımızı oluşturduğu çerçevede okumaktan elbette daha zengin ve sağlıklıdır. Diğer bir yandan haritalar aracılığıyla gözlemlenecek bir husus da,  komşuluk, temas, ticaret ve iletişim sonucu bir coğrafyada telif edilen bir tefsirin, komşu coğrafyada yeni bir bağlamda yepyeni bir bakış açısına kavuşabildiğidir. Örneğin Beyzâvî tefsirinin onlarca şerhi ve taliki yapılmıştır.  Bu ilmi ürünleri bir okuma-anlama-açıklama örneği olarak  özgün tarihsel, kültürel siyasi, coğrafi koşullar bünyesinde temsil eder.  Şayet bu müfessirlerin yaşam ziyaretlerini nasıl yapacağınız izlenebilse, her müfessirin ve yazdığı  şerhin / talikin yeni bir bağlamda yeni bir bakış açısı ile ortaya konduğu gözlemlenebilinir. 

 

B.  NEDEN "KLASİK TEFSİR" METİNLERİ? 

 

Neden "Klasik Metinleri? Klasik eserleri okumak, ilgi duyduğumuz bir alanda hedefe yürürken, okuma sırasını belirlediğimiz kitaplar arasında o alanın ana konularını, temel sorularını ve ana problemlerini, kavramların kullanılışını ve anlam içeriklerini tanıma süreçlerini, farklı anlamalar ve yorumlarla daha anlamlı kılmaya katkısı açısından önem taşır. Bu sebeple ilahiyat öğreniminde dini klasik eserleri okumak önemli ve gerekli kazanımlar sağlar.Bu kitap, yazıya dayanan anlatım biçimini kullanan dini ilimler alanının en olgun, en kalıcı, en derin izleri bırakmış Tefsir yapıtlarından seçmeleri yeni bir yaklaşımla okumayı öneriyor. 

 

C. TEFSİR TARİHİ ATLASI NASIL BİR KİTAP?

 

Bizlere öğrenme hedefiyle ve öğretim teknikleriyle  yazılmış bir kitaptır. Hicri on beş asırda yaşamış müfessrileri ve telif ettikleri tefsir eserlerini tefsir tarihi haritaları ve uygulama haritalariyla incelemek öğretmek maksadıyla hazırlanılmış bir kitaptır. Bizlere müzakere ve değerlendirme sunan, tenkit imkanı veren ve düşünmeye yönelten bir niteliğe sahip bir kitaptır. Bu kitap bizlere yeni bakış açıları imkanı sunuyor. Ayrıca daha kolay kavramamıza imkan sağlıyor. Bizlerde bunu algılayabilirsek bu kitap bizler için şahane bir öğretmeyi hedefleyen bir kitaptır. 

 

D. TEFSİR METNİNİ OKUMAYA BAŞLIYORUM !

 

Ünitelerin nasıl işleneceğine ilişkin açıklamaların yapıldığı yerdir. Tefsir din dilini öğrenmek için Türkçe tefsir din dilini iyi bilmemiz gerekir. Eğer dilimizin gramerini doğru ve düzgün bir şekilde öğrenirsek ve dilimizin mantığını iyi kavrarsak, Türkçe tefsir din dilini anlamak daha kolay olur. Bu sayede Arapça tefsir din dilini ve dolayısıyla Arapça'nın dil mantığını çok daha kolay kavrayabiliriz. Dolayısıyla dillerin mantığını mukayese olarak müzakere etmek konusundaki farkındalığımız en üst düzeyde canlı tutmalıyız. "Bir dilin temeli cümlelerdir.  Yani cümleler bir dilin temel kalıplarıdır" ve o dilin dil mantığına sahiptir. Dilin temel kalıplarını öğrendikten sonra bu kalıplar esas alınarak binlerce değişik cümle kurulabilir. Bu nedenle Arapça tefsir din diline ait bir metni mütalaa ederken cümle kalıplarını, deyimleri, kavramların kullanılışını haritalar üzerinde işlemelidir. 

 

E.  UYGULAMA HARİTALARINI ÇALIŞMAYA BAŞLIYORUM! 

 

Bütün uygulama haritalarını bu başlık altında tek tek anlatılıyor ve bunların neden ünitenin içinde yer aldığı izah ediliyor. Sonra A,B,C,D,E şıklarında anlatılanlar ile biz bu kitapta hangi öğrenme hedeflerini gözetiyoruz ve sonra kitaba çalışırken neye dikkat etmeliyiz bu soruların cevaplarını öğreneceğiz. 

 

     ÖĞRENME HEDEFLERİ (Sayfa:23)

Her bir ünitenin başında müfessirin yaşadığı tarihsel ortam ve kültürel şartlara ilişkin haritalar var. Ama bazı müfessirler için çok az harita var, bazılarında ise daha çok var. Yapılması gereken önceki müfessir sonraki müfessir birde kitabın ilk 165 sayfasındaki haritalar var. Mesela yazı nasıl oluştu, tefsir tarihinin on beş asrı nasıl geçti. Bu müfessirler on beş asırlık tefsir tarihinde hangi tefsir tabakasında, bunların hepsini öncesi ve sonrasıyla ilgi kurulmuştur. 

Sonra bu haritalar arasıyla yüce kuranın tarihi akışı içerisinde anılan dönemlerde hangi dini, siyasi, kültürel şartlarla sorumlandığını mütalaa edebileceğiz. Bu da bizim kazanımımız olucak. Müfessir bir dini ortamda yaşadı, bir siyasi ortamda, bir kültürel ortamda yaşadı ve bunlarla oluşan sosyal şartlar var. Dolayısıyla Taberinin yaşadığı dönemle Razinin yaşadığı dönem aynı değil. Razinin yaşadığı dönemle ibn Abbasın yaşadığı dönemde aynı değil. Taberinin tefsirinin kaynak yöntem tercihi rivayet, İbn Kesir'in tefsirinde izlediği kaynak yöntem tercihi rivayetdir. Taberinin tefsirinde izlediği kaynak yöntem tercihi ile İbn Kesirin izlediği kaynak yöntem tercihi ana yapı rivayet olmak bakımından aynı ama dirayette bunun pratiğinde yani bunun uygulamasında farklı bunu görmemiz isteniliyor. Dini şartlarla, siyasi şartlarla, kültürel şartlarla, sosyal şartlarla ilgisi var. Sonra bu haritalarla yararlanarak tefsir tarihini çekirdek dönemini rivayet ve dirayet tefsirinin doğuş şartlarını açıklayabileceğiz. Çekirdek dönemi hangisi, Peygamberimizin dönemin  nüzul asrı peygamberimizin inşa ettiği öğrenciler, bilgin sahabiler olarak bilgin tabiler yetiştiriyorlar. Bilgin tabiler sahabelerden öğrendiklerini nüzul asrı ve sahabiler dönemi bilgisini tabiler döneminde yani kendilerini izleyen öğrencilerine anlatıyorlar. Bu çekirdek dönemdir. Daha sonra tefsirin olmazsa olmazları var, Kuranın Kuranla tefsiri, Kuranın sünnetle tefsiri, Kuranın sahabe kavli ile tefsiri ve buna daha sonra tabin ve tabeun tabinin kavlinin eklenmesiyle dörtlü olacaktır. Sonra tefsirin diğer bilimlerle gelişmesi  mesela diyelim ki taberiyi incelediğimizde Taberi müfessir, Taberi fakih, Taberi muhaddis, Taberi coğrafya alimi. 

Razi müfessir, fakih, mükellim yani kelam alimi feylesof  aynı zamanda tabip, astronomi bilginidir. İbn Kesir müfessir, muhaddis, fakih aynı zamanda tarih alimi gibi. Dolayısıyla Müfessir kimdir? Muallim kimdir? haritalarının incelendiğinde bir dinin nasıl inşa olduğu süreçleri göreceğiz. Bu Taberide nasıl ortaya çıktı, İbn Kesirde nasıl ortaya çıkmış bunları görmemiz isteniliyor. 

Kavram ve terimleri dikkatli okunması gerekir. Burada kavramın doğası anlatılıyor ve kavramın nitelikleri zikrediliyor. Yani haritaları işlemek ve tek tek görmekten maksat bizlerin ciddi sağlam sürdürülebilir ilahiyat zihnine sahip olunmasını sağlamak tabiki en önemlisi de bizlerin çaba göstermesiyle gerçekleşecektir. İmam Şafiden bir söz nakledelim: İlim bütünsel bir yapıdır. Eğer sen bütününü verirsen ilim sana bir parçasını verir. Eğer sen ilme bir parçanı verirsen hiçbir şey elde edemezsin. 

Ne öğreneceğiz …

Müfessirlerin tefsir ve teliflerindeki kaynak ve yöntem tercihlerini göreceğiz ve bunu örnekleriyle müzakere edeceğiz ve yorumdaki tercih nedenleri tartışacağız. Taberi neden böyle yapmış, İbn Kesir niye böyle yapmış gibi. Esas anlamamız istenilen budur. Mesela Taberi ayetten bir pasaj veriyor ondan sonra sureden bir pasaj veriyor sonra yorumunu söylüyor sonra bu görüşte olanlar diye devam ediyor. Sonra tefsirde kullanılan tefsir din dili  üslubu. 

Taberinin üslubu ayrı Razinin ayrı işte buradan bir yorum özelliği çıkıyor. İşte burada bir fikir sahibi olunmamız isteniyor. Tabi bunun için emek vermemiz gerekiyor. Sonra tefsir metinlerinde tefsir termilolojisini işleyeceğiz.Müfessirler yeni kavramlar nasıl kullanılıyor. Kitabı çalışırken ilim tahsilinde kavramlara vukufiyet önemlidir. Kavram terim haritası var. Kitabımızda (sayfa 143)de burada temel öğreneceğimiz şey düşünme faaliyeti eğer kavramlarla açık ve net değilse ilim yolcusunun zihninde öğrendikleri onu tatmin etmez. Oradan bir şeye ulaşılmaz. Dolayısıyla ilim yolcusunun ilim tahsilinde kavram-terim nedir? Bunun iyi bilinmesi lazım. Onun için sözlük okumak gerekir. Eğer bu kitabı çalışmaya başlıyorumda dikkat edersek sözlük okumakla ilgili bir açıklama bulunuyor. Bize önerilen tefsir ilminin kavramlarının anlam içeriklerini sözlükten özellikle mütalaa edilmesi isteniliyor. Bu nedenden dolayı elimizin altında bir din sözlüğü bulunması gerekiyor. Sonra tefsir tarihi ve tefsirinde öğrendiklerimizi çalışma yapraklarında haritalarda pratikliğe aktarma üzerine gözden geçiriyoruz. O zaman bilgi eyleme dönüşmüş olur. Okuduklarımız kağıt üstünde kitabın sayfalarında kalmıyor. Sonra müfessirin ve eserini tanımaya çalışırken dönemin ilmi faaliyetlerine etki eden dini, siyasi, sosyal, kültürel özelliklerini dikkate almamız gerekir. Sonra bilginin bütünlüğü yaklaşımıyla hadis, fıkıh, kelam, İslam tarihi ve diğer alanlar tıp, astronomi, mühendislik vs. ilgili üniteleri ve konuları dikkatle bir daha okunmalıdır. Daha sonra kitaplarda yeni hadis, fıkıh, İslam tarihi, kelam, İslam tarihi, İslam mezhepleri tarihi kitaplarında verilen bilgiler arasındaki bütünlüğü görmeye çalışmalıyız. Mesela fetih suresini okuyoruz, fetih suresini okurken yapmamız gereken müfessir bize hicretin altıncı yılında indiğinden yani nübüvvetin ondokuzuncu yılında indiğinden bahseder. Bunu anlatırken rivayetlerle anlatırsa tarih rivayeti olarak bunu bize anlatacak. Sonra müfessirin tefsir ilminden başka tarih, fıkıh, hadis, tıp ve diğer ilim anlamlarında söz sahibi olmasız tefsirine nasıl bir zenginlik kazandığını görmüş oluruz sonra kitabımızın ünitelerinde verilen bilgiler arasındakin bütünlüğü görmeye çalışacağız. Alusinin Ruhuk meanideki kaynaklarından birisi Zemahşeridir. Dolayısıyla Zemahşeri bileceğizki Alusinin kaynaklarında nereleri kullandığını anlayalım gibi. 

Burası çok önemli Türkçenin bir dil mantığı ve Arapçanın bir dil mantığı vardır ve bu dil mantıkları farklıdır. Bunun kavranması gerekir. Arapça sözlük mantığıyla metni anlamaya çalışırken kelimenin aldığı edatlarla oluşan manaları bu kelimeye ait değimleri ve bu kelimeyle oluşmuş kalıp ifadeleri incelenmeli ve çalışma yaprağına not alınmalıdır. 

 

MUALLİM KİMDİR?(sayfa:151)

 

Muallim; öğrenen ve öğretendir aynı zamanda örnek ve rehber bir kişiliktir. Muallim, öğretmek, ders vermek, okutmak, bilgi sahibi yapmak, ilim vermek, öğrenir kılmak fiillerini hem şahsında hem talebesinde gerçekleştiren kişidir. 

Muallim yalnızca ilim öğreten değil aynı zamanda kendisi de öğrenen kişidir. Yüce Allah- insan ilişkisi ilim temelli: Peygamberlerin aynı zamanda muallim olarak görevlendirmiştir. 

 

MÜFESSİR KİMDİR?(sayfa:159)

 

Müfessir; kimliğiyle tefsir ilminin yöntemsel yaklaşımlarını ve kavramlarını kılar. 

Müfessirin Kuranın tarihsel bağlamındaki anlamını ortaya koymasıdır. Bu çabanın ürünü olan tefsiri/tefsir kitabı ile bugüne ne demiş olur?

Bu tefsir eseri, tarihte "Kuranın insanın anlam arayışına cevabı budur!" demektedir. Bir alim-müfessir olarak bize katkısıda budur. 

 

! Tefsir Tarihi Atlası kitabındaki müfessirlerinin hepsini çalışma kağıtları üzerine doldurdum.

Ayrıca kitapta yirmi bir tane müfessir var. Bunları yukarıda anlatıldığı gibi doldurulmamız isteniliyor. Ben ilk on tane müfessiri tanıtıcağım. Haydi başlayalım...

İBN ABBAS( sayfa:165)

 

-İbn Abbas diye de meşhur olan Abdullah, hicretten üç yıl kadar önce, müslümanlar Kureyş’in ablukası altındayken Mekke’de doğdu.

-Doğduğu zaman babası tarafından Hz. Peygamber’e götürüldü ve duasına mazhar oldu.

-Peygamber’in fiil ve hareketlerini öğrenmek arzusuyla onun yanında kalmaya çalışır, Peygamber’in zevcelerinden olan Meymûne teyzesi olduğu için bazı geceler Peygamber evinde konuk edilirdi.

-Peygamber’e karşı olan sevgisi, bağlılığı ve samimi hizmetleri sebebiyle onun takdirini kazanmış ve “Allahım, ona Kitab’ı öğret ve dinde mütehassıs kıl!” tarzındaki duasına nâil olmuştur. 

-Halife Osman devrinden itibaren çeşitli vesilelerle Arap Yarımadası’nın dışına çıktı. Bu esnada Kuzey Afrika’ya, Cürcân’a, Taberistan’a ve İstanbul’a gitti.

-656 yılında Hz. Osman tarafından hac emîri tayin edildi. Daha sonra Hz. Ali’nin maiyetinde Cemel ve Sıffîn savaşlarına katıldı. Ona, Muâviye’yi Şam valiliğinden azletmemesini tavsiye ettiyse de sözünü dinletemedi. 

-Hakem olayında da Ebû Mûsâ el-Eş‘arî’nin Ali’yi temsil etmesine karşı çıktı. Daha sonra Hâricîler’i ikna etmek üzere Ali tarafından görevlendirildi. 

-Hâricîler karşısında tahkîmi savundu, bu olayı bahane ederek Ali’yi tekfir etmemeleri ve ona karşı gelmemelerinin gerektiğini âyetlerle isbata çalıştı.

-Hz. Peygamber başta olmak üzere Ömer, Osman, Ali gibi zevatın dua, övgü, güven ve iltifatlarına mazhar olan, gerek ashap, gerek tâbiîn devirlerinde bilhassa tefsir ve fıkıh meselelerinde otorite olarak tam bir itimatla kendisinden yararlanılan, tarihin hiçbir devrinde ve muhitinde bu seçkin kişiliğine gölge düşmeyen önemli bir şahsiyettir. 

-İlmî Şahsiyeti. İbn Abbas, Hz. Peygamber’in vefatında on üç yaşında bir gençti. Çok hadis rivayet eden sahâbîlerden (müksirûn*) biri olarak naklettiği 1660 hadisin bir kısmını bizzat Peygamber’den duymuş, çoğunu ise Hz. Ömer, Ali, Muâz, babası Abbas, Abdurrahman b. Avf, Ebû Süfyân, Ebû Zer, Übey b. Kâ‘b, Zeyd b. Sâbit ve diğer sahâbîlerden öğrenmiştir. Muteber hadis âlimleri onun rivayet ettiği hadislere önem vermişlerdir.

-Kur’ân-ı Kerîm’in inceliklerini anlayıp yorumlaması için Hz. Peygamber’in özel olarak dua ettiği Abdullah b. Abbas’ın tefsir ilmindeki üstünlüğü, daha ilk devirlerden itibaren hemen herkes tarafından kabul edilmiştir. Âyetlerin nüzûl sebeplerini, nâsih ve mensuhunu çok iyi bildiği gibi Arap edebiyatına olan vukufu da mükemmeldi.

-İbn Abbas’ın talebeleri arasında birçok büyük fakih bulunmaktadır. İkrime, Mücâhid, Atâ, Saîd b. Cübeyr, Tâvûs, Saîd b. Müseyyeb bunlardan bazılarıdır. Ayrıca, Mekke muhitinde yetişen fakihlerden bir müddet ilim tahsil eden İmam Şâfiî’ye de gerek fıkıh, gerek tefsir ve edebiyatta dolaylı olarak tesir ettiği söylenebilir.

- İbn Abbas tefsir, fıkıh ve hadisten başka, Arap edebiyatı ve ensâb ilmi (geneloji) alanlarında da derin bilgiye sahiptir.  Aynı zamanda kudretli bir hatipti; namazlardan sonra tesirli konuşmalar yapar, dinleyicileri arasında Arapça bilmeyenler varsa, sözlerinin onlar tarafından da anlaşılması için tercüman kullanırdı. 

-Eserleri. 1. Tefsîru İbn Abbâs. Kendisinden nakledilen ve çeşitli tefsir ve hadis kitaplarında yer alan metinler.2. Ġarîbü’l-Ḳurʾân.

3. Mesâilü Nâfi b. el-Ezrak. Kur’an’da geçen anlaşılması güç 200 kadar kelime hakkında Hâricîler’in reislerinden Nâfi‘ b. Ezrak’ın sorduğu sorulara İbn Abbas tarafından verilen cevapları ihtiva etmektedir. 

MUKATİL B. SÜLEYMAN(sayfa 187)

 

-Belh’te muhtemelen 80 (699) yılı civarında doğdu. Bu şehirde yetiştikten sonra bir süre Merv’de yaşadı. Emevîler’in Horasan valisi Nasr b. Seyyâr’ın kumandanlarından Selm (Sâlim) b. Ahvez el-Mâzinî’nin yanında büyük itibar gördü. Emevîler’e karşı mücadele eden Hâris b. Süreyc ile yapılan barış görüşmelerine Selm b. Ahvez adına katıldı.

-Mukātil b. Süleyman akaid ve tefsirle ilgilenmiştir. Akaide dair görüşleri hususunda kaynaklarda farklı bilgiler yer almışsa da tenzihte aşırı giden ilk kelâmcılar karşısında Sıfâtiyye grubunun temsilcilerinden olduğunda şüphe yoktur.

-Mukātil’in ilmî şahsiyetinde öne çıkan yönü tefsirciliğidir. Her ne kadar kendisinden önce Saîd b. Cübeyr, Hasan-ı Basrî, Amr b. Ubeyd, Mücâhid b. Cebr, İkrime el-Berberî ve İbn Cüreyc gibi âlimler Kur’an tefsiriyle meşgul olmuşlarsa da onların tefsirleri hem kısmîdir hem de tamamı günümüze ulaşmamıştır.Mukātil’e atfedilen eserler onun nâsih-mensuh, muhkem-müteşâbih, vücûh-nezâir gibi tefsir ilminin ana meseleleriyle ilgilendiğini ve bu konularda kitaplar yazarak bu ilmin inşasında önemli rol oynadığını göstermektedir. -Mukātil âyeti âyetle tefsir etmiş, rivayet ve dirâyet yöntemini birlikte kullanmıştır. Bu sebeple Mâtürîdî gibi sistematik ve kapsayıcı olmasa da aklî tefsir yöntemini kullanan ilk müfessir kabul edilmiştir. Katâde’den oldukça yararlanmış, otuz civarında râviden yaptığı nakillerin çoğunda isnad zinciri bulunmayıp bunları Kelbî, Ebû Sâlih gibi yalancı olarak bilinen râvilere dayandırmıştır. 

-Eserleri. 1. et-Tefsîrü’l-kebîr. Tefsîru Muḳātil b. Süleymân adıyla Abdullah Mahmûd Şehhâte tarafından neşredilen eserde yer alan ve genellikle isnad zincirleri bulunmayan rivayetlerin büyük bir kısmının hadis mecmualarında mevcut olduğu tesbit edilmiştir.

 2. el-Vücûh ve’n-neẓâʾir. Birden fazla anlama gelen 185 kelimenin Kur’an’da hangi mânalarda kullanıldığını inceleyen eser daha sonra aynı konuda yapılan çalışmalar için kaynakolmuştur. 3.Tefsiru’l-ḫamsi miʾe âye mine’l-Ḳurʾân. Fıkha dair âyetlerin incelendiği eseri Isaiah Goldfeld neşretmiştir. 

SÜFYAN ES-SEVRİ( sayfa:203)

 

-97 (715) yılında dünyaya geldi.

-Horasan’da ve Cürcân’a bağlı Sevrîler köyünde doğduğu yolunda rivayetler vardır. Küçük yaşta iken ailesinin Kûfe’ye yerleştiği anlaşılan Süfyân’ın Temîm kabilesinin Sevr koluna mensup olduğu için Sevrî nisbesiyle anıldığı konusunda kaynaklar müttefiktir. Soyu on altıncı dedesi İlyâs b. Mudar’da Hz. Peygamber’in soyu ile birleşir. Dedesi Mesrûk, Cemel Vak‘ası’nda Hz. Ali’nin saflarında savaşmış ve şehid olmuştur.

-Genç tâbiîn kuşağından olan babası Saîd, Kütüb-i Sitte’de rivayetleri bulunan güvenilir bir muhaddistir. Annesi de hadis rivayet eden, ilim ve takvâ sahibi bir hanım olup ilim öğrenmeye teşvik için Süfyân’a verdiği öğütle meşhurdur. Amcası Hamza, kardeşleri Ömer ve Mübârek ile yeğenleri Ammâr b. Muhammed ve Seyf b. Muhammed yine Kütüb-i Sitte müellifleri tarafından güvenilir kabul edilen muhaddislerdir.

-Küçük yaşta babasının yanında hadis öğrenimine başlayan Süfyân, Kûfeli tâbiîn âlimlerinden Amr b. Mürre’ye yetişti ve öğrencileri arasında yer aldı. 

-Güçlü hâfızası sayesinde kısa zamanda pek çok hadis ezberleyip rivayet etmeye başladı ve ilim çevrelerinde meşhur oldu. 

-Aynı zamanda Mekke, Medine, Basra, Şam, Yemen gibi dönemin belli başlı ilim çevrelerini dolaşarak bu bölgelerin kıraat, tefsir, hadis ve fıkıh birikimlerinden yararlandı. Bağdat, Vâsıt, Cürcân, Rey, Askalân ve Kudüs’te bulundu.

-Daha sonra da hac ve ilim tahsili sebebiyle pek çok defa Hicaz’a giden Sevrî, Mekke’de Amr b. Dînâr’ın yanı sıra İbn Cüreyc’den, Medine’de Abdullah b. Dînâr, Ebü’z-Zinâd, Rebîa b. Ebû Abdurrahman ve Yahyâ b. Saîd el-Ensârî gibi tâbiîn âlimlerinden tefsir, hadis ve fıkıh öğrendi; Ca‘fer es-Sâdık’a öğrencilik yaptı. Ayrıca Basra’da Eyyûb es-Sahtiyânî, Âsım el-Ahvel, Abdullah b. Avn ve Osman el-Bettî’den, Dımaşk’ta Evzâî’den faydalandı. Cürcân ve Rey’de bulundu, bölgenin muhaddislerinden hadis öğrendi. Zehebî 130 tâbiîn âlimiyle görüştüğünü ve yaklaşık 600 kişiden ilim öğrendiğini kaydeder. 

-Bir yandan ilim yolculuklarına devam eden Süfyân, babası vefat ettikten sonra otuz yaşlarında iken ders okutmaya başladı. Yaklaşık yirmi yıl boyunca Kûfe’de ve başta Medine ile Mekke olmak üzere dolaştığı bütün yerlerde ders verdi ve hadis rivayet etti. 

-Mâverâünnehir’den Kuzey Afrika’ya ve Endülüs’e kadar İslâm coğrafyasının bütün bölgelerinden gelen çok sayıda öğrenci kendisinden faydalandı.

-Hayatının ilk yarısını Emevîler döneminde, ilmî bir otorite haline geldiği ikinci yarısını Abbâsîler devrinde geçiren Süfyân es-Sevrî bu ikinci dönemde muhalif bir siyasî kişilik olarak da dikkati çeker.

-Bununla birlikte Ehl-i beyt’e yakınlığıyla bilinen Süfyân’ın genel tavrının hocası İmam Ca‘fer es-Sâdık gibi siyasetten uzak durma ve aktif muhalefet ortaya koymama yönünde olduğunu söylemek mümkündür. 

-İlmî Şahsiyeti. Zamanının bütün ilim merkezlerini dolaşıp önde gelen âlimlerin birçoğuna öğrencilik yaparak oldukça zengin bir ilmî birikim elde eden Süyfân es-Sevrî tebeu’t-tâbiîn devrinin en büyük tefsir, hadis ve fıkıh âlimlerindendir.

-Tefsir. İbn Abbas’a dayanan Mekke tefsir ekolünün birikimini hocaları İbn Cüreyc, A‘meş ve Abdullah b. Ebû Necîh’ten alan Sevrî tefsirde Mücâhid’i otorite kabul ederdi. Onunla birlikte Atâ b. Ebû Rebâh, Katâde b. Diâme ve İbn Şihâb ez-Zührî gibi tâbiîn dönemi müfessirlerinin rivayet ve eserlerinin sonraki nesillere aktarılmasının yanı sıra II. (VIII.) yüzyılda rivayet tefsirinin gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Müteşâbih âyetlerin te’vil edilmesini doğru bulmayan Sevrî’nin daha ziyade anlaşılmayan kelime ve ifadelerin açıklaması niteliğinde bir tefsir anlayışına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca Âsım b. Behdele ve Hamza b. Habîb’den kıraat öğrenen Sevrî, kırâat-i aşereden sayılan bu iki kıraatin ilk râvilerindendir. Yine şâz kıraatlerden A‘meş kıraatini de rivayet etmiştir.

-Hadis. İlim yolculukları sayesinde Kûfe’nin yanı sıra Mekke, Medine, Basra ve Dımaşk’ın hadis ve sünnet birikimini şahsında toplayan Süfyân es-Sevrî II. (VIII.) yüzyılda bu birikimi konularına göre tasnif eden ilk muhaddislerdendir. Bu sebeple hadislerin ve sünnet bilgisinin sonraki nesillere aktarılmasında çok önemli bir yere sahiptir. el-Câmiʿu’l-kebîr ve el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr adlı eserleri İbn Cüreyc, Ma‘mer b. Râşid ve Mâlik b. Enes gibi âlimlerce tedvin edilen benzer çalışmalar gibi bu nakil faaliyetinin temel kaynakları arasında kabul edilir.

-Hadis birikiminin aktarılmasının yanı sıra hadis rivayetleri arasındaki ihtilâfların giderilmesi konusunda otorite kabul edilen Sevrî aynı zamanda râvi tenkidiyle meşgul olan, dolayısıyla cerh ve ta‘dîl ilminin doğuşuna katkıda bulunan ilk muhaddislerdendir. Hadiste isnadın önemine işaret eden, “İsnad müminin silâhıdır, silâhı olmayan savaşamaz” sözü ona aittir. Öte yandan hadislerdeki garîb kelimeler (garîbü’l-hadîs) üzerinde duran ilk tebeu’t-tâbiîn âlimlerindendir. Hadis ilmi konusunda sahip olduğu bütün bu vasıflar sebebiyle kendisine “emîrü’l-mü’minîn fi’l-hadîs” unvanı verilmiştir. Hadislerin yazılmasına çok önem vermekle birlikte yalnızca hâfızası kuvvetli ve zeki olanların hadis rivayet etmesi gerektiğini düşünen Sevrî hadis rivayetinde semâ yöntemini tercih etmiştir. Ancak Yemen’de hadis öğrenmeye meraklı öğrencilerinin sayısının az ve genellikle hâfızalarının zayıf olması yüzünden imlâ yöntemiyle hadis rivayet etmeye de başlamıştır.

-Fıkıh. Sevrî, sahip olduğu hadis ve sünnet birikimini esas alarak yaşadığı dönemin fıkhî meseleleri hakkında fetvalar vermiş, fıkıh alanında görüşleri esas alınan bir otorite haline gelmiştir.

-Sevrî’nin fıkhî görüşleri de büyük ölçüde Kûfe fıkhı ve Ebû Hanîfe’nin temsil ettiği ehl-i re’yin görüşleriyle paralellik arzetmektedir.

-Eserleri. 1. et-Tefsîr. II. (VIII.) yüzyıla ait ilk sistemli rivayet tefsiri çalışmalarından biri olup Taberî tefsirinin önemli kaynaklarındandır. Genellikle tâbiîn dönemi Mekke müfessirlerinin görüşlerini yansıtır.

2. el-Câmiʿu’l-kebîr. Daha ziyade sahâbe, tâbiîn ve tebeu’t-tâbiîn fakihlerine ait fıkhî görüşleri derlediği, muhtemelen kendi ictihad ve tercihlerini de içeren bir eserdir. 3. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr. Kaynaklarda el-Câmiʿu’l-kebîr’den ayrı olarak belirtilen eserin muhtevasının tamamen re’y ya da tamamen hadis içerikli olduğuna dair farklı kayıtlar bulunmaktadır. 4. Kitâbü’l-Ferâʾiż. Bu konuda yazılmış ilk eserlerden ve bu literatürün günümüze ulaşan en eski örneklerindendir. 

 

EL-FERRA(sayfa:217)

 

-144 (761-62) yılında Kûfe’de doğdu. Baba tarafından Benî Minkar’ın veya Benî Esed’in âzatlısı bir aileye mensuptu. Bu sebeple Kûfî, Esedî, aslen Deylemli oldukları için de Deylemî nisbeleriyle anılır. 

-Çocukluğu ve ilk tahsil yılları Kûfe’de geçti.

-Lakabı olan Ferrâ her ne kadar “kürk yapan, kürk satan” anlamına geliyorsa da kaynaklarda onun bu meslekle meşgul olduğuna dair bilgi yoktur. Bu lakabın ona kelâmı (söz) tahlil ve tetkik ettiği için (yefri’l-kelâm) verildiği söylenmektedir. 

-Ferrâ’nın ders arkadaşı olduğu anlaşılan Kûfeli muhaddis ve zâhid Hennâd b. Serî’nin anlattığına göre Ferrâ derslerde not tutmaz, dinlemekle yetinir, fakat tefsir veya lugatla ilgili bir söz geçtiği zaman hocadan tekrar etmesini isterdi. Bu sebeple Hennâd, onun kendisine lâzım olan şeyleri ezberlediği kanaatini taşımaktadır.

-Kaynakların bildirdiğine göre Ferrâ Halîl’den ziyade Yûnus b. Habîb’in derslerine devam etmiştir. Basra’da Arap dili, tefsir ve kıraat alanlarındaki tahsilini tamamlayıp Kûfe’ye döndüğünde, bu muhitte nahivle meşgul olanların kendilerine rehber edindikleri Ruâsî’nin Kitâbü’l-Fayṣal’ını (el-Faṣl) iyice öğrenmiş bulunuyordu. 

-Mehdî-Billâh devrinde (775-785) hocası Ruâsî’nin tavsiyesiyle Bağdat’a gittiği zaman şehrin en yetkili âlimi olan Kisâî ile yaptığı ilmî tartışmada nahivdeki üstünlüğünü görünce onun gözde talebeleri arasında yer aldı.

-Ferrâ’nın Bağdat’a gidişi ve Kisâî ile tanışması hayatında önemli bir dönüm noktası teşkil etmiştir. Onun faydalandığı pek çok âlim ve râvinin başında Kisâî gelmektedir.

-Kisâî’den daha ziyade kıraate dair rivayetleri ve nahvin inceliklerini öğrendi. 

-Nahiv alanında ayrıca Ruâsî’den, lugat konusunda Yûnus b. Habîb’den, dil ve edebiyat konusunda fesahatiyle meşhur bedevîlerden olan Ebü’l-Cerrâh, Ebû Servân ve Ebû Ziyâd el-Kilâbî’den, şiir ve ahbâr* alanında da Mufaddal ed-Dabbî’den istifade etti. 

-Kisâî vefat edince arkadaşlarının ısrarı üzerine onun yerine geçti ve o tarihten itibaren hocalık hayatı başlamış oldu. Meʿâni’l-Ḳurʾân’dan sonra yazmaya başladığı el-Ḥudûd’un telifine dair rivayetler de onun Bağdat’taki ilmî itibarını açık şekilde göstermektedir.

-Her şeyden önce bir nahiv âlimi olan Ferrâ hocası Kisâî’yi bile zamanla gölgede bırakmıştır. Nitekim kendisi henüz hayatta iken Kûfeliler onu bu ilimde Kisâî’den daha büyük bir âlim olarak kabul etmişlerdir.

-“Nahiv Ferrâ’dır ve Ferrâ nahivde emîrü’l-mü’minîndir” şeklindeki yaygın kanaat de bunu göstermektedir. 

-Kıyasa çok önem veren Ferrâ bunu dil meselelerine ve başka konulara da uygulardı. Sadece öğrendiklerini ve derlediği bilgileri telif ve nakletmekle kalmaz, bunları inceleyip tahlil eder ve yeni birtakım sonuçlara varırdı.

-Arapça’nın özelliklerinin ve kurallarının tesbit edilmesinde Ferrâ’nın büyük hizmeti olmuştur. Sa‘leb’in kanaatine göre Arapça’yı unutulup kaybolmaktan koruyan odur.

-Eserleri. Ferrâ çok verimli bir müellif olup kaynaklarda yirmi beş kadar eserinden söz edilmektedir. Ancak bunlardan sadece dördü günümüze kadar gelebilmiştir. 

-Başlıca eserleri şunlardır: 1. Meʿâni’l-Ḳurʾân. Ferrâ’nın Tefsîru müşkili iʿrâbi’l-Ḳurʾân diye adlandırdığı bu eseri onun en tanınmış iki kitabından biridir. Daha sonraki lugat ve gramer çalışmalarına esas teşkil eden başlıca kaynaklardan biri olan eserde âyetlerdeki dil özelliklerinden hareketle Arapça’nın sarf ve nahvi tesbit edilmiştir. 2. el-Eyyâm ve’l-leyâlî (ve’ş-şühûr). Gündüz, gece, haftanın günleri ve aylarla ilgili kelimeleri ihtiva eden sözlük mahiyetindeki eserdir. 3. el-Müẕekker ve’l-müʾennes̱. Arap dilinde isimle sıfatın, fâille fiilin sayı ve cins bakımından uyumunda, zamirler, fiilimsiler, işaret sıfatları vb. önemli konularda müzekkerlik ve müennesliğin doğurduğu birtakım güçlükleri halletmek için yazılan ilk eserdir. 4. el-Maḳṣûr ve’l-memdûd. Arapça’da son harfleri elif-i maksûre ve elif-i memdûde olan kelimelere dairdir. 

MA‘MER b. MÜSENNÂ(sayfa:233)

 

-110 (728) yılında Basra’da doğdu. Kureyş’in Teym koluna nisbeti bu kabilenin âzatlılarından (mevâlî) olması dolayısıyladır.

-Babası veya dedesinin, el-Cezîre’deki Rakka yakınlarında yahut İran’daki Şirvan civarında bulunan Bâcervân köyünden yahudi asıllı bir aileye mensup olduğu kaydedilmektedir. 

-Ma‘mer, Basra Mektebi’nin önde gelen âlimleri Halef el-Ahmer, Ebû Zeyd el-Ensârî ve Asmaî’den, ayrıca Ebû Amr b. Alâ, Îsâ b. Ömer es-Sekafî, Yûnus b. Habîb, Ahfeş el-Ekber’den ders aldı. 

-Ma‘mer garîb lugatlar, şiir ve nahivle en güçlü olduğu eyyâmü’l-Arab, ensâb ve ahbâr alanlarında yoğunlaşmış, Câhiliye devrine ve İslâmiyet’in ilk iki asrına ait eyyâm ve ahbârın büyük bir kısmı onun çalışmaları sayesinde intikal etmiştir. Bu alanlarda derin bilgiye sahip olmasında diğer faktörlerin yanında çöle ve bedevîlere yakın bir yer sayılan Basralı oluşunun da rolü vardır.

-Arap edebiyatı ve kültür tarihinin en önemli kaynaklarından olan Kitâbü’l-Eġānî’nin temel kaynağını Ma‘mer’den yapılan nakiller oluşturur.

- Taberî ve İbnü’l-Esîr gibi tarihçiler zikrettikleri olayların birçoğunda ona dayanmışlardır. 

-Garîbü’l-hadîse dair ilk eser de Ma‘mer tarafından yazılmıştır. 

-Eserleri. Tarihî rivayetler ve edebî materyallerle ilgili derlemelerinin yanı sıra Kur’an ve hadise dair filolojik eserler de telif etmiş olan Ma‘mer’in 200’den fazla çalışmasının bulunduğu kaydedilmektedir.

-1. Mecâzü’l-Ḳurʾân*. Kur’an tefsirine dair bilinen ilk eser olup geniş bir mukaddime ve incelemeyle birlikte Fuat Sezgin tarafından neşredilmiştir. 

2. Kitâbü’l-Ḫayl. Atların bünyesi ve organları, isim ve evsafıyla ilgili kelime ve tabirlerin kadim Arap şiirinden getirilmiş zengin şevâhidle açıklandığı bir kavram (konu) sözlüğüdür. 

3. Neḳāʾiżu Cerîr ve’l-Ferezdaḳ. Emevîler dönemi şairlerinden Cerîr ile Ferezdak arasında karşılıklı nazîreler şeklinde irticâlen söylenen, esasını hicvin oluşturduğu nakīzaları ihtiva eden bir eserdir.

 4. Kitâbü’l-ʿAḳaḳa ve’l-berere. Anne ve baba ile akrabaya saygının eski Arap şiirleri ve anekdotlarla açıklandığı eserdir. 

 

ET-TABERİ(Sayfa:247)

 

-224 yılı sonunda veya 225 yılı başında (839) Taberistan’ın merkezi Âmül’de doğdu; Âmülî, Taberî ve daha sonra Bağdat’a yerleştiği için Bağdâdî nisbeleriyle anılır. 

-Hiç evlenmeyen Taberî’ye bazı İslâm ülkelerinde doğan çocuklara isimleri yanında künye de verilmesi geleneğine uyularak Ebû Ca‘fer künyesi verilmiş ve bu künye ile meşhur olmuştur.

-Çiftçilikle uğraşan babası, oğluyla ilgili rüyasının büyüyünce âlim olarak dinini savunacağı şeklindeki yorumundan dolayı onun yetişmesi için büyük çaba sarfetmiş ve kendisine ciddi gelir getirecek arazi bırakmıştır.

-Taberî, ilk öğrenimine memleketi Âmül’de Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleyerek ve ardından hadis yazarak başladı. 

-İlim tahsili için beş yıl kadar sürecek ilk seyahatini on iki yaşında iken Rey’e yaptı; orada İbn Humeyd er-Râzî’den çok sayıda hadis aldı ve tefsir okudu. 

-Müsennâ b. İbrâhim el-Âmülî’den hadis ve İsrâiliyat haberlerini, Ebû Mukātil’den Hanefî fıkhını öğrendi. 

-Daha sonra Ahmed b. Hanbel başta olmak üzere çeşitli âlimlerden faydalanmak amacıyla Bağdat’a gitti; ancak oraya ulaşmadan Ahmed b. Hanbel’in vefatını öğrendi.

- Bir yıl kadar süren ikameti esnasında Za‘ferânî ile Ebû Saîd el-İstahrî’den Şâfiî fıkhını okudu. Ardından Basra’ya yöneldi. 

-Ayrıca Vâsıt’taki muhaddislerden birçok hadisin rivayet icâzetini elde edip önemli bir ilim ve kültür merkezi olan Kûfe’ye geçti. -Kûfe’de hadis ve haber yönünden ünlü Ebû Küreyb Muhammed b. Alâ, Hennâd b. Serî, İsmâil b. Mûsâ’dan hadis yazdı; Süleyman b. Hallâd’dan kıraat, bazı âlimlerden Câhiliye devri şiiri yanında Arap dili ve edebiyatını öğrendi. 

-İki yıl kadar süren bu seyahatlerinin ardından Bağdat’a döndü. 

-Ya‘kūb b. İbrâhim ed-Devrakī’nin el-Müsned’ini yazdı; Ahmed b. Yûsuf et-Tağlebî’den kıraat dersleri aldı ve Ebû Zür‘a er-Râzî, İbnü’l-Müneccim, Ebû Hâtim es-Sicistânî gibi âlimlerden dinî ilimlerle Arap dili ve edebiyatı okudu.

-Mısır’a gitmek için Bağdat’tan ayrıldı; Suriye’ye ve sahil şehirlerine uğradı. Beyrut’ta bir müddet kalıp Abbas b. Velîd el-Beyrûtî’nin yanında Şamlılar’ın kıraati üzere Kur’ân-ı Kerîm’i hatmetti ve 253 (867) yılında Fustat’a geçti. 

-Mısır’daki ikameti esnasında üç büyük Şâfiî âlimi İsmâil b. Yahyâ el-Müzenî, Rebî‘ b. Süleyman el-Murâdî ve Ebû Abdullah İbn Abdülhakem’den Şâfiî fıkhını öğrendi.

-Arap dili ve edebiyatı uzmanı Ebü’l-Hasan Ali b. Serrâc el-Mısrî ile yakın dostluk kurdu; onunla hadis, fıkıh, dil, sarf ve nahivle şiire dair sohbetlerde bulundu.

-Ömrünün sonuna kadar tasnif ve telifle meşgul olan Taberî birçok talebe yetiştirdi; onlara eserlerini takrir edip yazdırdı; ilim meclislerine katılıp sohbetlerde bulundu, sorulan sorulara ve fetvalara cevap verdi. 

-Telif ve tasnif ettiği eserlerle kıraat, tefsir, meânî, hadis, fıkıh ve tarih alanlarında büyük bir otorite haline geldi. 

-Yazdığı tefsir dolayısıyla “imâmü’l-müfessirîn” diye anılan Taberî, sünnet ve hadis ilimleri sahasında Tirmizî ve Nesâî tabakasında veya altıncı tabaka ricâlinden bir muhaddis, fıkıh, ilm-i hilâf ve mukayeseli fıkıhta mezhep kurucusu bir müctehid-imam, tarih alanında “şeyhü’l-müverrihîn” kabul edilen, Arap dili ve edebiyatı, aruz ve beyan ilimlerine vâkıf, aynı zamanda bir şair, ahlâk ve terbiye sahalarında kitap yazmış, felsefe, mantık, cedel, tıp, cebir ve riyâziyyât alanında zengin bir kültüre sahip büyük bir şahsiyet olup birçok talebe yetiştirmiştir. 

-Mu‘tezile’nin bütün görüşlerini reddeden Taberî, kıyamet gününde Allah’ın müminler tarafından görüleceği, Resûlullah’ın âhirette ümmetine şefaatte bulunacağı, büyük günah işleyen müminlerin cehennemde ebedî kalmayacakları ve bu âlemde her şeyin Allah’ın meşîetiyle vuku bulduğu şeklindeki Selefî görüşleri savunur.

-Aynı zamanda sika bir muhaddis olan Taberî yalnız hadisle ilgili eserlerinde değil başta kıraat, tefsir, fıkıh ve tarih alanındaki eserlerinde de aynı rivayet usulüne bağlı kalmıştır. Ahkâm âyetlerine dair tefsirlerinde olduğu gibi diğer konularla ilgili hususlarda da hadisleri hep senedleriyle birlikte zikreder.

-Eserleri. 1. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân*. Taberî’nin tam olarak zamanımıza ulaşan iki kitabından biri olup İslâm dünyasında Kur’an âyetleriyle ilgili Hz. Peygamber, ashap, tâbiîn ve tebeu’t-tâbiînden gelen rivayetleri toplamasıyla meşhur olan hacimli tefsiridir. 2. Târîḫu’l-ümem ve’l-mülûk*. Günümüze tam olarak ulaşan ikinci eseridir.

 

MÂTÜRÎDÎ(sayfa:263)

 

-Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî (ö. 333/944)

-Mâtürîdiyye mezhebinin kurucusu, müfessir ve fakih.

-Mâtürîdî ailesinin fertleri hakkında babası ve dedesinin (Muhammed b. Mahmûd) adından başka bir şey bilinmemektedir.

-Mâtürîdî’nin eserlerindeki dil ve üslûp da bu eserlerin ana dili Arapça olmayan bir müellifin kaleminden çıktığını kanıtlar niteliktedir.

-Öte yandan eserlerindeki birçok cümlenin kuruluşuna, bilhassa bazı fiillerin bağlaçlarına bakıldığında Arapça gramere aykırılığı yanında Türkçe gramere uygunluğu görülmektedir. Gerek dil ve üslûp özellikleri gerekse yaşadığı Semerkant ve çevresinin Türkler’in çoğunlukta bulunduğu bir bölge olması göz önüne alındığında Mâtürîdî’nin Türk asıllı olduğunu söylemek gerekir.

-Mâtürîdî Hanefî mezhebinin dördüncü, hatta üçüncü kuşak âlimlerindendir. Ebû Hanîfe’nin öğrencilerinden Muhammed eş-Şeybânî’nin öğrencisi Ebû Süleyman el-Cûzcânî’nin talebesi Ebû Bekir Ahmed b. İshak el-Cûzcânî, Nusayr b. Yahyâ el-Belhî ve Nîşâbur Kadısı Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed b. Recâ el-Cûzcânî gibi hocalardan ilim tahsil etmişse de öğrenimini, henüz yirmi yaşlarında iken hocası Ebû Bekir Ahmed el-Cûzcânî ile birlikte ulemâ reisliğini deruhte eden ve Dârü’l-Cûzcâniyye’de ders veren Ebû Nasr el-İyâzî’den tamamlamıştır. 

-Mâtürîdî’nin hayatı, eserleri, görüşleri, öğrencileri ve çağdaşları hakkında bilgi verdiği bilinen en eski kaynak Ebü’l-Muîn en-Nesefî’nin Tebṣıratü’l-edille’sidir.

-Kaynaklarda Mâtürîdî’nin tasavvufî yönüyle ilgili bazı kayıtlara rastlanmaktadır. Hakkında tıpkı bir tasavvuf büyüğü gibi menkıbeler ve rüyalar aktarılmakta, Semerkant’ta Deşt Ribâtı’nda Hızır ile görüşüp onun duasını aldığı, kerametleri bulunduğu belirtilmekte ve yaptığı duanın kabul edildiğine dair bir hadise de nakledilmektedir. 

-Mâtürîdî kelâm, tefsir, fıkıh ve mezhepler tarihi alanlarındaki çalışmalarıyla tanınmaktadır. Kitâbü’t-Tevḥîd adlı eseri Sünnî kelâmının klasiklerinden biri haline gelmiştir.

-Eserleri. Mâtürîdî’nin kendisine aidiyeti kesin olan on üç eserinden on ikisinin adını, -daha başka eserleri de bulunduğunu belirterek- Ebü’l-Muîn en-Nesefî kaydetmiştir. Şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaġīr’in varlığı ise güvenilir klasik kaynaklarda yapılan iktibaslardan öğrenilmektedir. A) Tefsir. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân*. Teʾvîlâtü Ehli’s-sünne, Teʾvîlâtü’l-Mâtürîdiyye adıyla da bilinen eser tefsir açısından çok önemli bir çalışma olmasının yanı sıra kelâm, fıkıh ve fıkıh usulü alanlarında da zengin bilgi ve önemli görüşler içermektedir. Ayrıca İslâmî fırkalar ve İslâm dışı akımlarla dinlere ait inanç ve görüşlerin tenkidi bakımından ihmal edilemeyecek bir kaynaktır.

-B) Kelâm. 1. Kitâbü’t-Tevḥîd*. Mâtürîdî’nin tam olarak basılmış tek eseri olup kelâm ilminin temel konularını ele almaktadır.

MÂVERDÎ(sayfa:285)

 

-Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî (ö. 450/1058)

-Siyaset ve ahlâk nazariyeleriyle tanınan Şâfiî fakihi.

-398 (1008) yılından önceki bir tarihte Bağdat’a giderek Ebû Hâmid el-İsferâyînî, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed el-Bâfî ve diğer bazı âlimlerden ders okudu. 

-Ebû Ali Hasan b. Ali el-Cebelî, Muhammed b. Adî el-Minkarî ve Ebü’l-Kāsım İbnü’l-Mâristânî’nin aralarında bulunduğu ulemâdan hadis dinledi. Hanefî fakihi Kudûrî’den yararlandı. 

-Nîşâbur yakınlarındaki Üstüvâ’da ve diğer bazı yerlerde kadılık yaptıktan sonra Bağdat’a döndü.

- Fıkıh, usûl-i fıkıh, tefsir ve ahlâk dersleri verdi, hadis rivayet etti. Basra Camii’nde de bir halkası olduğu anlaşılmaktadır. 

-Görüşleri. 1. Ahlâk. Ahlâkın ve dinî mükellefiyetin esası olması bakımından aklın dinden önce geldiğini savunan Mâverdî, muhtemelen iktidar sahiplerinin -özellikle bir kısım Emevî yöneticilerinin yaptığı üzere- bazı yanlış davranış ve haksız uygulamalarını ilâhî takdirin gereği gibi göstererek meşrulaştırmaya çalışmalarına imkân vermemek için ahlâkı “insanın nefsinde gizli olup çeşitli sebeplerle dışa vuran kişilikle (ahlâku’z-zât) iradeli davranışlar” (ef‘âlü’l-irâde) şeklinde tanımlamaktadır.

-2. Toplumbilim. Mâverdî’ye göre beşer tabiatı uzlaşmacı değildir. Dolayısıyla Allah birbirlerini tamamlayıp kaynaşmalarını ve uzlaşmalarını sağlamak için insanları çeşitli sınıflara ayırmış ve farklı konumlarda yaratmıştır (Aʿlâmü’n-nübüvve, s. 42). Eğer insanların durumu aynı olsaydı birbirlerinden yararlanamazlardı; ihtiyaçları ve kendi kendilerine yetersizlikleri sebebiyle yok olurlardı. Çünkü insan bütün canlılar arasında en muhtaç olanıdır; hayvanların aksine hemcinsine bağımlı olup yardımlaşma güdüsü tabiatının ayrılmaz vasfıdır. İhtiyaç ve yetersizlik kendisini zenginliğin azgınlığından ve gücün bozgunculuğundan korur. Allah ihtiyaçlarını giderebilmesi için sebepler, yetersizliğini aşabilmesi için meslekler yaratmıştır; her fert bunları aklı ve maharetiyle bulur. İhtiyaçların karşılanmasında yardımlaşmanın keyfiyetini belirleyici unsur ilham değil akıldır. 

-Yunan filozoflarının da etkisiyle sosyolojideki ihtiyaç doktrininin savunuculuğunu yapan Mâverdî’ye göre insanlar arasındaki işlemlerde rekabet ve çekişmeleri düzenleyecek daha aşkın bir değere yani dine ihtiyaç vardır. Çünkü din beşer nefsini rahatlatır, iç huzuru verir, insanları güzel muamele ve ilişkiye, karşılıklı yakınlık ve insafa teşvik eder, günah ve suçlardan uzaklaştırır.

-Eserleri. 1. el-Ḥâvi’l-kebîr* Eserde alışılmış açıklamacı şerh tekniğinin aksine konular yeni meselelere dair hükümlerle zenginleştirilmiştir. Farklı görüşlerin gerekçeli olarak izah edilip tartışılması kitaba bir ilm-i hilâf eseri özelliği kazandırmıştır. 

2. el-İḳnâʿ. Rivayete göre Halife Kādir-Billâh dört mezhebin otoritelerinden birer muhtasar fıkıh kitabı hazırlamalarını istemiş, Mâverdî el-Ḥâvî’sinin delillere yer vermeyen el-İḳnâʿ adlı muhtasarını hazırlayıp takdim etmiş ve halife en çok onu beğenmiştir. 3. Tefsîrü’l-Ḳurʾân (en-Nüket ve’l-ʿuyûn). Müellif Kur’an’ın tamamı yerine sadece gerekli gördüğü âyetleri tefsir etmiştir. Kaynakları arasında hadis, sahâbe ve tâbiîn sözleri yanında Yahyâ b. Sellâm, Muhammed b. Cerîr et-Taberî, İbn Ebû Hâtim, Muhammed b. Hasan en-Nakkāş, Yahyâ b. Ziyâd el-Ferrâ, İbn Kuteybe, Câhiz, Zeccâc, Ma‘mer b. Müsennâ gibi müfessirlerin görüşleri; Nehhâs, Muhammed b. Ahmed el-Ezherî gibi dilcilerin eserleri bulunmaktadır. Hem rivayet hem dirâyet tefsiri özelliği taşıyan eserde rivayetlerin çoğu isnadsızdır. Âyetlerin nüzûl yerleri ve sebepleri belirtilmiş, muğlak kelimelerin anlamları ile veciz ifadeler açıklanmış, mücmelleri tefsir, müteşâbihleri te’vil edilmiş, ihtilâflara, kıraat farklılıklarına ve fıkhî hükümlere de yer verilmiştir.

 

EL-BEGAVİ(Sayfa:301)

 

-Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî (ö. 516/1122)

-Muhaddis, müfessir ve Şâfiî fakihi.

-Çocukluk ve gençlik yılları hakkında kaynaklarda bilgi yoktur. Kendisine Horasan’da Merverrûz ile Herat arasında bulunan Bağşûr (Bağ) kasabasına nisbetle Begavî denmiştir. Ferrâ lakabı kürkçülük yapan babasına aittir. Bu sebeple İbnü’l-Ferrâ diye de anılır.

-Begavî yaşayışında olduğu gibi ilmî anlayışında da selefin yolunu takip etti. Şâfiî mezhebine bağlı bir çevrede yetiştiği ve hatta Şâfiî fıkhına dair et-Tehẕîb adlı önemli bir eser yazdığı halde mezhep taassubuna düşmedi. Bütün mezheplerin görüşlerini inceleyip naslara en uygun ve delil yönünden en kuvvetli bulduklarını benimsemekte tereddüt etmedi. 

-Kur’an ve Sünnet kültürünün yaygınlaşmasına gayret ederek müslümanları bu iki kaynağa sarılmaya çağırdı. Bu sebeple de kendisine “Muhyissünne” ve “Rüknüddin” lakapları verildi. 

-Bütün çalışmalarını sünnet üzerinde yoğunlaştırdığını belirten Begavî, hadis metinleri üzerinde daha fazla durulmasını sağlamak için senedsiz hadis nakli geleneğini başlatmıştır. Nitekim kendisinden sonra bilhassa halk için tertip ve tasnif edilen hadis kitaplarında hadis senedleri alınmamış, sahâbeden olan râvi zikredilmekle yetinilmiştir. 

-Begavî’nin fıkıh yönü Salâh Abdülganî Ali eş-Şera‘ tarafından el-İmâmü’l-Beġavî ve es̱eruhû fi’l-fıḳh adlı çalışmayla (Riyad 1404/1984), tefsirdeki yeri de Afâf Abdülgafûr Hamîd tarafından el-Beġavî ve menhecühû fi’t-tefsîr (Bağdad 1983) adlı eserle ortaya konmuştur.

-Eserleri. Arap ve Fars dilleriyle eser vermiş olan Begavî’nin çalışmaları hadis, tefsir ve fıkıh ilimlerine dairdir.

-A) Hadis. 1. Şerḥu’s-sünne. Tanınmış muhaddislerin eserlerinden seçtiği hadisleri konularına göre sıraladıktan sonra az kullanılan kelimeleri açıklayarak ve âlimlerin ihtilâf ettiği fıkhî problemleri, hadisten elde edilen hükümleri belirterek şerhetmiştir.

2. Meṣâbîḥu’s-sünne. Güvenilir hadis kaynaklarından senedlerini çıkararak seçtiği hadisleri önce konularına göre sıralamış, sonra da her babı kendi arasında sahih ve hasen hadisler olmak üzere ikiye ayırmıştır. 

Fıkıh. 1. et-Tehẕîb. Müellif, Şâfiî fıkhının önemli bir kaynağı kabul edilen bu eserinde hocası Kadı Hüseyin el-Merverrûzî’nin et-Taʿlîḳa adlı meşhur kitabını esas almıştır. Eserin her babı ilgili âyet ve hadislerle başlamakta, sonra Begavî o konuda hem kendinin hem de diğer âlimlerin görüşlerini zikretmektedir.

C) Tefsir. 1. Meʿâlimü’t-tenzîl. Begavî’nin en tanınmış eseri olup âyetleri hadislerle, sahâbe ve tâbiîn müfessirlerinin ve daha sonraki âlimlerin görüşleriyle açıklamaktadır. Muhaddis olması sebebiyle daha önce yazılan tefsirlerdeki zayıf ve uydurma rivayetleri tenkit etmiştir. 

 

EZ-ZEMAHŞERÎ(Sayfa:317)

 

-Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî (ö. 538/1144)

-el-Keşşâf adlı tefsiri yanında Arap dili ve edebiyatına dair çalışmaları ile tanınan çok yönlü Mu‘tezile âlimi.

-Yaşadığı dönemde Hârizm canlı bir ilim ve kültür merkeziydi. Buna rağmen Zemahşerî gerek sakatlığı gerekse ailesinin geçim sıkıntısı çekmesi yüzünden babası tarafından terzilik mesleğine verildi; fakat onun ilim tahsili hususundaki ısrarı üzerine medreseye gönderildi. Vefatından birkaç yıl öncesine kadar ilim tahsili ve icâzet almak için çaba sarfetti. 

-Gençlik yıllarından itibaren Hârizm, Buhara ve Bağdat gibi ilim merkezlerinde birçok âlimin derslerine katıldı. İlmî şahsiyetinin oluşmasında en büyük pay, lugat, nahiv, tıp gibi alanlarda döneminin en büyük âlimlerinden kabul edilen Mu‘tezile âlimi Ebû Mudar Mahmûd b. Cerîr ed-Dabbî el-İsfahânî’ye aittir. 

-Hârizm’de Mu‘tezile mezhebinin görüşlerini yaydığı söylenen Dabbî, Zemahşerî’yi yetiştirmesinin yanında ona her türlü maddî ve mânevî yardımda bulunup bazı devlet adamlarıyla tanışmasına vesile oldu. 

-Zemahşerî’nin Mu‘tezile düşüncesiyle irtibatını sağlayan iki hocasından daha söz edilmektedir. Bunlar Zeydî-Mu‘tezilî müfessir, fıkıh ve kelâm âlimi Hâkim el-Cüşemî ile (İbrâhim b. Kāsım, II, 892) kendisine kelâmda (usul) hocalık, tefsirde öğrencilik yapan, son dönemin en önemli Mu‘tezile kelâmcısı kabul edilen Rükneddin İbnü’l-Melâhimî’dir. 

-Talebe seçiminde ve icâzet verme hususunda çok titiz davranan Zemahşerî Hârizm, Bağdat, Mekke gibi şehirlerde birçok öğrenci yetiştirdi. Bakkālî, Ali b. Muhammed el-İmrânî el-Hârizmî, Âmir b. Hasan es-Simsâr, Ebü’l-Mehâsin İsmâil b. Abdullah et-Tavîlî, Ebû Sa‘d Ahmed b. Mahmûd eş-Şâşî ve Muvaffak b. Ahmed el-Mekkî onun talebeleri arasında zikredilebilir.

-Zemahşerî daha ziyade el-Keşşâf adlı tefsiriyle tanınmıştır. Dirâyet tefsiri alanında eşsiz kabul edilen bu eserin mukaddimesinde Kur’an’ı yorumlamanın zor bir iş olduğunu söyleyen Zemahşerî’ye göre bu işi yapacak kişinin öncelikle Arap dili ve belâgatındaki meânî ve beyân ilimlerini çok iyi bilmesi, bunun yanında diğer ilimlerde de geniş birikiminin bulunması ve zihnî melekelerinin güçlü olması gerekir.

-Zemahşerî, Kur’an nazmını i‘câzın temel unsuru kabul etmiş ve bu mu‘ciz nazımdaki güzellikleri ince tahlillerle ortaya koymaya çalışmıştır. Tefsirinde dilin bütün imkânlarını kullanmasının yanında aklın ilkelerine de büyük önem vermiş, özellikle Kur’an’daki tasvir, temsil ve mecazlarla ilgili anlam takdirlerinde son derece başarılı kabul edilmiştir. 

-Hadis, fıkıh, kelâm gibi ilimlerde de geniş bilgiye sahip bulunan Zemahşerî özellikle Arap dili ve edebiyatı konusunda otorite kabul edilmiş bir şahsiyettir ve Arap asıllı olmamasına rağmen “şeyhü’l-Arabiyye” diye nitelendirilmiştir.

-Eserleri: A) Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelâm. 1. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 

Dil, Lugat ve Edebiyat. 1. el-Mufaṣṣal fî ṣınâʿati’l-iʿrâb. Arap gramerine dairdir.

 

2.ÖDEV:

 

Bu kitapla, bir müfessirin hayatı, eserleri ve tefsiri üzerine yapılan derinlikli çalışmalarda tespit etmek mümkündür.Bilindiği üzere Tefsir Tarihi’nde bugüne kadar haritaların sağladığı kolaylıklar ve bağlamlar dikkate alınmamıştır. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları, söz konusu yaklaşımı benimseyerek, tefsir alanındaki bilimsel ürünlerinden haritalar aracılığıyla yararlanabilmeği sağlanmıştır. Ayrıca bilimsel bir birikim ve uygulama haritalarıyla, grafikle anlatabilme kabiliyeti, yeni bakış açılarıyla zenginleştirmek amacıyla tasarlanmış bir çalışmadır. 

Tefsir metinlerini müzakere ederek tefsir tarihi konusunda yapılacak okumalara eşlik edecek ve yeni bilgiler öğrenip bu bilgilerimizi öğrendiğimiz yeni bilgiler ışığında pratiğine aktarılmasını sağlayan muazzam bir kitaptır. Bu kitabın yapılmasında ki amaçta 'Öğrenme hedefleri'yle tanımlanmış kazanımların gerçekleştirilebilmesi için güncel öğretim teknikleriyle hicri on beş asırda yaşamış müfessirleri ve eserlerini tefsir tarihi haritaları ve uygulama haritalarıyla basmakalıp bilgi vermeyen, müzakere ve değerlendirme imkanı sunan bizleri düşünmeye yönelten farklı özellikler taşıyan bir kitaptır. Bu kitapta bizlere yararlı olacak çalışma ilkeleri yer alıyor. Ayrıca haritalar aracılığıyla tefsir ilminde söz sahibi insanların yaşadıkları bölgeler, coğrafyayı tanımamıza yardımcı olacaktır ve müfessirlerin ilim tahsili yolculuklarını haritalar üzerinden inceleme imkanına sahibiz. 

Bu haritalar üzerinden kuranın tarihi akışı içerisinde anılan dönemlerde hangi dini, siyasi, kültürel ve sosyal şartlarda yorumlandığını mütalaa edebilme imkanına sahip oluruz. Müfessirlerin kaynak ve yöntem tercihinin örnekleriyle işleyebiliriz. Bunun için bu kitabın özünü ve nitelikleri iyi kavranmalıyız şayet bizden istenilen düzeyde ilerlersek bizler için hazırlanmış yararlı bir kitap olduğunu anlayabiliriz. 

 

3.ÖDEV

 

1.Kavram ve  Tanımlar(sayfa:143)

 

Kavram ve tanımları dikkatli okunması gerekir. Burada kavramların doğası anlatılıyor ve kavramların nitelikleri zikrediliyor. Buraların dikkatli okunması gerekir. Böylece müthiş bir ilme sahip olmuş oluruz. Yani bunun içindir ki haritaları işlemek ve tek tek görmekten maksat bizlerin ciddi sağlam sürdürülebilir ilahiyat zihnine  sahip olunmamızı sağlamaktır. 

 

2.Kavram-Terim nedir?(sayfa:149)

 

Burada temel öğreneceğimiz şey düşünme faaliyetini  eğer kavramlarla açık ve net değilse ilim yolcusunun zihninde öğrendikleri onu tatmin etmez oradan bir şeye ulaşılmaz. Dolayısıyla ilim yolcusunun ilim tahsilinde kavram-terim nedir?bunun iyi bilinmesi lazım. Onun içinde sözlük okumamız gerekir. Bize önerilen tefsir ilminin kavramlarının anlam içeriklerini sözlükten özellikle mütalaa edilmesi isteniliyor. 

 

3.Muallim kimdir?(sayfa:151) Müfessir kimdir?(sayfa:159)

 

Muallim kimdir ve Müfessir kimdir, bunların anlamlarını iyi bilmemiz gerekir. Çünkü kitabın ilerisindeki müfessirleri işlerken bizler için çöl yararlı olacaktır. Dolayısıyla Müfessir kimdir, Muallim kimdir haritaların incelendiğinde bir dinin nasıl inşa olduğu süreçleri görmemiz sağlanıyor. 

 

4. 21 müfessir(sayfa 165…..509)

 

Kitabın içinde en çok sevdiğim bölüm ise müfessirler bölümüdür. Ben içeriklerini doldururken müfessirlerin hayatlarını, ayetleri yorumlayış şeklini, sarf ve nahiv kurallarını kullanış metotları, ilme başlangıçlarını, öğrencilerini ve hocalarını, eserlerini nasıl bir yaklaşımla araştırmam ve incelemem gerektiğini öğrenmiş oldum bu madde benim için en yararsı idi. 

 

5.Kuran'ın İnsandan Talebi Devam ediyor…(sayfa:511)

 

Oku - düşün - anla - yaşa!

Kuranı kerimi anlamam için Kuran tasavvuruna erişmeliyim. 

Kuranı Kerim insanı ana konu ve insana hidayet rehberi olmayı ana gaye edinmekle tarih ve tarihsellik bağlamında temel karakteristiğini ortaya koymuş olmaktır. Çünkü insan her zaman geçmişe mal olacak, bir şimdinin kalıcı ve belirgin izlerini yaşatarak kendini sürdürmeye, aynı zamanda, bu gününü fünle doğrulamak için nereden geldiğini, kendinden önce neler olduğunu bulmaya çalışan bir varlıktır. Bir başka deyişle insan, tarihsel bir varlıktır ve bu insanın varlık koşullarından bir tanesidir. 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ZEYNEP KARACA/ 1. SINIF/ D ŞUBESİ/ 18070142/ İLAHİYAT/ FİNAL ÖDEVİ/ PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU

1)Tefsir tarihi ile ilgili kitaplar coğrafyadan yeterince istifade etmemiştir. Bu kitapla beraber bu eksiklik giderilmiştir. Bu kitapta yazar “bilginin bütünlüğüne” odaklı bir çalışma yapmıştır. Bu kitapta genel olarak kavramın neliği, tarih bilgisi, tefsir tarihinin on beş asrı, muallim ve müfessirler antropolojik olarak incelenmiş ve bu bilgilerden sonra tefsir tarihinin on beş asrında öncül olan her bir müfessir farklı bir ünitede harita ve tablolarla tanıtılmıştır. Bu kitap daha çok pratik yapmak ve bu sayede konuyu bilginin bütünlüğü çerçevesinde öğrenebilmek amacıyla yapılmış bir çalışmadır. Bu kitaba çalışan kişiler bilgilerini mutlaka gözden geçirmek zorundadır. Kitap, kısa bir tanıtım yapmış arkasından öğrenme hedefleri, üniteyi çalışırken ve kitabı çalışırken bölümleriyle başlamış, akabinde bazı tavsiye niteliğinde ilkeler vermiştir. Kitap, giriş olarak bazı bölümlere yer vermiştir. Öncelikle kavramlar ve terimler bölümü vardır. Burada kitapta kullanılan kavramların anlam içeriklerine yer verilmiştir. Daha sonra, Tarih Nedir?, bölümünde tarihin mahiyeti, önemine değinildikten sonra haritalara yer verilmiştir. Arkasından gelen Tefsir Tarihinin On Beş Asrı bölümünde Kur’an’ın nüzul asrının gerçeklikleri tablolarla anlatılıyor, akabinde tefsir tarihinin on beş asrının her biri başlangıç Hz. Peygamber olmak üzere, sahabe, tabiin, tebeei tabiin dönemleriyle ilerleyerek tablo ve haritalarla destekleniyor. Kavram Nedir? bölümünde öncelikle tefsirin ircasının kavramla gerçekleştiği kabul ediliyor ve kavram ve terim mütalaa ediliyor. Muallim ve Müfessir Kimdir? Bölümünde ilim tahsili için yolculuğa çıkan alimlere farklı bir bakış açısıyla, farklı bir yönden, farklı bir perspektiften bakarak “ben”in inşa edilmesinin önemine dikkat çekiyor. Bu uzun girişten sonra kitap İbn Abbas’tan başlayarak Aişe Abdurrahman’a kadar toplamda 21 müfessiri, 21 ünitede teker teker ele alıyor. Her ünitede o ünitede anlatılan müfessirin özel, coğrafi, sosyal, kültürel ve siyasal bağlamlarına dikkat çekilen harita ve tablolar bulunabilmektedir. Bütün bunları yazar bilginin bütünlüğü çerçevesinde yapıyor. Bunun örneğiyse yazar, tefsiri hadis, fıkıh yönlerini her ünitede istiyor. Kitabın sonunda tefsir, hadis, fıkıh bütünlüğü tabloları yer alıyor. Oku, düşün, anla, yaşayla ilgili her ünitede çalışma bulunmakla beraber kitabın sonunda açıklayıcı bir makale var. Her ünitenin sonunda giriş, gelişme, sonuç ve üç adet soru yazmamız istenen Üniteden Ne Öğrendik? haritası yer alıyor. Yine kitabın sonunda Arap Dili Kuralları’nın kullanımı haritaları da bu bağlamda değerlendirilebilir. Kitabın en sonunda uygulamalarla müfessirleri mukayese edebiliyoruz ve kendi notlarımızı yazabileceğimiz beş sayfalık bir alan ayrılmış. Sonuç olarak yazar 21 müfessiri ve eserlerini incelemekle kalmayıp, haritalar vasıtasıyla, Kur’an’ın tarihinin hangi dini, siyasi, sosyal, kültürel, sosyal şartlarda yorumlandığını değerlendiriyor. Birinci ünite İbn Abbas ünitesidir. Sayfa 166’dan başlamaktadır. Ünitelerin ortak özelliklerini yukarıda değerlendirmiştik. Bu yüzden bundan sonra müfessirleri ve eserlerini kısa kısa tanıyacağız. İbn Abbas’la başlayalım. İbn Abbas, Peygamber Efendimiz (sav)’in “Allah’ım onu dinde fakih kıl ve ona te’vili öğret” diye dua ettiği bu duanın bereketiyle önemli fakihler arasında yer almış ve İslami ilimlerde şöhret olmuş bir sahabidir. Tefsir’i İbn Abbas adlı tefsiri önemlidir. İbn Abbas, tefsiri tek yönlü yapmaz. Ayetleri hem dilse hem sebepsel hem de örneklerle tefsir eder. Tefsir ve diğer İslam ilimlerinde oldukça saygın bir konumdadır. İkinci ünite Mukatil b. Süleyman ünitesidir. Sayfa 188’den başlamaktadır. Mukatil, tefsirinin tamamı günümüze ulaşan erken dönem müfessirlerindendir. Tefsir alanında otoritedir. Hadis uydurmacılığıyla suçlanmıştır. İsnadsız hadis rivayet etmiştir. Tefsiri-l Kebir adlı eseri önemlidir. Mukatil b. Süleyman’ın tefsiri, kullandığı siyer rivayetleri yönüyle zengin bir içeriğe sahiptir. Mukatil b. Süleyman, hem yaşadığı dönemde hem de sonraki dönemlerde büyük övgülere mazhar olduğu gibi ağır eleştirilere de muhatap olmuş bir alimdir. Bununla birlikte o, kendisini şiddetle eleştirenlerin bile tefsirde ve Kur’an ilimlerinde müstağni kalamadıkları büyük bir müfessir olarak şöhret bulmuştur. Mukatil’den önceki tefsir çalışmaları Kur’an’ın tamamını ihtiva etmediği gibi o çalışmaların tamamı da günümüze kadar ulaşmamıştır. Kur’an’ın başından sonuna kadar tefsir edildiği ilk eser et-Tefsir-ül Kebir ile Kur’an ilimlerinde önemli yeri olan vücuh ve nezair alanında yazılan ilk eserin (el-vücuh ve’n-nezair) de müellifidir. Üçüncü ünite Süfyan es-Sevri ünitesidir. Sayfa 204’ten başlamaktadır. Süfyan es-Sevri, bütün muhaddislerce sika kabul edilir. Kur’an’a dair geniş bilgisi olan Sevri, asrının en büyük müfessirlerinden sayılır. Fıkıh ilminde içtihat sahibiydi. Kitabü-t Tevhid adlı eseri önemlidir. Süfyan es-Sevri’nin babasının ilim ehlinden olması, Süfyan es-Sevri’nin ilim yoluna girmesini kolaylaştırdı. Hadis ilminde “Emiru’l müminin” sıfatına hak kazanacak bir seviyeye ulaştı. Kuvvetli hafızası sayesinde hadisleri yazarak değil, ezberden naklederdi. Asrındaki müfessirlerin büyüklerindendir. Kur’an ilimlerine dair geniş bilgi sahibiydi. Günümüze kadar ulaşabilmiş bir tefsiri vardır. Fıkıh ilminde içtihat ve rey sahibiydi. Hicri beşinci asra kadar fıkhi görüşü ve fetvalarıyla amel edilmiş, fıkhına tabi olanlara Sevri denilmişti. Süfyan es-Sevri, maişet, temini için ticaretle de meşgul olmuş, fakat zamanının ekserisini ilim neşrine ayırmıştır. İlim ve hadis tahsilini edep şartına bağlamıştır. Süfyan es-Sevri, Kur’an’ı kelime kelime tefsir etmemiş, gereken yerleri tefsir etmiştir. Süfyan es-Sevri, muhaddis, müfessir, fakih, İslam alimi, hafız, Sevri mezhebinin kurucusudur. Süfyan es-Sevri tebeut-tabiindendir. Dördüncü ünite el-Ferra ünitesidir. Sayfa 218’den başlamaktadır. Ebu Zekeriyya Yahya b. Ziyad b. Abdillah el-Absi el-Ferra (ö 207/822), Arap dli ve tefsir alimidir. Lakabı olan Ferra her ne kadar “kürk yapan, kürk satan” anlamına geliyorsa da kaynaklarda onun bu meslekle meşgul olduğuna dair bilgi yoktur. Bu lakabın ona kelam, tahlil ve tetkik ettiği için verildiği söylenmektedir. Ferra, derslerde not tutmaz, dinlemekle yetinir, fakat tefsir veya lügatla ilgili bir söz geçtiği zaman hocadan tekrar etmesini isterdi. Başlangıçtan beri lügat ve tefsir ilmine daha fazla alaka gösterdiği anlaşılan Ferra, meşhur alimlerden ders okudu. Meani’l Kur’an, Yahya b. Ziyad el-Ferra’nın filolojik Kur’an’ı Kerim tefsiridir. Tefsir önemlidir. Lugavi tefsir olan meani-l Kur’an türü eserler, İslam devletinin sınırlarının genişlemesiyle birlikte ana dili Arapça olmayan unsurların İslam’a girmesi neticesinde dilde ve Kur’an kıraatinde lahnın ortaya çıktığı dönemde telif edilmeye başlanmıştır. Ferra, önemli bir Arap dili ve tefsir alimidir. Kitapta bazı ayetlerin sırasında takdim-tehir yapılmış olmakla birlikte genellikle sure ve ayet sırasına göre açıklamalarını sürdüren Ferra gerekli gördüğü ayetleri, çok defa da ayetin belli bir kısmını izah etmiştir. Beşinci ünite Ebu Ubeyde ünitesidir. Sayfa 234’ten başlamaktadır. Fars ya da Hazar bölgesinden Yahudi asıllı bir aileye mensup olan Ebu Ubeyde, Kureyş’in Teym kolunun mevlası olarak Hint, Sind, İran, Asya, Afrika gibi birçok din, düşünce ve kültürün buluşma noktası olan, ancak Arap-İslam kültürünün hakim olduğu Basra’da doğup büyümüş, orada eğitim görüp yetişmiş ve yine orada vefat etmiştir. Dini, fikri ve siyasi görüşleriyle ilgili olarak Harici, Şuubi ve Mutezili eğilimlere sahip olduğu yönünde bir takım iddialar ileri sürülmüşse de Mecazü’l Kur’an’ında ortaya koyduğu filolojik yorumlarında hakkındaki iddaları teyit edecek beyanlar ve sağlam karineler bulunmamaktadır. Müteşabih ayetleri yorumunla hicri ikinci asırda Basra’da oldukça etkin olan Mutezile’nin akıl öncelikli yönteminin etkisinde kaldığı söylenebilse bile, bu onun sistem olarak Mutezile’yi benimsediğini ispat edecek şekilde bir süreklilik ve yoğunlukta olmamıştır. İdeolojik eğilimini körü körüne taklit etmemiş; aksine o kendi akıl ve hür iradesiyle bilimselliğin ve objektifliğin gerektirdiği ölçütler içinde ilgi alanına göre bilgi ve birikimine güvendiği her kesim ve kişiden istifade edebilmiştir. Altıncı ünite et-Taberi ünitesidir. Sayfa 248’den başlamaktadır. Taberi’nin tefsir anlayışı büyük ölçüde Ehl-i Hadis ve Selefiyye’ye yakınlığı aynı zamanda hoca-talebe ilişkisine dayanmaktadır. Taberi tefsirde temel sıhhat ölçütü olarak zahir ve zahiri manayı esas almakta; delil bulunmadığı takdirde amm olan zahiri hass olan batına tahvil etmenin caiz olmadığına vurgu yapmaktadır. Taberi’nin zahiriliği/zahirciliği Davud ez-Zahiri ve İbn Hazm tarafından müstakil bir ekole dönüştürülen aşırı zahirilikten ziyade, Şafi’nin ılımlı denebilecek lafızcılığına yakındır. Lakin zahiriliğin bu iki varyantı arasında birçok kesişme noktası da bulunmaktadır. Sonuç olarak, Taberi’nin müfessir kimliğinin iki temel bileşeninden biri selefilik (ehl-i hadis zihniyeti), diğeri de ılımlı zahirilik ve zahirciliktir. Rivayet tefsirinin zirvesi kabul edebileceğimiz ilk eseri (Cami’u’l-Beyan ‘an Te’vili’l-Kur’an) Taberi vermiştir. Hz. Peygamber, sahabe, tabiun ve etbeuttabiinin görüşlerini bir araya getiren geniş hacimli bir ansiklopedi mahiyetindedir. Taberi, tercih metodunu daha sistemli bir şekilde kullanması ve kendi görüşlerini beyan etmesi, bu tefsire ayrı bir değer katmaktadır. Zamanında hadis sahasında meşhur olan birçok alimden ders almıştır, yetiştikten sonra da bu alanda eserler vermiştir. Fıkıhta önceleri Şafi mezhebine mensup iken, sonradan mutlak müçtehidlik mertebesine ulaşmıştır. Kaynaklar onun, Ceriri adında sonraları ortadan kalkmış olan bir mezhebin imamı olduğunu kaydederler. Zamanında fıkıh (Hanefi, Şafi ve Maliki fıkıh) sahalarında meşhur olan birçok alimden ders almıştır. Yetiştikten sonra da bu alanda eserler vermiştir. Taberi’ye göre “Allah, Kur’an’ı Arapça konuşan bir kavme yine o dili konuşan bir peygamber aracılığı ile göndermiştir. Madem bu kitap Arapça inmiştir, o halde o bu dille ve bu dilin kendine mahsus özellikleriyle anlaşılması gerekir.” o, Kur’an’ın indiği dilin imkanları çerçevesinde anlaşılabileceğini kabul ve öyle yapacağını deklare etmiştir. Taberi, tefsir tarihinde ilk defa en derli toplu usulü uygulamış, sistemli bir tefsir telif etmiştir. Yedinci ünite Ebu Mansur el-Maturidi ünitesidir. Sayfa 264’ten başlamaktadır. Maturidi’nin tefsri Te’vilatu’l Kur’an ve Te’vilatu Ehli’s-Sünne adlarıyla meşhurdur. Maturidi tefsir-tevil ayrımını tefsirinde pratiğe dökmüş, onu ayetlerin yorumu için elverişli bir metodolojiye dönüştürmüştür. Bunu yaparken tefsir ve te’vili birbirinden ayırmamış, aksine ikisini bir arada bir metoda dönüştürmüştür. Diğer bir ifadeyle rivayet-dirayet dengesini kurmuştur. Maturidi tefsirinde Ebu Hanife ve öğrencileri yanında İbn Ebu Leyla Evzai, Şafi ve Davud ez-Zahiri gibi müçtehidlerin görüşlerine de yer verir. Maturidi, sahabe ile sonraki alimlerin açıklamalarından ilkine “tefsir”, ikincisine “te’vil” denildiğini aktarır. Maturidi’nin hadis ve haberler için isnad zikretmediği, dolayısıyla bunların sıhhatini hadis usulü kurallarına göre irdelemediği bilinmektedir. Onun nakiller hakkındaki tutumu akla, ayrıca kabule mazhar olmuş, nakle uygun düşenlerin benimsenmesi, bu niteliği taşımayanların reddedilmesi yönündedir. Fıkıh alanında birçok eser telif etti. Fıkhi konularda ağırlıklı olarak Şafi’nin görüşlerini eleştirdi. Ona asıl şöhreti sağlayan ise itikadi konuları Kitabu’t-Tevhid adlı eserinde sistematize ederek yorumlamasıdır. Başta kelam ve fıkıh olmak üzere değişik ilim dallarında birçok eser telif etti. Bu eserler içinde en meşhur olanları Kitabu’t-Tevhid ve Te’vilatu’l Kur’an adlı tefsiridir. Sekizinci ünite el-Maverdi ünitesidir. Sayfa 286’dan başlamaktadır. Kur’an’ın sünnetle neshedilemeyeceğini savunuyor. “Ashabü’l-vücuh”tan olan ve Şafi mezhebinin hafızı sayılan Maverdi’ye göre içtihat farz-ı kifayedir. Yeterli olmayanlara yüklenirse kargaşa ve fesat çıkar, ehil olanlar kaçınırsa şeriat duraklar, ilim söner. Öncekilerin görüşlerine uyması yönündeki bir uyarıya içtihadı taklide tercih ettiği şeklinde karşılık verdiğine dair rivayet meseleye bakışını yansıtmaktadır. Müçtehit kadı için farlı mezheplerden tercihi caiz görmesi de taassuba saplanmadığını göstermektedir. Hadislerden hareketle sünnetullaha aykırı mucizelerive cennetin hali hazırda yaratılmışlığını kabullenerek halku’l Kur’an’ı reddediyor. Ayrıca Allah’ın zatının tek, sıfatlarının kadim olduğunu benimsiyor. Hadis ilmine hassasiyetle yaklaştığı anlaşılan Maverdi, icazet ve mükatebe yoluyla rivayeti hadis yolculuğunu önleyeceği gerekçesiyle reddetmiştir. Maverdi fıkhi yönü ağır basan alimlerimizden biridir. Halife Kadir Billah’ın dört mezhebe göre özet bir fıkıh kitabı hazırlanmasını talep etmesi üzerine el-ikna’yı kaleme almıştır. Bağdat’ta ve diğer yerlerde ifta (fetva verme) ve kaza (hakimlik) vazifelerini de yerine getirmiştir. Maverdi, içtihat yapılmasına oldukça önem vermiş hatta Kur’an’ı Kerim’de yer alan mücmel ve müteşabih ayetlerde dahi yüce Allah’ın Kur’an’da muhkem ve müteşabih ayetlerin bulunmasına izin vermesi, rivayetlere dayanmaksızın onlar üzerinde düşünmeye izin vermektedir, diyor Maverdi. En-Nüket ve’l-‘Uyun adlı tefsiri önemlidir. Dokuzuncu ünite el-Begavi ünitesidir. Sayfa 302’den başlamaktadır. Begavi, tefsir alanında eser vermiştir. Begavi hadis alanında eser vermiştir. Begavi, hadis metinleri üzerinde daha fazla durulmasını sağlamak için senedsiz hadis nakli geleneğini başlatmıştır. Nitekim kendisinden sonra bilhassa halk için tertip ve tasnif edilen hadis kitaplarında hadis senedleri alınmamış, sahabeden olan ravi zikredilmekle yetinilmiştir. Begavi fıkıh alanında eser vermiştir. Şafi mezhebine bağlı bir çevrede yetiştiği ve hatta Şafi fıkhına dair et-Tehzib adlı önemli bir eser yazdığı halde mezhep taassubuna düşmedi. Begavi el-Ferra büyük bir alimdir. Yukarıdaki üç alanda da başarılı olmuş, muhaddis, müfessir ve şafi fakihidir. Rüyasında Peygamber Efendimiz (sav)’i görmüştür. Begavi’nin Mealimü’t-Tenzil adlı tefsiri rağbet görmektedir, önemlidir. Şerhu’s sünne adlı eseri önemlidir. Begavi’nin Mealimü’t-Tenzil adlı tefsiri, müellifinin mukaddimesinde de belirttiği gibi, gereksiz ayrıntıdan ve aşırı kısaltmalardan uzak orta hacimli bir tefsirdir. Begavi tefsirde nesh meselesine temas etmiş, yeri geldikçe fıkhi konulara girmiş, lügat ve nahiv açıklamalarında bulunmuş, farklı kıraatlere işaret etmeye çalışmıştır. Rivayet tefsirlerinin hemen hepsinde yer alan İsraili rivayetlerden, müfessirimizin de uzak kalamadığını görmekteyiz. Onuncu ünite ez-Zemahşeri ünitesidir. Sayfa 318’den başlamaktadır. Tefsir, kelam, fıkıh, lügat ve belagat gibi birçok İslami bilim alanında araştırmalar yapmış ve çeşitli eserler vermiştir. Fars kökenli, filozof ve İslam alimi. 1074 yılında Harezm’in Zemahşer kasabasında doğmuş, 1044’te bir Arefe gecesi Cürcaniyye’de vefat etmiştir. Mutezile akidesine bağlı bir alimdir. İlim tahsil etmek gayesiyle muhtelif beldeleri dolaştı. Bağdat’ta bulunan Nizamiye Medresesi’nde eğitim gördü. Burada hadis, tefsir, fıkıh, gramer ve edebiyat dersleri aldı. Arapça ve dil bilim konusunda uzman olarak yetişti. Zemahşeri, önemli ölçüde talebe yetiştirdiği ve ömrünün sonuna kadar ilim öğrenmeye devam ettiği gibi çok sayıda eser de kaleme aldı. Arapça’nın dışında Türkçe ve Farsça’yı iyi derecede bilmesine rağmen eserlerinin büyük bir kısmını Arapça olarak kaleme aldı. En önemli eseri Keşşaf Tefsiri olarak bilinen tefsir eseridir. Bu eserinde Kur’an’ı Kerim’in dilindeki üstünlük ve incelikleri göz önünde bulundurdu. Bu eseri kendisine İslam aleminde büyük bir şöhret kazandırdı. Çok sayıda müellif ve müfessir kaynak olarak bu eserden yararlandı. Muhtelif dillere tercüme edildi. Zemahşeri, dil ve tefsir alanında büyük otoritedir. On birinci ünite Fahruddin Er-Razi ünitesidir. Sayfa 333’ten başlamaktadır. İlgi alanları fizik, İslam Felsefesi, Tefsir, Kelam’dır. Babaları da büyük bir Horasan alimiydi ve ilk eğitimini ondan aldı. Dini ve fen bilimlerini zamanının ve şehrinin ünlü alimlerinden aldı. Eğitimden sonra seyahat etmeye başladı. Harezm’de Mutezililer’le, Herat’ta ise Kerramiyye mensuplarıyla tartışmalarda bulundu. Horasan’da Kutbeddin Muhammed tarafından ilgi gördü. Razi, dini ilimlerle olduğu kadar pozitif bilimlerde de oldukça başarılı bir bilim adamıydı. Özellikle fizik konularıyla ilgilenmiş, cisimlerin hareketi ve ses üzerine çalışmıştır. Razi’nin şüphesiz en önemli eseri Mefatih’ul Gayb isimli Kur’an tefsiridir. Tefsir-i Kebir (Ulu Tefsir) diye de bilinen kitabın ismi Türkçe’ye Gaybın Anahtarları şeklinde çevrilebilir. Bu eser sistematik olma yönüyle tefsir alanının öncü çalışmalarından kabul edilir. Nesefi, bu tefsirin kısaltılmış şeklini içeren Vadıh isimli bir kitap yazmıştır. Razi sadece felsefi tefsirler yapmamış, aynı zamanda sufilerin Kur’an anlayışına uygun açıklamalarda da bulunmuştur. Kur’an’daki bazı üst düzey manaların sadece keşif ehli ulemaya açılacağını söylerken tam anlamıyla tasavvufi geleneğe uygun hareket etmiştir. Sadece Fatiha suresi bir cilt tutan böylesine hacimli bit tefsir yazdığı halde ayetler ya da sureler arasında çok başarılı ilişkiler kurması ve surelerin külli maksatlarına dair kendinden önceki müfessirlerden çok daha başarılı tespitlere yer vermesi, Fahruddin er-Razi’yi bugün bile orijinal kılmaktadır. On ikinci ünite el-Kurtubi ünitesidir. Sayfa 350’den başlamaktadır.  Muhammed b. Ahmed el-Kurtubi, (doğum tarihi 11. yüzyılın sonları ve 12. yüzyılın başları olarak tahmin edilmiştir. Eserlerinde Ehl-i Sünnet’i savunan, başta Mu’tezile olmak üzere İmamiye, Rafiziyye, Kerramiyye gibi fırkaları eleştiren amelde Maliki, İtikatta Eş’ari olmakla birlikte, mezhep taassubuna karşı tavır takınan ve taklitçiliği bir metot olarak benimsemediğini dile getiren Endülüslü ve Arap, muhaddis, müfessir, fakih, dilci ve kıraat alimi. Tefsir, hadis, kıraat, fıkıh gibi İslami ilimlerde çok iyi yetişmiş olduğunu kaleme aldığı eserleriyle ortaya koyan Kurtubi’yi Zehebi ‘ilmde derya’ olarak nitelendirmiş diğer alimlerde hakkında benzer ifadeler kullanmışlardır. Kitap ve sünnet yolunu tutan tasavvuf ehline karşı çıkmamışsa da cehalet ve hurafe temeline dayanan sufiler hakkındaki olumsuz tutumunu açıkça ortaya koymuştur. Bu arada devlet adamlarını çekinmeden eleştirmiş, zamanın idarecilerinin rüşvet aldığını ifade etmiş, onların hukuk dışı davrandıklarını, menfaat karşılığında hükmettiklerini, Allah’ın dinini değiştirdiklerini ileri sürmüştür. El-Cami’: Kurtubi Tefsiri olarak ün yapmış olan eserin tam adı önsözünde geçtiği üzere el-Cami li Ahkami’l Kur’an ve’l Mübeyyin lima Tedammenehu mine’s Sünne ve Ayi’l Furkan’dır. Kurtubi’nin en önemli eseri olup geniş hacmine rağmen ilim çevrelerinde büyük ilgi görmüş ve çeşitli baskıları yapılmıştır. Eser, ahkam ağırlıklı olduğu için bunu Ahkam’ul Kur’anlar içinde sayanlar var. Ama bütün Kur’an’ın baştan sona kadar tefsirini ihtiva etmektedir. Kurtubi tefsirinde Kur’an’ın fazileti, okunuşunun keyfiyeti, tefsiri, icazı, toplanması ve tertibi, yedi harf meselesi, müfessirlerin dereceleri ve tefsirle ilgili daha birçok konuya tahsis ettiği oldukça geniş bir önsöz ile başlar. Bu önsöz çeşitli isimlerde ve değişik kimseler tarafından neşredilmiştir. On üçüncü ünite el-Beydavi ünitesidir. Sayfa 366’dan başlamaktadır. Kadı Beydavi, İranlı hukukçu, bilim insanı ve Şafi-Eşari müfessir. Tam adı Abdullah İbn Ömer İbn Muhammed Nasıruddin el Beydavi’dir.  Şiraz yakınlarındaki Beyda kasabasında doğmuş ve yetişmiştir. Şiraz’da baş kadı iken hocası Muhammed İbn Muhammed Kethani’nin tavsiyesiylekadılığı bırakarak, İslami bilimler üzerinde çalışmaya başlamıştır. Daha sonra Tebriz’e yerleşmiş ve 1286 yılında burada ölmüştür. En büyük ve ünlü çalışması Envaru’t Tenzil ve Esraru’t Te’vil (tenzilin nurları ve tevilin esrarları adlı Kur’an tefsiridir. Türkçe’de ve Türkiye’de Beydavi Tefsiri olarak bilinen bu eser yüzyıllarca medreselerde okutulmuştur. Hatta Osmanlı döneminde seçkin bilim insanları tarafından bu eser padişah huzurunda okunmuş ve kalabalık bir dinleyici kitlesi kazanmış, Osmanlı’da bu Beydavi Tefsiri okuma seanslarına Huzur dersleri adı verilmiş. Her devirdeki İslam alimleri Beydavi tefsiri hakkında olumlu görüş bildirmiştir. Eserleri: Minhac’ul Vusul ila ilmi’l Usul: Fıkıh usulüne dairdir. Şerhu Mesabihu’s Sünne: El Begavi’nin (ö.1122) hadise dair Mesabihu’s Sünne adlı eserinin açıklamasıdır. Nizamu’t Tevarih: Farsça olan bu eseri İslam’da ilk insan ve peygamber Adem’den başlayarak 1275 yılına kadar gelen genel ve özet bir tarihtir. El Gayetu’l Kusva: Şafi Mezhebi’ne göre kaleme alınmış olan bu eser furuu’l-fıkha dairdir. Tavaliu’l Envar min Metalii’l Enzar: Kelam bilimine dairdir. Envaru’t Tenzil ve Esraru’t Te’vil. On dördüncü ünite İbn Kesir ünitesidir. Sayfa 380’den başlamaktadır. İbn Kesir (1301-1373), Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi. İslam dünyasında kaynak bir eser olan El Bidaye ve’n Nihaye’yi yazmıştır. İbn Kesir, Şam yakınlarındaki Busra’ya bağlı Micdel veya Mecdel köyünde 1301 (Hicri701) yılında doğdu. Doğum adı Ebu’l-Fida İsmail İmadu’d-Din ibn Ömer İbn Kesir İbn Davud ibn Kesir el-Dımaşki el-Kureyşi’dir. Babası 1303’de vefat ettiği zaman kendisi üç veya dört yaşlarındaydı. Ailesi ile birlikte yedi yaşlarında Şam’a yerleşmiş, yetişmesinde ağabeyinin etkisi büyük olmuştur. İlk dini bilgileri aile yuvasında almış olan İbn Kesir, daha sonra Burhaneddin el-Fezari, Kemaleddin İbn Kadı Şihne, Kasım İbn Asakir, İshak İbn Amidi, Muhammed ibn Zinad, İbn er-Rabi ve İbn Teymiyye gibi devrinin ünlü bilginlerinden İslam dininin temel bilimleri olan tefsir ve hadis öğrenmiştir. Genç yaşta eserler yazmaya başlayan İbn Kesir, Tehzibü’l Kemal adlı eserin müellifi el-Mizzi’nin derslerine devam etmiş ve onun kızıyla evlenerek damadı olmuştur. Daha sonra Karafi, Bebbusi, Urani ve Huteni gibi bilginlerden icazet almıştır. Uzun yıllar Şam’ın Ünlü medreselerinde dersler vermiş daha sonra Hecibiye Medresesi müderrisliğine tayin edilmiştir. Subki’nin ölümünden sonra da meşhur Eşrefiyye Dar’ul Hadis’i hocalığına geçmiştir. Yetiştirdiği sayısız öğrenciler arasında; Şihabüddin İbn Hicci, Hafız Ebu’l Mehasin el-Hüseyni gibi o devrin meşhur alimleri de bulunmaktadır. El Bidaye ve’n Nihaye adlı eseri Büyük İslam Tarihi adıyla çevrilmiş olup, İslam tarihindeki önemli şahsiyetlerin biyografilerini barındırması ve Muhammed Peygamber (sav)’in Sireti ve Dört Halife devrine ait kısımlar ile devrindeki olaylardan bahsetmesi açısından önemli eseri olarak kabul edilir. İbn Kesir, yalnızca bir tarihçi değil, aynı zamanda büyük bir fıkıh ve hadis bilginidir. On beşinci ünite Ebus-Suud ünitesidir. Sayfa 396’dan başlamaktadır. Mehmed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi (d.30 Aralık 1490, İskilip-ö.23 Ağustos 1574, İstanbul), Osmanlı şeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki imadlı olduğu için ‘imadi’ olarak da adlandırılır. 30 Aralık 1490 tarihinde Çorum’un İskilip ilçesinde doğdu. Bazı şarkiyatçılar İmad’ı Amid ile kartıştırıp Ebussuud Efendi’nin Diyarbakırli olduğunu ileri sürmüşlerdir. Ali Mustafa Efendi ve Peçuyla İbrahim’in İmad’ı İmadiye ile karıştırırak Ebussuud Efendi’yi Kürt asıllı göstermeleri de yanlıştır. Zira Ebussuud Efendi’nin ailesi şimdi Irak topraklarında kalmış bulunan İmadiyeli değil İskilip’e bağlı İmad’lı olduğu, çağdaşı bazı kaynaklar da dahil olmak üzere hemen bütün kaynaklarca belirtilmektedir. Şeyh Yavsi’nin oğludur ve anne tarafından da Ali Kuşçu’nun torunudur. 1533’te İstanbuk kadılığı görevine atandı; sonra Bursa kadılığına geçti ve 1537’de Rumeli kazaskerliği görevi verildi. Sultan 1. Süleyman devrinde 1545 tarihinde Şeyhülislamlığa getirildi. Başarılı olduğu için Sultan 1. Süleyman’ın ölümünden sonra, 2. Selim devrinde de görevini sürdürdü. Bu sultanlarla birlikte çalışarak verdiği fetvalarla 1. Süleyman’ın Yezidilere karşı hareketlerini ve 2. Selim’in Kıbrıs seferini destekleyen fetvalar verdi. Verdiği fetvaların arasında enteresan olarak Karagöz oyunları gösterileri ve o zaman yeni olarak Osmanlı ülkesine girmekte olan kahve içilmesi konuları bulunmaktadır. Kanuni ve 2. Selim devrindeki önemli kanun hareketlerinde bulundu. Kanuni Sultan Süleyman’ın karşısında ‘padişah emriyle na-meşru’olan nesne meşru olmaz’ çıkışını yaptığı ifade edilir. Osmanlı toprakları dışındaki İslam coğrafyasında da itibar sahibi olmuş ve eserlerinin etkisi günümüze kadar devem etmiş bir alimdir. Kanunnameler hazırlattığı ve birçok alim yetiştirdiği için ilmiye sınıfı uzun bir müddet zayıflamamıştır. Ebussuud aynı zamanda bir şairdi. Kanuni döneminde, Osmanlı yasalarına yaptığı katkılara rağmen Ebussuud Efendi, Anadolu’da Safevi taraftarı Kızılbaşlar için verdiği fetvalarıyla bilinir. Verdiği fetvalar arasında “Kızılbaşların canları, malları helaldir, onlarla savaşırken ölmek şehitliğin en yücesidir” ve “Kızılbaşların kestiği hayvanın eti mundardır, yenmez” gibi, günümüzde de bilinen fetvaları yer alır. Ebussuud Efendi 23 Ağustos 1574’te vefat etti. Mezarı Eyüp’te Daru’l Hadis’in yanında Ebussuud Haziresindedir. Bilinen 22 adet eseri ile çeşitli risaleleri vardır.”İrşadü’l-Aklu’s-Selim Mezaye’l-Kitabü’l Kerim” adlı tefsiri alanında en önemli eserlerden kabul edilir. On altıncı ünite İsmail Hakkı Bursevi ünitesidir. Sayfa 416’dan başlamaktadır. Alim, mutasavvıf, şair, hafız, bestekar, ve hattat olup tefsirci ve Mevlana’nın Mesnevisi’nin en büyük şairidir. İsmail Hakkı Bursevi, İstanbul’a taşındıktan sonra tasavvuf alanında eğitim almış ve birçok İslam bilgini yetiştirmiştir. Osmanlı alim, müfessir ve şeyhleri içinde eserlerinin çokluğuyla tanınan İsmail Hakkı Bursevi, Kutub Osman Efendi’den de ders almış,1685’te Osman Fazlı Efendi’nin tayin etmesiyle Bursa’ya giderek Halvetiye tekkesine şeyh oldu. Halveli tarikatına mensup olduğundan dolayı, aynı zamanda ‘Halveti’ lakabıyla da tanınır. Bursa’da verdiği tefsir dersleriyle büyük şöhret kazandı. Hayatının yirmi üç yılını adadığı Ruhu’l Beyan isimli dört ciltlik tefsirinin de büyük bir kısmını burada yazdı. Yazdığı eserlerinin sayısı 136 kadardır. İslami ilimlerde derin bilgiye sahip bulunması ve çok sayıda eser vermiş olmasına rağmen tasavvuf sahasında şöhret bulmuş Halvetiye tarikatı şeyhlerinden olan Bursevi, Ruhu’l-Beyan adlı ünlü Arapça Kur’an tefsirinin yazarıdır. Tefsirin Arapça orijinalinden Türkçe’ye aktarılması ile basımı Erkam Yayınları tarafından yapılmaktadır. On yedinci ünite Mahmud el-Alusi ünitesidir. Sayfa  432’den başlamaktadır. Alusi veya tam adıyla Ebu’s Sena Şihabuddin Mahmud el Alusi, Iraklı bilim insanı. Döneminin etkili alimlerinden birisi olan Alusi’nin, ‘Ruhu’l Meani’ adlı tefsiri günümüz İslam dünyasında en çok rağbet gören ve kaynak gösterilen tefsir kitaplarından birisidir. Alusi, 1802 yılında Bağdat’ta doğmuştur. ‘Alus’ Irak’ta Fırat Nehri üzerinde bulunan bir adadır. Hülagu’nun Bağdat’ı istilası sırasında buraya sığınan kişiye ve ailesine Alusi denilmiştir. Daha sonra Bağdat’a gelmiş olan bu aileden birçok alim ve edebiyatçı çıkmıştır. Şair Ahmet Haşim de Mahmud el Alusi’nin öz torununun oğludur. Alusi babasından ve diğer alimlerden ders alıp yetişmiş, 13 yaşında ders vermeye ve eser yazmaya başlamıştır. Fıkıhta Şafii mezhebine uymuş, Bağdat’ın bir süre Hanefi müftüsü olmuştur. Müftülük, müderrislik ve vakıf faaliyetlerini gündüz yaparken, akşamlarını dostlarıyla sohbete ayırmış, daha sonra sabahlara kadar da eser yazım işleriyle uğraşmıştır. Alusi, 1850 yılında Ruhu’l Meani tefsirini tamamladığı zamanlarda İstanbul’a gelmiş ve önemli devlet adamlarıyla görüşmeler yapmıştır. İstanbul’a geliş nedenini tamamladığı tefsirini padişaha sunmak olarak belirtse de aslında haksız nedenle azledildiği Bağdat müftülüğünü geri almak ve bu konudaki şikayetlerini devlet adamlarına iletmek olduğu kaynaklarda yer alır. Bu seyahatini ise ‘Neşvetü’ş Şümul’ve ‘Neşvetü’l Müdam’adlı eserinde anlatmıştır. Eserleri: Ruhu’l Meani fi Tefsiri’l Kur’an’il Azim, Garaibu’l İğtirab, Neşvetü’ş Şümul, Neşvetü’l Müdam, Şehiyyü’n Neğam fi Tercemet-i Şeyhi’l İslam Arifi’l Hikem. On sekizinci ünite Muhammet İzzet Derveze ünitesidir. Sayfa 450’den başlamaktadır. Filistin direniş hareketi içinde aktif rol alan Arap fikir ve siyaset adamı, müfessir ve tarihçi.  Et-Tefsiru-l Hadis adlı eseri kaleme almıştır. Derveze eserini kaleme almayı düşündüğü sıralarda Şam’da hapishanede bulunuyordu. 1941-1945 yılları arasında Türkiye’de mecburi ikamete zorlandığı yıllarda eserini tamamlayan müfessirin tefsiri yazma amacı, modern dönemde İslam dünyasının Kur’an’ı anlama noktasında ihtiyaç duyduğu meselelerde onlara yardımcı olmaktır. Özellikle Müslüman gençler arasında Kur’an’ın anlaşılması noktasında büyük bir ihtiyaç olduğunu anlatan Derveze, çağın ruhuna uygun, basit bir tarzda kaleme alınmış, bilimsel izahlara boğulmamış bir tefsir yazmanın önemine işaret eder; çünkü İslam dünyasının yeniden dirilişi, Kur’an’a dönmekle mümkün olabilecektir. Derveze’nin tefsir yöntemi, öncelikle tarihsel arka planı dikkate alan bir yöntemdir. Denebilir ki tefsirinin her aşaması bu tarihsel yöntemi öne çıkaran olgularla doludur. Tefsirini kaleme almadan önce Hz. Peygamber (sav)’in hayatını anlatmak üzere yazdığı eserler tefsirine bir hazırlık teşkil etmiştir. Bu açıdan öncelikle Hz. Peygamber (sav)’in sireti, Kur’an’ın indiği dönem manalarını bu dönemden almış olan dil ve bu dil çerçevesinde Kur’an’da oluşturulan tasavvuru tefsirinde başarıyla ele alınmıştır. Derveze’nin bu yöntemi önceki tefsirlerde de mevcut idi; ancak onu diğerlerinden farklı kılan, bu yöntemi sistematik bir şekilde tefsirinde uygulamış olması ve önceki pek çok tefsirin aksine, spekülatif tartışmalardan uzak kalmasıdır. Derveze’nin tefsirini özgün kılan yönlerden biri, onun hem bir ilim adamı hem de bir aksiyonerin kaleminden çıkmış olmasıdır. Her şeyden önce Derveze, kendi döneminde pek çok yorumcunun içine düştüğü hataya düşmemiş, Müslüman toplumların geri kalmışlıklarından kaynaklanan kompleksli bir yaklaşıma tefsirinde hemen hiç yer vermemiştir.  Kadın-erkek eşitliği konusunda sadece değer merkezli bir eşitliğin bulunduğunu kabul etmiş, kadına miras verilmesi konusundaki ayetleri te’vile tabi tutmaksızın onların zahiri manalarını öne çıkarmıştır. Tefsirinde lüğavi izahlara ya da kelami tartışmalara girmemiş, daha çok içtimai meseleleri öne çıkarmıştır. Kur’an kıssalarının anlatımında önemli olanın tarihsel gerçeklik değil, kıssada verilmek istenen mesaj olduğunu iddia etmesi eleştirilmiştir. On dokuzuncu ünite Seyyid Kutub ünitesidir. Sayfa 466’dan başlamaktadır. (9 Ekim 1906, Muşa-29 Ağustos 1966, Kahire), Mısırlı yazar, müfessir ve düşünce adamı ve Kutubçuluk akımının fikir babası. 1906 yılında Mısır’ın Asyut kasabasında, dindar bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Orta ve lise tahsilini el-Ezher’de bitirdi. Kahire Üniversitesi’nin Darul Ulum fakültesine girdi. 1933 yılında mezun olduğu fakülteye aynı yıl öğretim görevlisi olarak tayin oldu. 1939 ve sonrasında İslami düşünceye yöneldi. 1946’da Konum dersleri isimli makalesini yayımladı. Çoğuna göre bu makalesi onun İslami düşünceye girişini temsil eder. Makalesinde toplumun ıslahının ve Müslümanların bu yönde çalışmasının Kur’an’ın emri olduğunu savunuyor, Mısır’ın o dönemki toplumsal yapısını ve geçirmekte olduğu dejenerasyonu eleştiriyordu. 1949 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmiştir. Bu dönem boyunca Amerikan yaşam tarzını ve toplumunu, tanık olduğu özdekçiliği eleştirmiş ve Amerikan medeniyetini primitif olarak görmüş ve reddetmiştir. Ayrıca, 1949 yılında, o yurtdışındayken, İslam’da Sosyal Adalet isimli eseri yayımlanmıştır. Bu eserinde gerçek sosyal adaletin İslam’da olduğunu öne sürmüştür. Ayrıca yine Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yıllarında, daha önce kaleme almış olduğu edebi makale ve eserleri eleştiriyor, o dönemlerde sahip olduğu daha seküler olarak tanımlanabilecek edebiyat anlayışından ziyade edebiyatın da kaynak olarak en başta İslam’ı alması gerektiğini savunuyordu. Kitaplarında, genellikle geleneksel İslam’a karşı, sahih bir çizgiyi savundu. İslamiyet’te var olan hurafeleri eleştirdi. Mısır’a döndüğünde, kamu hizmetinden ayrılıp Müslüman Kardeşler teşkilatına katılmıştır. Teşkilatın gazete ve dergilerinden devamlı olarak düşüncelerini aktarmaya çalışırken, teşkilatın genel düşüncesiyle kendi fikirleri arasındaki bazı farklılıklar ortaya çıksa da, Müslüman Kardeşler ile olan ilişkisi devam etti. Cemal Abdünnasır’a düzenlenen 1954 tarihli suikast girişimi nedeniyle birçok Müslüman Kardeşler üyesi gibi o da tutuklandı. Yargılama sonunda Seyyid Kutub’a on beş yıl ağır hapis cezası verilmiştir. Hapiste ileride büyük bir önem ve üne kavuşacak iki eseri olan, Kur’an tefsiri Fi zilal-il-Kur’an ve Kutubb’un siyasi ve düşünsel görüşlerinin en son ve bütününü ifade eden Yoldaki İşaretler’i kaleme almıştır. 1964’te serbest bırakıldıktan sonra, 1965’te tekrar tutuklandı. Bu kez de birçok Müslüman Kardeşler üyesi ile birlikte tutuklanmıştı ve tutuklanma nedeni devlete karşı bir darbe girişimi idi. 21 Ağustos 1966’da hakkında idam cezası verildi. Kararı Pakistan, İngiltere, Lübnan, Ürdün, Sudan ve Irak gibi ülkelerdeki birçok dini otorite ve grup tepkiyle karşılasa da, Seyyid Kutub, arkadaşları Muhammed Yusuf Havvaş ve Abdülfettah İsmail ile birlikte 29 Ağustos 1966’da idam edildi. Yirminci ünite İbn Aşur ünitesidir. Sayfa 484’den başlamaktadır. Muhammed Tahir bin Aşur tam adıyla Muhammed et-Tahir bin Muhammed bin Muhammed et-Tahir et-Tunisi (d. 1879, Tunus-ö. 12 Ağustos 1973, Tunus), Tunuslu müfessir, İslam alimi ve fıkıh bilgini. Fas asıllı olan Aşur ailesine mensuptur. Bu sebepten ötürü İbn Aşur lakabıyla anılmıştır. 1879 yılında Tunus’ta doğdu. İlk eğitimini dedesinden aldıktan sonra 1892 yılında orta ve yükseköğretim kurumu olan Zeytune Camii’nde eğitim almaya başladı. Zeki bir kişi olduğu için kendisine mahsus program uygulandı. 1899 yılında yükseköğrenimini bitirdi ve bu sırada Fransızca’yı öğrendi. 1903 yılında Zeytune Üniversite’sinde öğretim elemanı olarak çalışmaya başladı. Bu sırada Muhammed Abduh’un konferanslarına katıldı. Üniversite’de fıkıh, hukuk felsefesi ve Arap dili ve edebiyatı gibi çeşitli alanlarda dersler okuttu. Aynı zamanda 16 yıl boyunca Sadıkıyye Medresesi’nde hocalık yaptı. Et-Tahrir ve’t-Tenvir adlı eseri önemlidir. Yirmi birinci ünite Aişe Abdurrahman ünitesidir. Sayfa 498’den başlamaktadır. Mısırlı alim, edip, müfessir ve eğitimci. (Kasım-1 Aralık 1998). Mısırlı yazar ve Edebiyat profesörüdür. Aişe Abdurrahman 1913 yılında Mısır’ın sahil kenti olan Dimyat’ta dünyaya geldi. Babası Ali Abdurrahman, kızına “Ümmü’l-Hayr (iyilik anası) lakabını taktı. 1918 yılında ilk Kur’an eğitimini kendi köyünün imamı olan Şeyh Mürsi’den aldı. Babası ilkokula gitmesini istemediği için annesinin dedesi olan Şeyh Muhammed Demehuci’nin araya girmesi üzerine yedi yaşında okula yazıldı. Medresetü’r-Rukiyye’yi bitirdikten sonra ilkokul öğretmeni olarak göreve başladı. Daha sonra Öğretmenlikten ayrılarak bir dönem Gize’deki Külliyetü’l-Benat’ta katiplik yaptı. İlk olarak yazılarını En-Nahdatü’n-Nisaiyye dergisinde yayınlamaya başladı. 1933 yılında henüz 21 yaşında iken aynı derginin başyazarlığına getirildi. O dönemlerde Mısır toplumu, kadınların yazarlığına sıcak bakmadığı için “Bintü’ş-Şatı’(sahil kızı)” müstear ismiyle yazılarını yayınladı. 1934 yılında liseyi dışardan bitirerek kahire Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap Dili Bölümü’ne kayıt yaptırdı. 1939 yılında bu bölümden mezun oldu. Lisans döneminde aynı fakültenin öğretim üyelerinden Emin el-Huli ile tanıştı ve onun derslerine devam etti. Mezun olduğu yıl (1939) Edebiyat Fakültesi Arap Dili bölümünde asistan olarak göreve başladı ve 1941 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1942-1944 yılları arasında Mısır Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde Arapça dersleri müfettişliği yaptı. Yüksek Lisansını bitirdikten sonra hocası Emin el-Huli ile evlendi. Bu beraberliği el-Huli’nin vefatına (1966) kadar devam etti. Ebu’l-‘Ala el-Me’arri’nin “Risaletü’l-Ğufran” adlı eserini tahkik ederek Taha Hüseyin’in danışmanlığında 1950 yılında doktorasını tamamladı. Doktor olarak Ayn Şems Üniversitesi’nde göreve başladı ve 1957 yılında aynı üniversitede doçent, 1962 yılında profesör oldu. 1962-1972 yılları arasında aynı üniversitede öğretim üyeliği yaptı. 1972 yılında Fars Karaviyyin Üniversite’sinde tefsir hocalığına başladı. Arap dili ve edebiyatına yaptığı katkılarından dolayı 1994 yılı Uluslararası Kral Faysal ödülüne layık görüldü. Edebiyatçı, şair, düşünür ve toplum sorunlarıyla yakından ilgilenen bir araştırmacı olan Aişe Abdurrahman, 28 Kasım 1998 cumartesi günü geçirdiği kalp krizi nedeniyle hastaneye kaldırıldı. 1 Aralık 1998 Salı günü ilahi yasaya boyun eğerek hakkın rahmetine kavuştu.

2)Tefsir tarihi kitapları genellikle coğrafyadan yoksundur. Kitap bu eksikliği gidererek bilginin bütünlüğü çerçevesinde bilgilerimizi pekiştirerek bir etkinlik kitabıdır. Bu kitaba çalışan kişi mutlaka bilgilerini gözden geçirmek zorundadır. Kitap haritalarla desteklenmiştir. Kitap, Avrupa’da hazırlanan ders kitaplarına benzemektedir.

3)Bence en yararlı beş başlık: Sayfa 166’da yer alan İbn Abbas ünitesidir. Peygamberimiz (sav)’in duasına mazhar olmuştur. Bu duanın bereketiyle İslam ilimlerinde zirveyi görmüştür. Bizim faydalanmamız için tefsiri muazzamdır. Sayfa 188’de yer alan Mukatil b. Süleyman ünitesidir. Hadis uydurmacılığıyla suçlandığı halde tefsirde otoritedir. Hatta onu eleştirenler bile bu gerçeği kabul etmiştir. Sayfa 218’de yer alan el-Ferra ünitesidir. Kürkçülük yapmadığı halde bu lakabı almıştır. İlgimi çekiyor. Sayfa 333’de yer alan Fahruddin er-Razi ünitesidir. Günümüzde dahi tefsir alanında hala orijinal isimdir. Ben de bir alanda yetkin, otorite olmak istiyorum. Bundan dolayı ilgimi çekiyor. Sayfa 498’de yer alan Aişe Abdurrahman ünitesidir. Başta babası okula gitmesine izin vermese de sonra razı olmuştur. Aişe Abdurrahman da yükselip gitmiş ve alanında yetkin bir Edebiyat Profesörü olmuştur. Ben de yükselip Hadis Profesörü olmak istiyorum. Bu yüzden ilgimi çekiyor. Ben de inşallah çok çalışacağım. Aişe Abdurrahman gibi önde gelen biri olmak istiyorum.    

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

TEFSİR TARİHİ FİNAL ÖDEVİ

CEVAP 1)

Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları adlı eserin içerğini tanıtmadan önce pek kıymetli olan Sayın Ahmet Nedim Serinsu Hocama bu nadide eseri tefsir ilmi gören,tefsri ilmine merak duyan,tefsir ilmini araştıran kısacası tefsir ilminin dünyasına dahil olmak isteyen okuyucuları ve biz öğrencileri ile buluşturduğu için şükranlarımı sunuyor böylesine faydalı bir esere yazarlık ettiği için kıymetli hocamı tebrik ediyorum.

Eserin içeriğine geçecek olursak eserde ilk olarak eserde sayfa 3-6 arasında eserin fihrist kısmı tanıtılmıştır.Eserin fihrist bölümünden hareketle ilk dikkatimizi çeken unsur oldukça fazla sayıda müfessir ve bu müfessirlerin tefsir ilmine olan katkılarından,ilmi hayatlarından fazlasıyla fayda sağlanılabileceğidir.

Eserin7-8.sayfalarında bir "önsöz" kısmı bulunmakta ve bu önsöz kısmında kitabın içeriğinden daha geniş şekilde bahsedilmiş,Tefsir ilminin hakikatinden tutun İslam camiasındaki önemine kadar atıflarda bulunulmuştur.
9 ve 10.sayfalara geldiğimizde buradaki "teşekkür" başlığında eserde emeği geçen kişilerin esere nasıl katkıları olduğu en naif ve kibar üslupla okuyucuya anlatılmıştır.
Eserin giriş kısmında beş ana başlık üzerinde durulmuştur.
• Neden Tefsir Tarihi Atlası?
• Neden Klasik Tefsir Metinleri?
• Tefsir Tarihi Atlası,Nasıl Bir Kitaptır?
• Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum!
• Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum!
Öğrenme Hedefleri
Kitapları Çalışırken

Eserde bir başka dikkat çeken her yeni başlıkta bizleri bir hadis rivayetinin karşılıyor olması.

Sayfa 13'den itibaren 26.sayfaya kadar ise giriş kısmında bahsedilen bu beş ana başlığın açıklamaları teker teker akıcı ve anlaşılır bir üslupla anlatılarak,okuyucuya eser hakkında bilgi aktarımı sağlanmı,.okuyucu eser ile ilgili tüm sorularına cevabı daha bu giriş kısmından almaya başlamıştır ve bu sayede okuyucunun tamamen eser hakkındaki olumlu fikirleri inşa edilmeye başlanmıştır.Değinilmesi gereken bir başka konu ise Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları eseri herhangi bir tefsir kaynağı ile aynı özellikte olma niteliği asla taşımıyor.Çünkü kullanılan sade üslubu,rengarenk tablo ve önemli bilgi köşeleriyle adeta okuyucuyu kendisine yakınlaştıran,okuyucunun eserle haşır neşir olduğu süre zarfında sıkılmayacağı,gözlerini rahatsız etmeyeceği şekilde tasarlanan içeriği ile eser günümüz talebeleri için bulunmaz bir nimet niteliğindedir.

Eserin 29-54.sayfaları arasında birinci başlık olan "KAVRAMLAR VE TANIMLARI"KISMI okuyucuyu karşılıyor.Eserin bu kısmında önce Kur'an-ı Kerim ve tefsir ilmi ile ilgili başlıca önem arz eden kavram ve terimler ardından da eser içerisinde yer alan kavram ve terimler etraflıca açıklanmış ve okuyucuya anlatılmış.
Sonrasında eserin 56-90 sayfaları arasında "TARİH NEDİR"? bölümünde tarihin başlangıç evresinden en son aşamasına kadar olan tüm yönler,tarihi dönemler,tarih ilminin metod ve yöntemleri,anlamayı kolay kılan tablo(s.60-70)ve renkli haritalarla konu en sade biçimi ile okuyucuya aktarılmıştır.

Tefsir ile Tarih ilminin alakasını sorgulayacak olursak tıpkı tarih gibi tefsir ilmi de birden bire meydana gelmemiş zaman içerisinde gelişim ve değişim göstererek son halini almış ancak halen günümüzde dahi üzerine araştırmalar yapılarak gelişim süreci devamlılık göstermektedir.

Sonrasında eserin 92-142 sayfaları arasında ise "Tefsir Tarihi'nin 15 Asrı" :Tefsir tarihinin haritalarla anlatımı ve fotoğraflarla tarihi ve coğrafyayı mütaala etmek bölümleri ile tefsir ilminin tarihsel süreci anlatılmış ve bir önceki başlıkta bahsedilen kavramlar kısmı ile bu kısım bağdaştırılmıştır.Bu kısımda fotoğraflar ve renkli görseller ile konuya güzel bir boyut getirmek gerçekten oldukça işe yarar ve dikkat çekici bir unsur olmuştur.

Peşinden gelen 144-150 sayfaları arasında"KAVRAM-TERİM NEDİR?"kısmında kavram ve terilerin genel niteliği neleri ifade ettiği anlatılmıştır.

Eserin 152-158 sayfalarında "MUALLİM KİMDİR"? kısmında eğitimin amaçları,muallim kime denir,muallim kelimesinin tahlil edilişi ve muallimin neleri çağrıştırdığı açıklanmıştır.

Eserin 159-164 sayfaları arasında "MÜFESSİR KİMDİR"? kısmında en başta insan olarak bir müfessirin nitelikleri ardından kişiliğinden,ilmin faydalarından bir alim ve müfessirin toplumlar ve insanlar üzerindeki etkileri de şablonlar halinde okuyucuya aktarılan bir diğer kıymetli husustur.

Eserin 165-509 sayfaları arasında ise "İbn-Abbas'tan başlayarak Aişe Abdurrahman'a kadar tefsir ilmine çok fazla fayda sağlamış,tefsir ilmini geliştirmiş olan 21 müfessirimizden",bu müfessirlerimizin doğumlarından ölümlerine kadar ziyaret ettikleri ilim merkezlerinin haritalar ile aktarımı,hayatlarını etkileyen önemli tarihi olaylar,tarihi kişiler,eğitim hayatları,talebesi oldukları büyük alimler ve müfessirler anlatılmış,İslam Uygarlığı'nın Genel Özellikleri'nin olduğu harita da eser içerisinde yer almıştır.Her yeni öğrenilen müfessirin ünitesinin sonundaki değerlendirme soruları ile okuyucunun konuyu pekiştirmesi ve bilgilerinin okuyucunun süzgecinden geçirilmesi hedeflenmiş ve bu hedef sorulmak üzere seçilen soruların kalitesi,mantıklılığı ile amacına ulaştırılmıştır.

Eserin sonuç niteliği taşıyan ilk kısmında 511-535 sayfalarında zikredilen"Kuran'ın İnsandan Talebi Devam Ediyor"kısmında Tarihsellik ve Esbab-ı Nüzul,Tarihsellik Ve Ben/Biz:Gerçek Tarih Ve Düşünülmüş Tarih,Bugünün Dünyası Ve Yarının Dünyası'nın haritalaşmış hali ve açıklaması,Yirminci Yüzyılda Müslümanların Dünyaya Dağılımı,İslam Tarihi'nin Ana Başlıkları tablo halinde yer alıyor.Bunun yanı sıra bu kısımda Felsefe Geleneklerinin Tüm Dünyayı Kapsayan Bağlantıları da haritalar ile gösterilmiş ve bu haritaların açıklanması ile bu kısım sona erdirilmiştir.

Eserin 534-535 sayfalarında ise "Tefsir,Hadis ve Fıkıh Bütünlüğü haritaları"açıklamaları ile birlikte yer almaktadır.

Eserin 538-555 sayfalarında "ARAP DİLİ KURALLARININ KULLANIMI HARİTALARI"haritalar ile anlatılmıştır.

Eserin sonuç niteliği taşıyan son kısmında 558-599 sayfaları arasında ise Kıymetli Hocamız "MÜFESSİRLER VE TEFSİRLERİNİ KAYNAK VE YÖNTEM TERCİHLERİYLE MUKAYESE ETMEK UYGULAMA HARİTALARI" kısmında eserde yer alan tüm müfessirlere(21) ait değerlendirme sorularına benzer olan sorularla belirli tablolu kısımlar ayırmış ve bu sorularla birlikte eserini tamamlamıştır.

CEVAP 2)

Çok Muhterem Ahmet Nedim Serinsu Hocamızın Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eserini ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşıma veyahut da müfessirlere ve tefsir ilmine merakı olan bir okuyucu kardeşime tabiki de tavsiye ederim.

Çünkü kıymetli hocamızın elinden çıkmış olan bu güzel eser öncelikle anlaşılır ve akıcı üslubundan,renkli ve dikkat çeken haritaları, müfessirlerimizle alakalı bilgilendirme paragrafları ve materyallerinden dolayı bile insanı kendine çeken ve kişi üzerinde merak unsuru oluşturan bir görünüme sahip.Her müfessir anlatımının sonunda yer verilen hadis rivayetleriyle de hem okuyucunun hadislere aşinalığı artıyor hem de ruhen güzel bir geri dönüş sağlanıyor .Ve eserin bazı sayfalarında dikkat çeken minik köşede Kuran'ı Kerim'in biz insanlardan istediği şablon halinde dört unsur ile belirtilmiş.Bu dört unsur;
• OKU
• DÜŞÜN
• ANLA
• YAŞA ‘dır.
Eserin içeriğine gelince de eserde Tefsir Tarihinin kronolojik akışına göre 21 müfessirimiz ve müfessirlerimizin tefsiri hakkında görsel ve uygulama olarak 3 tür harita kullanılmış.

Hocamızın eseri ne kadar büyük bir titizlikle hazırladığı eserin sayfalarını karıştırırken bile kendini belli ediyor.
Güncel öğretim teknikleri ile hazırlanmış olan bu kıymetli eser eğitimcilerin de derslerinde başvurup öğrencilerine okutabileceği nitelikte canlı sunum şekli ve önemli bilgiler içeren kategorik üniteleri ile okuyanı düşünmeye yönlendirecek düzeyde kaliteli bir eser.

Şunu da belirtmeliyim ki;eğer bilgiye meraklı,canlı renklerle bilgi alımında ilgisi artacak ve konuların işleniş biçimini önemseyen bir kişi okuyacak ise bu eseri alıp da pişman olması gibi bir durum asla söz konusu değil.

Kendisini bir eğitim öğretim dönemi içerisinde tanıma fırsatı bulduğum Saygıdeğer Ahmet Nedim Serinsu Hocam'ın kendisinin de evlat yarısı olarak atfettiği öğrencilerine ve ilme verdiği değerin son derece üst düzeyde olduğunu, verdiği tefsir ilminin geçmişine,ilim öğretme ve öğrettiği ilmin takibini yapma,gelenek ve göreneklerine bağlı kalma,onları yaşatma hususunda çok çaba sarf eden bir kişiliği olduğunu anlama ve analiz etme imkanımın da bir nebze olduğunu belirterek eserin tamamen hocamın nevi şahsına münhasır olduğunu söylemek asla abes durmaz.
Sevgili Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eseri okuyacak olan kardeşim veya arkadaşımın da şimdiden hocamızın eseri hakkındaki olumlu ve güzel yorumlarını merak ediyor Kıymetli Hocam'a da bu kıymetli eser ile Tefsir Tarihi alanına güzel bir farlılık kattığı için şükranlarımı sunuyorum.

CEVAP 3)

Bence Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları adlı eserin en yararlı BEŞ BAŞLIĞI ;
• Tefsir Tarihi'nin 15 Asrı( s.91-142)
• Kavramlar Ve Tanımları(s.27-54)
• Müfessir kimdir?(s.159-165)
• Tefsir İlmi Yolunda Büyük Vazifeler Üstlenmiş Olan Tüm Müfessirler(s.166-498)
• Kuran'ın İnsandan Talebi Devam Ediyor(Bugün(şimdi)Ve Yarın(gelecek))Başlığı İçerisinde Yirminci Yüzyılda Müslümanların Dünyaya Dağılımı ve İslam Tarihi'nin Ana Başlıklarının Tablolar İle Gösterimi(s.528-529)

Hocamıza bu kıymetli eseri kaleme almasından dolayı bir kez daha şükranlarımı sunuyor,kendisini tanımaktan büyük bir onur duyduğumu belirtmek istiyorum.
Bir dönem boyunca verdiğiniz bütün emekleriniz için Rabbim sizden razı olsun inşaALLAH.
Bizlere Hakkınızı Helal edin,sağlıcakla kalın Hocam.
Allah'a Emanet Olun.

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

TEFSİR TARİHİ FİNAL ÖDEVİ

CEVAP 1)

Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları adlı eserin içerğini tanıtmadan önce pek kıymetli olan Sayın Ahmet Nedim Serinsu Hocama bu nadide eseri tefsir ilmi gören,tefsri ilmine merak duyan,tefsir ilmini araştıran kısacası tefsir ilminin dünyasına dahil olmak isteyen okuyucuları ve biz öğrencileri ile buluşturduğu için şükranlarımı sunuyor böylesine faydalı bir esere yazarlık ettiği için kıymetli hocamı tebrik ediyorum.

Eserin içeriğine geçecek olursak eserde ilk olarak eserde sayfa 3-6 arasında eserin fihrist kısmı tanıtılmıştır.Eserin fihrist bölümünden hareketle ilk dikkatimizi çeken unsur oldukça fazla sayıda müfessir ve bu müfessirlerin tefsir ilmine olan katkılarından,ilmi hayatlarından fazlasıyla fayda sağlanılabileceğidir.

Eserin7-8.sayfalarında bir "önsöz" kısmı bulunmakta ve bu önsöz kısmında kitabın içeriğinden daha geniş şekilde bahsedilmiş,Tefsir ilminin hakikatinden tutun İslam camiasındaki önemine kadar atıflarda bulunulmuştur.
9 ve 10.sayfalara geldiğimizde buradaki "teşekkür" başlığında eserde emeği geçen kişilerin esere nasıl katkıları olduğu en naif ve kibar üslupla okuyucuya anlatılmıştır.
Eserin giriş kısmında beş ana başlık üzerinde durulmuştur.
• Neden Tefsir Tarihi Atlası?
• Neden Klasik Tefsir Metinleri?
• Tefsir Tarihi Atlası,Nasıl Bir Kitaptır?
• Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum!
• Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum!
Öğrenme Hedefleri
Kitapları Çalışırken

Eserde bir başka dikkat çeken her yeni başlıkta bizleri bir hadis rivayetinin karşılıyor olması.

Sayfa 13'den itibaren 26.sayfaya kadar ise giriş kısmında bahsedilen bu beş ana başlığın açıklamaları teker teker akıcı ve anlaşılır bir üslupla anlatılarak,okuyucuya eser hakkında bilgi aktarımı sağlanmı,.okuyucu eser ile ilgili tüm sorularına cevabı daha bu giriş kısmından almaya başlamıştır ve bu sayede okuyucunun tamamen eser hakkındaki olumlu fikirleri inşa edilmeye başlanmıştır.
Değinilmesi gereken bir başka konu ise Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları eseri herhangi bir tefsir kaynağı ile aynı özellikte olma niteliği asla taşımıyor.Çünkü kullanılan sade üslubu,rengarenk tablo ve önemli bilgi köşeleriyle adeta okuyucuyu kendisine yakınlaştıran,okuyucunun eserle haşır neşir olduğu süre zarfında sıkılmayacağı,gözlerini rahatsız etmeyeceği şekilde tasarlanan içeriği ile eser günümüz talebeleri için bulunmaz bir nimet niteliğindedir.

Eserin 29-54.sayfaları arasında birinci başlık olan "KAVRAMLAR VE TANIMLARI"KISMI okuyucuyu karşılıyor.Eserin bu kısmında önce Kur'an-ı Kerim ve tefsir ilmi ile ilgili başlıca önem arz eden kavram ve terimler ardından da eser içerisinde yer alan kavram ve terimler etraflıca açıklanmış ve okuyucuya anlatılmış.

Sonrasında eserin 56-90 sayfaları arasında "TARİH NEDİR"? bölümünde tarihin başlangıç evresinden en son aşamasına kadar olan tüm yönler,tarihi dönemler,tarih ilminin metod ve yöntemleri,anlamayı kolay kılan tablo(s.60-70)ve renkli haritalarla konu en sade biçimi ile okuyucuya aktarılmıştır.

Tefsir ile Tarih ilminin alakasını sorgulayacak olursak tıpkı tarih gibi tefsir ilmi de birden bire meydana gelmemiş zaman içerisinde gelişim ve değişim göstererek son halini almış ancak halen günümüzde dahi üzerine araştırmalar yapılarak gelişim süreci devamlılık göstermektedir.

Sonrasında eserin 92-142 sayfaları arasında ise "Tefsir Tarihi'nin 15 Asrı" :Tefsir tarihinin haritalarla anlatımı ve fotoğraflarla tarihi ve coğrafyayı mütaala etmek bölümleri ile tefsir ilminin tarihsel süreci anlatılmış ve bir önceki başlıkta bahsedilen kavramlar kısmı ile bu kısım bağdaştırılmıştır.Bu kısımda fotoğraflar ve renkli görseller ile konuya güzel bir boyut getirmek gerçekten oldukça işe yarar ve dikkat çekici bir unsur olmuştur.

Peşinden gelen 144-150 sayfaları arasında"KAVRAM-TERİM NEDİR?"kısmında kavram ve terilerin genel niteliği neleri ifade ettiği anlatılmıştır.

Eserin 152-158 sayfalarında "MUALLİM KİMDİR"? kısmında eğitimin amaçları,muallim kime denir,muallim kelimesinin tahlil edilişi ve muallimin neleri çağrıştırdığı açıklanmıştır.

Eserin 159-164 sayfaları arasında "MÜFESSİR KİMDİR"? kısmında en başta insan olarak bir müfessirin nitelikleri ardından kişiliğinden,ilmin faydalarından bir alim ve müfessirin toplumlar ve insanlar üzerindeki etkileri de şablonlar halinde okuyucuya aktarılan bir diğer kıymetli husustur.

Eserin 165-509 sayfaları arasında ise "İbn-Abbas'tan başlayarak Aişe Abdurrahman'a kadar tefsir ilmine çok fazla fayda sağlamış,tefsir ilmini geliştirmiş olan 21 müfessirimizden",bu müfessirlerimizin doğumlarından ölümlerine kadar ziyaret ettikleri ilim merkezlerinin haritalar ile aktarımı,hayatlarını etkileyen önemli tarihi olaylar,tarihi kişiler,eğitim hayatları,talebesi oldukları büyük alimler ve müfessirler anlatılmış,İslam Uygarlığı'nın Genel Özellikleri'nin olduğu harita da eser içerisinde yer almıştır.Her yeni öğrenilen müfessirin ünitesinin sonundaki değerlendirme soruları ile okuyucunun konuyu pekiştirmesi ve bilgilerinin okuyucunun süzgecinden geçirilmesi hedeflenmiş ve bu hedef sorulmak üzere seçilen soruların kalitesi,mantıklılığı ile amacına ulaştırılmıştır.

Eserin sonuç niteliği taşıyan ilk kısmında 511-535 sayfalarında zikredilen"Kuran'ın İnsandan Talebi Devam Ediyor"kısmında Tarihsellik ve Esbab-ı Nüzul,Tarihsellik Ve Ben/Biz:Gerçek Tarih Ve Düşünülmüş Tarih,Bugünün Dünyası Ve Yarının Dünyası'nın haritalaşmış hali ve açıklaması,Yirminci Yüzyılda Müslümanların Dünyaya Dağılımı,İslam Tarihi'nin Ana Başlıkları tablo halinde yer alıyor.Bunun yanı sıra bu kısımda Felsefe Geleneklerinin Tüm Dünyayı Kapsayan Bağlantıları da haritalar ile gösterilmiş ve bu haritaların açıklanması ile bu kısım sona erdirilmiştir.

Eserin 534-535 sayfalarında ise "Tefsir,Hadis ve Fıkıh Bütünlüğü haritaları"açıklamaları ile birlikte yer almaktadır.

Eserin 538-555 sayfalarında "ARAP DİLİ KURALLARININ KULLANIMI HARİTALARI"haritalar ile anlatılmıştır.

Eserin sonuç niteliği taşıyan son kısmında 558-599 sayfaları arasında ise Kıymetli Hocamız "MÜFESSİRLER VE TEFSİRLERİNİ KAYNAK VE YÖNTEM TERCİHLERİYLE MUKAYESE ETMEK UYGULAMA HARİTALARI" kısmında eserde yer alan tüm müfessirlere(21) ait değerlendirme sorularına benzer olan sorularla belirli tablolu kısımlar ayırmış ve bu sorularla birlikte eserini tamamlamıştır.

CEVAP 2)

Çok Muhterem Ahmet Nedim Serinsu Hocamızın Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eserini ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşıma veyahut da müfessirlere ve tefsir ilmine merakı olan bir okuyucu kardeşime tabiki de tavsiye ederim.
Çünkü kıymetli hocamızın elinden çıkmış olan bu güzel eser öncelikle anlaşılır ve akıcı üslubundan,renkli ve dikkat çeken haritaları, müfessirlerimizle alakalı bilgilendirme paragrafları ve materyallerinden dolayı bile insanı kendine çeken ve kişi üzerinde merak unsuru oluşturan bir görünüme sahip.Her müfessir anlatımının sonunda yer verilen hadis rivayetleriyle de hem okuyucunun hadislere aşinalığı artıyor hem de ruhen güzel bir geri dönüş sağlanıyor .Ve eserin bazı sayfalarında dikkat çeken minik köşede Kuran'ı Kerim'in biz insanlardan istediği şablon halinde dört unsur ile belirtilmiş.Bu dört unsur;
• OKU
• DÜŞÜN
• ANLA
• YAŞA ‘dır.
Eserin içeriğine gelince de eserde Tefsir Tarihinin kronolojik akışına göre 21 müfessirimiz ve müfessirlerimizin tefsiri hakkında görsel ve uygulama olarak 3 tür harita kullanılmış.

Hocamızın eseri ne kadar büyük bir titizlikle hazırladığı eserin sayfalarını karıştırırken bile kendini belli ediyor.
Güncel öğretim teknikleri ile hazırlanmış olan bu kıymetli eser eğitimcilerin de derslerinde başvurup öğrencilerine okutabileceği nitelikte canlı sunum şekli ve önemli bilgiler içeren kategorik üniteleri ile okuyanı düşünmeye yönlendirecek düzeyde kaliteli bir eser.

Şunu da belirtmeliyim ki;eğer bilgiye meraklı,canlı renklerle bilgi alımında ilgisi artacak ve konuların işleniş biçimini önemseyen bir kişi okuyacak ise bu eseri alıp da pişman olması gibi bir durum asla söz konusu değil.
Kendisini bir eğitim öğretim dönemi içerisinde tanıma fırsatı bulduğum Saygıdeğer Ahmet Nedim Serinsu Hocam'ın kendisinin de evlat yarısı olarak atfettiği öğrencilerine ve ilme verdiği değerin son derece üst düzeyde olduğunu, verdiği tefsir ilminin geçmişine,ilim öğretme ve öğrettiği ilmin takibini yapma,gelenek ve göreneklerine bağlı kalma,onları yaşatma hususunda çok çaba sarf eden bir kişiliği olduğunu anlama ve analiz etme imkanımın da bir nebze olduğunu belirterek eserin tamamen hocamın nevi şahsına münhasır olduğunu söylemek asla abes durmaz.
Sevgili Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eseri okuyacak olan kardeşim veya arkadaşımın da şimdiden hocamızın eseri hakkındaki olumlu ve güzel yorumlarını merak ediyor Kıymetli Hocam'a da bu kıymetli eser ile Tefsir Tarihi alanına güzel bir farlılık kattığı için şükranlarımı sunuyorum.

CEVAP 3)

Bence Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları adlı eserin en yararlı BEŞ BAŞLIĞI ;
• Tefsir Tarihi'nin 15 Asrı( s.91-142)
• Kavramlar Ve Tanımları(s.27-54)
• Müfessir kimdir?(s.159-165)
• Tefsir İlmi Yolunda Büyük Vazifeler Üstlenmiş Olan Tüm Müfessirler(s.166-498)
• Kuran'ın İnsandan Talebi Devam Ediyor(Bugün(şimdi)Ve Yarın(gelecek))Başlığı İçerisinde Yirminci Yüzyılda Müslümanların Dünyaya Dağılımı ve İslam Tarihi'nin Ana Başlıklarının Tablolar İle Gösterimi(s.528-529)

Hocamıza bu kıymetli eseri kaleme almasından dolayı bir kez daha şükranlarımı sunuyor,kendisini tanımaktan büyük bir onur duyduğumu belirtmek istiyorum.
Bir dönem boyunca verdiğiniz bütün emekleriniz için Rabbim sizden razı olsun inşaALLAH.
Bizlere Hakkınızı Helal edin,sağlıcakla kalın Hocam.
Allah'a Emanet Olun.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

 

Tefsir Tarihi Final Sınavı Ödevleri

SENA NUR İLTER

İLH106 D Şubesi

18070132

 

1.ÖDEV

 Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eseri bölümler halinde tanıtmamız gerekirse ilk olarak önsözden başlamamız gerekir. Kitapla ilk tanıştığımız bölüm olan önsöz; eserin yazılma gayesinden bahseder. Tefsir tarihine ait olan geniş araştırma alanında yapılan çalışmalara yeni bir soluk getirerek haritalardan faydalanılması, konusu geçen bağlamları çok daha rahat ve doğru bir şekilde inceleme, okuma yapmada yardımcı bir unsur olarak sunulur. Eserde geçen harita türleri belirtilerek kısa açıklamalar yapılmış, haritaların kullanılmasıyla ulaşılmak istenen hedefler kısa ve öz bir şekilde belirtilmiş ve haritaların oluşturulmasında yardım alınan merciler zikredilmiştir. Son olarak müellif bizlere kadar intikal eden ilmi mirasa ve ilmin ehemmiyetine dikkatlerimizi çekmiştir. (Sf. 7-8)

 “Giriş” bölümünde oluşturulan eserin ele aldığı başlıklar, bu başlıklar ile amaçlanan bilgi edinme serüveni sıralanmıştır. Kitapta tercih edilen metnin türevi, bu tercihte amaçlanan gaye, okumaların ne şekilde yapılacağı, haritaların üzerinde çalışırken hangi adımlar izlenileceği ve genel olarak kitabın nasıl çalışılacağı belirtilerek okuyucuya bir yol haritası çizilmiştir.        (Sf. 11-25)

 “Kavramlar ve tanımları” kısmında belli başlı kavramlar ve açıklamaları verilmiş, Kur’an-ı Kerim’i doğru bir şekilde oku-düşün-anla-yaşa ilkesi ve bu ilkenin gerektirdiği kavramların zikredilmesiyle okuyucunun kavram dünyasını inşa eden bir kazanım olarak sunulmuştur.  (Sf. 27-54)

 “Tarih Nedir?” adlı bölümde ise tarih bilimi genel bir çerçeve ile sunulmuş, işlevleri açıklanmıştır. Tarih biliminin amacına, önemine, öğrenilmesindeki yararlara dikkat çekilmiştir. Tarih öncesindeki zaman diliminden başlanarak; kıta haritalarından, yazının gelişim sürecine, İslam’ın yayılışından, fikri oluşumların ulaştığı ve bulunduğu coğrafyalara kadar birçok bilgi haritalarla okuyucuya sunulmuştur. (Sf. 55-90)

 “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” bölümüne genel tefsir tarihi haritası verilerek başlanmıştır. Vahyin inişiyle oluşan nüzul ortamıyla beraber Hz. Peygamber (sav) dönemindeki tefsir ve metoduna yer verildikten sonra sırayla asır asır tefsir tabakaları sıralanmış; Sahabe, Tabiin ve Tebe-i Tabiin döneminde yapılan tefsirin genel özellikleri açıklanmıştır. Müfessirler de tabaka halinde sıralanmış ve tefsir tarihine dair kronolojik bir bilgi verilmiştir. Konuyla ilgili verilen harita ve fotoğraflar okuyucunun mütalaada bulunmasını kolaylaştıran unsurlardır.              (Sf. 91-142)

 “Kavram-Terim Nedir?” bölümünde kavramak eyleminin ne olduğundan başlanarak kavram kelimesinin ihtiva ettikleri açıklanmıştır. Sonunda terim ve kavramın iki farklı değer olduğu açıklanarak ortaya konmuştur. (Sf. 143-150)

 “Muallim Kimdir?” adlı bölümde eğitimin amaçlarından söz edilerek başlanmış ve Hz. Peygamberimizin (sav) muallim olma görevinden bahsedilerek devam edilmiştir. Peygamber Efendimizin (sav) eğitimde izlediği metotlar zikredilmiş ve konuyla ilgili Hadis-i Şerifler zikredilmiştir. Muallim kelimesinin tahliline inerek kelime dilsel olarak incelenmiş ve muallim olan kişinin rolüne değinilmiştir. Tebe-i Tabiinin ileri gelenlerinden olan Abdullah b. Mübarek ile talebeleri arasında geçen diyalog verilerek konuya dair başka bir anekdot da sunulmuştur. (Sf. 151-158)

 “ Müfessir Kimdir?” kısmında bir müfessirin ilim tahsiline nelerden başladığı, alim olma vasfını kazanmada edindiği donanımlar ve bu kazanımların sonuçlarının nasıl tezahür ettiği anlatılmıştır.  Aynı zamanda müfessirin bilginin bütünlüğü çerçevesinde sahip olduğu diğer ilmi kimliklere de değinilerek ne denli geniş bir ilmi birikimin müfessir üst başlığı altında toplandığı ortaya koyulmuştur. Böylece müfessir olan alimlerin yalnız tefsir alanında değil birçok ilmi alanda adından söz ettiren insanlar olduğu dikkatlere sunulmuştur. (Sf. 159-164)

 Müfessir kimdir sorusunun cevabı verildikten sonra eserde Tefsir Tarihinde öne çıkan 21 Müfessir her biri ayrı olarak sırayla ele alınmıştır. Bu müfessirler: İbn Abbas, Mukatil b. Süleyman, Süfyan es-Sevri, el-Ferra, Ebu Ubeyde, et-Taberi, Ebu Mansur el-Maturidi, el-Maverdi, el-Begavi, ez-Zemahşeri, Fahruddin Er-Razi, el-Kurtubi, el-Beydavi, İbn Kesir, Ebussuud, İsmail Hakkı Bursevi, Mahmud el-Alusi, Muhammet İzzet Derveze, Seyyid Kutub, İbn Aşur, Aişe Abdurrahman olarak sıralanmıştır.

 İsmi geçen müfessirlere ait bilgilerin doldurulması, boş bırakılan şablonlar üzerinden okuyucunun bilgi edinme noktasında yazarak interaktif bir şekilde katılmasını sağlamıştır. Her bir müfessire ayrılan bölümlerde müfessirin ailesinin, hocalarının, talebelerinin, yaptığı ilmi yolculukların ve etkilendiği olayların araştırılarak müfessir hakkında bilgi edinilmesi sağlanmıştır. Müfessirin eserinden klasik bir metnin ele alınmasıyla müfessirin eseri hakkında da bir fikre sahip olunur. Böylece müfessirlerin hem ilmi hayatları hem fikir dünyaları hakkında bilgi edindirilerek okuyucunun zihninde genel bir çerçeve çizilmiştir. Her bir müfessir bölümünün sonunda yer alan uygulama haritalarıyla okuyucunun bilgilerini yazarak ifade etmesi gerçekleştirilmiş, aynı zamanda adap talimi haritalarıyla okuyucunun kimlik inşasına katkıda bulunulmuştur.(Sf. 165-510)

 

2. Ödev

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eseri ilahiyat öğrenimi gören bir kişiye tavsiye ederken üzerinde duracağım en önemli husus bilginin bütün olarak verilmesi noktasında olur. Vahyin inişinden günümüze kadar yapılan birçok ilmi çalışma ile gelişen ve yaygınlaşan tefsir ilmini haritalar yardımıyla, hem tarihi hem coğrafi bilgilerin ışığında ele almak; Tefsir tarihi hakkında zaman ve mekan noktasında doğru bir bağlamda okuma yapılmasını sağlar. Yapılan bu geniş yelpazeli okuma sayesinde lisans eğitimimizin Tefsir alanında zihin dünyamızda genel bir çerçeve çizilmiş olur. Aynı zamanda müfessirlerin hayatlarını, ilmi yolculuklarını, yaptıkları çalışmaları öğrenmek bizlere ilim öğreniminde azimli ve disiplinli bir şekilde hareket etmemiz gerektiğini gösterir. Ufkumuzu genişleten ve ilmi noktada bize birçok donanım kazandıran bu eser ilahiyat fakültesi öğrencilerine farklı bir pencere açmaktadır. Saydığım bu hususlar bir ilahiyat öğrencisine tavsiye ederken üzerinde duracağım noktalardır.

Genel bir okuyucuya tavsiye ederken ise; her ne kadar lisans eğitiminde ilahiyat öğrenimi görülmese de bu eser genel anlamda kavramlar, coğrafi bilgiler, oluşturulan haritalar gibi bilgiler sayesinde birçok kazanımın elde edilebileceği bir eserdir. Dünya tarihine ve fikri oluşumlara dair fikir verir. Tefsir alanında yapılan çalışmalar ve müfessirler hakkında bilgi edinerek ilmi çalışmaların ciddiyeti kavranır. Böylece tefsir tarihi incelenmesiyle beraber bilginin bütün oluşu da gözlemlenir. Aynı zamanda Kur’an-ı Kerim’i doğru bir şekilde oku-düşün-anla-yaşa ilkesi hakkında fikir sahibi olunur ve hayata tatbik etme noktasında farklı başlıklar altında verilen bilgilerden yararlanılır. Genel bir okuyucuya yapacağım tavsiyeler ise bu hususlardır.

 

 

3. ÖDEV

1.  Giriş başlığı altında yer alan:

a) Neden “Tefsir Tarihi Atlası”?

b) Neden “Klasik Tefsir” Metinleri?

c) Tefsir Tarihi Atlası, Nasıl Bir Kitaptır?

d) Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum

e) Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum (Sf. 11-25)

 2.  Kavramlar ve Tanımları (Sf. 27-54)

3. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (Sf. 91-142)

4. Muallim Kimdir? (Sf. 151-158)

5.  Müfessir Kimdir? (Sf. 159-164)

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

TEFSİR FİNAL  ÖDEVİ

Fatma  Duran

18070095

D ŞUBESİ

Ödev 1:

Kitabın giriş kısmında 5 ana başlık bize, kitabı nasıl tanırız,  kitabı kullanmanın metodları, nasıl kullanırsak maksimum fayda sağlarız ve kitapta bulunan  öğrenme hedefleri ile ilgili bilgi vermektedir.

Neden tefsir tarihi atlası  adlı başlıkta tefsir tarihinin bir atlas üzerine inşaa edilmesinin tarihi anlamlandırma ve müfessirlerin hayatlarını ve tefsir metodlarını haritalar üzerinde görme olanağı sunan , tefsir tarihi ile ilgili bilgilerin pratiğe dökülüşünde  kullanılacak bir kaynak niteliğinde oluşunu ,  farklı müfessirlerin tefsirleri  hakkında farklı bakış açıları kazandırmayı amaçlayan, farklı tefsirlerden aynı sure , ayet tefsirlerini görme olanağı sunarak güçlü ve geniş bir tefsir  bilgisi edinmeyi amaçlayan bir kaynak kitap oluşundan bahsetmektedir.

Kavramlar ve tanımlar  başlığında ise kullanılan kavramların anlamlarınında veriliyor olması  bilgide bütünlük açısından önemlidir. Anlamı bilinmeyen bir kavramın altı boş kalacak ve konun özüne inilemeyecektir.

Tarih nedir başlığı ise ilk insandan itibaren insanlığın tarihe duyduğu ihtiyaç ve tarihin insana kazandırdıklarından bahseden , olayların birbiriyle bağlantılarını tarihi anlamaktan geçtiğinden bahsetmektedir.

Muallim – müfessir  kimdir ? haritalarında ise öğrenciye muallim ve müfessir  kimliği tanıtılmış , bu konular  hakkında öğrencinin bakış açısı genişletilmeye yönelik çalışmalar  haritalar , tablolar ile desteklenerek  öğrenciye aktarılmıştır.

Müfessirimizi tanıyalım haritalarında ise  ; müfessirimizin ilim yolculuğu ,ailesi, hocaları , öğrencileri, etkilendiği olay ve alimlerden bahsetmemizi ister. Buda müfessir hakkında genel bir bilgi kümesine sahip olmamızı sağlar.

Müfessir ve tefsiri haritası ile de  müfessirin hangi tefsir metodlarını kullandığı , tefsirinin özellikleri irdelenerek tefsir hakkında bilgi sahibi olmamız amaçlanır.

Tefsir rivayeti haritalarında ise ayetin tefsirinde müfessirin aktardığı rivayetlerden bahsetmemiz beklenir. Ayetlerin varsa sebeb-i nüzullerinin açıklanması istenir. Bilginin bütünlüğüne dayandırılarak ayetlerin diğer ilim dalları ile ilişkileri aktarılır.

Sure ve ayet konu ağacı haritası ise surenin içindeki ayetin sureyle ilişkilendirilerek antılmasını isteyen haritadır.

Üniteden ne öğrendik haritaları ise incelenen  sure, ayet, hadis , fıkıh gibi farklı ilimlerin oku- düşün – anla –yaşa yöntemleriyle hayatımıza katmamızı ister.

Son olarak Adab talibi haritaları ile Kuran’ı kerim ile karakterimizi inşa etmemiz beklenir. Kuran’daki değerler doğrultusunda karakter  ve kişik inşası yapılır.

 

 

Ödev 2:

Her bir ünitesinde farklı müfessirlere , müfessirin  ilim yolculuğuna , tefsirine ,  ders aldığı hocalara , öğrencilerine ve çeşitli eserlerinin görülmesine dayalı olan bu kitap tefsir tarihi ve usulü alanında kaynak olabilecek güzel bir kaynaktır.

İlahiyat okuyan yada okumayıp kaynak araştırması yapan bir arkadaşıma tavsiye ederken kitabın sadece müfessirler  ile ilgili bir kitap olmadığını tefsir tarihi ve usulü ile ilgi her türlü konuda yardımcı bir kaynak olduğunu, bilgi aktarımı yaparken aynı zamanda hadis ve çeşitli rivayetlerden yararlanılabilecek bir kaynak olarak tanıtır ve tavsiye ederim.

Müfessirler ve tefsirleriyle ilgili ayrı ayrı hazırlanmış haritalardan ve bu haritalar işlenirkenki kazanımlardan , her ünitede farklı sure , hadis, ve ayetlerle ilgili öğrenilebilecek farklı rivayetlerin çokluğundan dolayı öğrenci ve öğretme odaklı  bir kaynak  olduğundan bahsederim.

Müfessirlerin ilim yolculuklarının haritalar ile gösterilmiş olmasının dönemin coğrafi yapısını , hangi müfessirin nerelerde ilim yolculuğu yaptığının görülmesi , kimlerden ders  alma ihtimalinin bulunduğu, hangi alimlerin aynı veya farklı devirlerde yaşamış olduğunu görmemiz açısından önemlidir . bu haritaların atlastaki işlevselliğinin farkında olması için bunlardan bahsederdim.

Müfessirlerin haritalarında aile yapısından ,  eserlerinden , öğtermen ve öğrencilerinden  bahsediliyor olması birçok müfessir hakkında geniş bilgiye sahip olunmasını sağlar. Ayet hadis ve sure ağaçlarından ise farklı rivayetler kullanılarak yapılan yorumlar sayesinde her bir müfessirin yorum farklılıklarını görebilme ve farklı tefsir metodlarının kullanılışını inceleme bakımından yetkin bir kitap olduğunu , bu konuda büyük kazanımlar sağlayabileceğini aktarırdım.

Görsellerle destekli bir kaynak kitap olması öğreticiliğini pekiştirmekte ve kolaylık sağlamaktadır. Öğrenme hedeflerinin maddeler halinde konulmuş olması hedefleri anlamak ve öğrenmenin doğru şekilde gerçekleşmesi açısından oldukça  önemlidir.  Ayrıca uygulama haritaları sonunda bulunan adap talimi haritaları ile oku- düşün- anla – yaşa uygulamaları ile kazanımların pekiştirilmesi ve öğrenilen kavramların , değerlerin aktarılması beklenmektedir.

 

Ödev 3:

Benim için önemli 5 ünite başlığı şunlardır;

1-Tarih nedir?

Çünkü tarih geçmişten öğrendiklerimizle  geleceği  planlayabileceğimiz bir ilim dalıdır. Geçmişimizi anlamlandırmada sebeb sonuç ilişkisi kurarak  yolumuzu aydınlatmamızı sağlar.

 

 

2-Muallim  Kimdir? Bu ünite ise meslek adabını anlamamızda ve aktarmamızda yardımcı bir kaynak olarak görülebilir.muallim kelimesinin tahlilinde; öğrenen , öğreten , örnek, rehber  olarak tanımlanan muallimin öğrenim yolculuğu hiç bitmeyen , daima öğreten ve rehber olarak yolda olduğunu öğrendim. Bu da hedefimdeki öğretmen kimliğine yeni bir boyut kazandırdı.

 

 

3- müfessir kimdir?

Bu ünitede ise alim kişinin kimliğini inceleme fırsatı buldum.  Bu kimliği oluşturan yapıların neler olduğunu , dolayısıyla alim olan insanda bulunması gereken nitelikleri  keşfettim.

4-tefsir tarihinin o beş asrı:

Bu ünite tefsir tarihinin görsellerle desteklenerek anlatıldığı ünitedir. Dolayısıyla öğreticiliği ve kalıcı olması yönünden güçlü bir ünitedir. Peygamber efendimiz  s.a.v dan bu yana tabaka tabaka anlatılan tefsir faliyetleri tefsir tarihi ve usulünde  tarihsel süreci görmemi sağladı.

 

 

 

5- kavramlar ve tanımları :

Bu ünite ise kavramları bağlantılı olduğu başka kavramlar ile bağdaştırıp anlamlarını derinleştirerek öğrenmemi sağladı. İnsan ve zihniyetinin nasıl işlediğini gösteren harita ve kuran ‘la gerçekleştirilmiş hayata anlam verme  haritalarını ve bunlar gibi diğer haritaları incelediğimde kavramlar arasındaki bağı daha iyi anlamlandırabildim.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Rayyan Sumaiyah Binti Rahim 18072088 ILH 106 D subesi

1. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

Günümüzde islami ilimler çerçevesinde yapılan tefsir çalışmalarının gerek teklif gerekse tercüme olsun güçlü bir kitabiyat/literatür oluşturduğu söylenebilir. Ancak islam kültür tarihinin içerisinde tefsir tarihi'nin geniş, yaygın bir araştırma alanına sahip olduğundan hareketle, yeni bir perspektiften Tefsir Tarihi'ni incelemek bir gereklilik olarak düşünülmelidir. Bu kitabın önsözünde denilir ki Tefsir tarihi hakikatte, Hz. Adem'den Hz. Muhammed'e vahye bağlılıkla ve nice emeklerle inşa ettikleri iyi insanlarla meydana getirdikleri insanlık mirasının hikayesidir. Bu kitabın girişinde neden 'tefsir tarihi atlası?' Neden 'klasik tefsir' metinleri? Ve tafsir tarihi atlası nasıl bir kitaptır diye kısaca sayfa 13-15 anlatılmıştır. Bunları okuduktan sonra bu kitabı nasıl işleneceğini biliyoruz.

Bir eserin anlasılmasını kolaylaştırmak harita, tablo ve levhalar gibi bir şey hazırlanmıştır. Bunlar bence araştıcılar için çok faydalı olur. Yani ben öğrenci olarak bu kitabı doldururken herşey açık ve hızlıca mukayesi yaptıktan sonra aklımda kalır. Yine bu kitap, tefsir tarihinin bilimsel/entelektüel iklimi ve bizim bizatihi tefsri alanına bakış biçimimizde sebep olduğu-çoğu zaman gızdeb kacan ve incelenmeyen-değişim süreci hakkında bir fikir edinebilme imkanı verecektir.

Daha sonra ögrenme hedefleri bölümüne geçeriz. Bu bölümünde bu kitabı tanımlanırken mufessirlerin bütün bakımından inceleyeceğimizi bileceğiz. Hatta tek tek tefsirlerde kullanılan tefsir din dili ve üslubu, yarum özelliği hakkında fikir sahibi olacaksınız diye yazılır. Kavramlar ve tanımları bölümü de kitapta tefsir tarih, haritalar aracılığıyla ve uygulama haritalarıyla anlamlı bir bütünlük halinde getirilmek istenmektedir. Bir yandan kuran insandan ne ister diye bir soru soruldu. Bunu tefsir tarihi işlenirken hep düşünmemizi ister. Mesela bir ayete bakınca bu ayet bizden ne ister neyi anlatmak istedi diye bir düsünmek gerekir.

Sonra tarih nedir bir bölümüne geçelim. Burada tarih nedir diye tek tek terimler kısa ve açıkça anlatıldı. Mesela sayfa 57 de tarihin konusu, tarihte sebep-sonuç-yer-zaman ilişkisi vb vardır. Daha sonra Hz. Peygamberi'in tebliğ ve tebyin ile oluşan nüzül ortamı, Hz. Peygamberimiz zamanında tefsiri, oku düşün, anla, yaşa metodu vb bu bölümune okumadan geçmez. Yanı Bunları anladıktan sonra ilerdeki sayfaları daha kolay anlaşılır.

Mufessirimizi tanıyalım haritası en sevdiğim bölümdür (166-498). Burada ibnu abbas ile başlayan müfessirlerin işlendiği bir bölümdür. Ve müfessir hakkında okuyarak kitapta yazıyorum. Bunun için yazdığım şeyler daha uzun zaman için aklımda kaldı. Imam şafii dediği gibi العلم صيد والكتابة قيده. Örnek olarak 221 sayfasıni almak istiyorum. Bu ünite de el Ferra dan bahsetmiş. Ilki haritalardan el-Ferranın yaşadığı döneminin önemli olayları anlayabiliriz. Daha sonra el-Ferranın hayatı, ailesi, müallimleri, eserleri ve yetiştirdiği talebeler hakkında araştırıp yazıyorum. Yazdıktan sonra önemli notları kolayca bulup aklımda kalır. Sonraki sayfa, el-Ferranın tefsirinin özelliklerini araştırıp anlatmalıyım. Daha sonraki sayfa sözlük kartı vardır. Burda süreden özel kelimeleri yazıp el-Ferran'ın ne anladığını ben de dikkat ediyorum. Daha sonraki sayfada sürenin ana konuları ağacı vardır. Burada el-Ferranın tefsirlerde özelliklerini daha dikkatçe gorebiliyoruz ve tabiki sonunda suresi oku-düsün-anla - yaşa teorisinden ne anladığımı yazdım. Ve böyle her uniteye devam ediyorum.

Daha sonra Kuran insandan talebi devam ediyor (526-533). Burada kavramın anlam çercevesinin değişmesinin iki sebebi var diye göruyorüz . 1. Insanın öz niteliği(fitrati) 2. Kavramın içeriği (neliği). Bu kıtabı tefsir metinlerinde terminolojisinin kullanımı inceleyeceğiz ve kullanılan tefsir dln dili ve üslubu, yorum özelliği hakkında fikir sahibi olacağız.

2. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Tefsir tarihi atlası ve uygulana haritaları kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken ilk olarak tecrubelerimi anlatmak isterim. Eğer okumak bir tefsir kitabı arıyorsa bu kitabı değil belki başka arapça kitabı daha çok vardır. Ama eğer tefsirlerde açık ve kolayca hatırlamak desteğiyle arıyorsa bu kitabı çok tavsiye ederim. Çünkü bu kitabı tamamlamak için araştırırken, yazarken, doldururken, mukayesi yaparken, anlarken bana hatırlamak için çok faydalı olur.

Müfessirlerin hayatları, müfessirlerin eserleri ve özelliklerini bilmek, tefsirlerde ayetleri incelemek, düsünmek, anlamak istiyorsa buna çok uygun bir kitaptır. Çünkü dolduruken usul tefsirin her bakımından bakıyoruz. Mesela ayetlerin manası, nerede indi, kaç ayet vardır, neden bu adıyla koyulmuştur, nuzul sebebi nedir vb incelerek biliyoruz. Hatta imkanım olursa yurt dışındaki arkadaşlarım da buna ait olmasını tevsiye ederim. Ama tabiki herşeyden önce destek lazım. Bu kitabı almadan müfessilerini incelemek için bir destek ve istemek lazım. Çünkü araştırmak kolay bir iş değildir. Istemeden yapamıyoruz.

En önemlisi bu kitapta müfessirlerin bölümünden geçmeden tefsir öğrendiğinde neler gerekiyor diye anlatıldı. Yani bizi, aklımızı hazırlamak yaptı. Oku-düşün-anla-yaşa.

3. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

Bence Tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabını en yararlı beş başlığı,

1. Ögrenme hedefleri. Her yazar kendi hedefleriyle bir kitabı yazdı. Onun için bir kitabı okumadan o kitaptan neyi anlayacağımızı bilmeliyiz. Ve bu kitapta sayfa 23 te öğrenme hedefleri yazılırken bunu okuyunca yazarın ne istediğini anlayabilirim. Ve zikredilen hedefleri tutarak okumaya başlıyorum. 

2. Kavramlar ve tanımlar Sayfa 30 da Kuran insandan ne ister beni çok düşünürür. Geçmiş günlerimde kuran benden ne ister diye hiç düşünmedim. Kuran nedir kitabı okuyunca ve bu bölümü geçtikçe kuran benden okunmasını, düşünülmesini, anlasılmasını ve yaşanmasını istediğini ne demek diye zamanla iyi anlıyorum. Ve şimdi her kuran okuyunca bu dört kelime aklımdan çıkmaz. Hep kendime soruyorum bu ayet benden ne ister. Ve anlamayinca zorlamayarak azar araştırmaya başlıyorum.

3. Mukatil b. Suleyman ünitesinde surenin ana konuları ağacı sayfasını(198). Bu sayfa da dhuha süresi bahsediyorum. Ve çoktan duha süresi en sevdiğim süredir. Onun icin bu sayfa bana çok yararlıdır. Bu sayfadan anladım ki, biz zor günlerinden kaçamıyoruz ama Allah her zaman bize yakındır diye inanmalıyız.

4. 8.Ünite el-maverdi (289-295) Önce onu pek tanımıyorum ama bu sayfayü geçince tanımış oldum. Ve adiyat süresinin tefsirleri incelenirken beni çok etkileniyor. Yani adiyat süresi namaz kılınca sık sık okuyorum hani okuduklarımı anlamışım. Ve bu sürede insanın nankörlük sıfatını behseder. إن الإنسان لربه لكنود

5. 5. Kur'anın insandan talebi devam ediyor: bugün(şimdi) ve yarın (gelecek)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

2019-2020 Bahar Dönemi İHL106 Tefsir I Dersi Final Sınavı

Ömer KAHRAMAN

İLH106 - D Şubesi

17070115

1. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI[1] kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

Kapak Görseli, Önsöz ve Teşekkür (s.7-10)

İlahiyat veya ilgi alanıma giren diğer bölümlerdeki akademik eserleri ve ders materyallerini incelerim velâkin az sayıda kapak görselini bu derece anlam yüklü görmüşümdür. Kitabın kapak görseli insanı düşündürür derecede. Harita ve kalem, neden? Görseldeki harita yakından tanıdığımız Osmanlı Kaptan-ı Derya’sı Piri Reis’in 1513 yılında çizmiş olduğu Avrupa ve Afrika'nın batı kıyılarını ve Güney Amerika'nın doğu kıyılarını gösteren günümüzdekine çok yakın bir haritadır. Tefsir Tarihi Atlası kitabında yer almasının asıl sebebi tefsir, hadis ve tarih gibi alanlarda çalışmalar yaparken harita üzerinde bilgilerin anlam kazanması içindir. İnsan beyni soyut ve somut çalıştığından okuduğumuz bilgiyi görselle birleştirerek çalıştığımız takdirde öğrenilen bilginin temeli atılmış olur. Kalem görseli ise tefsir ilmiyle uğraşanların çalışmalarını ve tarihini anlat bir kitap olduğundan ilmin en önemli malzemelerinden birsinin kalem olmasıdır. Önsöz de ise kitabın kaç üniteden oluştuğunu, müfessirleri, yaşadığı dönemi, haritaları, tabloları vb. bilgiler verilmektedir. Kitap hazırlanırken hangi kaynaklardan alıntı yapıldığı belirtilmektedir. Tefsir alanının konularına ve meselelerine farklı bir bakış açısı kazanılmasını ve ‘‘Bilginin Bütünlüğü’’ ilkesi kapsamında eğitim vermek olduğu vurgulanmaktadır. Teşekkür kısmında hocamız, biz öğrencilerine öncelik vererek teşekkür etmektedir bahsetmeliyim ki asıl biz hocamızın kitabından aldığımız bilgiler doğrultusunda tefsir alanına ve tarihine farklı bakabilmekteyiz. Yazının diğer kısımlarında kitap hazırlanırken yardımı dokunan kişilere şükranlar sunulmuştur.

Giriş (s.12-26)

Bir tefsir dersi kitabının adı neden Tefsir Tarihi Atası olur? Her muallimin bir yöntemi olduğu gibi hocamızın yöntemi ve bakış açısı gereği Tefsir ilmini tek başına değil tarih ve coğrafya gibi ilimlerden de yararlanarak Tefsir ilmine katkıda bulunmuştur. Öğrenciler açısından dersin kolay anlaşılmasını ve kavranmasını sağlamıştır. Neden bu çağda Klasik Tefsir Metinleri ? Klasik metinler diğer eserler gibi üzerinde oynanılmış anlamları bir taraflara çekilmiş eserler değildir. Hele ki İlahiyat bölümünde klasik metinlerin önemi kat ve kat artmaktadır. Bizlerin metinleri farklı anlamlar kazanarak ve yorumlayarak daha anlamlı kılabiliriz. İlk ve ana kaynaktan edinilen bilgileri okuyucuya aktarmaktan güzel ne olabilir ki?  

Tefsir Tarih Atlasının nasıl bir kitap olduğu diğer ikinci soruda cevaplanmıştır.

Kavramlar ve Tanımları (s.28-54)

Bu bölümün önemini hocamız derslerinde çokça vurgulamıştır. Tefsir dersini alan veya bu konuda akademik bir çalışma yürüten her insanın Tefsir kavramlarını bilmesi ve anlaması gerekir. Çünkü Tefsir ilminin temeli kavramlardır. Bazı kavramlar şunlardır; Anlam Küre: Toprak, su, hava gibi kavramlardan birisi olan bu kavram somut değildir aksine duygu, düşünce, kültür gibi kavramları içerisinde barındıran bir kavramdır. Mütalaa: Bir işi etraflıca değerlendirme, okuma ve irdeleme. Vecih: Üslup, yol ve tarz. Müzakere: Bir konuyla ilgili görüşme, danışma ve fikir alışverişi. Münakaşa: Tetkik ve tartışma. Tebliğ: Hz. Peygambere bildirilen ayetleri insanlara taşımak ve ulaştırmaya denir. Tebyin: Beyan etmek, açıklamak, izah etmek, gerçeği ortaya koymak demektir. Yani Hz. Peygamber, Kur’an’ı izah etmiştir hem de tefsir etmiştir. Amel: Yapılan iş, eylem demektir. İhlitâf: Delile dayanan aykırı görüşe denir. Hilâf: Delile dayanmayan aykırı görüşe denmektedir. Fıtrat: İnsan yaratılıştan sahip olduğu fiziki özellikleridir. Niyet: Bir şeyi yapmayı zihninde tasarlama, önceden isteyip düşünme, kendi kendine karar verme, kişinin içindeki bir amaca yönelme istek ve düşüncesi. Hz. Peygamber ‘‘Niyetler, amellere göredir’’ ve ‘‘Müminin niyeti amelinden hayırlıdır demiştir. Amel-Ana Amaç İlişkisi: Olumlu bir iş için toplanıp işin sonunda kötü sonuçlanan bir şeyin olmasıdır örneğin atom bombası. Sevmek: Birine gönül vermek, sevgi ile bağlanmak, âşık olmak. İslamiyet’te bu kavram muhabbet olarak tasvir edilmiştir ayrıca sevdiğini söylemek olarak da kullanılır bu nedenle Hz. Peygamber ‘‘Amellerin en üstünü Allah için sevmektir.’’ Sözünü söylemiştir. Sabretmek: Olacak ya da gelecek bir şeyi telaş göstermeden bekleme. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: ‘‘Sabır üçtür: Musibetlere karşı sabır, kullukta sabır, günah işlememekte sabır.’’ Kıssa: Hikaye, haber verme gibi anlamları vardır. Kur’an-ı Kerim’de kıssa insanların ibret almaları için geçmişteki olayları anlatmaktır. Kâmil İnsan: Bilgi ve erdem bakımından olgun insan demektir. Vahiy: Peygamberler aracılığıyla insanlara hayatı anlamlandırılması amacıyla gönderilen Allah’ın kelamıdır. Peygamber: Resul, elçi, nebi ve yalvaç demektir. Allah’ın insanlara rehberlik yapsın diye gönderdiği seçilmiş kişi.   Tevhîd: Tanrı’nın bir tane olduğu demektir. ‘‘Sizin ilahınız bir tek ilahtır.’’-Bakara/163  İslâm: Hz. Âdem’den, Hz. Muhammed’e kadar gelen vahiyler. Din: Tanrı ya da fizik ötesi varlık düşüncesine dayanan, inanç, ibadet ve ahlak esasları. Şeriat: Yaratıcı tarafından gönderilen farklı toplumlara ve zamanlara göre değişiklik gösteren uygulamaların her biri.  Sünnet: Yol, âdet, gidişat, huy, karakter, davranış. Hz. Peygamberin Kur’an’dan anlamış olduğu ve hayatına nakşettiği tavır, davranış ve sözlerinin bütünüdür. Tilâvet: Bir metni sürekli okuma eylemidir. İ’câz: Kur’an’ın eşsiz ve benzersiz oluşunun mucizesi sebebiyle eşinin oluşturulamaz oluşudur. Hanif: Sapkınlıktan doğruluğa yönelen demektir.Mesela Hz. İbrahim halkını diğer tanrılara tapınmaktan alarak, yalnızca Allah’a ibadet etmelerini sağlamıştır.  Tahaddî: Kur’an’ın yaratıcı tarafından gönderildiğine inanmayanlara Kur’an gibi bir kitap getirin demektir. Mükellef: Sorumluluk ve yükümlülük taşıyan kişi demektir. Akli dengesi yerinde olan, Kur’an’da yazan emir ve yasaklara uyması gereken sorumlu kişidir.

 

 

Tarih Nedir? (s.56-90)

İlk olarak Tarih nedir, ne değildir bunu müzakere edelim. Tarih, geçmişte yaşamış tüm toplumların her türlü faaliyetini yer ve zaman göstererek; neden-sonuç ilişkisi içerisinde; objektif olarak; çeşitli kaynaklardan yararlanarak; inceleyen bir bilim dalıdır. Ünlü İngiliz tarihçi Edward Hallett Carr’a göre ise tarih ‘‘doğrulanmış olgular kümesidir.’’ buna göre tarihçi, tarihi birçok olgu arasından seçim yaparak, bazı olguları tarihin içine katar. Özetle Tarih bilimi, insanlara milletlerin geçmişteki yaşantılarını ve diğer devletlerle olan ilişkilerini öğretir. Olay ve olgu tarih biliminin en önemli kavramlarıdır. Olay; ortaya çıkan, olup biten şey ya da durumdur. Zaman içinde uzun süre boyunca devam etmez. Misal, Miryokefalon Muharebesi. Olgu ise bilimsel verilere dayalı, kanıtlanabilir özellikteki bilgidir. Zaman ve yer özellikleriyle geniş kapsamlı bir kavramdır. Misal, Konstantiniyye’nin bir Türk şehri İstanbul olma süreci. Tarih denince akla gelen diğer kavramlar ise Çağ/Devir, Yüzyıl/Asır ve Zamandır. Çağ/Devir: Başı ve sonu belli olup siyasi, sosyal ve ekonomik özellik taşıyan zaman parçası. Yüzyıl/Asır: Her yüz seneye verilen isimdir. Zaman: Fizikçiler, zamanı geçmişten günümüze geleceğin ilerleyişi olarak tanımlarlar ancak tarihçiler için zaman, doğrudan geçmişte ki zamandır. Tarih ilminin de kendine göre yöntemleri mevcuttur. Sıralam şöyledir: Kaynak Tarama à Sınıflandırma à Tahlil à Tenkit à Tertip. Yapılacak araştırmanın öncesinde belli başlı bilgi edinmek için literatür taraması yapılmalı ve kaynak bulunmalıdır. Zamana, mekana ve konuya göre sınıflandırılmalıdır. Bulunan kaynakların belge niteliğinde olup olmadığı araştırmalıdır. Belgelerin içeriğinin doğru olup olmadığı incelenmelidir. Elde edilen doğru bilgilerin belli bir yöntemle düzgün bir şekilde bir araya getirilmesi ve sonuca ulaşılmasıdır.

Tarih öğrenmek neye yarar? Ben tarihçi miyim? Ne işim olur geçmiş zamanla? Bu soruların cevabını bu kitabın sayfalarında görmekteyim. İnsan fıtraten geçmişe bağlıdır. İnsan kendi geçmişini merak eder. Tarih tamda bu işe yarar insan için, mesela e-devlet uygulamasında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Alt-Üst Soy Bilgisi Sorgulama sistemini açtığında ilk üç gün yoğunluktan site çökme durumuna gelmişti bu durum gösteriyor ki insan, ailesinin kökenini ve soyunu öğrenmek istemektedir. Tarih öğrenmenin önemi ise Yaratılışının sırlarını biraz da olsa aydınlatır, geçmişteki milletler arası ilişkileri aydınlatır, devlet yönetimi nasıl olur gibi bilinmesi gereken bilgileri biz insanlara öğretir. Geçmişteki yaşanan olayları günümüze yorarak geleceğe ışık tutabiliriz. Hatta insanın gelişimi için de tarih okumaları önemlidir. İnsanın düşünce ve hayal etme gücünü geliştirir, sebep-sonuç ile mantıklı hareket etme becerisini geliştirir, kısa ve uzun vadeli hedefler belirlemesinde yardımcı olur.

Bu başlıkta birçok harita mevcuttur. Birçoğu dünya haritasıdır ancak bölge haritaları ve tablolar da vardır. İnsanlık Tarihi Haritaları, Tarih çağlarıyla ilgili tablolar, Alfabetik yazıların gelişimi haritaları, İslamiyet’ten önce Asya haritası, İslamlığın yayılışı haritası, Nil ve Amu Derya arasındaki kültürel ve dini yönelmeler haritası, Bereketli Hilal haritası, Farabi’ye göre felsefe döngüsü haritası ve Hegel’in dünya tini basamakları haritası gibi birçok birbirinden farklı konularda harita mevcuttur. Bu haritaların tek ortak noktası İnsanlıktır.

 

Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (s.92-142)

Fotoğraflarla, tablolarla, levhalarla ve haritalarla dolu olan bu başlık insanın ilgisi çekmektedir. İlk olarak Hz. Âdem’den günümüze kadar din yapısını anlatan bir levha vardır. Bu levhada ilk olarak Hz. Peygamber’den önce ki tevhid süreci daha sonra Hz. Peygamber efendimizin 23 yıllık nüzul süreci daha sonra Sahabeler, tâbiiler ve tebe-i tâbiiler dönemleri belirtilmiştir. Diğer sayfada Hz. Peygamber’in tebliğ ve teybin ile oluşan nüzul ortamı tablosu vardır. Bu tabloda Oku à Düşün à Anla à Yaşa sistemiyle birlikte tebliğ ve tebyin süreci anlatılmıştır. Fotoğraflarla tarihi ve coğrafyayı mütalaa etme bölümde ise çeşitli memleketlerin eski fotoğraflarıyla biz görsel şölen ve bilgiler sunulmaktadır. Hocamızın kendi çekimleri olan Mescid-i Nebevî, Medine-i Münevvere, Medine’deki hurma bahçeleri, Yedi mescidler, Uhud Dağı, Mekke-i Mükerreme, Bedir şehitliği, Menâha meydanı, Hz. Ömer mescidi, Mescid-i Cumâ ve Kuba mescid-i şerifi gibi birçok fotoğrafı bulunmaktadır.

Sahabeler, tabiiler vetebe-i tabiiler döneminde tefsirin nasıl olduğunu şemalarla anlatılmaktadır. Tebe-i tabiiler döneminden sonra rivayet tefsirinin çıktığı bilinmektedir. Rivayet tefsiri; Hz. Peygamber ve ilk iki neslin açıklamalarından ibaret olan tefsirlerdir (s.124).  Dirayet tefsiri ise Hz. Peygamber ve ilk iki neslin açıklamalarının yanında kişisel bilgi ve tecrübeye dayalı açıklamayı ve değerlendirmeyi esas alan tefsirlerdir. Hz. Muhammed efendimiz döneminden başlayarak sıraya on dört neslin müfessirlerini şema vasıtasıyla anlatılmıştır. Başlığın son sayfaların da Kur’ân-ı Kerîm’in ilk nüshalarının ve peygamberimizin mektuplarının bulunduğu sayfalar vardır. Bu metinler ceylan derisine ve hurma yapraklarına yazılmışlardır.

 

 

Kavram – Terim Nedir? (s.144-150)

Kavram, nesnelerin ya da olayların ortak özelliklerini içine alan ve onları bir ortak ad altında toplayan genel tasarım demektir. Kavramak, sıkıca tutmak ve sarmaktır. Terim ise bir bilim, sanat, meslek dalıyla ya da bir konuyla ilgili özel ve belirli bir kavramı olan sözcüktür ayrıca geleneksel mantıkta özne ya da yüklem anlamlarına da gelir. Kavram ile Terim’in karşılaştırmalı özellikleri şunlardır:

Bir şeyin zihindeki tasarımına kavram, dil ile ifadeye terim denir. Düşünülebilen herhangi bir şey kavram, Kavrama işaret eden ve anlamı çağrıştıran dilsel simgeye terim denir. Düşünülmüş herhangi bir şeye işaret ediyorsa kavram, kavramı bir kelime ile hatırlanıyorsa terimdir (ancak kavramın kendisi olamaz). Öznel Düşünce; Sübjektif demektir. Nesnelerin gerçeğine değil kişinin duygu, düşünü ve sezgilerine dayanan, kişiye göre ve kişisel olan, öznede oluşan, özneye ilişkin olan. Nesnel Düşünce; Objektif demektir. Gerçeği ortaya çıkarmak ereğiyle, bir konuyu hiçbir yanı tutmaksızın yani tarafsız incelemektir.

 

 

Muallim Kimdir? (s.144-150)

Eş anlamlısı öğretmendir. Öğreten, aktaran, terbiye eden, ideal aşılayan, geliştiren ve düzeltendir. Nurettin Topçu, muallimi şöyle beyan etmektedir; ‘‘Gençlere bilmediklerini öğreten bir nakilci değildir. Öğretmen bu bilgilerle gençlerin kafalarını işletebilen¸ çalıştırabilen adamdır. Mesleğini sadece maaş meselesiyle ele almaz. Çünkü öğretmenlik¸ bir para işi değil bir ruh işidir. Tek başına memurluk da değildir. Onu pekâlâ bir demirci gibi düşünebiliriz. Demircinin demiri şekillendirdiği gibi öğretmen de genç ruhları bir örs üzerinde işleyen bir adamdır. Vazifesini saate bakarak yapmaz. Ya da müfredat programını bitirip bitiremem kaygısıyla sınırlamaz. Zihne hitap eder. Doğruyla yanlışın farkını görmeyi ancak o öğretebilir. Haklı kimdir¸ haksız kimdir? Yahut bir toplumu neler yaşatır veya çürütür. İşte zıtlıklar için hakikat olanı bize ancak o öğretebilir.’’ Nurettin Topçu’ya göre tahsil¸ sıradan ve yapılması kanunen zorunlu bir iş olmanın ötesinde idrak edilmelidir. İşte muallim¸ bize eğitimin bir iş değil bir ‘‘mefkure’’ olduğunu öğreten kimsedir.

Yüce Allah, sevgili peygamberimize de bir muallim sorumluluğu yüklemiştir. ‘‘Andolsun ki içlerinden, kendilerine Allah’ın âyetlerini okuyan, onları arındıran, onlara kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lutufta bulunmuştur.’’ Al-i İmran/164

İslamiyet’in eğitim-öğretime (talim-terbiyeye) büyük öneminin başlangıcı şüphesiz ilk emir ‘‘Oku’’ ile olmuştur. Müminlerin ilke olarak göreceği ‘‘Beşikten mezazara kadar ilim tahsil etmek.’’ ve ‘‘İlim Çin’de de olsa onu git al.’’ Bu sözlerle İslâm’ın eğitime verdiği öne ortadadır.

Hz. Peygamber’imiz bir hadisinde ‘‘Ben size, bir babanın evladına öğrettiği gibi öğretiyorum.’’ buyurmuştur. Hz. Peygamber’den eğitim alan Hz. Ebubekir doğruluğun, Hz. Ömer adaletin, Hz. Osman hayânın temsilcisi, Hz. Ali de ilmin kapısı olmuştur.

 

 

Müfessir Kimdir? (s.160-164)

Kur’an ayetlerini açıklayanlara müfessir denir. İlk olarak Hz. Peygamber ve okuma yazma bilen sahabelere denir. Müfessirlik bu ayete dayandırılır. ‘‘Allah, kendilerine kitap verilenlerden, "Onu insanlara mutlaka açıklayacaksınız, onu gizlemeyeceksiniz" diye sağlam söz almıştı.’’ Al-i İmran/187

Kur’ân’ın yorum ve tefsiri sadece Kur’ân tefsirlerinde değil aynı zamanda bütün bir Müslüman dünyanın kültür ve medeniyetinde aranmalıdır: Bilginin bütünlüğü bu demektir.

 

 

 

Müfessirleri Tanıtma Üniteleri (s.166-510)

 

I. İbn Abbâs (s.166-187)

II. Mukâtil b. Süleyman (s.188-203)

III. Sufyân es-Sevrî (s.204-217)

IV. el-Ferrâ (s.218-233)

V. Ebû Ubeyde (s.234-247)

VI. el-Taberî (s.248-263)

VII. Ebû Mansur el-Matûrîdî (s.264-285)

VIII. el-Mâverdî (s.286-301)

IX. el-Begavî (s.302-317)

X. ez-Zemahşerî (s.318-332)

XI. Fahruddîn er-Râzî (s.333-349)

XII. el-Kurtubî (s.350-365)

XIII. el- Beydâvî (s.366-379)

XIV. İbn Kesîr (s.380-395)

XV. Ebusuûd (s.396-415)

XVI. İsmâîl Hakkı Bursevî (s.416-431)

XVII. Mahmûd el-Âlûsî (s.432-449)

XVIII. Muhammet İzzet Derveze (s.450-465)

XIX. Seyyid Kutub (s.466-483)

XX. İbn Âşûr (s.484-497)

XXI. Âişe Abdurrahman (s.498-510)

 

 

 

2. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

İlahiyat tahsili yapan/yapmış bir arkadaşıma anlatırken daha çok kitabın tefsir alanında eğiticiliğinden bahsederim çünkü kitapta yirmi bir tane müfessirin ünitesi var ve onları biz kendimiz dolduruyoruz bu nedenle klasik tefsir derslerinden çok farklı olan her müfessiri araştırıp 11-12 sayfa o müfessir hakkında bilgiler toplayıp yazıyoruz. Ayrıca o müfessirin tefsirlerinin özelliklerini ve kullandığı kelimeleri arkadaşlarımızla irdeleyip, mütalaa ediyoruz. Çok açıktır ki metinlere farklı perspektiften bakabilme ve klasik metinlerin anlatım gücünü öğreniyoruz. Hocamızın yöntemi olan Oku à Düşün à Anla à Yaşa metodunu öğrenmekteyiz. Bu metod sadece ilimde değil hayatımızın her yerinde görebilmekteyiz. Basit bir örnek vermek gerekirse, metro/tren istasyonun da gelen metronun içindeki insanları bekleyip onlar indikten sonra binmek bile bu metodu ispatlar derecede. Çünkü okuyoruz, ilk biz binmeye çalışırsak izdiham olacak. Düşünüyoruz yani çözüm arayışına giriyoruz. Anlıyoruz, problemi nasıl çözeriz sorusuna cevabımızı buluyoruz. Yaşıyoruz, ilk önce gelenler inerse biz kolaylıkla binebiliriz diyerekten çözümümüzü ortaya koymuş oluyoruz. Bu örnekler çoğaltılabilir asıl amaç tefsir dersin, Tefsir Tarihi Atlası kitabından ve hocamızdan öğrendiklerimizi gündelik hayatımıza ne kadar entegre ettiğimizdir.

 

Genel okuyucu bir arkadaşıma ise Tefsir Tarihi Atlas ve Uygulama Haritaları kitabını tavsiye ederken öncelikle Kur’ân’a ve tefsire olan alakasını sorarak başlarım. Bilgisi yoksa anlatırım ve bilgi edinmesi yönünde tavsiye veririm. Sonrasında kitabın içeriğinden bahsederim. Müfessirlerin hayatları, yetiştikleri yerler, faydalandıkları ilimler, tefsirlerinde kullandıkları yöntemleri, İnsanın anlam arayışında Kur’ân’ın buna bir cevap niteliği taşıması, insanın fıtraten kendini Kur’ân ile ve Allahu Teala’nın varlığıyla anlamlandırması gerektiği (ayrıca Kur’ân Nedir? kitabını okumasını tavsiye ederim.), OkuàDüşünàAnlaàYaşa metodu üzerinde düşünmek ve ancak kendimizi bu şekilde anlamlandıracağımızın sonucuna varılacağını aktarırım. Tefsir okumalarında sonra Kuran ve insan arasındaki ilişkiyi, hayata farklı bakış açılarıyla bakabilmeyi, eski dönemlerdeki bir sorunla karşılaştığında o dönemin yapısını gerek kültürel, gerek ekonomik, gerek sosyal bütün yönleriyle ele almayı öğrenmiş oluruz. Ve bu öğrendiklerimiz insanın her döneminde ve gündelik işlerinde ona yardımcı olabileceği gibi geleceğine de ışık tutar.

 

 

 

 

 

3. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

 

I. Abdullah ibn Abbas (h.68 – m.687) (s.165)

Sure Konu Ağacı

Hangi Sure?: Fîl Suresi.

Nerede İndi?: Mekke döneminde inmiştir.

Kaç Ayettir?: 5 âyettir.

Adı Hakkında: Fil ordusundan dolayı böyle isimlendirilmiştir.

Nüzul Sebebi: Fil ordusu kıssası anlatılmaktadır. Kâbe’yi yıkmak isteyen Yemen’in genel valisi Ebrehe’nin fillerle Mekke’ye hücumunu, sonuçta yok olup gitmelerini anlatılmaktadır.

Kavramlar ve Kelimeler: Fîl, Ebrehe, Ebabil kuşları, Taşlaşmış çamur.

Kur’ânî Bütünlük: Tevbe/70, Meryem/98, Rûm/9

Surenin Ana Konuları Ağacı:

Allah-İnsan İlişkisi: 1-2-5                                       Allah-Âlem İlişkisi: 3-4     

İnsan-İnsan İlişkisi: 2                                              İnsan-Âlem İlişkisi:

Ana Konularını Niteleyen Üç Kavram ve Üç Cümle: Müşrik-Ordu-Güç.

Küçücük kuşlarla bile koskoca fil ordusunu Allah dilerse yener. Allah’ın karşısında hiçbir güç duramaz.

Güncel Değerler: Fîl Suresi ile Adab Talimi/Karakter İnşası:

Oku:           Düşün: 1-2         Anla: 1-2-3-4-5        Yaşa:

Güncel Değerleri Anlatan Üç Cümle Yaz: Allah her şeyin sahibidir. Allah’a karşı gelmekten sakınalım.

 

 

Ayet-i Kerime Konu Ağacı

Ayet-i Kerime: Arapça alfabe hatası!

Meâli: Rabbin filin yanındakilere neyi nasıl yaptı görmedin mi? (Fîl Suresi/1)

 

Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası

Ayet Nedir?: Fîl Suresi - 1. ayet

Kim Sebep Oldu?: Yemen’in genel valisi Ebrehe.

Ne zaman ve nasıl sebep oldu?: 569-570 yıllarında gerçekleşmiştir. ‘‘âmü'l-fîl’’ de denir. Ebrehe putperestleri kendi yaptırdığı tapınağa çekmek için kâbeyi yıkmak istemiştir.

Olay nerede meydana geldi?: Mekke’nin biraz dışında.

 

Kur’ân-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası

Ayet: Enfâl-24.ayet

Güncel Değerler (Adab Talimi) uygulamasında pratik bir örnek ver: à Allahtan ümidimizi kesmemeliyiz, Allah bize şah damarımızdan daha yakındır.

 

 

II. Mukâtil bin Süleyman (h.150 – m.772) (s.187)

Sure Konu Ağacı

Hangi Sure?:  Münâfikûn Suresi.

Nerede İndi?:  Medine döneminde inmiştir.

Kaç Ayettir?: 11 âyettir.

Adı Hakkında: Münafıklar anlamına gelen Münâfikûn adı konmuştur.

Nüzul Sebebi: İman ettiklerini söyledikleri için müslüman muamelesi gören ve onlarla iç içe yaşayan ama gerçekte inanmayan ve müminler aleyhine çalışmalar yapan münafıklar hakkında önemli bilgi verilmektedir.

Kavramlar ve Kelimeler: Münafık, İman, Yalan.

Kur’ânî Bütünlük: Bakara/8,9,10,12,13,14,15,16

Surenin Ana Konuları Ağacı:

Allah-İnsan İlişkisi: 5-6-7-9-10-11                           Allah-Âlem İlişkisi: 7       

İnsan-İnsan İlişkisi: 2-3-4-6-7-8                               İnsan-Âlem İlişkisi: 9-10

Ana Konularını Niteleyen Üç Kavram ve Üç Cümle: Münafıklık-Hainlik-Cehennmen

Münafıklık Allah katında en kötü şeylerden birisidir.

Güncel Değerler: Münâfikûn Suresi ile Adab Talimi/Karakter İnşası:

Oku: 5-6-7        Düşün: 1-11         Anla: 8-9-10        Yaşa: 2-3-11

Güncel Değerleri Anlatan Üç Cümle Yaz: İnsanlara yalan söylemek günahtır bu nedenle Müslümanlar yalan söylememeye dikkat etmelilerdir. Boşu boşuna yemin edip Allah’ı şahit tutmamalıyız. Kazançlarımızdan fakirlere, yoksullara ve kimsesizlere vermeliyiz, ölüm geldiğinde çok geç olacak.

 

 

Ayet-i Kerime Konu Ağacı

Ayet-i Kerime: Arapça alfabe hatası!

Meâli: Onlara "Gelin, Allah’ın resulü sizin için bağışlama dilesin" dendiğinde başlarını çevirirler ve büyüklük taslayarak uzaklaştıklarını görürsün. (Münâfikûn Suresi/5)

 

 

Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası

Ayet Nedir?: Münâfikûn - 5. ayet

Kim Sebep Oldu?: Münafıklar.

Ne zaman ve nasıl sebep oldu?: Zamanı belli değildir. Münafıklar, müslümanların birliğini bozmaya ve onları zayıflatmaya çalışmaktadırlar.

Olay nerede meydana geldi?: Medine

 

Kur’ân-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası

Ayet: Bakara-185.ayet

Güncel Değerler (Adab Talimi) uygulamasında pratik bir örnek ver: à Ramazan ayı geldiğinde Allah için nefsimizle ve gücümüzle oruç tutup durumları olmayan komşularımıza maddi-manevi yardım yapmalıyız.

 

 

 

 

III. Süfyan bin Said Es-Sevri (h.161 – m.783) (s.203)

Sure Konu Ağacı

Hangi Sure?: Fâtiha Suresi

Nerede İndi?: Mekke döneminde inmiştir.

Kaç Ayettir?: 7 âyettir.

Adı Hakkında: Başlangıç anlamındadır.

Nüzul Sebebi: Kur’ân’ın bütün amaçlarını; getirdiği mâna, bilgi ve hükümleri özet halinde ihtiva etmektedir.

Kavramlar ve Kelimeler: Şükretmek, Rahman, Rahim, Âlem

Kur’ânî Bütünlük: Nisa/131, Tevbe/112, Yunus/10, Ra’d/13

Surenin Ana Konuları Ağacı:

Allah-İnsan İlişkisi: 1-2-3-4-5-6-7                            Allah-Âlem İlişkisi:  2-3-4      

İnsan-İnsan İlişkisi:                                                 İnsan-Âlem İlişkisi:

Ana Konularını Niteleyen Üç Kavram ve Üç Cümle: Rahman-Rahim-Din günü.

Ödül ve ceza günü için çalışmalıyız. Allah’ın rahmeti her şeyi kuşatmıştır. Allah rahmeti (ikramı) bol olandır.

Güncel Değerler: Fâtiha Suresi ile Adab Talimi/Karakter İnşası:

Oku:         Düşün:            Anla: 1-2-3-4-5       Yaşa: 6-7

Güncel Değerleri Anlatan Üç Cümle Yaz: Allah’tan merhamet ve ikram istemek için onun helal ve yasaklarına uymalıyız.

 

Ayet-i Kerime Konu Ağacı

Ayet-i Kerime: Arapça alfabe hatası!

Meâli: Ödül ve ceza gününün tek hâkimi. (Fâtiha Suresi/4)

 

Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası

Ayet Nedir?: Fâtiha Suresi-4.ayet.

Kim Sebep Oldu?: Müşrikler.

Ne zaman ve nasıl sebep oldu?: Kur’ân’ın bütün amaçlarını özet halinde ihtiva etmektedir.

Olay nerede meydana geldi?: Mekke.

 

Kur’ân-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası

Ayet: İsrâ-70.ayet

Güncel Değerler (Adab Talimi) uygulamasında pratik bir örnek ver:  à Biz insanlar üstün olduğumuzu bilmeliyiz ve doğaya, canlılara eziyet etmemeliyiz.

 

 

 

 

 

 

 

IV. Abdillah el-Absi el-Ferra (h.144 – m.761) (s.217)

Sure Konu Ağacı

Hangi Sure?: İnşirâh Suresi.

Nerede İndi?: Mekke döneminde inmiştir.

Kaç Ayettir?: 8 âyettir.

Adı Hakkında: İnşirah, açılmak, genişlemek demektir.

Nüzul Sebebi: Yüce Allah’ın Hz. Peygamber’e mânevî lutufları özetlenmekte, her güçlükle birlikte mutlaka bir kolaylığın olduğu bildirilerek Mekke’de putperestlerin baskısı yüzünden sıkıntı çeken Resûlullah ile müslümanlara teselli ve ümit verilmektedir.

Kavramlar ve Kelimeler: Kalp, Kolaylık, Zorluk, Güçlük, Kolaylık.

Kur’ânî Bütünlük: Yusuf/87, Hicr/55, İsra/83, Rum/36

Surenin Ana Konuları Ağacı:

Allah-İnsan İlişkisi: 1-2-3-4-5-6-8                              Allah-Âlem İlişkisi:        

İnsan-İnsan İlişkisi: 7                                                İnsan-Âlem İlişkisi: 5-6

Ana Konularını Niteleyen Üç Kavram ve Üç Cümle: Sabretmek, Ümitsizliğe kapılmamak, Allah’a şükretmek.

Asla Allah’tan yüz çevirmeyin, ümitsizlik hastalığına kapılmayın. Her sabrın sonu selamettir.

 

Güncel Değerler: İnşirâh Suresi ile Adab Talimi/Karakter İnşası:

Oku: 2-3        Düşün: 1           Anla:           Yaşa: 4-5-6-7-8

Güncel Değerleri Anlatan Üç Cümle Yaz:

Zor zamanlarda sabretmeliyiz ki selamete erelim.

Bir işi gözünüzde büyütmeyin Allah herkese gücü kadar zorluk verir.

 

Ayet-i Kerime Konu Ağacı

Ayet-i Kerime: Arapça alfabe hatası!

Meâli: Senin kalbini açıp genişletmedik mi? (İnşirah Suresi/1)

 

Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası

Ayet Nedir?: İnşirah-1.ayet

Kim Sebep Oldu?: Cebrâil ile Hz. Peygamber arasında geçmektedir.

Ne zaman ve nasıl sebep oldu?: 575-576 yılları arasında göğsün yarılıp imanla doldurulması, melekî nurların üstün gelmesi, beşerî duyguların zayıflatılması ve kalp yapısının mukaddes âlemden gelecek feyizleri kabule hazır duruma getirilmesidir.

Olay nerede meydana geldi?: Hz. Muhammed sütannesinin yanında iken.

 

Kur’ân-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası

Ayet: Ahzâb-21.ayet

Güncel Değerler (Adab Talimi) uygulamasında pratik bir örnek ver: à Hz. Peygamber bizim için bir örnektir. O’nun hayatını öğrenip davranışlarını kavrarsak gerçek müslümanlığın hakkını vermiş oluruz.

 

 

V. Muhammed bin Cerir et-Taberi (h.310 – m.923) (s.247)

Sure Konu Ağacı

Hangi Sure?: Duhâ Suresi

Nerede İndi?:  Mekke döneminde inmiştir.

Kaç Ayettir?: 11 âyettir.

Adı Hakkında: Duhâ, kuşluk vakti demektir.

Nüzul Sebebi: Fecr sûresinin inişinden sonra öncekine nisbetle daha kısa bir süre vahiy kesilmiş, müşrikler bu olayı kullanarak Hz. Peygamber’e, “Herhalde rabbin sana darıldı ve seni terketti” demişlerdi. Bu sözlerden dolayı Hz. Peygamber’in duyduğu üzüntü üzerine bu sûre inmiştir (Taberî,148).

Kavramlar ve Kelimeler: Kuşluk vakti, Duhâ, Yemin, Darılmadı.

Kur’ânî Bütünlük: Maide/91, Bakara/27,204,253,284

Surenin Ana Konuları Ağacı:

Allah-İnsan İlişkisi: 1-2-3-4-5-6-7-8-11                         Allah-Âlem İlişkisi: 1-2      

İnsan-İnsan İlişkisi: 9-10                                               İnsan-Âlem İlişkisi:

Ana Konularını Niteleyen Üç Kavram ve Üç Cümle: Yardım, Yetim, Lütuf.

Yetimlere yardım etmeliyiz. Allah’ın lütuflarında ümit kesmemeliyiz.

 

Güncel Değerler: Duhâ Suresi ile Adab Talimi/Karakter İnşası:

Oku: 1-2      Düşün: 3-4-5-6           Anla:   5-6-7-11        Yaşa: 8-9-10-11

Güncel Değerleri Anlatan Üç Cümle Yaz: Çevremizdeki yetimleri sevip onlara maddi-manevi yardım edelim.

 

Ayet-i Kerime Konu Ağacı

Ayet-i Kerime: Arapça alfabe hatası!

Meâli: Rabbin seni bırakmadı ve sana darılmadı. (Duhâ Suresi/3)

 

Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası

Ayet Nedir?: Duhâ-3.ayet

Kim Sebep Oldu?: Müşrikler.

Ne zaman ve nasıl sebep oldu?: Fecr sûresi indikten bir süre sonra meydana geldi. Müşrikler, Hz. Peygamber’e, “Herhalde rabbin sana darıldı ve seni terketti” dedikleri için bu sure inmiştir.

Olay nerede meydana geldi?: Mekke’de.

 

Kur’ân-ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası

Ayet: Furkan-70.ayet

Güncel Değerler (Adab Talimi) uygulamasında pratik bir örnek ver:  à   İnanan insan için her günah fırtınalı bir kış, her tövbe çiçek açan bir bahar mevsimidir.

 

*Not: 3. Soruyu 06/04/2020 tarihli duyurunuzdan yola çıkarak cevapladım.

 

 

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

İlayda GÜLTAŞ

No:18070116

Sınıf: D

 

TEFSİR-1ÖDEVİ

 

ÖDEV-1

Kitap tanıtımı

Yazar: Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu

Eser adı: Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları

Yayın yeri ve tarihi: Grafiker Yayınları, Ankara­ 2019. 599 sh.

 

Serinsu’nun bu çalışması bir kısa tanıtım ile başlamakta ve kitabın metodu ile ilgili, “Neden

Tefsir Tarihi Atlası?” sorusuna cevap verilmektedir. Burada müfessir, yaşadığı çağ, öğretim

süreci, hocaları ve müderris-müfessir olduktan sonra kendisin takip edenlerin öğrenilmesinin

müfessir ve tefsirini anlamada büyük öneme sahip olduğu vurgulanmaktadır. Zira yazara göre

müfessirin yaşadığı bölge, iklim ve ortam, onun tefsir metot ve anlayışına yansımaktadır.

Ardından “Öğrenme Hedefleri”, “Üniteyi Çalışırken” ve “Kitabı Çalışırken” başlıklar altında

bilgiler verilmektedir. Yazar söz konusu eserinin güncel öğretim teknikleri doğrultusunda

hazırlandığını söylemektedir.

Ardından, giriş mahiyetinde, “Kavramlar ve Tanımları” adlı bölümde kitapla kullanılan

terimlerin kavram olarak anlam içeriklerine yer verilmiştir. Yazar burada Kur’an nedir ve

Kur’an insandan ne ister sorularına yanıt vermektedir. Daha sonra yazar “Tarih Nedir?”

bölümüne geçen yazar burada tarih ilminin tanım ve işlevi, önemi, sekiz tane insanlık tarihi

haritası ile üç adet alfabetik yazıların gelişim tarihi haritası yanında İslamiyet öncesi Asya

haritası, İslamiyet’in yayılışı haritası ve insanlık tarihinin gelişimiyle ilgili siyasi, kültürel ve

sosyal haritalar bulunmaktadır. Bu kısımlarda müellif, tarih ve tefsir ilişkisine değinmektedir.

Yazar kavramlar üzerinde dururken, “anlam küre” şeklinde özgün bir tanım üzerinde

durmuştur. Ona gör anlam küre, insan beyninin oluşturduğu edinim ve anlamların

bileşkesinden meydana gelen bir olgu ve kavramdır.

 

Yazar, “kavram” kelimesi ile “Muallim ve Müfessir Kimdir” adlı başlıklarda muallim-

müfessir ilişkisini incelemiştir. Serinsu’ya göre ilk muallim Hz. Peygamberdir. Muallim aynı

zamanda öğrenci yetiştiren bir müfessirdir. Yazara göre ilim tahsili yolculuğuna çıkan bir

adayın rol model olan bilginleri değişik açılardan değerlendirerek, onlar üzerinden bizzat

kendi beninin oluşturulması çabasına vurgu yapmıştır. Bu bölümde yazar, bilginin

bütünlüğüne dikkat çekerek, Kur’an’ın tevil ve tefsirini sadece tefsir edebiyatına

indirgenmemesi gerektiğini, zira İslam dünyasının kültür ve medeniyetinin de Kur’an

tefsirinin bir sonucu olduğu ve tefsire katkı sağladığını kabul etmektedir. Buna göre müfessir,

yaşadığı çağın imkân ve verileri doğrultusunda, kendi bilgi düzeyi ve yaşantısı ile idrak

edebildiği ölçüde hayata uyarlamalar yaparak yorum üreten bir şahıstır. Eğitim alanı ise

öncelikle çağdaşı olan alimler, öğrenciler, yaşadığı toplum ve karşılaştığı, duyduğu ve

gördüğü hayatın sorunlarıdır.

Daha sonra yer alan “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” adlı bölümde Kur’an’ın nüzul dönemleri

ile ilgili tablolara yer verilmektedir. Devamında ise yazar tefsir tarihinin Hz. Peygamberden

başlamak suretiyle sahabiler, tabiîn, tebe­i tabiîn dönemleri ve sonrası hakkında tablo ve

haritalarla işlenmektedir. Müellif burada bir tür müfessirlerin tabakaları ile ilgili veriler

sunmaktadır. Serinsu, bu bölümde tarihsel süreç içerisinde müfessir ve tefsirleri ile tefsir

türleri üzerinde durmuştur.

Kitaba giriş mahiyetindeki usul ve yöntem verilerinden sonra yazar, eserin ana konusu olan

tefsir tarihinin önde gelen bazı müfessirleri haritalarla ele almaya başlamıştır. Burada İbn

Abbas’tan (ö. 68/687) başlayarak Hz. Aişe ve Hz. Abdurrahman’a kadar toplamda yirmi bir

müfessir, ayrı ayrı ünitelerde ele alınmıştır.

Yazar, müfessirlerin anlatıldığı her bir ünite başında “Ünite Kapağı Haritası” başlığı altında

bugünkü coğrafi harita yer vermiştir. Ardından yine her ünitede, bu harita üzerinden bahsi

geçen müfessirin yaşadığı ve ilim tahsili amacıyla gerçekleştirdiği yolculuğundaki güzergahı

gösteren bir harita hazırlamıştır.

Kitapta yer alan her ünitede mütalaa önerilerine yer veren yazar, buralarda öğrencilerden

doldurulması beklenen çalışma yaprakları bulunmaktadır. Öte yandan “Müfessirimizi

Tanıyalım Haritası” oluşturan yazar burada, müfessire ilişkin bir tasavvur oluşturmak

amacıyla kendisi hakkında erişilen bilgilerin başlıklar altında harita oluşturmuştur. Yine

ünitede yer alan “Müfessir ve Tefsirinin Özellikleri” başlıklı haritası, müfessirin eserinde

izlediği kaynak ve yöntem tercihlerinin özelliklerinden bahsetmiştir. Aynı birimde bulunan

“Arapça Tefsir Din Dili Uygulama Çalışması” kısmı ise, tefsirden alınan metni okuduktan

sonra oluşturulacak sözlük çalışması mahiyetindedir. “Tefsir Rivayeti Hikâye Haritası”nda

ise, ayetin tefsirinde müfessirin zikrettiği rivayetlerin kaynaklarıyla müzakere edildiği

görülmektedir. Devamında yer alan, “Ayeti Müzakere Haritası” da müfessirin kanıtlamak

istediği düşüncenin ya da yorumun gösterileceği ve buna dair bilgilerin müzakere edileceği

haritalardır. Ünite sonlarında yer alan “Tefsirlerin Kaynak ve Yöntem Tercihi Çerçevesinde

Ayetten Ne Öğrendim Haritası”, müfessirin ilgili ayet hakkındaki yorumuna göre ayetten

öğrenilen kazanımların kaydedildiği kısmı oluşturmaktadır. Daha sonra yer alan “Sure ve

Ayet Konu Ağacı” haritasında yazar, metinden alınan ayetin içinde yer aldığı surenin ana

konularının işlendiği bir harita mahiyetindedir. Ardında “Üniteden Ne Öğrendik” başlıklı

haritada yazar, öğrenilen kazanımları Kur’an’ın bireye çağrısı olan “oku­düşün­anla­yaşa”

ilkleriyle birlikte hayata katma amacını gütmüştür. Yazarın tüm eserinde üzerinde önemle

durduğu bu “oku­düşün­anla­yaşa” ilkesi, çalışmanın ana gayelerinden birisini

oluşturmaktadır. Devamında yer alan, “Kur’an­ı Kerim’le Karakterimi İnşa Ediyorum”

bölümünde ise, bireylerin kişisel dindarlıklarını Kur’an üzerinde tefekkür ederek oluşturması

ve hayatı katması amaçlanmaktadır.

Ana hatlarıyla bu yapıda olan ünitelerin bir kısmında bazı müfessirlerin özel şartlardan

hareketle ek haritalar yer aldığı görülmektedir. Müfessirin yaşadığı zaman ve zeminin dini,

siyasi ve kültürel şartlarıyla ilişkili olarak verilen bu haritalar, müfessirin hayat serüveni

yanında yaşadığı dönemin sosyo-kültürel ve coğrafi yapısı hakkında veriler sunmaktadır. Bu

bağlamda genel anlamda daha çok Ortadoğu hakkında harita bilgilerinin yer aldığı çalışmada,

İmam Maturidi’nin tanıtıldığı yedinci ünitede Türkistan haritaları; müfessir Kurtubî’nin ele

alındığı on ikinci ünitede Endülüs haritaları yanında Ebussuûd Efendi’nin işlendiği on beşinci

ünitede de Osmanlı haritaları bulunmaktadır.

Kitapta dikkat çeken bir başka husus ise, büyük alim ve müfessir Fahreddin Razi’nin

incelendiği onuncu ünitede, onun özgün yapısı doğrultusunda farklı bilim dallarına ait

eserlerinin tablosu çıkartılmıştır. Kitapta yer alan, “Tefsir­Hadis-Fıkıh Bütünlüğü Haritası” ise

bilginin bütünlüğü ilkesini anlatan ve disiplinlerarası çalışmanın önemine vurgu yapan bir

bölümdür. Bu bağlamda “Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları” ise tefsir ilminin temel

alanı olan ve tefsir ve tevilin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesinde olmazsa olmazı olan Arap

Dili kurallarının kullanım haritasını içermektedir.

Kitabın en fazla öne çıkan yönü, müfessirler ve eserlerini incelemekle birlikte özellikle

haritalar dikkat çekici olmuştur. Öte yandan Kur’an tefsirlerinin hangi dini, siyasi, kültürel ve

sosyal şartlar doğrultusunda yorumlandığını anlamak bakımında önemli veriler sunmaktadır.

 

Nedim Serinsu’nun söz konusu eserini bir örnek üzerinden inceleyecek olursak şu sonuçlara

ulaşırız:

Sözgelimi İmam Ebu Mansur Matüridi’nin ele alındığı 7. ünitede, ilk önce günümüz coğrafi

haritaya yer vermiş, ardından Matüridi’nin yaşadığı çağın haritasını işlemiştir. Burada

Serinsu, müfessirin doğduğu, yaşadığı ve ölümüne kadar ziyarette bulunduğu yerleri

kaydetmiştir. Buna göre Matüridi, Semerkand’da doğmuş, ardından Belh, Rey ve Nişabur’a

gitmiştir. Yazar ardından Matüridi öncesi Türkistan haritasını işlemiştir. Daha sonra yazar

Matüridi’ni coğrafyası haritasını eklemiştir. Karşılaştırmalı kronolojik Orta dönemlere geçiş

haritasını ele alan yazar dünyadaki siyasi kültürel verileri işlemiştir. Tüm İslam dünyası

haritasını inceleyen yazar ardından Bireysel Devletlerin kronolojisi başlığı altında 945-1118

tarihleri arasında dünyadaki gelişmeleri ele almıştır. Matüridi dönemindeki bilginler hakkında

bilgi ve vermiş ve ardından müfessirleri işlemiştir. Devamında ise Türkistan haritasına yer

vermiştir.

“Müfessirimizi tanıyalım” kısmında ise ailesi, öğrenim hayatı ve hocaları, etkileyen alimler,

etkileyen olaylar, görevleri, eserleri, yetiştirdiği talebeler ile ilgili bilgi istenmiştir. Müfessir

ve tefsirinin özellikleri bölümünde ise” müfessir ve tefsiri hakkında bilgi talep edilmiştir.

Arapça tefsir din dili gramer ve lüğat” başlığı altında da sözlük kartı, kalıp ifade ve cümleler

ile dilbilgisi kuralları hakkında bilgi istenmiştir.

Serinsu, eserinin devamında “Tefsir rivayet hikâye” haritası vermekte ve burada ayet, nüzul

sebebi ile ilgili rivayetlerin yazımı için yer ayırmaktadır. “Tefsir rivayeti hikayet haritası-2”

de ise yazar, ayetin tefsir, hadis ve fıkıh ilmi açısından sonuçlarının tespitini ve bağlantısını

istemektedir. “Tefsirlerin kaynak ve yöntem tercihi çerçevesinde” başlıklı kısımda Serinsu,

okuyuculardan ilgili bölümle öğretim çıktılarını beklemektedir. Daha sonra “Surenin ana

konuları ağacı” başlığı altında ayet, meali ve müfessirleri yorumları hakkında bilgi

istemektedir. “Üniteden ne öğrendik?” kısmında giriş, gelişme ve sonuç bilgileri istemektedir.

“Kur’an-ı Kerim’le karakterimi inşa ediyorum” kısımlarında ise ayetler hakkında öğrendikleri

ile ilgili okuyucunun yaklaşımlarının yazmasını talep etmektedir.

Ahmet Nedim Serinsu’nun “Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritası” adlı eseri, günümüz

eğitim metotları çerçevesinde yazılmış, özgün sistemi olan, “anlam küre” gibi orijinal

kavramları bulunan, müfessirler, çağları, bölgesi ve İslam dünyası ile ilgili sosyal, kültürel,

dini ve ilmi hayatı hakkında haritaların yer aldığı, akılda kalıcı görsel boyuta hitap eden

dikkat çekici bir çalışmadır.

 

ÖDEV-2

“Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları” Kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve

genel okuyucu arkadaşına tavsiye ederken, neler söylersin?

 

Ahmet Nedim Serinsu’nun “Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları” adlı çalışması,

günümüz eğitim metoduyla hazırlanmıştır. Bu nedenle çağımız okuyucularına hitap

etmektedir. Tefsir tarihi gibi bir zor konuyu, haritalar ile işlenmesi açısından, görsel boyutu

bulunması ve akılda kalıcı yönü olması itibarıyla hem İlahiyat Fakülteleri öğrencilerine ve

hem de genel okuyucu kitleye yarar sağlayacak bir özelliğe sahiptir. İlahiyat Fakülteleri

öğrencileri için müfessirin görüşlerinin çağ, zaman ve zemin doğrultusunda oluşması,

okuduğu hocaların fikir yapıları ve bölgenin fikri düşüncesini yansıtması açısından çok

yararlıdır. Bu yönüyle günümüz İlahiyat öğrencilerine, çağın teknolojik ve bilimsel verileri

doğrultusunda Kur’an’ı anlamaya yönelik bir teşvik bulunmaktadır.

 

ÖDEV-3

“Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları” Kitabının en yararlı beş başlığı sence

hangisidir?

1. Tefsir tarihi atlasındaki müfessir ve tefsiriyle ilgili haritalar (s. 13-26)

2. “Kur’an insandan ne ister?” sorusunun, “oku-düşün-anla-yaşa” şeklindeki ilkesi (s. 30)

3. Kur’an nedir? sorusuna cevap: “Çünkü insanın kendine ermesini değil, kendini aşarak

aşkın varlığa (Allah’a) gitmesini bekler. İnsanın özündeki potansiyeli harekete

geçirmesini arzular (s. 50)

4. “Anlam küre” terimi. Bu tanım, özgün bir niteliktedir (s. 29)

5. Müfessirlerin doğumundan ölümüne kadar ziyaret ettiği ilim merkezlerinin, o çağın

coğrafi haritası üzerinde gösterilmeli. Müfessirin ilmi serüvenini anlama ve bunun

tefsirine yansıması bakımından önemlidir (msl. İbn Abbas s. 166).

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Adı-soyadı: Şeyma Aslan

Sınıfı ve şubesi:1. Sınıf D Şubesi

Öğrenci nu.: 18070031

 

1. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI

belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

 

     Kavramlar ve Tanımları (s.27-54)

  Kitabın ön hazırlık niteliğinde olan bu bölümünde Kur’an, vahiy, sünnet, peygamber vb. kavramlar olmak üzere birçok kelimenin tanımı yapılmıştır. Verilen tablolarla anlam küre anlatılmış bir nevi hayatın da tanımı yapılmıştır. Oku, düşün, anla ve yaşa çerçevesinde Kur’an’dan bahsedilmiş ve onu anlamanın ve hayata geçirmenin öneminden bahsedilmiştir.

 

     Tarih Nedir? – Tarih Bilimi (s. 55-90)

   Bu bölümde tarihin, olay ve olgunun tanımı yapılmıştır. Bunun yanında tarihin özellikleri, yöntemi, kaynakları anlatılmış, amacı ve öneminden bahsedilmiştir. Tarih öncesi ve sonrası dönemler tablo şeklinde devirlerin isimleri ve özellikleri anlatılmıştır. Çeşitli haritalarla insanların, alfabenin, yazının, felsefenin vb. şeylerin yayılımı gösterilmiştir.

 

     Tefsir Tarihin On Beş Asrı (s. 91-142)

   Bu bölümde ise bazı yerlerin fotoğraf ve haritaları paylaşılarak görsel öğrenim şekline hitap edilmiştir. Bunun yanında sahabi ve tabiin tanımlanmış ve o dönemlerdeki tefsir faaliyetlerinden bahsedilmiştir. Peygamber Efendimizden Müfti Ömer Nasuhi Bilmen’ kadar olan müfessirler tabaka tabaka incelenmiş ve tablo halinde sunulmuştur.

 

     Kavram- Terim Nedir?(s. 143-150)

   Bu bölümde kavram kelimesinin üzerinde durulmuş, gerçek anlamının dışında mecazi ve felsefi anlamı da ele alınmıştır. Kavram anlaşılan, düşünülen şeylerin zihindeki karşılığı ve oluşan bilgidir. Terim ise kavramın dil ile lafızlara dökülmüş halidir. Bir veya birkaç kelime ile kavramın kendisini bize hatırlatır. Her kavram, dönemin anlayış ve bilgi birikimine göre değişmektedir. Bu özellik kavramın açıklık özelliğidir. Birde kavramın seçikliği vardır bu ise kavramın değişmeyen halidir. Döneme göre değişime uğramaz.

 

     Muallim Kimdir? (s. 151-158)

   Muallim kelimesi arapça kökenli bir kelimedir. Öğrenmek, ders vermek gibi anlamlara gelmektedir. Muallim öğreten olduğu kadar öğreten, örnek ve rehber olan kişidir. Muallimlerin en başında Peygamberimiz (sav) gelmektedir. O tüm insanlığın öğreten ve örnek teşkil eden rehberidir.

 

 

2. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI

kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel

okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

   Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabı bünyesinde pek çok haritayı bulunduran ve görsellerle desteklenmiş öğrenmeye yardımcı bir kitaptır. Bölümlerdeki tablolar ile öğrenmeyi kolaylaştırmaktadır. İlk bölümü olan kavramlar ve tanımlarında birçok kavramın ele alınması ve ek bilgilerin verilmesi kavramların tanımlarını anlama, kavrama yönünden güzel ele alınmış. Kur’an’ın oku, düşün, anla ve yaşa çerçevesinde öğrenilmesi gerektiğini anlaması yönünden sadece tefsir dersi için değil hayatımızın genelinde kullanabileceğimizi göstermektedir. Bu yönüyle de oldukça kullanışlı bir kitaptır.

 

3. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI

kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

 

1. Tefsir tarihinin on beş asrı(91-142)

2. Muallim nedir?(151-158)

3. Tarih nedir?(55-90)

4. Kavramlar ve tanımları(27-54)

5. Kavram-terim nedir?(143-150)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

  Aleyna GÖLEÇ                                                                                                  D 208     18070114

1 . Ödev: Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

Tefsir alanında günümüze ulaşmış birçok eser vardır.Önemli sayıda kitap, tez, makale ve akademik çalışma bulunmaktadır. Bunun yanında tarihle iç içe olmasına rağmen coğrafya bilgisi birçok eserde geri planda tutulmuş veya hiç yer verilmemiştir. Tefsir tarihi atlası coğrafya bilgilerinden de önemli ölçüde istifade edrek haritalara yer vermiştir. Eserin içerisinde birçok tablo ve harita bulunmaktadır.

Kitabın bir başka başlığı kavramlar ve tanımları olarak ayrılan kısımdır. Bu kısımda kitapta geçen kavramlar açıklanmış, tanımları verilmiştir. Bu kısım Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu hocamızın Kuran Nedir? adlı kitabının da bir parçasıdır. Yani Kuran Nedir kitabında bulunan kavramlar ve tablolara bilginin bütünlüğü ilkesi gereğince burada da yer verilmiştir.

Kavramlardan sonra ise karşımıza Tarih Nedir? başlığı çıkmaktadır. Bu başlıkta tarihin amacı, tarih öğrenmenin yararları, tarihe yardımcı bilimler ve tarih biliminin yöntemine detaylı olarak değinilmiş yine bu bölümde de çizelge ve haritalara çokça yer verilmiştir. İnsanlık tarihinin ilk çağlarından günümüze kadar olan kısmını dini, kültürel, siyasi, ekonomik ve toplumsal yapılarını genel özellikleriyle tablo halinde açıklamış ve eserin içerisinde yer vermiştir.

Tarih Nedir? başlığının hemen akabinde Tefsir Tarihinin ele alınmaması olmazdı. Tefsir Tarihinin on beş asrı başlığı altında gördüğümüz Hz. Peygamberimizden günümüze kadar ulaşan tefsir tarihini bizlere açıklıyor. Bu başlık altında Efendimiz (s.a.v.)'in doğduğu, yaşadığı ve vefat ettiği yerlerin fotoğrafı da bulunmaktadır.(sf. 96-113) Bu fotoğraflardan amaç tefsir tarihini siyer ile birlikte müzakere etmekle tarihi ve coğrafyayı görsel olarak anlatmak maksadıyla biz okurlara sunulmuştur.

Sahabe dönemi özellikleri, Tabin dönemi özellikleri, Tebe-i Tabiin dönemi ve Müfessirlerin tabakaları ince ince işlenmiştir.(sf. 124-138)

Bir diğer başlık ise kavram-terim nedir başlığıdır. Bu başlıkta kavrama felsefik bir açıyla yaklaşılmış ve açıklanması amaçlanmıştır. Kavram ve terim arasındaki temel fark gösterilmeyi amaçlanmıştır.(sf. 147) 

Muallim Kimdir? sorusu ise bir sonraki ünitede işlenmiştir. Eğitimin amaçları, ilkesi ve Muallim kelimesinin tahlili (153-156) yapılmış. İlim öğrenmeyi amaçlayan her birey için farklı bakış açısı sunmuştur. Müfessir kimdir? sorusu ile ilim tahsil eden kişinin örnek alınması gereken özellikler anlatılmıştır.(sf. 161) İlmin faydası, sonucu ve mahiyetine de 164. sayfada değinilmiştir.

Bu açıklamalar ve anlatımın ardından asıl konuya giriş yapılıyor. Her ünitede bir harita ve bu haritada müfessirin yaptığı ilmi yolculuk bulunuyor. Öğrenciyi araştırmaya teşvik edip, konunun akılda kalıcı olmasını sağlamak amacıyla tablolar ve uygulama haritalarına yer verilmiştir. Uygulama haritaları ile öğrencinin araştırma sonrası ulaştığı bilgileri tabloya uygun şekilde doldurulması istenmektedir.

Sonuç olarak kitap sadece  müfessirler ve eserlerini değil aynı zamanda dönemin dini, siyasi, kültürel ve sosyal açıdan ne durumda olduğunu değerlendirmemizi sağlar. Tefsir tarihi atlası sayesinde bilginin bütünlüğü ilkesi gereğince sadece tefsir alanında değil, fıkıh, kelam, hadis gibi birçok ilmide içine aldığını görüyoruz.

2. Soru: Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları Kitabını İlahiyat Tahsili Yapan Bİr Arkadaşına ve Genel Okuyucu Bir Arkadaşına Tavsiye Ederken Neler Söylersin?

Tefsir tarihi atlası kitabını kullanırken kavram bilgisi eksik olan insanların, kavram ve terimlerde sıkıntı çekmemelri için kavram sözlüklerinden yardım almaları hem kendileri için daha iyi hemde hızlı öğrenmesi açısından kolaylık sağlayacağı kanaatindeyim. Diğer bir açıdan kitabı kullanacak olan kişilerin Tefsir Tarihi ve Tefsir Usulü bilgilerinin sağlam olması gereklidir. Eğer bilgileri sağlam değilse bilgilerini gözden geçirmeli ve bu konuda yardım alıp eksiklerini kapatmalıdır. Kitapta gerekli olan bilgiler mevcut fakat uygulama haritaları detaylı bilgi istediği için kitabı kullanan kişinin bilgisi yetersiz kalabilir. Bu nedenle yardıma ihtiyaç duyabilir. Bu da öğrenciyi arştırma yapmaya, konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmaya teşvik eder.

3. Soru: Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları Kitabının En Yararlı Beş Başlığı Sence Hangisidir?

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları detaylı düşünülerek hazırlanmıştır. Başlıklar genel olarak ince düşünülerek hazırlanmıştır. En faydalı olan başlık Tefsir Tarihinin On Beş Asrı başlığıdır.(sf. 91) Çünkü görsel açıdan birçok fotoğrafla zenginleştirilmiş tarihi ve coğrafyayı birlikte görsel olarak mütaala etmeyi amaçlamış ve kısa yorumlarla okuyucuya sunulmuştur. Akabinde sahabe, Tabiin ve Tebe-i Tabiin döneminin genel özelliklerine yer verilmiştir.(sf. 118-120) Müfessirlerin birinci tabakasından on dördüncü tabakasına kadar işlenmiş ve günümüze kadar gelen tefsir faaliyetleri anlatılmıştır.(sf. 125-138) Diğer yararlı bulduğum başlık ise Kavramlar ve tanımları oldu, nitekim Kur'an Nedir? kitabından alınmış ve kitabın içeriğine de çok yakışmıştır.(sf.27) Muallim Nedir? başlığı biz öğretmen adayları için büyük önem arz eder. Nitekim Sevgili Peygamberimiz(s.a.v.)'de muallimdir. Onun izinden gitmek ve onu rol model almak bizler için çok değerli ve önemlidir.(sf. 153-155) Kavram-Terim Nedir?(sf. 143)  başlığı ise kitapta felsefe konusuna değinen bir başlıktır. Okuyucuya felsefik bir bakış açısı kazandırmak amaçlanmıştır, okuyucusunu çok yönlü geliştirmeyi amaçlamıştır. Müfessir Kimdir?(sf.160) başlığı ise uygulama haritalarına ön hazırlık yapılması için kitabın kullanıcısına sunduğu yararlı bir başlıktır. Bu başlıklar kitabın bütününe bakıldığında uygulama haritaları için bir kolaylıktır.  

   

        

  

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 

Sanman Loteh

18072000  1.Sınıf

 

1. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

2. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

3. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

(Sayfa numarası verin.)

 

 

1.ÖDEV

 Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı eseri bölümler halinde tanıtmamız gerekirse ilk olarak önsözden başlamamız gerekir. Önsöz, ünitelerde kullanılan haritaların kaynakları, bu uygulama haritalarının neden kullanıldığı ve genel olarak bu çalışmanın içeriği ve amacı hakkında bilgiler bulunmaktadır. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama haritaları'nda Tefsir tarihi'nin kronolojik akışına göre 21 müfessir ve tefsiri hakkında görsel ve uygulama olarak harita kullanılmıştır(Sf. 7-8)

 “Giriş” bölümünde oluşturulan eserin ele aldığı başlıklar,bunlardır
• Neden Tefsir Tarihi Atlası?
• Neden Klasik Tefsir Metinleri?
• Tefsir Tarihi Atlası,Nasıl Bir Kitaptır?
• Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum!
• Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum!
Öğrenme Hedefleri
Kitapları Çalışırken

başlıkların gayesinde okuyucu bu kitap üzerinde işlem yapılması için başlıklar üzerinden bir yol haritası çizilmiş olurdur.  (Sf. 11-25)

 “Kavramlar ve tanımları” Bu bölüm genel kitaba bir ön hazırlık mahiyetindedir. Terimlerin tanımlarının yanında, tefsir ilmine dair bir bakış açısı kazandırma mahiyetindedir. Kur'an'ın mahiyeti üzerinde durulmuş, bir kitap olarak diğer kitaplardan hangi özellikleriyle ayrıldığı, hem içeriği hem ismi hem de diğer birçok özelliği ile eşsiz olduğu vurgulanmıştır. Vahiy, tebliğ, ayet gibi Kur'an-ı Kerim ıstılahları ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.(Sf. 27-54)

 “Tarih Nedir?” adlı bölümde ise tarih bilimi genel bir çerçeve ile sunulmuş.Öncelikle tarih ne anlamına ne gelir tarih insan topluluklarının geçmişte meydana getirdikleri olayları, birbirleriyle olan ilişkilerini, sosyal ve ekonomik durumlarını, yer ve zaman göstererek, sebep-sonuç ilişkileri içerisinde, belgelere dayalı olarak objektif bir biçimde inceleyen bir sosyal bilimdir.Tarih öncesi dönemleri belirten harita ve şemalar, bazı eski coğrafyacıların yuvarlak dünya modelleri, yazının gelişim tarihini anlatan çeşitli haritalar. İslamiyet öncesi ve yayılış sonrası dönemi haritaları açıklamalarıyla verilmektedir. Sonraki bölümlerde ise diğer haritalardan ve ilmin yayılışından üst kısımda açıklama olacak şekilde verilmiştir.(Sf. 55-90)

 “Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” bölümüne genel tefsir tarihi haritası verilerek başlanmıştır. ''Tefsir Tarihi Haritası'' başlığı altında Hz. Adem'den bu yana olan Tevhid öğretisi ve Kur'an-ı Kerim'in nüzulundan bu zamana kadar olan zincir, ayrıntısız bir şekilde gösterilmektedir. Peygamber Efendimizden günümüzdeye kadar tefsirleri tabaka tabaka incelenmiş ve tablo halinde sunulmuştur.(Sf. 91-142)

 “Kavram-Terim Nedir?” bölümünde   kavramanın birçok alan anlamları açıklaması yapılmış olup terim ve kavram çerçevesinde düşünmemiz sağlanmıştır. Kavram ifadesi derin bir biçimde ele alındıktan sonra kavramların içinde bulunulan sosyal ve kültürel çevre sebebiyle değişiklik göstereceği belirtilmiştir.(Sf. 143-150)

 “Muallim Kimdir?” adlı bölümde ,  Peygamber efendimizin muallim olduğuna bahsederek, muallim olmanın önemi ve değeri anlatılmaya çalışılmıştır. Peygamber efendimizden örnek alarak,muallim nasıl olmaları ve muallimin nelere dikkat etmeleri açıklanmıştır. (Sf. 151-158)

 “ Müfessir Kimdir?” adlı bölümde müfessirlerden bahseden bölümlerde ise, müfessirlerle alakalı özelliklerine yer verilmiştir. Alıştırma haritalarında yaptığımız şekliyle burada bize bir örnek verilmiştir. Burada alıştırmaların mahiyeti anlatılmaktadır. Sonrasında ise müfessirlerin doldurulması gereken haritaları bölümüne gelmektedir.(Sf. 159-164)

Tefsir Tarihinde öne çıkan 21 Müfessir

1.İbn Abbâs (s.166-187)

2.Mukâtil b. Süleyman (s.188-203)

3. Sufyân es-Sevrî (s.204-217)

4. el-Ferrâ (s.218-233)

5. Ebû Ubeyde (s.234-247)

6. el-Taberî (s.248-263)

7. Ebû Mansur el-Matûrîdî (s.264-285)

8. el-Mâverdî (s.286-301)

9. el-Begavî (s.302-317)

10. ez-Zemahşerî (s.318-332)

11. Fahruddîn er-Râzî (s.333-349)

12. el-Kurtubî (s.350-365)

13. el- Beydâvî (s.366-379)

14. İbn Kesîr (s.380-395)

15. Ebusuûd (s.396-415)

16. İsmâîl Hakkı Bursevî (s.416-431)

17. Mahmûd el-Âlûsî (s.432-449)

18. Muhammet İzzet Derveze (s.450-465)

19. Seyyid Kutub (s.466-483)

20. İbn Âşûr (s.484-497)

21. Âişe Abdurrahman (s.498-510)

 

 2. Ödev

İlahiyat Fakültesi’nde öğrenim gören arkadaşıma bu kitabı tavsiye ederim. Çünkü Ahmet Nedim Serinsu’nun “Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları” adlı çalışması,günümüzde eğitim metoduyla hazırlanmıştır. Ve bu kitabın, din ilimleri alanında önemli bir yer tutan tefsir tarihi için bir aydınlatma ve bu alanda inceleme yapacak olanlara farklı bir bakış açısı sunduğunu söylerim. Tefsir tarihinde öne çıkan 21 müfessirlerin hayatları, eserleri  hakkında bir çok etkinlik içermektedir ve müfessirlerimizin tefsiri hakkında görsel ve uygulama olarak 3 tür harita kullanılmış.Ve eserin bazı sayfalarında dikkat çeken minik köşede Kuran'ı Kerim'in biz insanlardan istediği şablon halinde dört unsur ile belirtilmiş.Bu dört unsur; oku, düşün, anla, yaşa‘dır.

İlahiyat Fakültesi’nde öğrenim görmeyen arkadaşıma bu kitabı tavsiye ederim. Çünkü bu kitap içerikler coğrafya, tarih ve felsefe de dahildir. Bu kitapta bulunan çeşitli önemli bölgelerin, ilk Kur’an nüshalarının, Hz. Peygamber’in mektuplarının fotoğraflarının bulunduğunu hatırlatırım. Ve bu fotoğrafların tarihî açıdan önemini açıklamaya çalışırım. 

 

3. ÖDEV

1.  Giriş başlığı altında yer alan:

a) Neden “Tefsir Tarihi Atlası”?

b) Neden “Klasik Tefsir” Metinleri?

c) Tefsir Tarihi Atlası, Nasıl Bir Kitaptır?

d) Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum

e) Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum (Sf. 11-25)

2. Kavramlar ve tanımları(27-54)

3. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (Sf. 91-142)

4. Muallim Kimdir? (Sf. 151-158)

5.  Müfessir Kimdir? (Sf. 159-164)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

KÜBRA KINACI 18070159 İLH D

  1)Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları adlı çalışma geneli itibariyle tefsir alanında yapılmış benzeri olmayan ve kendi içindeki uzantılarıyla da başka ilimlerle tefsir ilminin kesiştiği noktalardan yararlanan çok kapsayıcı ve temel olarak bu ilmin hakkında genel bir düşünce  vasıtası olabilecek bir eserdir.Tefsir ilminin anlaşılma çabasından başlayarak bu ilmin nasıl ve hangi vasıtalarla ortaya çıktığını ve hangi coğrafyalardan geçtiğini de ele alan özünde Kur'anı anlamak ve bu anlama eyleminin bir anlam küre oluşturma serüveninde bir zemin oluşturma çabası güder halde.

  Tek tek başlıkları inceleyecek olursak;Her eserde olduğu gibi önsözle başlanıyor.(s.7-9)Burada kitabın neden  ve neye hizmet için yazıldığından,muhteviyatında neler olduğundan bahsediliyor.Bu çalışmada altı temel başlık bulunuyor.Her birinin neden eserde yer aldığına kısaca cevap veren önsözün ardından teşekkür ve devamında giriş bölümü geliyor.(s.9-27)Önsözde okuyucuyla kurulan ilk iletişimin ardından bu kısımda okuyucunun eserin kendi içsel dinamik ve sistemini iyice tanır bir hale gelebilmesi için eserin neden yazıldığı,barındırdığı metodların amacı mamafih başlıkların neye hizmet ettiği ve ne anlatma çabası güttüğünden kısaca bahsedilmiştir.

    İlk başlık Kavramlar ve Tanımları'dır.Gerçek manada bizleri eserle buluşturan ve Nedim Hoca'nın önceki eserlerinde de üzerinde bilhassa durduğu kavramlar ve onların barındırdığı anlamlar bu eser için de ilk mevzu edilen nokta olmuştur.Çünkü kamil bir zihnin oluşumunu sağlayan kendi dünyanı oluşturma fikri bilhassa bir müslüman için gündemini oluşturması gereken Kur'ani kavramların tam olarak kavranmasıyla olabilir.Kur'anda sıklıkla bahsedilen kavramlar üzerinde durulmuş,bu kavramlar açıklanmış ve bir müslümanın Kur'anı ele alırken nasıl ve hangi yöntemlerle okuyup üzerinde tefekkür edebileceğine dair mühim olan mefhumlar gündem edilmiştir.Kur'anın insanın kendi iç dinamosunda nasıl algılandığı ve esasında Kur'anın nasıl bir yaklaşımla bizler tarafından incelenmesi gerektiği üzerine açıklama yapılmaya çalışılan bir bölümdür.Kur'ana ait,onunla hayatımıza giren ve bilme zaruriyetimizin olduğu kavramlar şablonlar ve tablolarla algılayabilmemizin daha kolaylaştığı bir halde sunulmuştur.Kur'an kendi içinde en mükemmel bir sistemi barındıran bir Kitap'tır.O'nun kendi içindeki parçalarını,bahsettiği mühim kavram ve kalıpları,püf noktası mahiyetindeki insan figürlerine ait temel ve belki de çokça dilimizde kullandığımız kavramların esas manasının okur tarafınca anlaşılması çabası güdülmüştür. (s.27-55)

  Sonrasında tefsir ilmiyle çok iç içe olan ve bu ilmin oluşumunda belirleyici bir rol üstlenmiş bilim olan tarihle alakalı 'Tarih Nedir?' sorusuyla devam edilmiştir.Tarih tefsir,hadis ve fıkıh alanlarının sistemleştiriliş süreçlerinde oluşum,gelişme aşamalarında tarih etkileyici bir faktör olmuştur.Ünitede tarihin genel tanımı ve kendi içindeki anlatılarda kullanılan kavramlar,zaman dilimlerinden bahsedilmiştir.Tarih biliminin oluşumundaki etmenler,yöntemi,yararlandığı kaynakları,barındırdığı özelliklerinden bahsedilmiştir.Mamafih tarihin kendisinden ayıramayacağımız başka bir bilim dalı olan coğrafyanın tüm olayların gerçekleşmesi üzerindeki etkisine istinaden insanın tarihteki değişim,devinim halini resimleştirmek maksadıyla farklı konular içeren haritalara yer verilmiştir.İnsanlık Tarihi'ne dair haritalar,insanlığın geçirdiği evrelere ve bu süreç içerisinde tarihin insan üzerindeki etkisine dair,ardından alfabe kullanımlarının gelişimine dair haritalar yer almıştr.Bu haritalarla coğrafyanın tarih üzerindeki etkisi ve dünün bugüne nasıl bir iz bıraktığını anlayabiliriz.İslam'ın yayılımını gösteren harita da kullanılmıştır.İnsanlık Tarihi boyunca,insan adına bir inkılap getirebilen tüm ideolojiler yahut sistemler yeşerdiği coğrafyanın elverişli olup olmamasının yanı sıra yakınında,yöresindeki coğrafyaların ahvaline göre de şekil almıştır.Yazarın da söylediği gibi 'Coğrafya kaderdir.' haikikatini gözler önüne seren inancın ve birikimin nasıl ve ne sebeple, nerelere taşındığına dair cevaplar veren bir bölüm olarak ele alınmıştır.

  Tefsir ilminin hangi aşamaları geçerek günümüze ulaştığına dair tarihsel süreci ve coğrafi gerçeklik ve etkiyi göz önünde bulundurarak işlenmiş bir bölüm.İslam dininin elçisi olarak gönderilen Hz Muhammed'in sav peygamberlik görevini gerçekleştirirken vahyin ilk anından itibaren bugüne değin Kur'anı anlamak ve yorumlamak adına gerçekleştirilen faaliyetler ve tüm bu süreç içinde ortaya çıkan kavramları tanıtmakla başlayan bölüm ardınca 'oku-düşün-anla-yaşa' döngüsünün nasıl peygamber tarafınca Kur'an rehberliğinde oluşturulduğundan bahsetmekte,İslam'ın doğduğu ve hakimiyetinin yayıldığı Hicaz topraklarını ve orada bu unutulan hak sistemin nasıl inşa edildğini daha net zihnimizde yeşertebilmek adına fotoğraflarla desteklenen argümanlar sunulmuştur.Yaşanan olay ve olguların ki bunlar bugüne bile tesir edebilirler.Arka planında neden gerçekleştiğini,diğer ihtimal yerine neden vuku bulan eylemin gerçekleştiğini tarihi ve coğrafi şartlar ve etki üzerinden anlamak ve olayları,geçmişi tam anlamıyla kavramak amacı güdülmüştür.Kur'an gibi insanın yaşam boyu soru ve sorunlarına cevap olarak gönderilmiş bir Kitab'ın neye,neden,nasıl cevap verdiğini anlamak adına da yardımcı olacaktır.(s.55-91)

' Tefsir Tarihinin On Beş Asrı' bölümü gelmektir peşisıra.Tefsir tarihinde farklı dönemler yer alır.Rasulullah sav ile başlayan bu ilim günümüze değin kümülatif bir bilgi dağarcığı olarak gelmiştir.Sahabe döneminde Abdullah b Mesud ile başlayan tefsir faaliyetleri bazı başka sahabiler tarafınca da üzerinde çalışılan bir alan olmuştur, bu dönemin tefsirinin özelliklerinden ve bu dönemde gerçekleştirilen faaliyetlerin Peygamber sav dönemi ile bağlantısından bahsedilir.(Tedvin dönemi,farklı tefsir türleri gibi)Aynı şekilde Tabiün dönemindeki tefsir çalışmalarına,kimlerin bu çalışmaları gerçekleştirdiğine değinilmiştir.Devamında tefsir tarihinin on dört tabakasındaki (asır) çalışma ve isimlerden bahsedilmiştir şematik bir dille.Son olarak bu dönemde yapılan güncel tefsir çalışmalarından bahsedilmiştir.Kur'anı Kerim'in orijinal nüshalarının fotoğrafları ünitenin sonunda mevcuttur.(s.91-143)

  'Kavram-Terim Nedir?' bölümünde bir kavramın oluşum sürecinde tarih,coğrafya,etnik kökenler,kültür ve dinin etkisinin olduğu,kavramın seçikliğinin yani niteleğinin- ayırt edici özelliğinin saydığım bu şartlara göre değişmeyeceği fakat açıklğının yani zihindeki imajının kişiden kişiye,toplumdan topluma değişebileceği,kendi içinde bir görecelik hali taşıdığından bahsedilmektedir.İnsan zihninin dimağına kattığı yeni bir mefhumu,öncesinde kendinde var olanla algılayıp, bir konuma yerleştirdiği,bunda yaşadığı hayatın ve birçok sosyokültürel etkinin olduğuna değinilmiştir.Kavram, yapısı itibariyle soyut bir yapıdadır.Bundan mütevellit subjektiflik,algı farklılığı kavrayışta belirleyici etken olagelmiştir.(s.143-151)

  'Muallim Kimdir?'bölümünde Kur'anda bahsi geçtiği üzere,gönderilen sistemin/İslam'ın ilk uygulayıcısı,öğreticisi olan Hz Muhammed'den sav bahsedilmektedir.İslam'da peygamber; dini anlatan, uygulayan,sorulara cevap veren ve sözle söyleneni hayata geçiren bir öğretmen-peygamber kimliğine sahiptir.Bir rehber,öğreten, kılavuz ve öğrenen kimliğine sahiptir.Öğrettiği sistemin genel adı daha önce de değindiğimiz 'oku-düşün-anla-yaşa'serüvenidir.(s.151-159)

  'Müfessir Kimdir?' bölümünde bir alim kişiliğin hangi şartlar altında oluştuğundan bahsedilerek başlanmıştır.Alimin kişiliğinin nasıl oluştuğundan bahsedilmiştir.Bir alimin kişiliğinin oluşumunda ailesi,çevresi ve hocaları etkili olmuştur.Bir alimin aldığı eğitim biçiminden ve müfessirin sahip olduğu bilgi bütünlüğünden bahsedilmiştir.(s.159-166)

    Bahsi geçen ilk müfessir olan İbn Abbas (v.68/687) sahabidir.Vefatına kadar ziyaret ettiği ilim merkezlerinden bahsedilmiştir:İstanbul,Curcan,Taberistan,Basra,Medine,Taif,

Mekke,Kuzey Afrika'ya gittiğine dair bir harita verilmiştir.İbn Abbas'ın bahsedildiği bölümde İslam tarihinin evreleri,halifeliğin süreci,İslam uygarlığının özellikleri,Peygamber sav dönemi siyasi haritası,yaşadığı dönemdeki İslam dünyası haritası mevcuttur.Son olarak müfessirimizi tanıyalım,müfessir ve tefsirinin özellikleri yer alır.Bu kısım yirmi bir müfessir anlatıldıktan sonra da mevcuttur.s.166-174)

  Mukatil b. Süleyman'ın (v.150/767) (tabiin) bölümünde,gittiği ilim merkezleri olan Mekke,Basra,Bağdat,Merv,Belh'i içeren bir harita mevcuttur.Dokuzuncu yüzyılda İslam Dünyası'na dair bir harita ve aynı zamandaki devlet varlıklarına dair bir tablo bulunur.Bölüm sonunda İbn Abbas bölümünde de var olan değerlendirme kısmı mevcuttur.(s.188-191)

  Sufyan es-Sevri (v.161/777) et-tabiundan olan alimin öncelikle gittiği ilim merkezlerini Mekke,Medine,Kudüs,Kufe,Basra,Şam,Bağdat,Cürcan,Buhara içeren bir harita ve devamında değerlendirme kısmı mevcuttur.(s.204-218)

  el-Ferra (v.207/822) ziyaret ettiği ilim merkezleri Bağdat,Kufe,Basra,Mekke'yi içeren harita bulunur.Ardından İlk Klasik Arap Edebiyatçıları'nı barındıran bir tablo ve 9.miladi asırda İslam dünyası ve komşularını haritasını içeren bir harita bulunur.Sonunda ise değerlendirme kısmı bulunur.(s.218-220)

  Ebu Ubeyde (v.210/825) ziyaret ettiği ilim merkezlerinin yer aldığı Bağdat ve Basra'nın bulunduğu harita vardır.Ardından değerlendirme yer alır.(s.234-248)

  et-Taberi (v.310/923) ziyaret ettiği ilim merkezleri olan Mısır,

Suriye,Bağdat,Kufe,Basra,Taberistan ve Re'y'i gösteren bir harita mevcuttur.Taberi'nin yaşadığı dönemin sonrasına ait bir İslam dünyası haritasıve fıkıh alimleri haritası mevcuttur.Devamında müfessirle alakalı değerlendirme vardır.(s.248-264)

  Ebu Mansur el-Maturudi'nin (v.333/944) ziyaret ettiği ilim merkezleri;Nişabur,Re'y,

Semerkant,Belh'tir.Bulunduğu bölge olan Türkistan'ın ondan önceki haliyle ilgili bir harita ve coğrafi haritası mevcuttur.Orta dönemlere geçişe ait bir şablon ve bireysel devletlerin kronolojisine ait bir tablo mevcuttur.Değerlendirmeyle bu bölüm biter.(s.264-286)

  el-Maverdi (v.450/1058) ziyaret ettiği ilim merkezleri olan Bağdat ve Basra'yı içeren bir harita ve Maverdi'nin dönemindeki siyasi coğrafyaya ait harita  verilmiştir.Sonunda müfessire ait değerlendirmeler yer alır.(s.286-302)

  el-Begavi'nin (v.516/1122) ziyaret ettiği ilim merkezini Herat Merverruz'un mevcut olduğu bir harita mevcuttur.Yaşadığı dönemdeki siyasi durumu içeren harita ve değerlendirme kısmı mevcuttur.(s.302-318)

  ez-Zemahşeri'nin (v.538/1143) ziyaret ettiği ilim merkezleri olan Mekke,Suriye,Bağdat,

Horasan,Harezm,Zemahşer'in mevcut olduğu bir harita mevcuttur.Sonrasında değerlendirme mevcuttur.(s.318-333)

  Fahruddin er-Razi'nin (v.606/1210) ziyaret ettiği ilim merkezleri Merend,Tebriz,Merağa

,Zencan,Kazvin,Hamedan,Rey,Nişsabur,Tus,Serahs,Merv,Hezareps,Buhara,Semerkant,Huced,Benakıt,Herat,Bağlan,Bamiyan,Gazne,Lahor,Mültap haritada yer alır.Fahruddin er-Razi'nin ilim tahsil ettiği hoca silsilesi yer alır ve onun dönemindeki var olan düşüncelerin haritası vardır.Son olarak müfessirle alakalı değerlendirme kısmı yer alır.(s.333-350)

  el-Kurtubi'nin (v.671/1273) ziyaret ettiği ilim merkezleri Kurtuba,İskenderiye,Kahire,

Feyyum şehirlerini içeren harita yer alır.İmam Kurtubi'nin ülkesi olan Endülüs'e dair haritalar bulunur ve sonunda değerlendirme yer alır.(s.350-366)

    el-Beydavi'nin (v.685/1286) ziyaret ettiği ilim merkeleri olan Tebriz ve Şiraz'ı içeren bir haritanın ardından yaşadığı dönemdeki Türkistan haritası mevcuttur.Sonunda müfessirle ilgili değerlendirme yer alır.(s.366-380)

  İbn Kesir'in (v.774/1373) ziyaret ettiği ilim merkezleri olan Suriye'yi içeren bir harita yer alır.Sonrasında dönemindeki siyasi coğrafya haritası ve değerlendirme yer alır.(s.380-396)

  Ebussuud'un (v.982/1574) ziyaret ettiği ilim merkezleri İstanbul ve Busra'dır.Onun dönemindeki siyasi coğrafya haritası ve siyasi coğrafi hareketler haritası verilmiştir.Yaşadığı dönem ve öncesine ait siyasi haritalar verilmiştir.Osmanlı'nın da haritası verilmiştir.Ardından müfessir hakkında değerlendirme kısmı verilmiştir.(s.396-416)

  İsmail Hakkı Bursevi'nin (v.1137/1714) gittiği ilim merkezleri üsküp,Edirne,Aydos,İstanbul,

Bursa,Kıbrıs olarak haritada yer almıştır.Yaşadığı dönemdeki siyasi coğrafya haritası ve o dönemki Osmanlı haritası verilmiştir.Son olarak müfessirle alakalı değerlendirme kısmı vardır.(s.416-432)

  Mahmud el-Alusi'nin (v.1270/1854) ziyaret ettiği ilim merkezleri İstanbul ve Bağdat olarak haritada gösterilmiştir.Yaşadığı dönemin siyasi coğrafya haritası ve çağlara göre Avrupa'nın özelliklerini barındıran harita bulunur.Nihayetinde her müfessirde olduğu gibi değerlendirme kısmı vardır.(s.432-450)

  Muhamed İzzet Derveze'nin (v.1888-1984) ilim merkezi olarak ziyaret ettiği Türkiye,Filistin,Suriye,Umman haritada gösterilmiştir.Yaşadığı dönemin siyasi coğrafya haritası ve Osmanlı'nın 1.Dünya Savaşı'ndaki cephelerini barındıran tablo mevcuttur.Devamında değerlendirme kısmı bulunur.(s.450-4466)

  Seyyid Kutub'un (v.1906-1966) ziyaret ettiği ilim merkezleri New York ve İstanbul olmuştur.Yaşadığı coğrafya olan Afrika haritası ve onu etkileyen coğrafyanın siyasi haritası ardından değerlendirmeler yer almıştır.(s.466-484)

  İbn Aşur'un (v.1879-1973) bulunduğu yer Tunus olmuştur.Değerlendirme mevcuttur.(sç484-498)

  Aişe Abdurrahman'ın (v.1913-1998) bulunduğu coğrafya Mısır olmuştur.Ardından değerlendirme kısmı yer almıştır.(s.498-511)

   'Kur'anın İnsandan Talebi Devam Ediyor... Kur'an ve Ben/Biz' bölümünde ilk insandan /Hz Adem'den as bu yana ve dahi tüm yarınlar için kapsayıcı bir sistem olan 'oku-düşün-anla-yaşa' sistemini temele alan insanın Kur'anı nasıl anlaması gerektiğiyle alakalı bir bölüm oluşturulmuştur.Tarihsellik ve tarih kavramları üzerinde de durulmuştur.Bugün Dünya'da var olan güçlerden ve yarın var olması muhtemel güçlerden de bahsedilmiştir.İslam tarihindeki belirleyici başlıklara da değinilmiştir.Felsefenin doğduğu günden bu yana hangi coğrafyaya,hangi bağlantıyla gittiğine dair bir haritaya da yer verilmiştir.(s.511-533)

'Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları' bölümünde ise tefsir,hadis,fıkıh alanlarının bütünlüğü üzerine şemalaştırılmış ve gerekçeleriyle açıklanmış harita yer almıştır.(s.534-57)

  'Arap Dili Kurallarının Kullanım Haritaları' bölümünde çeşitli i'rab haritalarının fotoğraflarına yer verilmiştir.(s.538-549)

  'Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülasası Haritalarıyla Mütalaa Etmek' bölümünde bu alanda yapılan bazı çalışmaların fotoğraflarına yer verilmiştir.(s.550-556)

  'Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Tercih Yöntemleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları' bu kısımda yirmi bir müfessirle alakalı doğup vefat ettikleri tarih,yaşadıkları dönem,hangi tefsir tabakasında oldukları,tarih ve şehir,tefsirinin basımı,öğrencileri,hangi müfessirlere kaynaklık ettiği,tefsirinin özellikleri,kullandığı yöntemler ve kaynak tercihi,kullandığı tefsir din dil,şiirle dil tahlili,gramer tahlilleri,söz sanatları tahlilleri,ünite kazanımları ve öğretici not için yer ayrılan şemalar hazırlanmıştır.Eser böylelikle biter.(s.557-600)

2)Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulamaları Haritası, İlahiyat öğretimi içerisinde tefsir alanında bu minvalde yapılmış ilk çalışma olabilecek kadar kapsamlı bir eser.Tefsir ilmi yapısı itibariyle tarih ve coğrafya bilimlerinin gerçeklikleri ve varlıklarıyla birinci dereceden bağlıdır.Lisans yahut yüksek lisans seviyesinde ortaya konulan bu eser çalışma yapacak öğrenci için yalnızca ezbere alınacak teoride tefsir birikimi değil,coğrafya ve tarihin realitesiyle birleştirilmiş ve pratikleriyle genel bir bakış ve yeterlilik oluşturabilir.

  Kitabın muhteviyatında bulunan şablon,şema,harita ve fotoğrafların görsel materyal olarak bir destekleyici olduğunu görebiliriz.Öğrenilmesi için çaba harcanan bilgiyi kendi içindeki anlattıkları ve değerlendirme çizelgeleriyle tamamlamakta.

  Genel olarak kavramın manası,tarihin belirleyiciliği,ne olduğu, muallim kavramının manası ve mahiyeti,müfessir kimliğin ne olduğu ve bu kimliklerin asırlar üzerindeki uzantıları,tefsir tarihinin on beş asrı ve bu asırlarda öne çıkan isimler,bu isimlerin taşıdıkları etnik kökenlerin onlar üzerindeki yansımaları gibi hususlar üzerinde durulmuş.Böylelikle ortaya Kur'an ayetlerinin hangi şartlarda,ne üzere nazil olduğunu anlama çabası için bedihi  bir birikim sağlanmıştır.

  Bu çalışma sayesinde teoride bildiğimiz fakat benliğimizde hiçbir etkileşime neden olamayan bir halde olabilecek bilgiler bizler için pratikle donanmış ve şematik anlatımıyla kolaylaşmış bir hal alırken,bizlere, tefsir ilminde İslam ilimleri eğitimi alan bir birey için zaruri olan bilgiyi veriyor.

  Mamafih İlahiyat eğitimi almayan bir okuyucu için; ki bu kimse kendi benliğinin inşasında ekseninde oluşturmaya çalıştığı hayatın çabası tebliğ görevi üzereyse,öncelikle kişinin kendi dünyasını ( herkesin) yenilemesi gereklidir.Bu ancak okumakla olabilir,okuduğunu anlamakla.Bunun için bu çalışma kişide tefsir ilmi için yeterli dağarcığı oluşturmaya vesile olur.İlahiyat öğrencisinin alacağı faydalardan oda yararlanabilir.

  3)Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları'nın en yararlı beş başlığı benim için:

  a)'Tarih Nedir?' isimli bölüm gerçekten olayları ve ayetleri tam manasıyla kavrayabilmek adına tarihin mahiyetini,mühimliğini ve bir şeylerin neden öyle olduğunu kavramakta bana yardımcı oldu diyebilirim.Herhangi bir sistemin neden ve nasıl var oladuğu biçimde var olduğunu anlamama da yardımcı oldu.Bunun için coğrafya ve tarih belirleyici olmuştur diyebilimemi sağladı.(s.55-91)

  b)'Kavram-Terim Nedir?' ünitesinde bireyin kendi kişiliğini oluştururken, var oluşunu anlamlı kılma çabası güderken mühim olan şeyin hayatına müdahil olan kavramların içlerini nasıl doldurduğunun önemini bir kez daha anladım.İlaveten büyüdüğün coğrafya,taşıdığın etnik köken,sahip olduğun inanç aynı kavrama farklı manalar yükleyebilmene sebebiyet verirken ortaya aynı mefhum üzerinden tonlarca farklı mana çıkabilmekte.(s.143-151)

  c)'Muallim Kimdir?' kısmında İslam medeniyetindeki öğretici-öğretmen figürünün Hz Muhammed sav ile nasıl bir rolmodel olarak var olduğundan ve bu öğretmenin vasıflarından bahsedilmiştir.(S.151-159)

d)'Müfessir Kimdir?'ünitesinde bir alim kişiliğin ne gibi faktörlerden etkilendiğinden;ailesi,

kişiliği,hocaları,çevresi,kültürü vs... bahsedilmiştir.Aynı zamanda bir müfessirin bilginin bütünlüğü gereğince diğer ilim dallarına da hakim bir kişilik olması gerektiği dile getirilmiştir.Alim kimsenin hayata ne kattığından da bahsedilmiştir.(s.159-164)

e)'Seyyid Kutub' kişisel olarak eserlerini çok sevdiğim bir isimdir.Son olarak ona yer vermek istedim.Tefsir çalışmalarını da,yazdığı kitapları da çok beğenerek ve gerçekten çok istifade ederek okuyorum.(s.465-483)

  Selam ve dua ile!

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

AD: Ayşenur

SOYAD: ERMAN

NUMARA: 18070106

SINIF/ŞUBE: 1. Sınıf / D Şubesi

 

TEFSİR (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

ÖDEV 1:

         Tefsir ilmi ve Tefsir litearatürü, asırlardır süregelmeleri dolayısıyla devasa bir bilgi birimine sahip sahip birer olgulardır. Bu nedenle bu ilimle ilgilenecek bir insanı büyük bir birikim bekleyeceğinden, kişinin bu birikimden doğru ve kolay bir şekilde yararlanabilmesi için bir rehber, bir atlas lazım gelir. Bu gerekliliğe bir cevap olarak doğan Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını içerdiği başlıklar altında inceleyelim:

            Kitabın en başında bulunan Ön Söz (s.7-8) başlığında yazar, Tefsir ve İslam tarihinin bir atlasa, bir rehbere duyduğu ihtiyaca değinmiş, söz konusu eserin hangi amaçla yazıldığını ve bu ilim deryasına hediye edildiğini açıklamıştır. Aynı zamanda kitabın yazılım sürecinde hangi kaynaklardan nasıl bir şekilde yararlandığı da açıklanmış, eserde kullanılan haritalar hakkında bilgi verilmiştir.

            “Ön Söz’ü” takip eden Teşekkürler (s.9-10) başlığında yazar, ilk teşekkürünü onun öğretim hayatında büyük rol oynayan öğrencilerine ithaf etmiş, arrdından bu eserin ortaya konmasına emeği geçen herkese içtenlikle teşekkürlerini sunmuştur.

            “Teşekkürler” kısmını takip eden Giriş (s.13-25) kısmını alt başlıklar hâlinde işlemiş, hem bu eserin amacına yönelik cevap vermeye çalışmış, hem de eserdeki başlıkları yazarın gözünden işlemiştir. İlk olarak ‘atlas’ın ne anlama geldiği açıklanmış, ardından Tefsir Tarihi Atlası için “Tefsir metinleri müzakere edilirken tefsir tarihi konusunda yapılacak okumalara eşlik edecek bilginin pratiğe aktarılması/kullanılır kılınması aracı olarak tasarlanmıştır,” açıklaması yapılmıştır. Hemen ardından “klasik metin”lerin ne anlama geldiğine ve neden önemli olduklarına değinilmiş, okuyucunun klasik metinlere önem göstermesi gerektiğini ona hissettirmeye çalışılmıştır. Sonrasında bu eserin nasıl bir eser olduğu sorusuna cevap vermek amaçlanmış, bu amaca yönelik olarak söz konusu eserin okuyucuya neler katacağından bahsedilmiş, kitap içinde yer alan başlıklar okuyucunun fikir sahibi olması açısından tek tek açıklanmıştır.

            “Giriş” başlığından sonra gelen Kavramlar ve Tanımları (s.29-53) başlığında ‘mütalaa’ gibi birkaç anahtar kelimenin anlamları verilmiş, ilerleyen sayfalarda kitap içerisinde kullanılan/kullanılmayan ama yaşam için gerekli olan bazı kavramlar hakkında bilgi verilmiştir. Buna ek olarak sayfalara çeşitli şemalar ve anektodlar koyulmuş, bu kavramların ve en önemlisi Kur’an’ın ve insanın varlığının, varoluşsal bütünlüğünün, oku-düşün-anla-yaşa felsefesinin önemi vurgulanmıştır.

            “Kavramlar ve Tanımları” başlığından sonra Tarih Nedir? (s.56-89) başlığının geldiği görülmektedir. Bu başlık içerisinde ilk olarak ‘tarih’in tanımı yapılmış, ardından ‘zaman’ kavramı hakkında bilgi verilmiş ve onun takribinde insanlığın oluşum süreci tablolarla gösterilmiştir. Sonrasında tarihin amacı, önemi ve yararlarından bahsedilmiş, devamında insanlık tarihine ait bilim, düşünce, felsefe, yazı, İslamiyet, yazı konulu haritalarla okuyucunun insanlık tarihinin zamanla nasıl gelişip ilerlediğine somut olarak şahit olması amaçlanmıştır.

            “Tarih Nedir?” başlığından sonra gelen Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek (s.92-142) başlığıyla, kitabın kalbinin bu kısım olduğu görülmektedir. Oku-düşün-anla-yaşa felsefesinin en iyi mutalaa edileceği kısımlardan ilki olan bu kısımda ilk olarak Peygamberimizin vahiy döneminden ve nüzul ortamından şemalarla desteklenerek bahsedilmiş, yine şemalarla Peygamberimizin tefsiri ve oku-düşün-anla-yaşa metodu gösterilmiştir. Ardından yazar, o dönemi ve o dönemin coğrafyasını okuyucuya o coğrafyanın günümüzdeki hâlleri üzerinden yaşatmak, okuyucuya konuyu iyice kavratmak ve aklında bir görüntü oluşturmak için kendi arşivinden fotoğraflar eklemiştir.

            Sonrasında okuyucunun Tefsir ilminin asırlarca nasıl gelişip ilerlediğini göstermek için tabakalarla asırlar belirtilmiş, her tabakanın en meşhur hadisleri yazılmış, okuyucuya bu serüvende çok fazla yarayacak bir kronoloji oluşturulmuştur. Kanaatimce bu kısım, tefsir ilmindeki sorunlardan biri olan anakronizm sorunu için okuyucuya bir çözüm niteliğindedir. Okuyucu bu başlığı iyi mir şekilde mütalaa edebilirse, tefsir ilmi hakkında alacağı eğitimde temellerini sağlam olarak atmış olacaktır.

“Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek” başlığının ardından gelen Kavram-Terim Nedir? (s.144-150) başlığı, içinde tamamıyla bir kavram-terim deryası bulunduran tefsir ilminde ve genel olarak hayatta, felsefi ve mantıki bir kazanım olarak kavram ve terimin anlamını, amacını, önemini açıklayan bir kısım olmuştur.

“Kavram-Terim Nedir?” başlığı devamında karşımıza Muallim Kimdir? (s.152-158) başlığı çıkmaktadır. Bu başlıkta muallim olmanın ne demek olduğu, muallimin görevlerinin ne olduğu, kimlere muallim denildiği ve bir muallim olarak Peygamberimiz hakkında bilgi verilmiştir. “Muallim yalnızca ilim öğreten kişi değil, aynı zamanda kendisi de öğrenen kişidir.”

“Muallim Kimdir?” başlığının hemen ardından Müfessir Kimdir? (s.160-164) başlığı gelmektedir. Bu başlıkta yazar bilginin dönüştürülmesinin ve süreçlerinin başlangıcını şemalarla göstermiş, âlimin âlimlik müktesebâtının nasıl oluştuğuna dair bilgi vermiştir.

Bu başlıkların ardından sıra oku-düşün-anla-yaşa ve bilginin bütünlüğü çerçevesinde adları öğrenilen müfessirlerin uygulama haritalarının doldurulacağı kısma gelmiştir. (s.165-509) İbn Abbâs’tan (v.68/687-88) başlayarak Taberî (v.310/923) ve Râzî (v.606/1210) ile devam eden, en sonunda Âişe Abdurrahmân’la biten 21 müfessirin olduğu uygulama haritaları, okuyucuların doldurması için çeşitli başlıklarla hazırlanmıştır.

Bu kısmın ilk başında bilginin bütünlüğü çerçevesinde kronolojik olarak sıralanmış bu meşhur müfessirlere ek olarak yine kronolojik bir sırayla İslam coğrafyasının gelişimi haritalarla verilmiş, buna ek olarak bazı müfessirlerin yaşadıkları dönemdeki ortamın, coğrafyanın haritaları da verilmiştir. Bu haritalardan sonra gelen çalışma yapraklarında sırasıyla müfessirin ailesi, çevresi, hocaları ve eserleri gibi hayatı hakkında bilgilerin yazılacağı kısım, müfessir ve tefsirinin özelliklerinin yazılacağı kısım, Arapça dilinin gelişimi amacıyla sözlük kartının oluşturulup çeşitli dil ögelerinin yazılacağı kısım, ardından müfessirin tefsir rivayetinin hikâye örgüsünün oluşturulacağı kısım, sure ve ayetlerin konu ağaçlarının oluşturulacağı kısım ve en önemlisi oku-düşün-anla-yaşa felsefesi içerisinde bu çalışmalardan ne öğrenildiğinin ve bu çalışmalar sayesinde okuyucunun yaşamında ne gibi değişmeler olduğunun tahlilinin yapılacağı kısım bulunmaktadır.

            Okuyucunun bu başlığı iyi bir şekilde mütalaa ettiği takdirde tefsir ilmini öğrenirken kendine iyi bir temel oluşturacağı bir gerçektir. Ama unutmamalıdır ki bu eserin yanında bu mütalaayı hakiki bir şekilde yapabilmek için konuların ve meselelerin daha derin bir şekilde işlendiği hadis tarihi ve usûlü türünde kitapları okumak gerekir. Böylece okuyucu edindiği bilgilerden sonra bu uygulama haritalarını doldurarak hem bilgisini iyice pekiştirmiş olacak hem de görsel anlatımlarla bu bilgileri aklına somut olarak yerleştirmiş olacaktır.

            “Uygulama Haritaları” kısmından sonra karşımıza çıkan Bugün [Şimdi] Yarın [Gelecek] başlığında (s.511-532) Kur’an’ın tarihselliği, evrenselliği ve iniş sebepleri bir yazıyla aktarılmış, haritalarla desteklenmiştir. Kur’an’ asırlardır devamlılığını koruyan ve korumaya da devam edecek olan bir varlıktır. Dolayısıyla bizim asırlardır süre gelen bu kutsal kitabı okuma, anlama ve yaşama serüvenimizi devam ettirmemiz, elde edttiğimiz birikimleri bizden sonra gelenlere aktarmamız gerekmektedir.

            “Bugün [Şimdi] Yarın [Gelecek]” basşlığından sonra gelen Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları başlığında (s.534-535) yazar, tefsir, hadis, fıkıh gibi dinî ilimlerin aslına bir bütün olduğunun ve bir arada öğrenilmesi gerektiğinin bir göstergesi olarak bu ilimlerin hem kendi içlerinde hem de birbirleri arasında bütünlüğünü belirtmek için tablolar eklemiştir.

            Son olarak Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları, Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülâsası Haritalarıyla Mütalaa Etmek ve Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları başlıklarında (s.538-554) yazar okuyucunun dil öğrenimine katkıda bulunacak irab haritaları eklemiş, dinî ilimlerin Arapça haritalarını koymuş ve yine okuyucunun mütalaa etmesi, müfessirleri müfessir kişilikleri üzerinden karşılaştırması için bazı müfessirler ve onların tefsirleri hakkında çalışma kağıtları hazırlamıştır.

 

ÖDEV 2:

            Bu eser kanaatimce bu yola yeni başlayacak kişiler için bir rehber niteliğindedir. Böyle büyük bir ilimle karşılaşırken biz öğrenciler nereden başlamamız gerektiğini bilemiyoruz. Dolayısıyla bu performansımıza da yansıyor. Daha verimli bir öğrenim hayatı sürdürebilmek için gerek bir insan olsun gerekse bir kitap olsun bizi yönlendirecek kaynaklara ihtiyacımız var. Ben de tam olarak bu yüzden benim gibi ilahiyat tahsili alan ve bu ilmin dış hatlarıyla nasıl bir ilim olduğunu görmesi bakımından genel okuyucu olan bir arkadaşıma oku-düşün-anla-yaşa çerçevesinde yaşaması için bu yolculukta ona kolaylık olması amacıyla bu kitabı öneririm. Zira bu kitap, okuyucuya sadece salt bilgi vermiyor, aynı zamanda insanın hayata olan bakış açısına da dokunuyor, insanın hayatı daha anlamlı yaşaması için one önemli olan şeyleri hatırlatıyor, okuyucunun öğrendiği şeyleri aklında kalıcı kılması için tüm bu bilgileri görsel anlatımlarla destekleme amacı güdüyor. Şayet arkadaşım bir ilimi öğrenirken öğrendiklerini kendi hayatına da uygulayabileceği bir şekilde öğrenim görmek isterse ona bu kitabın ona istediği öğrenimi vereceğini söylerdim.

 

            ÖDEV 2:

Benim için en yararlı başlıklar şunlardır:

1) Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütaala Etmek (s.92-142)

2) Kavramlar ve Tanımları (s.29-53)

3) Tarih Nedir? (s.56-89)

4) Kavram-Terim Nedir? (s.144-150)

5) Muallim Kimdir? (s.152-158)

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

FATİHAH SULONG

17070731

1.SINIF

D ŞUBESİ

 

TEFSİR FİNAL ÖDEVİ

 

1. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Hritaları kitabının her bir başlaığının tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

 

1. Kavramlar ve Tanımlar (s.27-54)

Kavramlar ve Tanımlar bölümünde, yorumla ilgili birçok terim tanımlanmıştır. Bu bölüm neredeyse bu kitap için ilk hazırlıktır. Bu terimlerin tanımına ek olarak, yorumlayıcı bilime de bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamaktadır. Burada, insan düşünce kalıpları ile ilgili birçok tablo sunulmaktadır. Bu bölümdeki tablolardan kavram ve insan aklı arasındaki bağlantıyı veya Kuran'ın gerçek mesajını eklemeyi amaçlamaktadır. Kur'ân'ın içeriği de bu bölümde belirtilmiştir.

 

2. Tarih Nedir? (s.55-90)

Tarihin amacı, faydaları, tarih çalışmanın yararları ve yararları tartışılır. Tarihsel kavramlar tek tek tanıtılır, konu insanlığımızın başlangıcından günümüze kadar farklı süreçlerin detaylarıyla güçlendirilmiştir ve bu problem farklı haritalarla daha da güçlendirilmiştir.

 

3. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (s.91-142)

Bu bölümde anlatılan on beş yüzyılın yorumlanmasının tarihsel süreci açıklanmaktadır. Önceki problemde bahsedilen kavramlar ve tanımlar bu bölüme karşılık gelir. Kuran ayetlerini okuyanların başlarında masa ve somut düşüncelerle çeşitli formlar yapılır. Bu bölümü okuduktan sonra Kur'an'ın cevabı hakkındaki soruyu çok iyi cevaplayabilir.

 

4. Kavram-Terim Nedir? (s.143-150)

Bu bölümde, kavramlar ve içgörüler bize açıklanmış, terim ve kavramlar açısından düşünmeye hazırız. Yorumlayıcı performansın kavram, kavramın doğası ve ele alınan terimlerle gerçekleştiği varsayımına dayanmaktadır. Bu bakış açısından, tarihi yorumlama, kaynak seçimi ve benzeri yöntem ve sorunları tartışma için hazırlanmaktadır.

 

5. Muallim Kimdir? (s.151-158)

Bölümü kitapta bahsediliği ilim tahsili yolculuğun örneği almak ve alimlerini izleyerek kendileri için imzalamak açısından önemlidir. Eğitimin amacı ayrıntılıdır ve tanım, bir öğretmenin en iyi örneği olan peygamberimizi anlatmaya devam eder. Daha sonra İslam alimi ve yorumcusu tartışıldı. Bazı yorumculara bir harita verildi ve coğrafya ve coğrafyalarını gösteren, fen eğitimi yolculuğunun gerçekleştiği bir harita gördük. Bu harita ile, araştırmacının yaşadığı ortama dayalı çalışmayı daha nesnel olarak değerlendirebiliriz.

 

6. Müfessir Kimdir? (s.159-164)

7. Müfessirler Bölümünde (s.165-510)

8. Kur’an’ın İnsandan Talebi (s.511-532)

 

2. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabını tahsili yapan bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’nun Yazdığı Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları Kitabı hakkında tevsiye ederken:

 

Bu kitap, Tarihsel İslam önemi insanları bir araya toplanan bir kitap ve bu kitap İslam’ın modern döneminde cereyan eden fikir hareketler ve düşünce faaliyetlerinde belirleyici olan hususların kaynaklandığı tarihi zemini şu şekilde ifade etmek mümkündür: bir kitaptatarihi önemleri araya toplandığı için öğrenmesi kolaylaştır.

 

Evvel dönemden, modern dönemine kadar müfessirler sistematik bir şekilde sıralanması, öğrencilerin tarih bilgileri, tefsirde kullanılan metotları gelişmesinin kolayca kazanmasına sağlar.

 

Yazar, Avrupa’dan ilk müfessir olan Kurtubi hakkında, modern döneminde çıkan ilk kadın müfessir olan Aişe Abdurrahman bintu Şati’nin hakkında sunarak Tefsir ilminin dünyaya yayıldığını ve geliştiğini anlatmaya çalışmıştır.

Bu kitabı okumanız ve incelemeniz gereken bir kitap olarak listenize eklemenizi tavsiye ederim.

 

3. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabının en yararlı beş başlığı sence hangisidir?

 

1. Tarih Nedir? (s.55-90)

2. Tefsir Tarihinin On Beş Asır (s.91-142)

3. Kavram-Terim Nedir? (s.143-150)

4. Muallim kimdir? (s.151-158)

5. Müfessirler Bölümünde (s.165-510)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Adı-soyadı: Stelina Hasra

Sınıfı ve şubesi: 1 sınıf, D şubesi.

Öğrenci no: 17070717

1. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

Tefsirlerin telif sürecinde birçok bağlam olup bu gerçeği bir müfessirin hayatı, eserleri ve tefsiri üzerine yapılan derinlikli çalışmalarda tespit etmek mümkündür. Günümüzde İslâmi ilimler çerçevesinde yapılan tefsir çalışmalarının gerek telif gerekse tercüme olsun güçlü bir kitabiyat oluşturduğu söylenebilir. Ancak İslam kültür tarihinin içerisinde Tefsir Tarihi’nin geniş, yaygın bir araştırma alanına sahip olduğundan hareketle, yeni bir perspektiften Tefsir Tarihi’ni incelemek bir gereklilik olarak düşünülmelidir. Sathi ve kısa soluklu açıklamalara alanı bırakmamak için bu muhteşem bilimsel birikimi yeterince tahlil ve terkip eden çalışmalara ihtiyaç vardır. Bilindiği üzere Tefsir Tarihi’nde bugüne kadar haritaların sağladığı kolaylıklar ve bağlamlar dikkate alınmamıştır. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları, söz konusu yaklaşımı benimseyerek, Müslüman kültür mirasının tefsir alanındaki bilimsel ürünlerinden haritalar aracılığıyla yararlanabilmek ve an ılan bağlamları bir arada görmeye yardımcı olmak amacıyla tasarlanmış bir çalışmadır.

1.   Kavramlar ve Tanımları (sayfa. 27-54)

Bu bölüm bizi aşağıdaki konuları anlamaya hazırlayan giriş için uygundur. Kavramları anlamak ve öğrenmek, öğrenmemizi kolaylaştırır.

 

2. Tarih Nedir? (sayfa. 56-90)

Tarih öğrenmek çok değerlidir. Bu bölüm amacını ve görevini gösterir. Tefsiri doğru bir şekilde yapmak için tarihi, kültürü, gerçekleri bilmelisiniz ve bu bölümde yazar bizi şemalar ve haritalarla güzel bir şekilde tanımladı.

 

3. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (syf.91-142)

1 hicri asırdan 15 hicri asra kadar tefsir alanında etkisi ve yeri olmuş müfessirlerin hayat hikayeleri harita üzerinde gözlemleyeceğiz. 15 asır boyunca müfessirlerin kim olduğuna, onların tefsir özelliğine hangi yollardan elde ettiklerini haritalar üzerinden öğrenebileceğiz.

Ayrıca müfessirlerin ilim tahsilini, öğretmek ve öğrenmek amacıyla yolculuğunu işleyeceğiz. Müfessirlerin tefsir tekliflerindeki kaynak ve yöntem tercihlerini örneklerle müzakere edebileceğiz ve yorum tercihlerini açıklayabileceğiz.

 

4. Kavram-Terim Nedir? (sayfa. 143-150)

Kavram, insanı bir yapıp etme olarak düşünme faaliyetinin temel aracıdır. Tecrübenin ve varolanların durumunun üzerinde cereyan eden bir olayı hazırlayarak düşüncenin oluşmasını sağlar. O halde kavram bir fikirdir, bir bilgidir.

İnsanın bir fikri, bir bilgiyi de ancak bazı işaretlerle ifade eder. Bu araca “dil” diyoruz. Bir kavram dille ifade edildiğine terim adını alır. Terim kavramının kendisi değildir, kavramı, dil aracılığıyla anlatan bir dilsel simgedir.

 

5. Muallim Kimdir? (sayfa. 151-158)

Bu bölümde ilime çok önem verilmektedir. Ayrıca Peygamber Efendimiz ve öğretmenlik görevinden bahseder. Muallim yalnızca ilim öğreten değil, aynı zamanda kendisi de öğrenen kişidir. Peygamberimiz muallimin en güzel ve en değerli örnektir.

 

6. Müfessir kimdir? (sayfa. 159-164)

Tefsir eden, yani Kur'an'ı açıklama gayreti içinde olan kişiye müfessir denir. Bu bağlamda vahyi insanlara aktaran ve sonra sahabenin anlamadıkları konuları açıklayan Hz. Peygamber ilk müfessirdir.

Müfessir olabilmek için yirmi ana ilmi iyi öğrenmek lazımdır. Bunların sekizi yüksek din ilimleridir ki, bunlar; tefsir, kelam ve usul-i kelam, hadis, usul-i hadis, fıkıh, usul-i fıkıh, tasavvuf yani ahlak ilimleridir. 

Bu bölümde İbn Abbas ile başlayan 21 müfessirler, onların hayatı, eğitimi, eserleri vb. araştırmamızı gerekli. Müfessirler ile alakalı doğum, ilim yolcuları ve vefat yerin haritaları da çok çekici buldum. Bunları doldurarak müfessirler hakkında yeni şeyler öğrendik.

7. Müfessirler bölümünde  (syf.165-510)

Kitabın içeriğinde hicri on beş asırda yirmi bir müfessirin yaşadığı dönemin ilmi faaliyetlerine etki eden dini, siyasi, kültürel, sosyal ve coğrafi şartları verilen haritalar üzerinden okuma önerileri ve değerlendirme işaretleri uyarak açıklamaya çalıştık.

 

8. Kur'an'ın insandan talebi (sayfa.511-532) 

Kuran, insan hayatını anlamlandıran ve insanın hayatına anlam arayışına ilahi cevaptır. Bu sebepledir ki Kuran-ı Kerim, kendini “hidayet rehberi” olarak tanımlamakta, insan modelinin nasıl olacağını göstermekte, insan- hayat- tabiat- evren bütünlüğünün gerçekleştirilmesi için kurallar koymaktadır. Yüce Allah, yarattıklarını en iyi bilen olarak, insanın sorumluluk (emanet) ve hürriyet bilincini diri tutmak, anlam arayışında fıtratına/özüne ilişkin dengesini korumak için peygamberler göndermiştir. Peygamberler, vahy’in öngördüğü insan modelleridir.

 

2.Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabını  tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’ nun yazdığı  Tefsir tarihi atlas kitabı, çok kapsamlı bir kitaptır. Yazar kitabın ilk sayfalarından son sayfasına kadar çok ince bilgiler aktarmıştı. Tefsirin temel bilgileri, Müfessirlerin biyografileri vs.

Yazar ayetlerin tefsiri yaparken Hz. Peygamberimizin döneminden önceki dönemleri, Hz. Peygamberin yaşadığı dönemi, Hz. Peygamberin vefatindan sonraki dönemi ve günümüzdeki alakaların ortada bulunduğunu bilgilendirme amacıyla kitabında zaman çizelgesi (Hz. Adam -> Hz. Musa -> Hz. İsa -> Hz. Muhammed -> 2019) çizgisini sunmuştur .

Müfessirler ile alakalı doğum, ilim yolcuları ve vefat yerin haritaları da çok çekici buldum.. Müfessirlerin hakkında çalışırken bu metodu uygulanarak (haritalar bakarak) daha çok kalıcı bir bilgi kazanabilirz.

Müfessirlerin hakkında kitap doldururken daha da bilgileri  kazanabilirz..

Değerli hocamız, sadece Müfessirlerin temel biyografisini istemeyip müfessirlerin tefsir faaliyetleri yaparken kullandığı metotları, müfessirlerin tefsirinin özellikleri, Müfessirlerin hayatı ile ilgilenen büyük olaylar/dönemi, müfessirlerin yaptığı Tefsir örnekleri, o tefsirlerden kazandığımız bilgiler ve hayatımızda uygulanabilen bilgiler  hep istenilmiştir..

Böylece, Tefsir tarihi atlas kitabı okuyup müfessirlerin hakkında bilgilerini doldurarak Tefsiri daha iyi anlayabiliriz.

 

3.Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabının en yararlı beş başlığı sence hangisidir?

Tefsir tarihi atlası ve uygulama haritaları kitabında tüm başlıklar önemli yararlı ve değerlidir. Bana göre en yararlı 5 başlık şunlardır:

 

 

1.Tarih nedir? (sayfa 56-90)

Tarih öğrenmemizin önemi ve yararları: yaratılışın sırlarını aydınlatır; barış nasıl olur?; devlet yönetimi nasıl olur?; düşünce ve muhakeme gücünü geliştirmek; siyasal , bilimsel, ekonomik ve kültürel alanlardaki yarıştan ders çıkarmak; tarihin dünya tarihindeki yerine bakmak, sorunların çözümüne yeni yorumlar geliştirmek v.b.

 

 

2. Muallim Kimdir? (sayfa 151-158)

“Muallim” dediğimde, aklımda Peygamber efendimiz geliyor; bizim için Muallimin en güzel örnektir. Bu bölümde yazar örnek vererek Hz. Peygamberimiz nasıl bir Muallim olduğunu anlatıyor. Bu yüzden benim için güzel ve faydalı bir başlıktır.

 

3. Müfessirlerimizi tanıyalım. (syf.165-510)

Bu bölüm çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Müfessirler ile ilgili doğum yerleri, vefat yerleri, tefsir metotları, ilim yolculukları, öğretmenleri ve öğrencileri hakkında haritalar yardımıyla bilgi sahib oluruz. Müfesirleri tanıyarak tefsiri de tanıyoruz. Ayrıca kitap doldururken daha da bilgileri kazandık.

 

4.   Kavramlar ve Tanımları (sayfa. 27-54)

Bence bu bölüm çok önemli çünkü bir şey hakkında öğrenmek istiyorsanız, o konunun kavramlarını bilmiyorsanız öğrenemezsiniz.

 

5. Kur'an'ın insandan talebi (sayfa.511-532)

Kuran-ı Kerim, kendini “hidayet rehberi” olarak tanımlamakta, insan modelinin nasıl olacağını göstermekte, insan- hayat- tabiat- evren bütünlüğünün gerçekleştirilmesi için kurallar koymaktadır.

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Tefsir final ödevi 

Dilek Çelik 1.sınıf D şubesi 18070066

SORU 1. Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabını her bir başlığı tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazınınız.

Tefsir Tarihi Atlası kitabımız 600 sayfalık bir tefsir kitabır. Bu kitap başlıklar halinde oluşmaktadır. Her başlığımız farklı bir konu veya müfessiri ele alıp öğrenerek doldurabileceğimiz soru/cevaplarla doludur. Kitabımızın ilk sayfaları kitabın tanıtımını yapmaktadır. Ayrıca tüm ünitelerin sonları birer hadis-i şerifle süslenmiştir.

İlk ünitemiz olan “Kavramlar ve Tanımlar” başlığından başlayalım. Bu ünitede öğrenim ve öğretim hayatımızda tefsir alanında sürekli karşımıza çıkabilecek kavramların tanımı yapılmıştır.(Vahiy,din,ibadet,amel,sevmek,fıtrat,niyet,hilaf,tebliğ,tebyin,ayet,gb.) bknz.Sf.28

İkinci ünitemiz “Tarih Nedir ?” bölümümüz insanlık tarihini,islamiyet öncesini, islamiyetin yayılışını Antik çağ dönemini ve daha birçok dönem ve kültürünü haritalar ile bilginin daha kalıcı olmasını sağlayarak bizlere açıklamıştır. bknz.sf.55

Üçüncü ünitemiz “Tefsir Tarihinin on beş asrı” bölümünde tefsir tarihini haritalarla mütalaa ediyoruz. Burada tebliğ ve tebyin ile oluşan nüzul ortamını, sahabe ve tabii  döneminde tefsiri, tefsir tarihinin bağlangıcını,Hz.Peygamber’in (S.A.V.) “Oku, düşün, asla, yaşa” metodunu ve birçok müfessir tabakasını şemalar ve tablolarla öğreniyoruz. Bu ünitemiz aynı zamanda birçok fotoğrafla süslenmiş ve görsellerle konu daha anlaşılır hale getirlimiştir. bknz.sf.92

Dördüncü ünitemiz “kavram-terim nedir?” başlığı altında kavram ve terimi ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. bknz.sf.143

Beşinci ünitemiz “Muallim Kimdir ?” sorusu ile islamda muallimi açıklmaktadır. Hepimizin de bildiği gibi müslümanlar için ilk ve en büyük öğretmen Hz. Peygamber’dir (S.A.V.). Bu ünitede de Hz.Peygamber’in (a.s) muallimliği,meodları ve amaç/hedefleri üzerinde durulmuştur. Buna ilaveten ilim ile ilgili ayet ve hadisler ışığında islamın ilme verdiği önem ifade edilmiştir. bknz.sf.151

Altıncı ünitemiz “Müfessir Kimdir?” sorusuna bir müfessirin,alimin taşıması gereken özelliklerin üzerinde durarak cevap vermiştir. bknz.sf.160

 Bu üniteden sonra kitabımız bölüm bölüm ayırarak müfessirlerle ilgili bir alan hazırlamıştır;  bu alan bizim araştırarak cevaplamamız için bırakılan sorulardan oluşmaktadır.Bu sorular vasıtasıyla bir müfessir hakkında bilmemiz gereken tüm konuları öğrenmiş oluyoruz.Kısaca bu soruların içeriğinden bahsedelim; müfessirin adı,ailesi,öğrenim hayatı,hocaları,eserleri,talebeleri,görevleri,tefsirinde kullandığı yöntemler, bit tefsirinin açıklaması,ne öğrendin,sonuç... 

 

1.Bölüm deki müfessirimiz “İbn Abbâs”’dır. İlk sayfalarda müfessirlerin yaşadıkları dönemleri daha iyi kavrayabilmemiz amacıyla o dönem hakkında bilgiler verilmiştir. O dönem halifeliğin başladığı dönemler olduğundan bu konu ele alınmış,dönemin siyasi durumu üzerine durulmuştur. Daha sonra İbn Abbas’ın yaşadığı ve hayatı boyunca ziyaret ettiği ilim merkezlerinin haritaları verilmiştir verilmiştir. Daha sonra bizim araştırıp doldurmamız için boş alanlar ve sorular bırakılmıştır. İbn Abbas hakkında:

Hz.Ali döneminde gerçekleşen cemel ve sıffin savaşına katılmış olduğunu, kerbela olayını görmüş olduğunu, Basra valiliği yaptığını,birçok eser çıkardığını ve birçok talebe yetiştirdiğini; tefsiri hakkında da, surelerin nüzul sebeblerini biliyor olduğunu ve tefsirlerinde buna dikkat ettiğini, mecazlara baş vurduğunu ve daha fazlasını öğrendim. Bknz.sf.165

2.Bölüm müfessirimiz “Mukâtil B.Suleymân”’dır. Bu bölüm de aynı şekilde müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezlerinin haritası verilmiştir. Ayrıca bu bölüme ilk mütercimler,feylesoflar,bilginler hakkında bilgiler de eklenmiştir. Daha sonra müfessirimiz hakkındaki sorulara geçmektedir. Bu müfessirimiz hakkında ise:

Hem muhaddis hem de müfessir olduğunu, hakkında farklı bircok değerlendirmenin olduğunu (siyasi çakışmalar nedeniyla),tefsirinde ay’ı zikretmeyi sevdiğini ve ayetlerin nüzul sebeb ve zamanları hakkında bilgi vererek bazı tarihi meselelere ışık tutmuş olduğunu öğrendim. Bknz.sf.187

3.Bölüm Müfessirimiz “Sufyân es-Sevri”’dir. Yine burada da müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyacağımız sorulara geçiyoruz.Bu müfessirimiz hakkında da tebeut tabiinden olduğunu; hafız,fakih ve sevri mezhebinin kurucusu olduğunu; güçlü bir hafızaya sahip olduğunu öğrendim. Bknz.sf.203

4.Bölüm müfessirimiz “el-Ferrâ”’dır. İlk olarak bu bölümde de müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Ayrıca bu bölümde ilk klasik Arap edebiyatçıları hakkında bilgi de verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bu müfessirimiz hakkında da : Başlangıçtan beri lugat ve tefsir ilmine ilgili olduğunu, nahiv alimi olduğunu, edebiyat; şiir ahbar alanında da öğrenim gördüğünü, önemli şahsiyetlerden ders gördüğünu ve daha fazlasını öğrendim.Bknz.sf.217

5.Bölüm müfessirimiz “Ebu Ubeyde”’dır. Bu bölümdede ilk önce müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bu müfessirimiz hakkında da: Cennetle müjdelenmiş on sahabeden biri olduğunu, islam tarihinde önemli bir kişi olduğunu, Hz.ömer hilafeti döneminde ordu komutanlığı yaptığını,kur’an-ı kerimi ezberleyenlerden olduğunu vs. Öğrendim.

6.Bölüm müfessirimiz “et-Taberi”’dir. Bu bölümde de ilk olarak müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonra et-Taberi'nin yaşadığı dönem sonrası islmaiyetle ilgili bilgi içeren harita verilmiştir. Bu bölüm de fıkıh alimleri haritası, şeri kararın türetilmesi haritası da verilmiştir.Bknz.sf.247

7.Bölüm müfessirimiz “Ebu Mansûr el-Mâturîdî”’dir. Bu bölümümüzde de öncelikle müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonrada imam Maturidi den önce Türkistan hakkında bilgi veren bir harita verilmiştir. Daha sonra karşılaştırmalı kronoloji orta dönemlere geçiş ve Bireysel devletlerin kronolofisi verilmiştir. Bu bölümümüzde ayrıca müslüman edebiyatçılar, bilim adamları, filozoflar ve ilahiyatçılar hakkında kısa kısa bilgiler verilmiştir.Daha sonra da müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.263

8.Bölüm müfessirimiz “el-Mâverdî”’dir. Bu bölümde de imam maverdi döneminde siyasi coğrafya haritası verilmiştir. Daha sonrada müfessirimizi tanıyoruz.Bknz.sf.285

9.Bölüm müfessirimiz “El-Begavî”’dir . Bu döneme de yine müfessirin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası yanında el-Begavi’nin yaşadığı dönemde siyasi durum haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.301

10.Bölüm müfessirimiz “Ez-Zemahşerî”’dir. Bu bölümde de yine müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.317

11. Bölüm müfessirimiz “Fahruddin er-Râzî”’dir. Bu bölümde de er-Razi'nin furü ilimlerdeki hoca silsilesi hakkında haritalı bir bilgi verilmiştir. Daha sonra Razi döneminde düşünce hareketleri haritası ve er-Razi'nin telif tarihleri Tespit edilebilen eserlerinin listesi verilmiştir. Razî’nin eserlerinin atıf ilişkileri ek olarak verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.331

12. Bölüm müfessirimiz “el-Kurtubî”’dir. El-Kurtubi Endülüs’lü olduğu için bu bölümde endülüs haritaları verilmiştir. Bknz.sf.349

13. Bölüm müfessirimiz “el-Beydavi”’dir . bu bölümde de Beydavinin yaşadığı dönemde Türkistan haritasını görüyoruz. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz.bknz.sf.365

14. Bölüm müfessirimiz “ İbn Kesîr”’dir. Bu bölümde de İbn Kesir’in döneminde ki siyasi coğrafya haritalarının ardından müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.380

15.Bölüm müfessirimiz “EbuSuûd”’dur. Bu bölümde Ebu Suûd dönemi ve önce siyasi coğrafya haritalarını görüyoruz. Daha sonra Osmanlı ile ilgili bilgilere rastlıyoruz.sonra müfessirimizi tanıyarak bölümü kapatıyoruz.bknz.sf.395

16.Bölüm müfessirimiz “İsmail Hakkı Bursevi”’dir. Bu bölümde Bursevi’nin yaşadığı dönemle ilgili haritalara ve yine osmanlı ile ilgili bilgiler barındıran haritalara rastlıyoruz. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.415

17.Bölüm müfessiri “ Mahmud el-Âlûsî”’dir. Burada da el-Âlûsî’nin yaşadığı dönemin öncesinde siyasi coğrafya haritası, çağlara göre Avrupanin özellikleri haritaları verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.431

18.Bölüm Müfessirimiz “Muhammed İzzet Derveze”’dir. Burada da yine Derveze’nin yaşadığı dönem haritaları ve 1.Dünya savaşında osmanlı cepheleri haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.450

19.Bölüm müfessirimiz “ Seyyid Kutub”’dur. Bu bölümde Seyyid Kutub’un cağrafyası olan Afrika hakkında haritalar, Seyyid Kutub’u etkileyen siyasi coğrafya haritaları verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyarak bu bölümü de sonla sonlandırıyoruz. Bknz.sf.465

20.Bölüm Müfessirimiz “İbn Âşûr”’dur. Bu bölümde de müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritası verilmiştir. Daha sonra müfessirimizi tanıyoruz. Bknz.sf.483

21.Bölüm Müfessirimiz “Âişe Abdurrahman”’dır. Bu bölümde de aynı şekilde müfessirimizin hayatı boyunca ziyaret etmiş olduğu ilim merkezleri haritasını tanıyıp müseffirimiz hakkındaki soruları cevaplayıp bölümlerin sonuncusunu da bitiriyoruz. Bknz.sf.450

 

Daha sonra “Bugün(şimdi) ve yarın (gelecek)” başlıklı bir konumuz var. Burada ilk önce “Oku-Düşün-Anla-Yaşa” metodu hakkında uzun bir bilgi verilmiştir. Daha sonra bugünün dünyası ve yarın haritasını açıklayan bir bilgi tabloları veriliyor. 20. yy.da müslümanların dünyaya dağılımı, İslam tarihinin ana başlıkları, felsefe geleneklerinin tüm dünyayı kapsayan bağlantıları hakkında tablolarla anlaşılır ve kavranması basitleşmiş malumatlarla karsılaşıyoruz. Bknz.sf511

Ardından “Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları” başlıklı konumuza geçiyoruz. Burada da tefsir-Hadis-Fıkıh Bütünlüğü haritasıyla karşılaşıyoruz. Bknz.sf.533

Sonrasında “Arap Dili Kurallarının Haritaları” başlıklı konumuza geçiyoruz. Burada da İrab haritaları karşılıyor bizleri.Bknz.sf537

Daha sonra “Bilginin bütünlüğü ilimlerin hülasası haritalarıyla mütalaa etmek” başlıklı konumuza geçiyoruz. Bu konuda da İsbatu Hudusi Alem ve Hakaiku Eşya, Evvelu’l -ilmi ma’rifetullah, Allah: Nûru’s-semavati ve’l-ard -bedi’u’s-semavati ve’l-Ard , ilmu usuli fıkh, İlmi usuli fıkh, usûlu'l- Hadis haritalarıı görüyoruz. bknz.sf.549

Son olarak “Müfessirler ve Tefsirlerinin Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları” bölümüyle öğrendiğimiz müfessirler hakkında özet olarak verilmiş soruları cevaplayıp kitabımızı bitiriyoruz.

SORU 2. Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylerdin?

Bu kitap gerçekten öğretmek amacıyla uğraşılarak 

hazırlanmış bir kitaptır. Tefsir dersini öğrenirken dönem şartlarını, müfessirleri ve onların hayatlarını da öğrenmek; okuduğumu şemalarla,tablolarla,haritalarla görsel hafızama da kaydetmek istiyorum, bilgilerimin kalıcı olmasını istiyorum diyen bir kişi için bu kitap tatmin edici olacaktır. Tüm ders kitapları sadece düz yazıdan oluştuğu için öğrenci için sıradan bir ders kitabı çok sıkıcıdır ve sıkılan bir öğrenciye bir şeyler öğretmeye çalışmak çok zordur fakat bu kitabın kendine has öğrenciyi aktif kılacak bir içeriği var. Kitap öğrenciyi bazen araştırmaya bazen düşünmeye sevk ediyor. Böyle olunca da öğrenci bu kitaptan ders çalışırken fosforlu bir kalemle cümle çizmekten daha fazla is yapabiliyor. Bu da ders çalışmanın verdiği sıkıcılığı bir miktar da olsa daha aza indirgiyor. Gerek başlıklar ve bölümler olarak ayrılmış olması gerek içerisinde haritalar bulunduruyor olmasıyla kitap kendisinden merak ettiriyor. Ve meraklı bir öğrenciye bir şeyler öğretmek her zaman daha kolaydır.

3.Soru. Tefsir Tarihi Atlası Ve Uygulama Haritaları kitabının en yararlı 5 başlığı sende hangisidir?

Ben bu kitabın bir bütün olarak faydalı olduğu görüşündeyim aslına . Ama illa iynin iyisi olarak 5 başlık seçmemiz gerekiyorsa onları şöyle sıralayabilirim:

1.ilk bölüm “Kavramlar ve Tanımlar” bölümü. Çünkü bu bölümde genel olarak bilinmiyor olan bir çok kavramın tanımı yapılmıştır. Benim de daha önce duymuş olduğum fakat -nedir? diye sorulduğunda manası hakkında bir fikir sahibi olamayacağım birçok kavram var olduğunu bu bölüm sonrasında fark ettim. Ve özellikle bu başlık altında bir konu dikkatimi çekti. Burada kur’an nasıl anlaşılır, kuran’ın istediği müslüman portresi nedir çok iyi anlatılmış. Bu yüzden bu başlık öncelikle dikkatimi çeken bir başlık oldu. (Sf.27-54)

2. “ Tefsir Tarihinin On Beş Asrı” bölümü. Bu bölümde dikkatimi en çok çeken görseller oldu. Fotoğrafların altına yazılmış olan açıklamalar ve fotoğrafların açısı/netliği çok ttemiz duruyor. O yüzden burayı sıkılmadan inceleyebildim diyebilirim. Diğer bir yönden ise bu bölümde tablo ve şemalara yer verilmiş olması. Benim görsel zekam daha iyi olduğu için genelde kendim ders çalışırken konulara tablo/şema haline getirmeye çalışıyorum öyle olunca konuyu daha iyi karaya biliyorum o yüzden bu başlık da tam benlik diyebilirim.(sf.90-142)

3.sü ise müfessirlerin tanımamız için ayrılmış bölüm. Ben bu bölümü tek bir başlık olarak ele almak istiyorum. Çünkü tüm müfessirleri tanımak gereklidir bence cünkü o müfessirler aynı zamanda birer sahabi veya tabiin veya tebeut tabiin dir. Ayrıca aralarına müfessir olduğu halde fakih, muhaddis, nahivci vs. Olanlar da vardır bu şekilde araştırmak hafıza da daha kalıcı oluyor. (sf.164-510)

4.sü “Bilginin Bütülüğü Uygulama Haritaları” bölümü. Bu bölümde Tefsir, Hadis ve Fıkıh tablo halinde özet olarak sunulmuştur. Ve burada konular bütün ve toplu halde olduğu için konuyu kavramak daha kolay olacaktır.(sf.532-536)

Son olarak 5.si konu değil ama konuların sonlarında bulunan hadis-i şerifler. Bu hadislerin gerçekten çok faydalı ve kitaba ayrı bir renk kattmış olduğunu düşünüyorum...

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

MEHMET ZAHİT YAĞCIOĞLU 3. SINIF D ŞUBE

1. ÖDEV: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI kitabının ilk başlığı sayfa 11'deki ''Giriş''dir. Burada eserin mahiyetinden, kullanılan metotlardan bahsedilir. Ve kitabın ele aldığı konulara ve ilerleyiş tarzına atıf yapılarak okuyucu bilgilendirilir. Ayrıca okuyucusuna öğrenme hedefleri belirleyerek kitaptan tam manasıyla nasıl yararlanılacağını tek tek anlatıyor.

İkici başlık ise sayfa 27'de bulunan ''Kavramlar ve Tanımları''dır. Burada anlam küre, mütalaa ve vecih gibi kavramların tanıtımı yapılarak Kur'an'ın insandan ne istediği ile ilgili bilgiler veriliyor. Bu başlığın öne çıkan en keskin yönü insana kendini sorgulatması ve oku, düşün, anla, yaşa ekseninde insana yaşam tarzı kazandırmasıdır. Veyine burada kavni ve kavli ayetlerin tanımı ve ayrımı yapılıyor. Sayfa 552de yer alan başlık ise ''Tarih Nedir?'' başlığıdır. Bu başlık bizlere tarih, olay, olgu gibi kavramları tanıtarak tarih biliminin yöntemini, ele aldığı mevzuları ve etkileşimde bulunduğu diğer bilimleri anlatıyor ve görsellerle destekleniyor.

Sayfa 91'de yer alan ''Tefsir Tarihinin 15 Asrı...'' başlık ise tefsir tarihini kronolojik olarak bizlere aktarıyor.

Sayfa 143'de yer alan başlığımız ise ''Kavram-Terim Nedir?''dir. Bu başlıkta kavram ve terimin tanımları yapılarak birbirleriyle mukayese ediliyor.

Bir sonraki başlığımız ise sayfa 151'deki ''Muallim Kimdir?'' başlığıdır. Bu başlıkta Hz. Peygamberin muallimlik yönüne vurgu yapılarak eğitimin amaçlarından bahsediliyor.

159. sayfadaki başlık ise ''Müfessir Kimdir?''dir. Bu başlıkta ise bir müfessirin hayat ve ilim yolculuğu ile ilgili bilgiler verilmekte ve bir alimin İslami açıdan tasnifi yapılmaktadır.

Yine bir sonraki başlık ise sayfa 511'de yer alan ''Bugün ve Yarın''dır. Bu başlıkta esbabı nüzul ve tarihsellik üzerinde durulmaktadır. 

533'de yer alan ''Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları'' başlığı tefsir, hadis ve fıkıh ilimlerinin metodolojisini ortaya koymaktadır.

Son olarak sayfa 537'de yer alan ''Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları'' ve 549'daki ''Bilginin Bütünlüğü İlimlerin Hülasası Haritalarıyla Mütalaa Etmek'' başlıkları görsel haritalar ve okuyucusuna sunduğu, doldurulması gereken boş taslaklarla ön plana çıkıyor. Bu taslaklar kullanıma sunulan yöntemlerin tam olarak idrak edilip edilmediği açısından oldukça önemli duruyor.

2. ÖDEV: TEFSİ TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşıma ve genel okuyucu bir arkadaşıma önerirken ki tavsiyelerim şunlar olur:

İlk olarak kitabın ortaya koyduğu metodolojiyi iyi anlamalarını öneririm. Çünkü bu eserin metodolojisini tam olarak idrak edemezsek ortaya koyduğu ilimden mahrum kalırız. Özellikle ayrım ve mukayese yapılan başlıklara dikkat etmeli, neden mukayese yapıldığını ve ne anlatılmak istendiğini detaylarıyla anlamaya çalışmalıyız. Ve bu eser kullanılırken uygulama haritalarına oldukça riayet etmeli, kullanılan görsellerin ne amaçla kullanıldığını tam olarak anlamalıyız. Ayrıca müfessirler için ayrılan bölümleri iyi anlamlı, bir müfessirin hem hayat hem de ilim yolculuğuna adeta şahitlik ederek tefsir ilmindeki yaşanan gelişmeleri iyi kavramalıyız. Çünkü müfessirlerin ve tefsir ilminin yaşadığı oluşum ve değişim gibi süreçleri kavrayamadan bu alanda ilerleme kaydedemeyiz.

3. ÖDEV: TESİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının bence en yararlı 5 başlığı şunlardır:

Sayfa 55'de yer alan ''Tarih Nedir?'' başlığıdır.

Sayfa 91'de yer alan ''Tefsir Tarihinin 15 Asrı...'' başlığıdır.

Sayfa 151'deki ''Muallim Kimdir?'' başlığıdır.

159. sayfada yer alan ''Müfessir Kimdir?'' başlığıdır.

Son olarak da sayfa 537'de yer alan ''Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları'' başlığıdır. 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Adı-soyadı: Muhammet Can Yılmaz

Sınıfı ve şubesi: İlh-106 – D Şubesi

Öğrenci nu.: 17070239

 

1.      Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

-

 

2. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 - Öncelikle bu kitabın varlığından dolayı sizlere teşekkürü bir borç bilirim Hocam. Çünkü bu kitabın, haritalarla görsel bir anlatım sunduğu çok aşikardır. Kitabın adından da anlaşılacağı üzere bu kitap bir atlas yani pek çok konuda haritalar kullanılarak işlenmiş ve bu da eğitim alan ve ya bu konulara merakı olan insanların bu esere yönlenmesini kolaylaştırmaktadır.

-Tefsir metinleri işlenirken tefsir tarihi okumalarının da bir arada yapılmasına ve bilginin pratik bir şekilde aktarılmasına olanak sağlamaktadır.

-Tefsir tarihinin önemli isimleri bir başka ifadeyle tefsir ilminde etkisi ve yeri olmuş müfessirlerin hayat hikayeleri harita üzerinde gözlemlenmektedir. Böylece doğum yerleri, nereli oldukları, eğitimlerini nerede ve hangi alimlerden aldıkları, tefsir kaynaklarının neler olduğu gibi pek çok bilgi zaman çizgisi üzerinde ve aralarındaki bağlar tespit edilebilecek şekilde etkili bir çalışma ortaya konmuştur. Bu temel prensip bu kitabı arkadaşlarıma veya genel okuyucu kitlesine tavsiye etmemde en önemli özelliktir.

 

3. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

 

-Sayfa aralığı 27-54 olan ‘‘Kavramlar ve Tanımları’’ başlığı kitabın en yaralı başlıklarından birisidir. Çünkü tanımlarını, anlamlarını ve kullanım şekillerini bilmediğimiz kavramlarla tefsir okuması yapmamız biraz zor olurdu. Kitabın ilk başlığının böyle bir konuyu barındırıyor olması kitabın geri kalanında okuyucunun daha verimli bir çalışma ortaya koymasını hazırlamaktadır.   

-Sayfa aralığı 55-90 olan ‘‘ Tarih Nedir?’’ başlığı kitabın önemi ve bizlere vermek istediği mesajları Tarih bilimini öğrenmemizle daha da kolaylaştırmaktadır. 55-60 sayfaları arasında kısaca Tarih bilimi anlatılmış ve tarihi daha doğru okumamız adına biz öğrenciler aydınlatılmak istenmişiz.  Geri kalan sayfalarda ise insanlık tarihinin başlangıcından bu yana yaşanan dönemler hem haritalar hem tablolarla işlenmiştir. Asıl konumuza giriş yapmadan bu tarihi dönemleri öğrenmemiz ve haritalar üzerinden okumamız hem dönemlerin seyrinin geleceğe nasıl etki ettiğini hem de konumuza nasıl bir tesirlerinin olduğunu öğrenmemiz adına çok faydalıdır.

- Sayfa aralığı 91-142 olan ‘‘ Tefsir Tarihinin On Beş Asrı’’ başlığını bir diğer en yararlı başlık olarak görüyorum. Çünkü başlığın içerisinde barındırdığı başlıklar açısından ileriki dönem tefsir çalışmalarının okumasında bizlere çok katkısı olacağını düşünüyorum. Hz. Peygamberimizin tefsir çalışmalarına ve sahabelerin peygamberden sonraki tefsir çalışmalarına değinilen alt başlıkları ileri dönem tefsir alimlerinin neyi ve hangi metodu kimden temel olarak aldığını anlamamıza fayda sağlayacağını düşünüyorum.

- Sayfa aralığı 143-150 olan ‘‘ Kavram-Terim Nedir?’’ başlığı kavramlarla terimler arasındaki farkı anlamamız ve bu başlıktan sonraki yapacağımız okumalar için önem arz eden bir başlıktır.

Sayfa aralığı 511-532 olan ‘‘ Bugün ve Yarın’’ başlığı benim kitapta en beğendiğim başlıktan bir tanesidir. Şimdi ve gelecek arasındaki bağ, geçmişimiz sayesinde elde ettiğimiz deneyim ile kurulacaktır. Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor başlığında ise her an bizim bazı sorumluluklarla yükümlü olduğumuzu anlatan bir başlıktır.

 

Not: Saygılarımı sunar, emek verdiğiniz bu değerli eser ‘‘ Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları’’ için teşekkürü bir borç bilirim.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ADI- SOYADI: ESMANUR DURAN

SINIFI- ŞUBESİ: 1. SINIF / D ŞUBESİ

ÖĞRENCİ NUMARASI: 18070093

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

 ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ

2019-2020 EĞİTİM/ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ

TEFSİR I (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

 

 

 

 Ahmet Yasin Türkmen

İLH106 / D

18070217

 

                                                                     1.Ödev

KAVRAMLAR VE TANIMLARI                        

 

          Kitabın Önsöz-Teşekkür-Giriş bölümlerinden hemen sonra gelen (s.27-55) bu bölümde hem avam tabakasında hem de akademi alanda kullanılan birçok terim ve kavram; bazen moda mot bazen müellifin kendi anlayışına göre değerlendirilmiş ve bu kavramların arasındaki bağ çoğu kez şablon/tablo ile somutlaştırılmıştır. Öyle ki bazen en temel iki kavramın bile ayrımı ve izahı yapılan eserde, bu soyut alanda (teoloji) mevzuların ‘nasıl daha sağlıklı anlaşılırlığını’ yer yer formüllerle (s.39) de açıklanmaya çalışılmıştır. Mezkûr bölümde temel kavramların epistemolojisine inilmiş ve karşılaştırılması da yapılmıştır (s.42-52).

 

 

TARİH NEDİR?

 

          Müfessirlerin yaşadığı kültür ve ekosistemin tefsirlerinde olan etkilerine vurgu yapan bu atlasta; okurun önce tarih hakkında bilgi edinmesi gerektiğini düşünmüş olmalı ki müellif, bu bölümde (s.55-91) genelden özele İnsanlık Tarihi, Bilim Tarihi, Tefsir Tarihi ve Medeniyet Tarihi gibi konuları detaylıca işlemiş ve önemli tahliller yapmıştır. Özellikle dini yönetimler haritalarında sistematik bir bilgi sahibi olmak için olaylar, kavramlar ve düşünce biçimleriyle birlikte harmone edilen haritalar (s.77-84) ve şablonlar bu branş için mükemmel bir jenerik halindedir.

 

 

 

 

TEFSİR TARİHİNİN ON BEŞ ASRI

 

          Bu bölümün ilk kısmında (s.92-113) tefsirin kaynağı olan mekânların yıllara ve bakılara göre olan görselleri bir film şeridi gibi verilmiş ve kronoloji olarak tarihle ve kültürle bağdaşan bir analiz yapılmıştır. Aynı bölümün bir sonraki kısmında sırasıyla sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin dönemindeki tefsir harekatları ve şöhret kazanan müfessirlerden bahsetmiştir. Nihayetinde tefsir çeşitleri ve yazılı eserlerden örnekler verilmiştir (s.135-142).

 

 

KAVRAM-TERİM NEDİR?

 

Kavramın Neliği ve Çeşitleri işlenmiştir bu bölümde.

 

 

MUALLİM KİMDİR? – MÜFESSİR KİMDİR?

 

     Atlasın bu bölümünde muallim kavramının tanımını; filolojik olarak hem de kuran ışığında açıklanmaya çalışılmış arkası sıra gelen Müfessir Kimdir? (s.160-164) kısmında ise muallim üzerinden müfessirin neliğini olumlu yönden kritiği yapılmış ve açıklanmıştır.

 

 

                                                                       2.Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

         Tefsir branşı için başka kaynaklara yöneltmektense kaynaklarındaki anlaşılması gereken bilgilerin de toplandığı bir kaynak olarak gerek akademi düşünen için gerek bu branşta detaylı bilgi edinmek için hazırlanmış ve alıcıyı da hazırlayacak nitelikte bir kitap olan eserin en güzel yanı; hep öğrencinin kafasında bütünleştirilmesi beklenen fakat yeterince verimli olmayan şu haritalar meselesini üst düzey bir teknikle aktarılması noktasında geniş yelpazeli bir kitap olmasıdır.

 

 

 

 

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

 

 

1)    Tefsir Tarihinin On Beş Asrı

2)    Tarih Nedir

3)    Muallim Nedir

4)    Kavram-Terim Nedir?

5)    Müfessir Nedir?

 

 

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Öğ. Adi: kadernisa mutellip

Sınıf/şube: 1. İLH106 / D

Öğ. No:17070283

 

بسم الله الرحمن الرحيم

 

 الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه، أما بعـد:

 

Tefsir tarihi Atlası ve uygulama haritaları adli bu kitabı A.Ü.İ.F de Prof. Dr. Ahmet nedim serinsu hocamız tarafından kaleme alınmıştır.

 

 Grafiker yayınları da basılmış. 

1.baski /Ocak 2019 /Ankara. Yayın No.297

 

Bu kıymetli eserini biz talebelere sunmakta çok emeği geçtiği için hocam 'a çok teşekkür ediyorum.

Tefsiri Tarihi Atlası ve Uygulamalı haritaları her ilahiyat öğrencisinin bilmesi gereken bir eserdir çünkü bize doğru yolu gösteren ve en büyük nimet olarak verilen Kur’an-ı Kerim'in tefsirinin nasıl oluştuğunu Hicri 15 asra kadar nasıl geldiğini coğrafya ve harita üzerinden gezdirerek müfessirlerin tarihleri ve ilim yolculuklarını biz talebelere anlatmaya ve onların ilme verdiği emeğini gösteren, kendimizin bulup öğrenmemizi gösteren bir önemli eserdir.

 

 1.ödev:

 

İçindekiler:

 Giriş bölümünde; bu eserin neden tefsir tarihi atlası olduğunu ve tefsir tarihinin önemi, okumaya başlarken ne yapılmalı, öğrenme hedefi gibi okuyucuna önceden hazırlanması gereken noktaları gösterilmiştir. "Tefsir tarihinde bugüne kadar haritaların sağladığı kolaylıklar ve bağlamlar dikkate alınmıştır".1

 Kitap sadece tefsir tarihiyle da kalmayıp baş bölümlerde başlarken ve bitirirken bir ahlakı, ilmi, öğreten hadisler yer almaktadır. Kitabın kapak görselinde gösterilen kalem ve haritanın da bir anlam taşıdığını yazmıştır.  

(s.12-26)

1. (Tefsir tarihi atlası ve uygulamalı haritaları)

 

 

1.Kavramlar ve terimler:

 

Bu başlıkta insanın anlam küresinin ne anlama geldiğini ve öneminden bahsetmiştir. Zihnimizin işleyişi, dinimizi kuran-i anlamak için ve bizden ne istendiğini kendimizi bulmamızın önemini hissettirmiştir. Bir ilmi ve özellikle tefsir i anlamak için insanların kavram iktidarının olmasını bildirmiştir. Bu sayfalarda geçenleri iyice tetkik edersek tebyin , tebliğ , amel, sabretmek , niyet, tevhit  gibi  belirli kelimelerin kavramları  bahsederek bir  insanın  bunu kendi anlam küresi kavramlarıyla  tefsir edilen Kur'an i  anlaması için hayatına tatbik etmesi önerilmiştir .  Yazarın "Kur'an nedir " adli kitabini okumakta bu konuya faydası olacaktır. (s.28-54)

 

1.    Tarih nedir?

 

Atlasın bu bölümde tefsir tarihi da geçen ve tefsirde kullanılan terimlerden bahsedilmektedir.

 Tarih ilmi ve onun teknikleri, tarihi okuyup nasıl değerlendirebilmemiz gibi konularda haritalarla beraber okuyucuya İslam öncesi ve sonrasındaki fark, isimleri, eski çağlarda alfabe kelimelerin gelişimi yani dilin felsefenin gelişimi haritalara bakarak belirli yerlerden çıkan filozofları ele alinmiş tır. Buradan görüyoruz ki İnsanın 

Zaman geçimiyle geçirdiği bu tarih etkisi dil ve değişimlerle gösteriyor.  Buradaki tarihi haritaları inceleyerek insaniyetin gidiş açısı ve kutsal kitabi tarihten bize gelen yolları fark etmemiz ve öğrenmemize yararlıdır. Böylece ilmin yayılmasını görüyoruz. (S. 55-90)

 

2. Tefsir tarihinin on beş asrı:

 

Bu başlıkta tefsirin doğuşu gelişmesi on beş esirlik dönemleri önceki harita bölümünde açıklanan çerçevede anlatılmıştır. Hz. Peygamber efendimizden sahabelere kur 'anın ulaşması ve onlardan tebe-i tabiinlere ulaşması tefsir edilmesi genel bir gösterimle çizilerek gösterilmiştir. Hz. Peygamber efendimizin "oku, düşün ,anla, yaşa " metodunu bizimde oku anla düşüncemiz nasıl olmalı bunu öğrenmemiz istenilmiştir. Kuran’ın peygamber efendimize ilk indirilen Mekke- mükerrere ve Medine Münevver’in tarihi ve yeni resimleri, ilim mektebeleri gösterilerek tarihi coğrafyanı mütalaa etmelerimizle sunulmuştur. Buradan biz talebeler birinci nesil sahabelerin tefsir Kaynaklarının Kur’an kerim, Hz. Peygamber ve içtihatları ,ehli kitaplardan yararlandıklarını görebiliyoruz çünkü; Hz. Peygamber (s.e.v)den günümüze kadar gelen tefsir tabakaları incelenen tablolarda belirterek sahabenin ve tabiin 'in tefsir farkı nasıl değişti ve ne şartlar olduğunu gösteriyor. 

Bu bölümdeki gösterilen bazı haritaları iyice anlamak için yazarın "Kur'an nedir " kitabına bakmak önerilmektedir. Kuran' in ilk orijinal nüshası gibi birkaç resimde bu bölümde yer alıyor. (S. 90-142)

 

 

       3.  Kavram terim nedir?

 

Bu başlıkta kavram kelimesinin anlamı ne ifade ettiği mecazi, felsefeli anlamı gibi farklı  her ilim dalı yada bir konuya göre farklı anlam verdiğini anlatmıştır. 

 Kavram kelimesi ne değinmiş olursak insanın bir eylem üzerindeki düşünme faaliyetinin temel aracı olarak geçmektedir. Mesela zihnimizde oluşan şeye kavram, dil ile ifade ettiğimize söze terim denilir. Böylece Bir okuyucunun kuranı anlamada tefsir etmede kavramın çok önemli olduğunu benimsettirmiştir çünkü;

 İlim ve düşünme kavramları tefsir ‘in icrasında gerçekleşmektedir.  Kavramların içinde bulunan düşünce ve sosyal, kültürel çevre sebebiyle değişiklik gösterdiğini da açıklamıştır. Bizim bu bölümü anlamamız tefsirde geçen kavram kelimeleri anlamamız açsından bir sözlük okumamız gerekmektedir. (özellikle misafir Türkçe öğrenen öğrencilerin)  böylece bize önerilen tefsir ilminin anlamlarını anlamamızda fayda vardır

(S.143-150)

 

         4. Muallim kimdir?:

 

"Yüce Allah -insan ilişkisi ilim temelli: peygamberlerini ayni zamanda muallim olarak görevlendirmiş" 2 

Bu bölümde muallim kelimesinin tahlili yaparak   

Bir muallimin dindeki yerini hadislerle anlatmıştır.

Hz. Peygamberimizin öğretim sistemi ve  saygı değer muallim yani öğreten, kendide öğrenen (Bu anlamda peygamberimizde Vahiy ile öğrenmiştir Talim ve Terbiyeye Tabii olmuştur)3

 eğiten, birini yetiştirmeye emeği geçen ve Hz. Peygamberimizin varisi olarak yola çıkan kimselerin özellikleri vurgulanmıştır.

 

2./ 3 . (tefsir tarihi Atlası ve uygulamalı haritaları. S. 155/157)

 

 

         5. Müfessir kimdir:

 Bu başlıkta; müfessirlerin özellikleri bir alimin insanlara örnek ulaştırarak müfessirlerin eğitim öğretim süreçlerini ve İlmin faydası, bilginin bütünlüğüyle ,işlenmesi ve dönüşmesi  gibi bu konuda harita  çizimlerle göstererek bahsetmektedir. (S. 160-164)

 

 Bahsettiğimiz başlıkların ardından İbni Âbbas başta olmak üzere Aişe Abdurrahman 'a kadar 21 müfessirin uygulamalı öğrenme bölümü yer almaktadır.

 Müfessirlerimizi tanıyalım bölümünde; onların hayati, ailesi yaşadığı coğrafiye, öğrencileri kitapları, hocaları vb., öğrenim yolculuğun bilgileri talebelerin doldurarak öğrenmesi istenilmiştir. 

 

-Tefsir rivayeti hikâye haritası bölümünde; müfessirin eserinden okunan parçadan hadis tefsir fıkıh ilimleri isteyerek ilmin bütünlüğünün anlaşılması sağlanmaktadır. 

 

-Ayette ne öğrendim; bu sayfalarda metinde ele alınan ayetleri tefsirlerden okuyarak bunları karşılaştırmanız istenilmiştir. Böylece farklı tefsirlerden bir ayeti her müfessirin kendi düşünce kavramlarını anlamış fark etmiş oluruz.

 Bu müfessirler kısmında talebenin müfessir hakkında daha çok   bilgiye sahip olması için kendi araştırarak sorulan sorulara cevaplaması önemlidir.

 

-Kuranla karakterimi inşa ediyorum;

Her ünitede müfessirlerden sonra okuyucunun ne anladığı, inen ayetin sebeb-i nüzülü kendi düşünceleri ve kattığı faydaları oku, düşün, anla, yaşa çerçevesinde yazma aşmaları yer almaktadır.  

 

 

-Arap dili kurallarının kullanımı haritaları;

Bu başlıkta Arap dilinin haritalarıyla dilin özelliklerini anlatmıştır.

 Sonuç olarak, bu kıymetli çalışma müfessirlerle ilmin yolculuğunu bize tanıtarak ilmin bir nimet olduğunu onu çaba harcanarak istememiz gerektiğini ve müfessirlerimizin ilim teshilini öğrenmemizi sağlamaktadır.

 

Kitapta geçen 21 Müfessirlerden  kısaca bahsedersek ; 

1.İbn. Âbbas : Ebü’l-Abbâs Abdullāh b. el-Abbâs b. Abdilmuttalib el-Kureşî (ö. 68/687-88)

Hz. Peygamber’in amcasının oğlu, tefsir ve fıkıh ilimlerinde otorite kabul edilen ve çok hadis rivayet edenler arasında yer alan sahâbî.

2. Mukatil b. Süleyman : Ebü’l-Hasen Mukātil b. Süleymân b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî (ö. 150/767)

Kur’an’ı baştan sona kadar tefsir eden ilk müfessir.

 3. SÜFYÂN es-SEVRÎ: Ebû Abdillâh Süfyân b. Saîd b. Mesrûk es-Sevrî el-Kûfî (ö. 161/778)

Kendi adıyla anılan fıkıh mezhebinin imamı, müfessir, muhaddis ve zâhid.

4.EBÛ YA‘LÂ el-FERRÂ: Ebû Ya‘lâ Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ’ (ö. 458/1066) Tanınmış Hanbelî hukukçusu, kelâm âlimi, muhaddis ve müfessir.

5.MA‘MER b. MÜSENNÂ: 

Ebû Ubeyde Ma‘mer b. el-Müsennâ et-Teymî el-Basrî (ö. 209/824 [?])

Arap dili ve edebiyatı, tefsir, ahbâr ve nesep alimi.

6. el-MÂVERDÎ : Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî (ö. 450/1058)

Siyaset ve ahlâk nazariyeleriyle tanınan Şâfiî fakihi.

7. el- BEGAVÎ, Ferrâ:  Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî (ö. 516/1122) Muhaddis, müfessir ve Şâfiî fakihi.

8. ZEMAHŞERÎ:  Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî (ö. 538/1144) el-Keşşâf adlı tefsiri yanında Arap dili ve edebiyatına dair çalışmaları ile tanınan çok yönlü Mu‘tezile âlimi.

9. FAHREDDİN er-RÂZÎ: Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî (ö. 606/1210) Kelâm, felsefe, tefsir ve usûl-i fıkıh alanlarına dair çalışmalarıyla tanınan Eş‘arî âlimi.

10.  İBN SA‘DÛN el-KURTUBÎ : Ebû Bekr Sâinüddîn (Sâbikuddîn, Ziyâüddîn) Yahyâ b. Sa‘dûn b. Temmâm el-Ezdî el-Kurtubî (ö. 567/1172) Kıraat, hadis ve Arap dili âlimi.

11.  BEYZÂVÎ: Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed el-Beyzâvî (ö. 685/1286) Müfessir, Eş‘arî kelâmcısı ve Şâfiî fakihi.

12.  İBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ: Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkī eş-Şâfiî (ö. 774/1373)

Tarihçi, müfessir, muhaddis ve Şâfiî fakihi.

13.  EBÜSSUÛD EFENDİ

(ö. 982/1574) Osmanlı şeyhülislâmı, hukukçu ve müfessir.

 14.   İSMÂİL HAKKI BURSEVÎ

(ö. 1137/1725) Celvetî şeyhi, müfessir, şair.

15. ÂLÛSÎ, Şehâbeddin Mahmûd: Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî el-Âlûsî (ö. 1270/1854)

Âlûsî ailesinden müfessir, fakih, edip ve şair.

16. DERVEZE, Muhammed İzzet: Muhammed İzzet b. Abdilhâdî b. Dervîş (1888-1984)

Filistin direniş hareketi içinde aktif rol alan Arap fikir ve siyaset adamı, müfessir ve tarihçi.

17.SEYYİD KUTUB: Seyyid b. Kutb b. İbrâhîm b. Hüseyn eş-Şâzilî (1906-1966) Mısırlı düşünür ve aksiyon adamı.

18. TABERÎ, Muhammed b. Cerîr: Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî (ö. 310/923) Câmiʿu’l-beyân ve Târîḫu’l-ümem ve’l-mülûk adlı eserleriyle tanınan müfessir, tarihçi, muhaddis ve fakih.

19. MÂTÜRÎDÎ: Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî (ö. 333/944) Mâtürîdiyye mezhebinin kurucusu, müfessir ve fakih.

20.İBN ÂŞÛR, Muhammed Tâhir: Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tâhir et-Tûnisî (1879-1973) Tunuslu ilim ve fikir adamı, müfessir, fakih, Arap dili ve edebiyatı âlimi.

21. ÂİŞE ABDURRAHMAN: Âişe bint Muhammed Ali Abdürrahman (1913-1998)

Mısırlı âlim, edip, müfessir ve eğitimci.

 

2. Ödev :

Bir müfessirin Kur'an i  tefsir ederken nasıl şartlar altında tefsir ettiğini  şu yaşanan zamanların coğrafi yeli tarihleri ,siyasi ,kültürünü iyice yansıtıp müfessirleri, tarihi bilmeye  yardımcı olacak ve öğrenmeye sebep olan çok yönden faydalanması gereken bir eser olduğunu anlatıp öneririm.

Özellikle benim çevremdeki din alanında ilim alan ve ilahiyatçı   Uygur hocalarım 'a  arkadaşlarım 'a çokta tavsiye ederim (Türkçe bilenlere) ,çünkü bizim aramızda ben şimdiye kadar buna benzeyen bir çalışma eser olduğunu hiç bilmiyorum .(yeni eski den değerli hocalarımız yazdıysa da yaşanan baskı sebeplerinden dolayı kaybedilip bize ulaşmamış olabilir ) Türkiye’de ilahiyatta okumakta olan kardeşlerimin yaralanacağından eminim .

 

     3. Ödev:

 

1 Muallim ve müfessir kimdir.

2. Tefsir tarihinin on beş asrı.

3. Kavram ve terim nedir? /Kavram ve terim.

4. kur'anın insandan talebi devam ediyor...

5. Kur 'an-ı Kerim’le karakterimi inşa ediyorum.

 

   Saygılarımla...

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Öğ. Adi: kadernisa mutellip

Sınıf/şube: 1. İLH106 / D

Öğ. No:17070283

 

بسم الله الرحمن الرحيم

 

 الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه، أما بعـد:

 

Tefsir tarihi Atlası ve uygulama haritaları adli bu kitabı A.Ü.İ.F de Prof. Dr. Ahmet nedim serinsu hocamız tarafından kaleme alınmıştır.

 

 Grafiker yayınları da basılmış. 

1.baski /Ocak 2019 /Ankara. Yayın No.297

 

Bu kıymetli eserini biz talebelere sunmakta çok emeği geçtiği için hocam 'a çok teşekkür ediyorum.

Tefsiri Tarihi Atlası ve Uygulamalı haritaları her ilahiyat öğrencisinin bilmesi gereken bir eserdir çünkü bize doğru yolu gösteren ve en büyük nimet olarak verilen Kur’an-ı Kerim'in tefsirinin nasıl oluştuğunu Hicri 15 asra kadar nasıl geldiğini coğrafya ve harita üzerinden gezdirerek müfessirlerin tarihleri ve ilim yolculuklarını biz talebelere anlatmaya ve onların ilme verdiği emeğini gösteren, kendimizin bulup öğrenmemizi gösteren bir önemli eserdir.

 

 1.ödev:

 

İçindekiler:

 Giriş bölümünde; bu eserin neden tefsir tarihi atlası olduğunu ve tefsir tarihinin önemi, okumaya başlarken ne yapılmalı, öğrenme hedefi gibi okuyucuna önceden hazırlanması gereken noktaları gösterilmiştir. "Tefsir tarihinde bugüne kadar haritaların sağladığı kolaylıklar ve bağlamlar dikkate alınmıştır".1

 Kitap sadece tefsir tarihiyle da kalmayıp baş bölümlerde başlarken ve bitirirken bir ahlakı, ilmi, öğreten hadisler yer almaktadır. Kitabın kapak görselinde gösterilen kalem ve haritanın da bir anlam taşıdığını yazmıştır.  

(s.12-26)

1. (Tefsir tarihi atlası ve uygulamalı haritaları)

 

 

1.Kavramlar ve terimler:

 

Bu başlıkta insanın anlam küresinin ne anlama geldiğini ve öneminden bahsetmiştir. Zihnimizin işleyişi, dinimizi kuran-i anlamak için ve bizden ne istendiğini kendimizi bulmamızın önemini hissettirmiştir. Bir ilmi ve özellikle tefsir i anlamak için insanların kavram iktidarının olmasını bildirmiştir. Bu sayfalarda geçenleri iyice tetkik edersek tebyin , tebliğ , amel, sabretmek , niyet, tevhit  gibi  belirli kelimelerin kavramları  bahsederek bir  insanın  bunu kendi anlam küresi kavramlarıyla  tefsir edilen Kur'an i  anlaması için hayatına tatbik etmesi önerilmiştir .  Yazarın "Kur'an nedir " adli kitabini okumakta bu konuya faydası olacaktır. (s.28-54)

 

1.    Tarih nedir?

 

Atlasın bu bölümde tefsir tarihi da geçen ve tefsirde kullanılan terimlerden bahsedilmektedir.

 Tarih ilmi ve onun teknikleri, tarihi okuyup nasıl değerlendirebilmemiz gibi konularda haritalarla beraber okuyucuya İslam öncesi ve sonrasındaki fark, isimleri, eski çağlarda alfabe kelimelerin gelişimi yani dilin felsefenin gelişimi haritalara bakarak belirli yerlerden çıkan filozofları ele alinmiş tır. Buradan görüyoruz ki İnsanın 

Zaman geçimiyle geçirdiği bu tarih etkisi dil ve değişimlerle gösteriyor.  Buradaki tarihi haritaları inceleyerek insaniyetin gidiş açısı ve kutsal kitabi tarihten bize gelen yolları fark etmemiz ve öğrenmemize yararlıdır. Böylece ilmin yayılmasını görüyoruz. (S. 55-90)

 

2. Tefsir tarihinin on beş asrı:

 

Bu başlıkta tefsirin doğuşu gelişmesi on beş esirlik dönemleri önceki harita bölümünde açıklanan çerçevede anlatılmıştır. Hz. Peygamber efendimizden sahabelere kur 'anın ulaşması ve onlardan tebe-i tabiinlere ulaşması tefsir edilmesi genel bir gösterimle çizilerek gösterilmiştir. Hz. Peygamber efendimizin "oku, düşün ,anla, yaşa " metodunu bizimde oku anla düşüncemiz nasıl olmalı bunu öğrenmemiz istenilmiştir. Kuran’ın peygamber efendimize ilk indirilen Mekke- mükerrere ve Medine Münevver’in tarihi ve yeni resimleri, ilim mektebeleri gösterilerek tarihi coğrafyanı mütalaa etmelerimizle sunulmuştur. Buradan biz talebeler birinci nesil sahabelerin tefsir Kaynaklarının Kur’an kerim, Hz. Peygamber ve içtihatları ,ehli kitaplardan yararlandıklarını görebiliyoruz çünkü; Hz. Peygamber (s.e.v)den günümüze kadar gelen tefsir tabakaları incelenen tablolarda belirterek sahabenin ve tabiin 'in tefsir farkı nasıl değişti ve ne şartlar olduğunu gösteriyor. 

Bu bölümdeki gösterilen bazı haritaları iyice anlamak için yazarın "Kur'an nedir " kitabına bakmak önerilmektedir. Kuran' in ilk orijinal nüshası gibi birkaç resimde bu bölümde yer alıyor. (S. 90-142)

 

 

       3.  Kavram terim nedir?

 

Bu başlıkta kavram kelimesinin anlamı ne ifade ettiği mecazi, felsefeli anlamı gibi farklı  her ilim dalı yada bir konuya göre farklı anlam verdiğini anlatmıştır. 

 Kavram kelimesi ne değinmiş olursak insanın bir eylem üzerindeki düşünme faaliyetinin temel aracı olarak geçmektedir. Mesela zihnimizde oluşan şeye kavram, dil ile ifade ettiğimize söze terim denilir. Böylece Bir okuyucunun kuranı anlamada tefsir etmede kavramın çok önemli olduğunu benimsettirmiştir çünkü;

 İlim ve düşünme kavramları tefsir ‘in icrasında gerçekleşmektedir.  Kavramların içinde bulunan düşünce ve sosyal, kültürel çevre sebebiyle değişiklik gösterdiğini da açıklamıştır. Bizim bu bölümü anlamamız tefsirde geçen kavram kelimeleri anlamamız açsından bir sözlük okumamız gerekmektedir. (özellikle misafir Türkçe öğrenen öğrencilerin)  böylece bize önerilen tefsir ilminin anlamlarını anlamamızda fayda vardır

(S.143-150)

 

         4. Muallim kimdir?:

 

"Yüce Allah -insan ilişkisi ilim temelli: peygamberlerini ayni zamanda muallim olarak görevlendirmiş" 2 

Bu bölümde muallim kelimesinin tahlili yaparak   

Bir muallimin dindeki yerini hadislerle anlatmıştır.

Hz. Peygamberimizin öğretim sistemi ve  saygı değer muallim yani öğreten, kendide öğrenen (Bu anlamda peygamberimizde Vahiy ile öğrenmiştir Talim ve Terbiyeye Tabii olmuştur)3

 eğiten, birini yetiştirmeye emeği geçen ve Hz. Peygamberimizin varisi olarak yola çıkan kimselerin özellikleri vurgulanmıştır.

 

2./ 3 . (tefsir tarihi Atlası ve uygulamalı haritaları. S. 155/157)

 

 

         5. Müfessir kimdir:

 Bu başlıkta; müfessirlerin özellikleri bir alimin insanlara örnek ulaştırarak müfessirlerin eğitim öğretim süreçlerini ve İlmin faydası, bilginin bütünlüğüyle ,işlenmesi ve dönüşmesi  gibi bu konuda harita  çizimlerle göstererek bahsetmektedir. (S. 160-164)

 

 Bahsettiğimiz başlıkların ardından İbni Âbbas başta olmak üzere Aişe Abdurrahman 'a kadar 21 müfessirin uygulamalı öğrenme bölümü yer almaktadır.

 Müfessirlerimizi tanıyalım bölümünde; onların hayati, ailesi yaşadığı coğrafiye, öğrencileri kitapları, hocaları vb., öğrenim yolculuğun bilgileri talebelerin doldurarak öğrenmesi istenilmiştir. 

 

-Tefsir rivayeti hikâye haritası bölümünde; müfessirin eserinden okunan parçadan hadis tefsir fıkıh ilimleri isteyerek ilmin bütünlüğünün anlaşılması sağlanmaktadır. 

 

-Ayette ne öğrendim; bu sayfalarda metinde ele alınan ayetleri tefsirlerden okuyarak bunları karşılaştırmanız istenilmiştir. Böylece farklı tefsirlerden bir ayeti her müfessirin kendi düşünce kavramlarını anlamış fark etmiş oluruz.

 Bu müfessirler kısmında talebenin müfessir hakkında daha çok   bilgiye sahip olması için kendi araştırarak sorulan sorulara cevaplaması önemlidir.

 

-Kuranla karakterimi inşa ediyorum;

Her ünitede müfessirlerden sonra okuyucunun ne anladığı, inen ayetin sebeb-i nüzülü kendi düşünceleri ve kattığı faydaları oku, düşün, anla, yaşa çerçevesinde yazma aşmaları yer almaktadır.  

 

 

-Arap dili kurallarının kullanımı haritaları;

Bu başlıkta Arap dilinin haritalarıyla dilin özelliklerini anlatmıştır.

 Sonuç olarak, bu kıymetli çalışma müfessirlerle ilmin yolculuğunu bize tanıtarak ilmin bir nimet olduğunu onu çaba harcanarak istememiz gerektiğini ve müfessirlerimizin ilim teshilini öğrenmemizi sağlamaktadır.

 

Kitapta geçen 21 Müfessirlerden  kısaca bahsedersek ; 

1.İbn. Âbbas : Ebü’l-Abbâs Abdullāh b. el-Abbâs b. Abdilmuttalib el-Kureşî (ö. 68/687-88)

Hz. Peygamber’in amcasının oğlu, tefsir ve fıkıh ilimlerinde otorite kabul edilen ve çok hadis rivayet edenler arasında yer alan sahâbî.

2. Mukatil b. Süleyman : Ebü’l-Hasen Mukātil b. Süleymân b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî (ö. 150/767)

Kur’an’ı baştan sona kadar tefsir eden ilk müfessir.

 3. SÜFYÂN es-SEVRÎ: Ebû Abdillâh Süfyân b. Saîd b. Mesrûk es-Sevrî el-Kûfî (ö. 161/778)

Kendi adıyla anılan fıkıh mezhebinin imamı, müfessir, muhaddis ve zâhid.

4.EBÛ YA‘LÂ el-FERRÂ: Ebû Ya‘lâ Muhammed b. el-Hüseyn b. Muhammed b. Halef el-Ferrâ’ (ö. 458/1066) Tanınmış Hanbelî hukukçusu, kelâm âlimi, muhaddis ve müfessir.

5.MA‘MER b. MÜSENNÂ: 

Ebû Ubeyde Ma‘mer b. el-Müsennâ et-Teymî el-Basrî (ö. 209/824 [?])

Arap dili ve edebiyatı, tefsir, ahbâr ve nesep alimi.

6. el-MÂVERDÎ : Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî (ö. 450/1058)

Siyaset ve ahlâk nazariyeleriyle tanınan Şâfiî fakihi.

7. el- BEGAVÎ, Ferrâ:  Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’ el-Begavî (ö. 516/1122) Muhaddis, müfessir ve Şâfiî fakihi.

8. ZEMAHŞERÎ:  Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-Zemahşerî (ö. 538/1144) el-Keşşâf adlı tefsiri yanında Arap dili ve edebiyatına dair çalışmaları ile tanınan çok yönlü Mu‘tezile âlimi.

9. FAHREDDİN er-RÂZÎ: Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî (ö. 606/1210) Kelâm, felsefe, tefsir ve usûl-i fıkıh alanlarına dair çalışmalarıyla tanınan Eş‘arî âlimi.

10.  İBN SA‘DÛN el-KURTUBÎ : Ebû Bekr Sâinüddîn (Sâbikuddîn, Ziyâüddîn) Yahyâ b. Sa‘dûn b. Temmâm el-Ezdî el-Kurtubî (ö. 567/1172) Kıraat, hadis ve Arap dili âlimi.

11.  BEYZÂVÎ: Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed el-Beyzâvî (ö. 685/1286) Müfessir, Eş‘arî kelâmcısı ve Şâfiî fakihi.

12.  İBN KESÎR, Ebü’l-Fidâ: Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkī eş-Şâfiî (ö. 774/1373)

Tarihçi, müfessir, muhaddis ve Şâfiî fakihi.

13.  EBÜSSUÛD EFENDİ

(ö. 982/1574) Osmanlı şeyhülislâmı, hukukçu ve müfessir.

 14.   İSMÂİL HAKKI BURSEVÎ

(ö. 1137/1725) Celvetî şeyhi, müfessir, şair.

15. ÂLÛSÎ, Şehâbeddin Mahmûd: Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî el-Âlûsî (ö. 1270/1854)

Âlûsî ailesinden müfessir, fakih, edip ve şair.

16. DERVEZE, Muhammed İzzet: Muhammed İzzet b. Abdilhâdî b. Dervîş (1888-1984)

Filistin direniş hareketi içinde aktif rol alan Arap fikir ve siyaset adamı, müfessir ve tarihçi.

17.SEYYİD KUTUB: Seyyid b. Kutb b. İbrâhîm b. Hüseyn eş-Şâzilî (1906-1966) Mısırlı düşünür ve aksiyon adamı.

18. TABERÎ, Muhammed b. Cerîr: Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî (ö. 310/923) Câmiʿu’l-beyân ve Târîḫu’l-ümem ve’l-mülûk adlı eserleriyle tanınan müfessir, tarihçi, muhaddis ve fakih.

19. MÂTÜRÎDÎ: Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî (ö. 333/944) Mâtürîdiyye mezhebinin kurucusu, müfessir ve fakih.

20.İBN ÂŞÛR, Muhammed Tâhir: Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed et-Tâhir et-Tûnisî (1879-1973) Tunuslu ilim ve fikir adamı, müfessir, fakih, Arap dili ve edebiyatı âlimi.

21. ÂİŞE ABDURRAHMAN: Âişe bint Muhammed Ali Abdürrahman (1913-1998)

Mısırlı âlim, edip, müfessir ve eğitimci.

 

2. Ödev :

Bir müfessirin Kur'an i  tefsir ederken nasıl şartlar altında tefsir ettiğini  şu yaşanan zamanların coğrafi yeli tarihleri ,siyasi ,kültürünü iyice yansıtıp müfessirleri, tarihi bilmeye  yardımcı olacak ve öğrenmeye sebep olan çok yönden faydalanması gereken bir eser olduğunu anlatıp öneririm.

Özellikle benim çevremdeki din alanında ilim alan ve ilahiyatçı   Uygur hocalarım 'a  arkadaşlarım 'a çokta tavsiye ederim (Türkçe bilenlere) ,çünkü bizim aramızda ben şimdiye kadar buna benzeyen bir çalışma eser olduğunu hiç bilmiyorum .(yeni eski den değerli hocalarımız yazdıysa da yaşanan baskı sebeplerinden dolayı kaybedilip bize ulaşmamış olabilir ) Türkiye’de ilahiyatta okumakta olan kardeşlerimin yaralanacağından eminim .

 

     3. Ödev:

 

1 Muallim ve müfessir kimdir.

2. Tefsir tarihinin on beş asrı.

3. Kavram ve terim nedir? /Kavram ve terim.

4. kur'anın insandan talebi devam ediyor...

5. Kur 'an-ı Kerim’le karakterimi inşa ediyorum.

 

   Saygılarımla...

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

İlh-106 Final Ödevi 

 

Adı-soyadı: Muhammet Can Yılmaz

Sınıfı ve şubesi: İlh-106 – D Şubesi

Öğrenci nu.: 17070239

 

1.      Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın. (Sayfa numarası verin.)

-Önsöz(7-10): Kitabın girişi ve kitabın tanımı olan bu başlık (kısaca eseri tanıtan önsöz) kitabın ne amaçlarla ve hangi usul ve tekniklerle hazırlanıldığına dair kısa ve öz açıklamalarda bulunulan başlıktır. Ana yol olarak tefsirlerin yapılma ve bu yapılan tefsirlerin telifi sürecinde birçok bağlam olduğu esas alınarak müfessirin hayatının, eserlerinin ve tefsiri üzerinde yapılan çalışmalarından bu bağlamın tespit edilebileceği gerçeğidir. Bunun içinde kitapta müfessir, müfessirin tefsiri ve yaşadığı dönem, öncesi ve sonrası gibi dönemlerin siyasi coğrafi vb. birçok haritalar, tablolar ve levhalar kullanılmıştır. Kitabın esas metodunun bu olduğunu önsözden kısaca anlamaktayız.

-Giriş Bölümü(12-26): Bu bölümde kitabın girişi yapılmış önsözde bahsedilen kitabın metodu derinlemesine açıklanmıştır. Özellikle bu metodun ne için ve neden etkili olduğunu bu bölümle anlamaktayız. Önemli olanın haritalara, tablolara veya şablonlara bakmak olmadığını asıl önemli olanın bu haritaları, şablonları veya tabloları görmek olduğunu bunları okuyabilmek olduğunu çok iyi anlayabiliyoruz. Kitapta kullanılan ana kavramlar etkili bir şekilde açıklanmıştır.

-Kavramlar ve Tanımları Bölümü(28-54): Bu bölümde ana kavramlar dışında kitapta kullanılan diğer kavramlar ve kitabın konusu içerinde kullanılan pek çok kavramlar ve tanımları tek tek açıklanmıştır. Kitabı anlama ve kavrama açısından böyle bir bölümün varlığı öğrenciler veya okuyucular için çok yararlıdır. Konuya başlamadan önce okuyucu veya öğrenciler konuya bu şekilde hazırlanmış ilerde görecekleri kavramlara yabancılık çekmemiş ve derse hazır bulunuşluk halinde geleceklerdir. Kavramlar ve tanımlar bölümünde en etkilendiğim ve kitabın bana kattığı en güzel kısım bu bölümün içindeki İlk Adım(Etkin Okuma) veya Oku, düşün, anla,yaşa manifestosudur.

-Tarih Nedir?(56-90):Bu bölümde tarihin ne olduğu nasıl bir bilim olduğu açıklanmıştır. Bunun ardından tarihe yardımcı bilimler ve tarih biliminin yöntemi özlü bir şekilde açıklanmıştır. Bu bölümün kitabın asıl amacının tarihi iyi okuyarak ve anlamlandırarak etkili bir şekilde nasıl ana konumuzda kullanılacağı anlatılmaya çalışıldığını düşünüyorum. Ardından İnsanlık Tarihi diyebileceğimiz ve sonunun ne zaman olduğunu bilmediğimiz bu süreç haritalarla anlatılmaya çalışılmıştır. Ele alacağımız konu tefsir tarihi olsa da tarihi iyi okuyabilmemiz için tarihi iyi bilmemiz gerekir.

-Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütalaa Etmek(92-142): Bu bölümde artık asıl konumuza Tefsir Tarihine girmek bulunmaktayız. Şüphesiz tefsirin tarihi Hz. Peygamberimiz(SAV) ile başlamaktadır. Ve siz değerli hocamız bu süreci direk Peygamberimizin(SAV) tefsirleriyle değil ilk vahiyle başlatmaktasınız. Bu detay benim için önemli bir husustur. Hz. Peygamberimizin(SAV) Tefsirinden Sahabe dönemi tefsirine geçişte 18 sayfalık fotoğraflarla coğrafyayı mütalaa etmek kısmının hoşuma gittiğini ve o güzel mekanları görüp oraları dünya gözüyle görme isteğimin geldiğini sizlere ifade etmek isterim. Adından gelen kısımlarda Sahabe dönemi, tabiin dönemi ve tebe-i tabiin dönemleri açıklanmış ve tefsir çeşitleri anlatılmıştır. Dönemleri tarih üzerinden haritalar ve tablolar aracılığıyla okumadan önce yapılan etkili bir kısımdır.

Kavram-Terim Nedir?(144-150): Bu bölümde kavram ve terim nedir açıklanmış etkili ve önemli alıntılarlar anlatım güçlendirilmiştir. Kavramak fiili çerçevesinde kavramın ne olduğunu daha iyi anlamış oldum. Kavram bir bilgi, bir fikirdir.

-Muallim Kimdir?(152-158): Muallimin ne olduğu, öğretimin önemi, öğreticinin önemi ve İslam’daki yerine değinilmiştir. Her peygamber bir öğretici, bir muallim olarak görevlendirilmiştir.

-Müfessir Kimdir?(160-164): Bu bölümde ise müfessirin kim olduğu açıklanmıştır. Müfessir kimseler genel itibariyle alim kişilerdir. Bu bölümden sonuç olarak Alimin örnek ve önder insan olarak tanımlamanın en uygun tanım olduğunu çıkardım.

-Tefsir Alimleri(165-510): Bu sayfa aralığında 21 tefsir aliminin hayatları, dönemleri ve tefsirleri haritalarla açıklanmış ardından gelen etkinliklerde öğrencinin sadece okuyup geçmesine izin verilmemiş ve bu etkinliklerle öğrenci etkin hale getirilmiştir.

       -Bugün ve Yarın(512-532): Bu bölüm benim kitapta en beğendiğim başlıklardan bir tanesidir. Şimdi ve gelecek arasındaki bağ, geçmişimiz sayesinde elde ettiğimiz deneyim ile kurulacaktır. Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor başlığında ise her an bizim bazı sorumluluklarla yükümlü olduğumuzu anlatan bir başlıktır.

       -Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları(534-535): Bu bölümde iki sayfalık bir tablo ile bilginin bütünlüğü meselesi açıklanmıştır.

      -Arap Dili Kurallarının Kullanım Haritaları(538-548): Bu bölümde Arap dili kurallarının kullanımı haritalar aracılığıyla açıklanmıştır.

    -Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülasası Haritalarıyla Mütalaa Etmek(550-556):  Haritalarla konu kısaca açıklanmak istenmiştir.

-Müfessirler Ve Tefsirlerini Kaynak Ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etmek Uygulama Haritaları(557-599): Kitaptan öğrendiklerimizi etkinliklerle yazıya dökerek kullanmamız bence öğrenci ve okuyucular açısından çok iyi olmuştur. Kitabın sonunda kitaptan anladıklarımızı veya öğrendiklerimiz uygulamaya dökmek bilginin pekişmesini ve kalıcı olarak aklımızda varlığını sürdürmesi için çok önemlidir.

 

2. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 - Öncelikle bu kitabın varlığından dolayı sizlere teşekkürü bir borç bilirim Hocam. Çünkü bu kitabın, haritalarla görsel bir anlatım sunduğu çok aşikardır. Kitabın adından da anlaşılacağı üzere bu kitap bir atlas yani pek çok konuda haritalar kullanılarak işlenmiş ve bu da eğitim alan ve ya bu konulara merakı olan insanların bu esere yönlenmesini kolaylaştırmaktadır.

-Tefsir metinleri işlenirken tefsir tarihi okumalarının da bir arada yapılmasına ve bilginin pratik bir şekilde aktarılmasına olanak sağlamaktadır.

-Tefsir tarihinin önemli isimleri bir başka ifadeyle tefsir ilminde etkisi ve yeri olmuş müfessirlerin hayat hikayeleri harita üzerinde gözlemlenmektedir. Böylece doğum yerleri, nereli oldukları, eğitimlerini nerede ve hangi alimlerden aldıkları, tefsir kaynaklarının neler olduğu gibi pek çok bilgi zaman çizgisi üzerinde ve aralarındaki bağlar tespit edilebilecek şekilde etkili bir çalışma ortaya konmuştur. Bu temel prensip bu kitabı arkadaşlarıma veya genel okuyucu kitlesine tavsiye etmemde en önemli özelliktir.

 

3. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

 

-Sayfa aralığı 27-54 olan ‘‘Kavramlar ve Tanımları’’ başlığı kitabın en yaralı başlıklarından birisidir. Çünkü tanımlarını, anlamlarını ve kullanım şekillerini bilmediğimiz kavramlarla tefsir okuması yapmamız biraz zor olurdu. Kitabın ilk başlığının böyle bir konuyu barındırıyor olması kitabın geri kalanında okuyucunun daha verimli bir çalışma ortaya koymasını hazırlamaktadır.  

-Sayfa aralığı 55-90 olan ‘‘ Tarih Nedir?’’ başlığı kitabın önemi ve bizlere vermek istediği mesajları Tarih bilimini öğrenmemizle daha da kolaylaştırmaktadır. 55-60 sayfaları arasında kısaca Tarih bilimi anlatılmış ve tarihi daha doğru okumamız adına biz öğrenciler aydınlatılmak istenmişiz.  Geri kalan sayfalarda ise insanlık tarihinin başlangıcından bu yana yaşanan dönemler hem haritalar hem tablolarla işlenmiştir. Asıl konumuza giriş yapmadan bu tarihi dönemleri öğrenmemiz ve haritalar üzerinden okumamız hem dönemlerin seyrinin geleceğe nasıl etki ettiğini hem de konumuza nasıl bir tesirlerinin olduğunu öğrenmemiz adına çok faydalıdır.

- Sayfa aralığı 91-142 olan ‘‘ Tefsir Tarihinin On Beş Asrı’’ başlığını bir diğer en yararlı başlık olarak görüyorum. Çünkü başlığın içerisinde barındırdığı başlıklar açısından ileriki dönem tefsir çalışmalarının okumasında bizlere çok katkısı olacağını düşünüyorum. Hz. Peygamberimizin tefsir çalışmalarına ve sahabelerin peygamberden sonraki tefsir çalışmalarına değinilen alt başlıkları ileri dönem tefsir alimlerinin neyi ve hangi metodu kimden temel olarak aldığını anlamamıza fayda sağlayacağını düşünüyorum.

- Sayfa aralığı 143-150 olan ‘‘ Kavram-Terim Nedir?’’ başlığı kavramlarla terimler arasındaki farkı anlamamız ve bu başlıktan sonraki yapacağımız okumalar için önem arz eden bir başlıktır.

Sayfa aralığı 511-532 olan ‘‘ Bugün ve Yarın’’ başlığı benim kitapta en beğendiğim başlıktan bir tanesidir. Şimdi ve gelecek arasındaki bağ, geçmişimiz sayesinde elde ettiğimiz deneyim ile kurulacaktır. Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor başlığında ise her an bizim bazı sorumluluklarla yükümlü olduğumuzu anlatan bir başlıktır.

 

Not: Saygılarımı sunar, emek verdiğiniz bu değerli eser ‘‘ Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları’’ için teşekkürü bir borç bilirim.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Adı Soyadı    : Reyhan DİRİCE

Öğrenci No   : 18070089

Sınıf ve Şube: 1.sınıf D Şubesi

Dönem Sonu Final Sınavı Ödevi

1.Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazınız.( Sayfa numarası verin)

Değerli Hocam Prof.Dr.Ahmet Nedim SERİNSU’nun değerli eseri Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabı “Bilginin Bütünlüğü” ilkesi doğrultusunda yazılmış “Oku-Düşün-Anla-Yaşa” mantığı çerçevesinde bizlerin çıkarımlar yapmasını sağlayan, Tefsir ilmini detaylı birşekilde anlatan önemli bir eserdir.

-Kitabın” Önsöz”(s.7-26) kısmında kitabın yapısından, içeriğinden bahsedilmiş ve bu ders için çeşitli kitap önerilerinde bulunulmuş, öğrenme hedeflerinden ve kitabı çalışırken izlememiz gereken yollardan bahsedilmiştir.

-Giriş(s.11-25) Bu Bölümde Tefsir Tarihinin tanımı yapılmış ve beş Ana başlık üzerinde durulmuştur.

1.Neden ‘’tefsir tarihi atlası’?

2.Neden’ klasik tefsir’ metinleri?

3.Tefsir tarihi atlası nasıl bir kitaptır?

4.Tefsir metnini okumaya başlıyorum!

5.Uygulama haritalarını çalışmaya başlıyorum!

 

-“Kavramlar ve Tanımları”(s.27-54 )bölümünde kitapta yer alan terim ve kavramların açıklamasına yer verilmiş. Haritaların anlamlı bir bütün olmasını sağlamıştır. Bunlar anlatılırken tablolardan faydalanılmıştır.

-“Tarih Nedir?”(s.56-90) bölümünde tarihin tanımıyla başlamış olup, tarihin hammaddesi, yöntemi, kaynakları, özellikleri, konusu, sebep-sonuç-zaman ilişkisi, tarihi olayları değerlendirirken önemli olan unsurlarla, tarihi olayların değişebilir özelliği, amacı, anlatımına ve kapsamına göre tarihi, tarihin yardımcı bilimleri, tarih öğrenmenin önemini ve yararlarını öyle detaylı ve özenli anlatılmış ki bilgi bütünlüğü içinde değerlendirerek tefsir tarihi bu açıdan mütalaa etmemiz sağlanmıştır. Geçmiş bugün ve gelecek arasında bağ kurmamızın  gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Bu bölümde yer alan haritaları bilginin bütünlüğü çerçevesinde mütalaa etmemiz istenmiştir. Ayrıca haritalarla tarihte sosyal-dini-siyasi olaylar ve şartlarla ilgili bütünlük kurmamız hedeflenmiştir.

-“Tefsir Tarihinin Onbeş Asrı”(s.92-142) bölümü tefsir tarihini haritalarla mütalaa yapmayı amaçlamıştır. Peygamber efendimizden başlayarak tefsir tarihinin günümüze dek tarihsel sıralamasını yapılmış, Kur’an-ı Kerim’in nüzul döneminde tebliğ ve tebyin ile oluşan nüzul ortamını tablo halinde anlatılmıştır. Peygamber efendimizin (s.a.v) tefsir sisteminin Oku, düşün, anla ve yaşa metodundan oluştuğundan bahsedilmiş olup, bu onbeş asır tablo ve haritalarla açıklanmış, tarih ve coğrafya fotoğraflarla desteklenerek görsel olarak bunları daha iyi kavramamıza yardımcı olmuştur. Tefsir tarihi dönemleri özellikleri ve dönemin önemli müfessirlerini, müfessir tabakaları tablolar halinde anlatılmıştır. Kur’an-ı Kerimin İlk orijinal nüshasını olan Hümeze ve Tekasür Surelerinin fotoğrafları paylaşılmış ve İslam’ın geldiği sıralarda hurma dallarının yazı yazmak için kullanıldığından bahsedilmiştir.

-“Kavram-Terim Nedir?”(s.143-150) Bu başlık altın kavram ve terimin karşılaştırılması yapılmıştır.Birbirini tamamlayan iki unsur olmasını vurgulamıştır.

-“Muallim Kimdir?” (s.152-158)Bu başlık içeriğinde eğitimin tanımından amacından bahsedilmiş ve İslam’da eğitimin, okumanın önemine değinilmiştir. Muallim Kelimesinin tahlili yapılmış ve Muallim’in öğrenen, öğreten, örnek olan rehber kişi olduğundan bahsedilmiştir. Peygamber efendimizin islamın ilk muallimi oluşunu vurgulanmıştır. Peygamber efendimizin eğitim öğretim siyasetinin Oku-Düşün-Anla-Yaşa ilkelerinden oluştuğuna değinilmiştir.

-“Müfessir Kimdir?”(s.160-164) Bu bölümde Müfessiri insan olarak değerlendirip ilim öğrenirken ailenin, muallimlerinin ve çevrenin etkilerinden ve bu donanıma sahip olabilmek için bu sürecin nasıl ilerlediğinden bahsedilmiştir. Müfessiri öğrenen ve öğreten yönlerine vurgu yapılmıştır. Bir bütün olarak alim insanın özellikleri tablolarla anlatılmıştır. Bilginin bütünlüğüne dikkat çekilmiş olup Kur’an-I Kerimin yorum ve tefsirinin sadece tefsir literatüründe değil aynı zamanda bütün bir Müslüman dünyanın kültür ve medeniyet dokularında bulunabileceği vurgulanmıştır. Bu bölümde önde gelen 21 müfessir haritalarla ve tablolarla anlatılmıştır. Bu müfessirler

1. İbn Abbâs (s.166-187)

2. Mukâtil b. Süleyman (s.188-203)

3. Sufyân es-Sevrî (s.204-217)

4. el-Ferrâ (s.218-233)

5. Ebû Ubeyde (s.234-247)

6. el-Taberî (s.248-263)

7. Ebû Mansur el-Matûrîdî (s.264-285)

8. el-Mâverdî (s.286-301)

9. el-Begavî (s.302-317)

10. ez-Zemahşerî (s.318-332)

11. Fahruddîn er-Râzî (s.333-349)

12. el-Kurtubî (s.350-365)

13. el- Beydâvî (s.366-379)

14. İbn Kesîr (s.380-395)

15. Ebusuûd (s.396-415)

16. İsmâîl Hakkı Bursevî (s.416-431)

17. Mahmûd el-Âlûsî (s.432-449)

18. Muhammet İzzet Derveze (s.450-465)

19. Seyyid Kutub (s.466-483)

20. İbn Âşûr (s.484-497)

21. Âişe Abdurrahman (s.498-510)’dir.

Bu bölümde bahsettiğimiz müfessirler haritalarla ve tablolarla anlatılmıştır. Ünitenin ilk sayfasında günümüz haritasından yararlanılmış daha sonraki haritada müfessirlerin doğumundan ölümüne ziyaret ettiği ilim merkezleri gösterilmiş ayrıca İslam tarihi ile ilgili haritalar da mütalaa tavsiyeleri yer almaktadır. Ayrıca bilginin bütünlüğü çerçevesinde İslam dünyası haritasının mekke-i mükerreme'de dini siyasi toplumsal ve kültürel ortamın teşekkür ve vakası çerçevesinde mütalaası önerilmiştir. Haritaların üzerinde İslam tarihi notları bulunmaktadır. Buda bizlere bilgilerimizi tazelememiz için fırsat doğurmuştur. Daha sonra Müfessirlerinin tanıtmaya başlanılmıştır. Müfessirin ailesi, öğrenim hayatı, etkileyen alimler, eserleri, etkileyen olaylar, yetiştirdiği talebeler, ve görevlerinin bulunduğu haritalar bulunmaktadır. Bu haritaları öğrencilerin doldurması ve öğrenme kazanımlarını yazmaları hedeflenmiştir. ”Müfessirin tefsirinin özellikleri haritası” Müfessirin eserindeki yöntemlerini öğrenmemizi sağlamıştır. ”Arapça tefsir din dili uygulama çalışması haritasında” tefsirde bilmediğimiz kelimeleri, deyimleri, kalıp ifadeleri not edip kendi sözlük kartımızı oluşturmamız istenmiştir. Ayrıca müfessirin eserinde kullandığı dilbilgisi kurallarını öğrenmemiz hedeflenmiştir. Tefsir rivayeti hikaye haritasında ayetle ilgili detaylara dikkat çekilmiştir. Bunlar rivayette yer alan ana karakter ne zaman, nasıl ve nerede gerçekleşti. Ayetin nüzulü ile ilgili rivayetler ve ayrıntılarından bahsedilmiştir. Bilginin bütünlüğü çerçevesinde tefsir, fıkıh ve hadisin bağlantısına değinilmiştir. Tefsirin kaynak ve yöntem tercihi çerçevesinde ayetin ana fikri, müfessirin ayeti inceleme metodu ele alarak ayetten öğrendiğimiz edinimleri sorgulamıştır. Bu doldurulması gereken haritalarla bilgiyi daha iyi öğrenmemiz için önemli bir kazanım olmuştur. Surenin Ana konuları ağacı Ayet-i Kerimin iman ibadet ve ahlak bağlamında Allah-İnsan ilişkisi, Allah-Alem, İnsan-İnsan ilişkisi, İnsan-Alem ilişkisi çerçevesinde değerlendirilmesi sağlanmıştır. Sureden kazandığımız değerleri hayata katmamız için Oku-Düşün-Anla-Yaşa sistemine göre sure ile Adap talimi ve karakter inşaası sağlanması hedeflenmiştir. Sureden çıkarımlarımız, öğrendiklerimiz ve Kur’an- Kerim’in evrenselliği ve esasına dayalı olarak surenin güncel değerlerini anlatmamız istenmiştir. Ayetin konu ağacı haritasında müfessirin ayeti yorumlarken tefsir yaklaşımı ve tefsirinin özelliğine, ayet hakkındaki yorumuna ve bunların ışığında Ayet-i Kerimenin müzakeresinden kazanımlarımıza dikkat çekmiştir. Ayet-i Kerime’yi güncel değerler çerçevesinde değerlendirmemiz istenmiştir. “Kur’an-Kerim ile karakterimi inşaa ediyorum” bölümünde Kur’an-ı Kerim’in özü  ve nitelikleri itibariyle hayatımıza katılması gerekliliğinden ve bu ayetlerin mütalaası ile içinde bulunduğumuz psikolojik, toplumsal, tarihsel koşulları Kur’an-ı Kerim’e ait değerlerle ilişkilendirmemiz istenmiştir. Ayrıca işlenilen ayetlerin Kur’an bütünlüğü çerçevesinde ilişki kurduğumuz ayetleri bulmamız istenmiştr.

-“Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor”(s.511-525)Kur’an-ı Kerim’i anlayabilmemiz için nüzul sebebinin öneminden bahsedilmiş ve Kur’an’ın evrensel ve zamansız bir kitap olduğundan bahsedip Oku-Düşün-Anla- Yaşa sistemi ile Kur’an-ı Kerime karşı yerine getirebileceğine değinilmiştir.

-“Bilginin Bütünlüğü uygulamaları haritaları”(s.534-536) bölümünde tefsir, fıkıh ve hadis ilimleri bu bütünsellik çerçevesinde değerlendirilmiştir.

            -“Arap dili kurallarının kullanımı haritaları”(s.538-548) başlığı altında irab haritalarına yer verilmiştir.

-“Müfessirler ve Tefsirlerinin kaynak ve yöntem tercihleriyle mukayese etmek uygulamalar haritaları”(s.557-599) bölümünde doldurulması gereken haritalarla bilgiyi daha iyi öğrenmemiz için önemli bir kazanım olmuştur.

 

 

-“Kur’an-ı Kerim’in insandan talebi devam ediyor” Bu başlık altında nuzül sebebinin öneminden bahsedilmiştir.

2. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama haritaları kitabı ezbere bilgi sahibi olunmasını engellemeye çalışan, öğrencinin konulara dahil edilip daha iyi ve zihinde daha kalıcı olmasını sağlayan bir kitaptır. Hocamızın engin birikimi ve özgün yaklaşımı ile kaleme aldığı bu eser, içindeki müfessiri yakından tanımamıza yardımcı olan, müfessirin hakkında ayrıntılı olarak önemli ölçüde bilgi sahibi olmamızı, ayetlerin nüzul sebebini kavrayıp haritalarla daha akılda kalıcı olmasını hedefleyen oldukça hacimli bir kitaptır.  Ayetleri iyice kavrayıp hayatımıza uygulayabilme aşamasında faydasını gördüğüm önemli ve eşi olmayan bir eserdir.  Ayetleri okuyup, düşünüp, anlayıp, yaşama noktasında yol göstericidir. Ayetler ve ilimler arasında bağ kurmamızı sağlayıp, Kur’an-ı Kerim’in bütünselliğini kavramamıza olağanüstü katkı sağlamıştır. Eserleri anlamamızı kolaylaştıran düşünmeye yönelten konuları kavrayıp daha iyi öğrenmemizi sağlayan bir eserdir. İlahiyat okuyan birinin mutlaka edinmesi gereken bu eserde doldurması istenen haritalar sayesinde bilgiyi işleme adına önemli bir kazanım amaçlamaktadır.

3. Ödev: TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

1-Müfessirimizi tanıyalım(s.175-510):Bu bölümde ilahiyat tahsilim boyunca karşıma çıkacak önemli müfessirleri tanıyıp, eserleri hakkında bilgi sahibi oldum. Haritaları oldururken öğrendim, öğrenirken düşündüm, anladım ve hayatıma tatbik etmeye çalıştım.

2-Tarih Nedir(s.56-90).Tarihin ilgimi çekmesinden dolayı, haritalar ve tablolar sayesinde öenmeli kazanımlarım oldu.

3-Tefsir Tarihinin Onbeş Asrı(s.92-142)Tefsir tarihinin kronolojik sıralaması tablolar halinde  zihnimde daha iyi yer edindi.

4-“ Kur’an-ı Kerimle karakterimi inşaa ediyorum” başlıklı çalışma sayfasıyla  kişisel hayatımı gözden geçirerek tefekkür etmeme ve uygulamama sebep oldu.

5-“Kur’an’ın insandan talebi devam ediyor”(s.511-525) başlıklı çalışmada Kur’an-ı Kerim’in benden beklediklerini, ona karşı sorumluluklarımı düşünmeme ve hayata geçirmeme vesile oldu.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ

2019- 2020 EĞİTİM ÖĞRETİM YILININ BAHAR DÖNEMİ

TEFSİR I DERSİNİN FİNAL ÖDEVİ

 

Adı-soyadı: Alshımaa HIDAR

Sınıfı ve şubesi: 1/D

Öğrenci nu.: 19071570

 

1. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.(Sayfa numarası verin.)

Tefsir tarihi atlası ve uygulma haritaları kitabı içindekiler (s. 3- 6) ve ithaf(s. 6)tan sonra önsözle başlıyor. Önsöz(s. 7,8)de yazar çalışmanın amacı, haritaların ne olduğunu, nereden alıntılandığını ve hedefi açıklamaktadır. Teşekkür (s. 9,10) kısmında ise yazar öğrencilerine, çalışmada katkısı olanlara ve yararlandığı eserlerin yazarlarına teşekkür etmektedir. Ondan Sonra Giriş (S. 11- 22)  kısmı gelmektedir. Giriş kısmı beş bölümden oluşmaktadır;

A. Neden "tefsir Tarihi Atlası"? Bölümünde çalışmanın okuyana/ kitabı işleyene nasıl faydalı olacağı açıklanmaktadır. Ayrıca tarih ve coğrafya bilimlerinin ve özellikle haritaların tefsir bağlamında önemi vurgulanmaktadır.

B. Neden "Klasik Tefsir" Metinleri?

Bölümünde klasik eserlerin önemini vurgulanmakta, klasik, eser ve "klasik eser" tabirleri tanımlanmaktadır.

C. Tefsir Tarihi Atlası, Nasıl Bir Kitaptır?

Bölümünde kitabın bazı özelliklerinden bahsedilmekte, "öğrenme hedefleri", "kitabı çalışırken", "Kavramlar ve Tanımları", "Tarih Nedir? Haritaları", "Tefsir Tarihi Haritası", "Kavram-Terim Nedir?Haritası",  "Muallim Kimdir? Ve Müfessir Kimdir? Haritaları" konuluş amacı açıklanmaktadır. Ondan sonra "Ünite", "Ünite Kapağı Haritası", "Mütalaa Önerisi", harita kavramı, "Müfessirimizi Tanıyalım Haritası", "Müfessir ve Tefsirinin Özellikleri Haritası", "Arapça Tefsir Din Dili Uygulama Çalışması", "Tefsir Rivayeti Hikaye Haritası I ve II", "Ayeti Müzakere Haritası", "Tefsirlerin Kaynak ve Yöntem Tercihi Çerçevesinde Ayetten Ne Öğrendim Haritası", "Süre ve Ayet Konu Ağacı Haritası", "Üniteden Ne Öğrendik Haritası", "Kuran-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum Haritası" başlıkları tanıtılmakta, amaçları açıklanmakta ve nasıl işleneceği hakkında bilgi verilmektedir. Ayrıca "metin" seçilme hedefleri açıklanmaktadır.

D. Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum!

Bölümünde tefsir din dili olamak üzere islami ilimlerin din dilini öğrenme faydaları ve onu öğrenmek için bazı önerilerinden söz edilmektedir. Sonra tefsir okumaya eşlik edecek şekilde kitabı nasıl işleneceği anlatılır. Sözlük ve temel gramer kitabı kullanımı hakkında nasihatlerde bulunulmaktadır.

E. Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum!

Daha verimli bir çalışma için bazı önerilerde bulunulmaktadır.

"Tefsir Metnini Okumaya Başlıyorum" ve "Uygulama Haritalarını Çalışmaya Başlıyorum" için müfessirler, tefsirleri ve özelliklerini, tefsirlerinden örnek metinleri içeren bazı kitaplar önerilmektedir.

 

Onan sonra kitabı, tanımlanan yaklaşımla müzakeresini ve uygulama haritalarını işleyerek tamamlandığında ulaşılması umulan hedefler Öğrenme Hedefleri (s. 23) başlığı altında incelenmektedir.

 

Yine Kitabı Çalışırken (s. 24,25) bölümünde bazı hususlara riayet etmek istenmektedir.

 

Kavramlar ve Tanımları (s. 27- 54)

Bu kısımda Anlam Küre, Mütalaa, Vecih, Müzakere, Münakaşa, Tebliğ ve Tebyin, Yasam Boyu Eğitim ve daha birçok kavram tanımlanmaktadır. Bunun yanı sıra Kur'an'ın Anlaşılması Meselesi - Gayesi, Kur 'an İnsandan Ne İster?, Kur'an-ı Kerim'i Hayata Tatbik Etme Usülü, İnsan ve Zihniyetleri Nasıl İşler? Ve daha birçok harita da sunulmaktadır.

 

Tarih Nedir? (S. 55- 90)

Bu bölümde tarih biliminin tanımı ve onunla ilgili bazı tanımlar da yapılmaktadır. Ayrıca tarih biliminin konusu, amacı, önemi anlatım türüne göre türleri, ona yardımcı bilimler, yöntemi çeşitli şemalarla anlatılmaktadır. Bunun yanında tarih ve bilimsellik, tarihte sebep-sonuç - yer-zaman ilişkisi, tarihi olayları değerlendirmek ve tarihi olayların değişebilir özelliği başlıkları altında yan bilgiler sunulmaktadır. Ondan sonra İnsanlık Tarihi Haritası (I-VIII), Tarih Öncesi Dönemin Özellikleri ve Merkezleri Haritası, Tarih Çağlarının Genel Özellikleri Haritası, Alfabetik Yazıların Gelişim Tarihi Haritası (I-III), İslamiyetten Önce Asya Haritası, İslamlığın Yayılışı Haritası, Nil ve Amu Derya Arasındaki Kültürel ve Dinî Yönelimler Haritası, bilginin islamdaki yeri ve felsefenin kısa tarihçesinden ardından da, Nil - Amu Derya Bölgesinde Düşünce Tarihi Haritası, açıklamasıyla birlikte Bereketli Hilal Haritası, Bereketli Hilal'de ve Komşu Kültürlerinde Alfabetik Yazıların Yayılışı Haritası, Bilimleri İslâm Dünyasından Avrupa'ya Ulaştıran Ana Yollar Haritası, Bilimleri Yabancı Kültür Merkezlerinden İslam Dünyasına Ulaştıran Ana Yollar Haritası, Antik Çağ'da Akdeniz Havzası ve Kültürel Bağlamı -MÖ 6-MS 6 YY. Haritası, Afrika'da Felsefe Haritası, Helen Bilim ve Felsefesi Merkezleri ve Yayılım Yönleri Haritası, Avrupa Felsefesi Havzası ve Yayılım Alanı Haritası, Ortaçağda Eski Dünya'nın Batı Kısmında Felsefe 5.-15. YY. Haritası, Farabî'ye Göre Felsefe Döngüsü Haritası ve Hegel'in Dünya Tini Basamakları Haritası okuyucuya sunulmaktadır. Her haritanın başlığı altında da haritanın kaynağı ve okuma önerileri de yer almaktadır.

 

Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütalaa Etmek (s. 91- 142)

Bu bölümde 15 asırlık Tefsir Tarihi Haritasından başlayarak sırasıyla Hz. Peygamberin (s.a.v.) Tebliğ ve Tebyin ile Oluşan Nüzul Ortamı, Hz. Peygamber'in Zamanında Tefsir haritasından sonra Hz. Peygamber (s.a.v.) Zamanında Tefsir haritası ve Hz. Peygamber'in (s.a.v.) "Oku- Düşün- Anla- Yaşa" Metodu haritasıyla Hz. Peygamber (s.a.v.) zamanındaki tefsirinin mahiyeti açıklanmaktadır. Sonra Fotoğraflarla Tarihi ve Coğrafyayı Mütalaa Etmek başlığı altında farklı açılardan Medine-i Münevvere ve Mekke-i Mükerreme fotoğrafları, Mescid-i Nebevî ve oradaki çeşitli yerlerin fotografları verilmiştir. Ondan sonra Her Asır Bir Tefsir Tabakası adı altında tefsir tarihinin 15 asrı bir şema hâlinde gösterilmektedir. Sonra Sahabe Döneminde Tefsir, Tefsir ilminde Şöhret Kazanan Bazı Sahabiler, sahabi kim olduğunu ve birinci nesil sahabilerin tefsir kaynakları ve metodlarını anlatan Sahabe Döneminde Tefsir ve Sahabe Döneminde Tefsir Özellikleri haritalarıyla sahabe dönemi tefsiri hakkında bilgi verilmektedir. Sonra sırasıyla Tabiîler Döneminde Tefsir, Sahabe ve Tabiûn Tefsirinde Kaynak ve Yöntem Tercihi (karşılaştırma) ve Tabe-i Tabiîler Döneminde Tefsir haritaları gelmektedir. Onun akebinde tedvin konusuyla ilgili Tefsirin Tedvini (tefsir okulları ve tefsir tarihinin dairesi) ve Tefsirin Tedvini: Tabiîler ve Sonrası Tefsir Faaliyetleri haritaları verilmektedir. Rivayet Tefsiri Ortaya Çıkışı başlığı altında tefsir tarihi dairesi genişletilmekte ve dirayet ve rivayet tefsirleri karşılaştırılmaktadır. Tefsir Tarihinin Başlangıcı: Hz. Peygamber ve Nüzul Asrı haritasında Hz. Peygamber ve bilgin sahabiler tabakaları ardından Müfessirlerin Tabakaları (I- XIV) haritaları gösterilmektedir. Tefsir Tarihi Dönemleri- Müfessirlerin Tabakaları ve Günümüzde Tefsir Faaliyetleri haritası, Kur'an ve Ben/Biz haritası ve Kur'an-ı Kerîm'in İlk Nüshaları ve Hz. Peygamberin Mektuplarının fotografları ile bu bölüm sonlandırılmaktadır.

 

Kavram- Terim Nedir? (S. 143- 150)

Kavramın ve kavramsal çerçevenin tanımı yapılmakta, kavram ve insan ilişkisi, kavram- terim ilişkisi ve Kavram- öznellik ilişkisi açıklanmakta, kavramın açıklık ve seçiklik özellikleri ve ondan doğan kavramların tarihi konusu işlenmektedir.

 

Muallim Kimdir? (S. 151- 158)

Bu bölümde Hz. Peygamber'in muallim oluşu, eğitimin tanımı ve eğitimin amaçları, İslamiyette eğitimin önemi ve öğretim, öğrenme ve öğretmek kavramları hakkında bilgi verilmektedir. Muallim kavramı ve Hz. Peygamber örneği üzerinde durulmaktadır.

 

Müfessir Kimdir? (S. 159- 164)

Bir insan olarak müfessir, eğitim- öğretim süreçleri, âlimin âlimlik donanımı nasıl oluştuğu ve bu donanımın sonuçları, Müfessir ve bilgi bütünlüğü, ilmin faydası, dil ve tarihsel sosyal- kültürel ortamda müfessir konuları üzerinde durulmaktadır.

 

Bu bölümden sonra her biri bir müfessir ele alan üniteler başlamaktadır. Bu ünitelerde ortak başlıklar var; bu başlıklar şunlardır:

- Müfessirin doğumundan ölümüne kadar ziyaret ettiği ilim merkezleri haritası.

- Müfessirimizi Tanıyalım Haritası (Müfessirin hangi asırda ve hangi bölgede yaşadığı, ailesi, hocaları, öğrencileri, eserleri ve onu etkileyen olayların işlendiği harita).

- Müfessir ve Tefsirinin Özellikleri Haritası (kaynak ve yöntem tercihi)

Müfessirin tefsirinden alınan bir örnek metinle işlenen;

- Arapça Tefsir Din Dili Gramer ve Lügat Uygulama Çalışması (özel sözlük oluşturma ve dikkati çeken dilbilgisi kuralları not alma çalışması).

- Tefsirde -varsa- rivayetlerin işlendiği Tefsir Rivayeti Hikaye Haritası 1 ve 2 (ayet bir olay çerçevesinde anlama ve diğer ilimlerle bütünlüğü kurma çalışması).

- Tefsirlerin Kaynak ve Yöntem Tercihi Çerçevesinde Ayetten Ne Öğrendim Haritası (Ayeti anlama ve ondan bir değer Elde etme çalışması).

- Surenin Ana Konuları Ağacı (sûre hakkında genel bir fikir oluşturma ve ondan değerler elde etme çalışması).

- Ayeti Kerime Konu Ağacı (özel olarak bir ayeti ele alma ve ondan değerler elde etme çalışması).

- Üniteden Ne Öğrendik? Haritası (Üniteden öğrenilenlerin bir kompozisyon hâlinde yazma çalışması).

 

Bunun haricinde her bir ünitede özel olarak şunlar vardır;

1. Ünite (S. 165- 186): İbn Abbâs (ö. 68/687-88).

İslam Tarihinin Ana Başlıkları: İslam tarihi hakkında -bölümlere ayırarak- kısa bir bilgi verilmektedir; İslam Tarihi Ana Evreleri Haritası: Hz.Peygamber, dört halife, Emeviler, Abbasîler ve Endülüs Emevîlerinin siyasi gelişmeleri, kültür ve medeniyetleri hakkında bilgi verilmektedir; Halifeliğin Serüveni Haritası (632- 1924) Haritası: halifeliğin cumhuriyet ve saltanat dönemleri, İslam kültür ve medeniyeti ile ilgili kavramlar, Hz. Muhammed'in savaşları ve daha çok konu hakkında kısa bilgiler verilmektedir; İslam Uygarlığının Genel Özellikleri Haritası: dönemlere göre İslam uygarlığının genel özellikleri ele alınmaktadır; Hz. Muhammed (s.a.v.) Zamanı Siyasi Coğrafya Haritası; Hac Kervanı Yolları Haritası; İbn Abbas'ın Yaşadığı Dönemde Doğu ve Güney Asya Haritası; İbn Abbâs'ın Yaşadığı Dönemde İslam Dünyası Haritası ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Allah bize bizden yakındır" değeri ele alınmaktadır.

 

2. Ünite (S. 187- 202): Mukâtil b. Süleymân (80- 150/699- 767):

Mukâtil b. Süleymân yaşadığı dönem ve sonrası İlk Mütercimler, Feylesoflar, Bilginler haritası; IX. Yüzyılda İslam Dünyası haritası; Eş Zamanlı Devler Tablosu: Ortaasya, Anadolu, İran, Ortadoğu ve Mısır'da VI. Yüzyıldan XIV. Yüzyıla kadar hakim olan devletler ele alınmaktadır ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Allah beni/ bizi seviyor" değeri ele alınmaktadır.

 

3. Ünite (s. 203-216): Süfyân es-Sevrî (97- 161/ 715- 777):

Ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "insan varlıkların en üstünüdür" değeri ele alınmaktadır.

 

4. Ünite (s. 217- 232): el-Ferrâ' (144- 207/ 761- 822):

İlk Klasik Arap Edebiyatçıları: VI. Yüzyıldan 965 yıllara kadar her dönemde önemli Arap edebiyatçıları ele alınmaktadır; IX. Miladi Asırda islam Dünyası ve Komşuları Haritası ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Peygamber ve Peygamberler en güzel modellerdir" değeri ele alınmaktadır.

 

5. Ünite (s. 233-246): Ebû Ubeyde (110- 209/ 728- 825?):

Ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "her yaygın olan doğru ve güzel olmayabilir" değeri ele alınmaktadır.

 

6. Ünite (s. 247- 262): et-Taberî (224- 310/ 839- 923):

et-Taberî nin Yaşadığı Dönem Sonrası İslam Dünyası haritası; tefsir- fıkıh bütünlüğü çerçevesinde Fıkıh Alimleri Haritası: dört mezhep imamları ele alınmaktadır; Şer'i Bir Kararın Türetilmesi Haritası ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "güzel işler yapıyorsak hatalarımız bağışlanır" değeri ele alınmaktadır.

 

7. Ünite (s. 263- 284): Ebû Mansûr el-Mâturîdî (ö. 333/ 944).

İmam el-Mâturîdi’den Önce Türkistan haritası; el-Mâturîdi'nin Coğrafyası Haritası; Karşılaştırmalı Kronoloji: Orta Dönemlere Geçiş (945-1118): bu dönem içinde islam dünyasının çeşitli bölgelerinde siyasi hakimiyeti olan devletler ele alınmaktadır; çeşitli bölgelerde ortaya çıkan Bireysel Devletlerin Kronoljisi 945- 1118 haritası; imam Mâturîdî'nin çağdaşı ve ondan sonraki Müslüman Edebiyatçılar, Bilim Adamları, Filozoflar ve llahiyatçılar (945-1111) haritası; Türkistan Haritası ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "yeteneklerimizin ve güzelliklerimizin kaynağında Allah vardır" değeri ele alınmaktadır.

 

8. Ünite (s. 285- 300): el-Mâverdî (374- 450/ 974- 1058):

İmam Mâverdî Döneminde Siyasi Coğrafya I ve II haritaları ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "tabiat canlıdır; onu incitmemek gerekir" değeri ele alınmaktadır.

 

9. Ünite (s. 301- 316): el-Begavî (ö. 516/ 1122):

el-Begavî'nin Yaşadığı Dönemde Siyasi Durum I ve II haritaları ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "insan muhtaç bir varlıktır" değeri ele alınmaktadır.

 

10. Ünite (s. 317- 330): ez-Zemahşerî (467- 538/ 1075- 1143):

Ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "ön yargılarımızın tutsağı olmamalıyız" değeri ele alınmaktadır.

 

11. Ünite (s. 331- 348): Fahruddîn er-Râzî (543- 606/ 1149- 1210):

er-Râzî'nin Furü' İlimlerdeki Hoca Silsilesi; Râzî Döneminde Düşünce Hareketleri Haritası; er-Râzî'nin Telif Tarihleri Tespit Edilebilen Eserlerinin Listesi; er-Râzî'nin Eserlerinin Atıf İlişkileri ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "başkalarının fikirlerinden ve tecrübelerinden yararlanılmalı" değeri ele alınmaktadır.

 

12. Ünite (s. 349- 364): el-Kurtubî (ö. 671/ 1273):

İmam Kurtubî'nin Ülkesi Endülüs Haritası; XI. ve XV. Yüzyıllarda Endülüs haritaları; Endülüs Haritaları (756- 1225) ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "şeytan (ve insan şeytanları), benim değil; kötülerin arkadaşıdır." değeri ele alınmaktadır.

 

13. Ünite (s. 365- 378): el-Beydavî (585?- 685/1189?- 1286):

el-Beydavî'nin Yaşadığı Dönemde Türkistan haritası ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "bütün varlıklar kendi lisanlarıyla Allah'ı yüce tutarlar" değeri ele alınmaktadır.

 

14. Ünite (s. 378- 494): İbn-ü Kesîr (701- 774/ 1301- 1373):

İbn-ü Kesîr Döneminde Siyasi Coğrafya I ve II haritaları ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Allah'ın yarattığı her şey güzeldir" değeri ele alınmaktadır.

 

15. Ünite (s. 395- 414): Ebu's-Suûd (896- 982/ 1490- 1574):

Ebussuûd Öncesi Siyasi Coğrafya haritası; Ebussuûd Dönemi Siyasi- Coğrafi Hareketler Haritası (coğrafi keşifler); Ebussuûd Öncesi Siyasi Coğrafya I ve II haritaları; Dünya Gücü Osmanlı Haritası I ve II: 1453- 1600 yılları arasındaki dönemin genel özellikleri, İstanbul fethini değerlendirmek ve dünyaya egemen bir devlete doğru ilerleme konuları üzerinde durulmaktadır ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "varlıktaki her şey Allah'ı hatırlatır." değeri ele alınmaktadır.

 

16. Ünite (s. 415- 430): İsmail Hakkı Bursrvî (1063- 1137/ 1653- 1714):

Bursevî'nin Yaşadığı Dönemde Siyasi Coğrafya haritası; Arayış Yıllarında Osmanlı Haritası: XVII. yüzyılda dönemin genel özellikleri, duraklama nedenleri ve iç isyanlar üzerinde durulmaktadır; XVII. Yüzyılda Osmanlı Haritası: Osmanlı'nın dış siyasette yaşadığı gelişmeler hakkında bilgi verilmektedir ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "eylemler nesnelerden daha değerlidir" değeri ele alınmaktadır.

 

17. Ünite (s. 431- 448): Mahmûd el-Âlûsî (1217- 1270/ 1802- 1854):

Mahmûd el-Âlûsî'nin Yaşadığı Dönemin Öncesinde Siyasi Coğrafya haritası; Mahmûd el-Âlûsî'nin Yaşadığı Dönemde Siyasi Coğrafya haritası; Çağlara Göre Avrupa'nın Özellikleri I (karşılaştırma); Çağlara Göre Avrupa'nın Özellikleri II: Manga Karta - Sened-i Ittifak - Tanzimat - Kanun-i Esasi Benzerlikleri, Sanayi İnkılabı, aydınlanma çağı ve Avrupa'nın gelişim serüveni ile ilgili kavramlar üzerinde durulmaktadır; Çağlara Göre Avrupa'nın Özellikleri III: Rönesanas hareketleri ve reform hareketleri hakkında bilgi verilmektedir ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Allah bütün günahları bağışlar" değeri ele alınmaktadır.

 

18. Ünite (s. 449- 464): Muhammed İzzet Derveze (1888- 1984):

Derveze'nin Yaşadığı Dönemde Siyasi Coğrafya I ve II haritaları; I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Cepheleri Haritası (savunma ve taarruz cephelerinin sebepleri ve sonuçları) ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası: "Allah, iyi arkadaş ve güzel çevre öneriyor" değeri ele alınmaktadır.

 

19. Ünite (s. 465- 482): Seyyid Kutub (1906- 1966):

Seyyid Kutub'u Coğrafyası: Afrika I ve II haritaları; Seyyid Kutub'u Etkileyen Siyasi Coğrafya I, II ve III haritaları ve ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası isteğe bağlı bir değer ele alınması istenmektedir.

 

20. Ünite (s. 483- 496): İbn-u Âşûr (1879- 1973):

Ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası isteğe bağlı bir değer ele alınması istenmektedir.  

 

21. Ünite (s. 497- 510): Âişe Abdurrahman (1913- 1998):

Ünitenin sonunda yer alan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritası isteğe bağlı bir değer ele alınması istenmektedir.

 

• Her bir bölümün/ ünitenin sonunda ilimle ilgili bir hadisin hem Türkçesi hem de Arapçası verilmektedir.

 

Müfessirleri ele alan ünitelerden sonra;

- Kur'an'ın İnsandan Talebi Devam Ediyor (s. 511- 525) başlığı altında Kur 'an ve Ben/ Biz haritası, Kur 'an ve Bağlam kitabından alınan I. Tarihsellik ve Esbâb-ı Nüzûl ve II. Tarihsellik ve Ben/ Biz: Gerçek Tarih ve Düşünülmüş Tarih konuları incelenmektedir.

- Bugünün Dünyası ve Yarın Haritasının Açıklanması: (s. 526) evreleriyle küreselleşme ele alınmaktadır.

- Bugünün Dünyası ve Yarının Haritası (s. 527).

_ Felsefe Geleneklerinin Tüm Dünyayı Kapsayan Bağlantıları haritası (s. 530, 531) ve Açıklaması (s. 532).

 

Ardınan; Bilginin Bütünlüğü Uygulama Haritaları (s. 533- 536): Tefsir - Hadis - Fikih bütünlüğü haritalarla açıklanmaktadır.

 

Arap Dili Kurallarının Kullanımı Haritaları (s. 537- 548):

جدول أنواع الإعراب وعلاماته الأصلية والفرعية الجزء الأول والثاني

الإعراب التقديري

Haritaları yer almaktadır.

 

Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülâsası Haritalarıyla Mütalaa Etmek (s. 549- 556):

إثبات حدوث العالم وحقائق الأشياء

أول العلم معرفة الله

الله نور السموات والأرض

بديع السموات والأرض   

علم أصول الفقه ١

علم أصول الفقه ٢

أصول الحديث

Haritaları yer almaktadır.

 

Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle Mukayese Etme Uygulama Haritaları (s. 557- 599) (öğrenciye ait bir bölümdür).

 

2. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Bu kitabı ilahiyat öğrencisi olan arkadaşlarıma tavsiye etmemin sebepleri şunlardır: ilahiyat öğrencisinin; tefsir ilminin tarihi süreç içerisinde nasıl geliştiğini kavramasını, müfessirler ve yaşadıkları dönem hakkında bilgi edinmesini ve müfessirlerin tefsirlerinden bir örnek metin işleyerek o tefsiri ve özelliklerini tanımasını sağlar.

Genel olarak okuyucuya (insana) ise Kur'anî değerlerle nasıl yaşayacağını öğrenmesinde katkı sunar.

 

3. Ödev:

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

Bence Tefsir Tarihi Atlası kitabındaki en yararlı beş başlık şunlardır;

- Pratikte faydası olan Kur'ân-ı Kerim'le Karakterimi İnşa Ediyorum (Adab Talimi) Haritaları. (Her ünitenin sonunda yer almaktadır).

- İlimlere genel olarak kapsamlı bir şekilde göz atmayı sağlayan Bilginin Bütünlüğünü İlimlerin Hülâsası Haritalarıyla Mütalaa Etmek. (S. 550- 555)

- İşlenen sureye kapsamlı bir bakış sunan Surenin Ana Konuları Ağacı. (Her ünitede yer almaktadır).

- Terimlerin zaman içerisinde değişebileceğine dikkat çeken Kavram-Terim Nedir? (S. 143- 150).

- Yazılı bilgiler yanında müfessirin ilmi seyahatlerini görselle (haritayla) gosteren Mufessirin Doğumunsan Ölümüne Ziyaret Ettiği İlim Merkezleri Haritası. (Her ünitenin başında yer almaktadır).

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

FATİHAH SULONG

17070731

1.SINIF

D ŞUBESİ

 

TEFSİR FİNAL ÖDEVİ

 

1. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Hritaları kitabının her bir başlaığının tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

 

1. Kavramlar ve Tanımlar (s.27-54)

Kavramlar ve Tanımlar bölümünde, yorumla ilgili birçok terim tanımlanmıştır. Bu bölüm neredeyse bu kitap için ilk hazırlıktır. Bu terimlerin tanımına ek olarak, yorumlayıcı bilime de bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamaktadır. Burada, insan düşünce kalıpları ile ilgili birçok tablo sunulmaktadır. Bu bölümdeki tablolardan kavram ve insan aklı arasındaki bağlantıyı veya Kuran'ın gerçek mesajını eklemeyi amaçlamaktadır. Kur'ân'ın içeriği de bu bölümde belirtilmiştir.

 

2. Tarih Nedir? (s.55-90)

Tarih insanlığın başlangıcından günümüze kadar farklı süreçlerin detaylarıyla güçlendirilmiştir. Tarihin amacı, faydaları, tarih çalışmaların faydaların tartışılması.

Tarihsel kavramları tek tek tanıtılır.

 

3. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (s.91-142)

Bu bölümde anlatılan on beş yüzyılın yorumlanmasının tarihsel süreci açıklanmaktadır. Önceki problemde bahsedilen kavramlar ve tanımlar bu bölüme karşılık gelir. Kuran ayetlerini okuyanların başlarında masa ve somut düşüncelerle çeşitli formlar yapılır. Bu bölümü okuduktan sonra Kur'an'ın cevabı hakkındaki soruyu çok iyi cevaplayabilir.

 

4. Kavram-Terim Nedir? (s.143-150)

Bu bölümde, kavramlar ve iç görüler bize açıklanmış, terim ve kavramlar açısından düşünmeye hazırız. Yorumlayıcı performansın kavram, kavramın doğası ve ele alınan terimlerle gerçekleştiği varsayımına dayanmaktadır. Bu bakış açısından, tarihi yorumlama, kaynak seçimi ve benzeri yöntem ve sorunları tartışma için hazırlanmaktadır.

 

5. Muallim Kimdir? (s.151-158)

Bölümü kitapta bahsediliği ilim tahsili eden kişinin örneği almak ve alimlerini bakarak kendileri için imzalamak açısından önemlidir. Bu bölümde .  Peygamberimiz ve muallimin görevinden bahsedilmektedir. Eğitimin amacı ayrıntılıdır ve tanımı bir muallimin en iyi örneği olan Peygamberimizdir. Muallim  bu harita ile çalışma ortamına dayalı çalışmaları daha nesnel olarak değerlendirebiliriz.

 

6. Müfessir Kimdir? (s.159-164)

Bu kısmında, alimlerin (müfessirlerin) kişiliği nasıl oluşturulduğunu anlatıyor yada söz konusu yer almıştır. Yani, bir âlimin kişiliği oluşturulmasında ailesi, kendisinin bulunduğu çevre ve eğitici, öğretmenleri, hocaları, üstadların etkileri bulunmuştur. Bu bölümde üstadların önemli rolde olduğunu bulunmuştur.

 

7. Müfessirler Bölümünde (s.165-510)

 Tefsir tarihinde öne çıkan 21 müfessir:

1. İbnu Abbas (s.166-187)

2. Mukatil b. Süleyman (s.188-20)

3. Sufyan Es-Sevri (s.204-217)

4. El-Ferra (s.218-233)

5. Ebı Ubeyde (s.234-247

6. El-Tabari (s.248-263)

7. Ebu Mansur El-Maturidi (s.264-285)

8. El-Maverdi (s.286-301)

9. El-Begavi (s.302-317)

10. Ez-Zemahşeri (s.318-332)

11. Fahruddin Er-Razi (s.333-349)

12. El-Kurtubi (s.350-365)

13. El- Beydavi (s.366-379)

14. İbn Kesir (s.380-395)

15. Ebusuud (s.396-415)

16. İsmail Hakkı Bursevi (s.416-431)

17. Mahmud El-Alusi (s.432-449)

18. Muhammet İzzet Derveze (s.450-465)

19. Seyyid Kutub (s.466-483)

20. İbn Aşur (s.484-497)

21. 21Aişe Abdurrahman (s.498-510)

 

2. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabını tahsili yapan bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

 

Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’nun Yazdığı Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları Kitabı hakkında tevsiye ederken:

 

Bu kitap, Tarihsel İslam önemi insanları bir araya toplanan bir kitap ve bu kitap İslam’ın modern döneminde cereyan eden fikir hareketler ve düşünce faaliyetlerinde belirleyici olan hususların kaynaklandığı tarihi zemini şu şekilde ifade etmek mümkündür: bir kitaptatarihi önemleri araya toplandığı için öğrenmesi kolaylaştır.

 

Evvel dönemden, modern dönemine kadar müfessirler sistematik bir şekilde sıralanması, öğrencilerin tarih bilgileri, tefsirde kullanılan metotları gelişmesinin kolayca kazanmasına sağlar.

 

Yazar, Avrupa’dan ilk müfessir olan Kurtubi hakkında, modern döneminde çıkan ilk kadın müfessir olan Aişe Abdurrahman bintu Şati’nin hakkında sunarak Tefsir ilminin dünyaya yayıldığını ve geliştiğini anlatmaya çalışmıştır.

Bu kitabı okumanız ve incelemeniz gereken bir kitap olarak listenize eklemenizi tavsiye ederim.

 

3. Tefsir Tarihi atlası ve Uygulama Haritaları kitabının en yararlı beş başlığı sence hangisidir?

 

1. Tarih Nedir? (s.55-90)

2. Tefsir Tarihinin On Beş Asır (s.91-142)

3. Kavram-Terim Nedir? (s.143-150)

4. Muallim kimdir? (s.151-158)

5. Müfessirler Bölümünde (s.165-510)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ

2019-2020 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ

TEFSİR (İLH106) DERSİ FİNAL ÖDEVİ

 

ADI- SOYADI   :  ESRA GÜNDÜZ

NUMARASI     :  18070120

ŞUBESİ          : 1. SINIF D

 

1. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının her bir başlığını tek tek tanıtarak özelliklerini belirten bir makale yazın.

 Tefsir Tarihi Atlası ve Uygulama Haritaları kitabında genel olarak kavram tanımları, tarih bilgisi, tefsir tarihinin on beş asrı, muallim ve müfessirlerin incelenmesi gibi ön bilgilerden sonra, tefsir tarihinin on beş asrında öne çıkan her bir müfessir ayrı bir ünitede harita ve tablolarla tanıtılmaktadır.

İlk olarak “ Kavramlar ve Tanımları” bölümünde bazı kavramların tanımlarına yer verilmiştir. Şemalarla da görsellik sağlanmıştır.

Daha sonra “Tarih Nedir?” bölümü gelmektedir. Bu bölümde tarih ilminin niteliği, işlevi ve önemi işlenmiştir. Bu bölüm haritalarla desteklenmiştir.

Tefsir Tarihinin On Beş Asrı: Tefsir Tarihini Haritalarla Mütalaa Etmek kısmında Hz. Peygamber’in Tebliğ ve Tebyin ile Oluşan Nüzul Ortamı, Hz. Peygamber Zamanında Tefsir, Hz. Peygamber’in “Oku- Düşün- Anla- Yaşa” Metodu şemalarla desteklenerek bahsedilmiştir. İlerleyen sayfalarda verilen bazı fotoğraflar kısa yorumlarla müzakere sunulmuştur. Sayfa 116’da Tefsir ilminde şöhret kazanan bazı sahabilerin isimleri doğum ve ölüm tarihleriyle verilmiştir.

Sayfa 126 ve 138 arasında müfessir tabakalarına yer verilmiştir.

Kavram ve Terim Nedir? Başlığında kavram ve terimin tanımı yapılmış, felsefik bir şekilde bu iki kelime incelenmiş, ikisi arasındaki farklar karşılaştırılmıştır.

Muallim Kimdir? başlığında eğitimin amaçlarından bahsedilmiş, muallim kelimesinin tahlili ve tanımı yapılmıştır.

Müfessir Kimdir? başlığında eğitim- öğretim süreçlerinden bahsedilmiş, alimin alimlik donanımının nasıl oluştuğu şemayla anlatılmıştır.

Bu başlıklardan sonra öğrenciyi araştırmaya teşvik etme amacıyla hazırlanmış, akılda daha kalıcı olması için tablo ve haritalarla oluşturulmuş uygulama alanına yer verilmiştir.

 

 

 

2. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabını ilahiyat tahsili yapan bir arkadaşına ve genel okuyucu bir arkadaşına tavsiye ederken neler söylersin?

Kavramlar ve tanımları bölümünde verilen kavram tanımları kişiye bir sözlük niteliğinde fayda sağlıyor. Verilen şemalar, tablolar, fotoğraflar okuyucuda bilgilerin kalıcılığını arttırıyor. Uygulama bölümüyle okuyucunun araştırma ruhunu ortaya çıkarıyor. Bu şekilde bir çok faydası olan bu kitabı ilmi seven herkese tavsiye ediyorum.

3. Ödev

TEFSİR TARİHİ ATLASI ve UYGULAMA HARİTALARI kitabının EN YARARLI BEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR? (Sayfa numarası verin.)

1. Tefsir Tarihinin On Beş Asrı (sayfa 91)

2. Kur’an Nedir? (sayfa 27)

3. Muallim Nedir? (sayfa 153-155)

4. Fotoğraflarla Tarihi ve Coğrafyayı Mütalaa Etmek (sayfa 96-113)

5. Müfessirler ve Tabakaları (sayfa 126-138)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ADI: NACİYE

SOYADI: SAĞDIÇ

SINIF-ŞUBE: 1-D

NUMARA: 18070191

1.SORU:TEFSİR TARİHİ ATLASIVE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ HER BİR BAŞLIĞINI TEK TEKTANITARAK ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN BİR MAKALE YAZIN. (SAYFANUMARASI VERİN)

1. GİRİŞ BÖLÜMÜ( SF.12-26): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU okuyucunun kitabayöneltebileceği soruları öngörerek daha kitabın başındaaçıklamalarda bulunmuştur. Kitabın yazılış amacı, dizaynı,isminin seçimi, kitabın içeriği, kitaba çalışırken dikkatedilmesi gereken husuular gibi birçok konuda aydınlatıcı bilgilervermiştir.

2. KAVRAMLAR VE TANIMLARI (SF.28-54): Bu kısımda yazar, anlam dünyasını oluşturan kelime vekavramların anlamlarını Kur’anNedir?kitabından alarak okuyucuya sunmuştur. Bu çalışmayla bütünlükgösteren bu kısımda yazar, Kuran-insan ilişkisi çerçevesindekikelime ve kavramları almaya titizlik göstermiş, kavram şemalarıyladaha anlaşılır hale getirmiştir.

3.TARİH NEDİR? (SF. 56-90): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, önce okuyucunun tarihi dahaiyi anlaması için genel bir tarih bilgisi vermiş, tarihle ilişkilikavramları da tanımlamayı, bunları görsellerle desteklemeyiihmal etmemiştir. Okuyucunun zihninde şematik, kalıcı bir tarihbilgisi bırakan yazar, tarih öncesinden itibaren süregelendeğişimlerin haritaya nasıl yansığını çözümlemiş ve tektek yayılma alanları ile birlikte bu haritalarla adeta görsel birşölen halinde sunmuştur. Bunun arka planını ise Kur’an’ıntarihten bağımsız olmadığı, tüm çağlara hitap ettiğianlayışı ve Tefsir ilminin tarih içindeki gelişimi oluşturur.

4.TEFSİR TARİHİNİN ON BEŞ ASRI: Tefsir Tarihini HaritalarlaMütalaa Etmek (Sf. 92-142): Bubölümde yazar, Peygamberimiz (s.a.v) dönemindeki tefsir anlayışınıaçıklayarak başlamış; Hicaz bölgesinin geçmiş tarihtekifotoğraflarını vermiş, bununla bölgenin sosyal,kültürelanlayışını kavratmayı ve coğrafi şartların savaşstratejilerine, yaşam tarzlarına nasıl yansıdığını mütalaaettirmeyi hedeflemiştir. Bu fotoğraflardan Ahmet Nedim SERİNSU’nungeniş bir fotoğraf arşivi olduğunu anlamaktayız. Bunlarınardından yazar, Sahabe, Tabiin, Tebe-i Tabiiler Dönemlerinin Tefsiranlayışını ve değişimini şemalarla anlatmış ve müfessirtabakalarını tek tek vermiştir. Son olarak Kur’n-ı Kerim’inyazılı ilk nüshalarını vermiştir.

5.KAVRAM-TERİM NEDİR? (Sf. 144-150): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, kavram ve terimi ayrı ayrıele almış, aralarındaki farkı şemalarla göstermiştir. Bununarka planını Tefsir’in icrasının kavramlarla oluşu, kaynak,yöntem tercihleri ve yorum farklarının anlaşılmasına zeminhazırlanmak istenmesi oluşturur.

 

6.MUALLİM VE MÜFESSİR KİMDİR? (Sf. 152-164): Yazar bu kısımda Peygamberimizin kendisini muallim olaraktanımladığına dair rivayetleri vermiş ve muallim kelimesinintahlilini yapmıştır. Devamında alimden yola çıkarak müfessiritanımlamıştır. Bunun arka planında da Tefsir faaliyetini icraeden her alimin hem muallim hem de müfessir kimliğine büründüğünüanlatma çabası vardır.

7.Bunlarındevamında 21 Üniteden oluşan 21 müfessir bölümü vardır. Buünitelerin içeriğini inceleyelim:

BaştaMÜFESSİRİMİZ TANIYALIM etkinliğine yer verilmiş. Bununlabirlikte müfessirin karakteri, eğitim hayatı, aile yaşantısı,dönemindeki sosyolojik hadiseler, ilmi faaliyetleri gibi birçokyönüyle müfessirin zihinde yer edinmesi amaçlanmıştır.Devamında MÜFESSİR VE TEFSİRİNİN ÖZELLİKLERİ etkinliği,müfessir ve tefsiri arasındaki ilişkiyi kavratmayı hedeflemiştir.Ardından gelen ARAPÇA TEFSİR DİN DİLİ GRAMER VE LÜGAT UYGULAMAÇALIŞMASI etkinliği ile de okunan Arapça metnin aleladeliktençıkıp tahlil edilmesi, çözümlenmesi, üzerinde dil ve dinmantığıyla düşünülmesini sağlamaya çalışılmıştır.Bunun devamında yer alan TEFSİR RİVAYETİ HİKAYE HARİTASI-1etkinliği ile ayetlerin iniş sebeplerinin yani Sebeb-i Nüzulkonusunun ele alınması sağlanmış ve ayetin hangi bağlamda,nasıl anlaşılması gerektiği, iniş sebebine atıfta bulunularakanlatılmaya çalışılmıştır. Ardından gelen TEFSİR RİVAYETİHİKAYE HARİTASI-2 etkinliği ile müzakere edilen ayetin bilgininbütünlüğü ilkesi çerçevesinde Tefsir, Fıkıh ve Hadis ilimdallarıyla ilgili ayrı ayrı yorumlanması sağlanmış ve bunlarınsonucunda öğrenilen veri sorularak tüm bu işlemler bir sonucabağlanmıştır. Bunun ardından gelen TEFSİRLERİN KAYNAK VEYÖNTEM TERCİHİ ÇERÇEVESİNDE AYETTEN NE ÖĞRENDİM? Etkinliğiile ayetlerin farklı tefsirlerde, farklı müfessirler tarafındannasıl yorumlandığının tespiti sağlnmaya çalışılmıştır.Devamında yer alan SURENİN ANA KONULARI AĞACI etkinliği ilesurenin geniş bir tahlilinin yapılması ve bu bağlamda somutlaşanana fikrin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir. Ardından gelenAYET-İ KERİME KONU AĞACI etkinliği ile sureden seçilen birayetin tahlilin yapılması, güncel değerler açısındansomutlaştırılması hedeflenmiş ve parçadan bütüne doğru biranlayış benimsendiği ortaya konulmuştur. Ünitenin sonunayaklaşırken ÜNİTEDEN NE ÖĞRENDİK? HARİTASI ile tüm bilgilerhomojen bir hale getirilmeye, zihinde diri tutulmaya çalışılmış,bütünsel bir öğrenme metodu aşılanmıştır. Ayrıca buetkinliğin sonunda yer alan soru sorma kısmı okuyucunun içselsorgulamalarının dışa vurumunun önemini vurgulamış ve sorusorma kabaliyetinin geliştirilmesi çabasına dikkat çekmiştir.Ünitenin sonunda yer alan KUR’AN-I KERİMLE KARAKTERİMİ İNŞAEDİYORUM (ADAP TALİMİ) HARİTASI ilimle amel etmenin,karakterimizi ilim ve edeple yoğurmanın önemini en güzel şekildegöstermiştir.

8.BUGÜN VE YARIN (Sf. 512-532): Bubölümde KUR’AN’IN İNSANDAN TALEBİ DEVAM EDİYOR: OKU- DÜŞÜN-ANLA- YAŞA başlığı altında tarihin içinde insanın anlam vermeçabası ve Kur’an’ın çağlar geçse de insandanbeklentilerinin değişmediği geniş bir kaynak kitlesindenyararlanarak anlatılmıştır. Devamında Felsefe, Dünya’yayayılan Müslümanların bölge bölge sayıları ve haritakonularında ilişkiler kurulmuş, bunların etkisi anlatılmıştır.

9.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 534-536):Bu bölümde Tefsir, Hadis, Fıkıh ilimlerinin adeta ufak bir özetioluşturulmuş, disiplinlerarası uygulamanın bilginin btünlüğüneetkisi gösterilmiştir.

10.ARAP DİLİ KURALLARININ KULLANIM HARİTALARI (Sf. 538-548): Bu kısımda yazar Ahmet nedim SERİNSU’nun Medine’de talebeliğiyıllarında derlediği çeşitli i’rab haritaları yer almaktadır.

11.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ İLİMLERİN HÜLASASI HARİTALARIYLAMÜTALAA ETMEK (Sf. 550-556): Bubölümde yazarın hocası Erzurumlu Hattat Mustafa Necati Efendi’ninlevhaları bulunmaktadır.

12.MÜFESSİRLER VE TEFSİRLERİNİ KAYNAK VE YÖNTEM TERCİHLERİYLEMUKAYESE ETMEK UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 558-599): Sonbölüm olan bu bölümde öncesinde verilen 21 müfessirin her biriiçin farklı bir harita oluşturulmuş ve birbirleri ilekarşılaştırılmalı olarak öğrenilmesi amaçlanmıştır.

Herbölümün sonunda yer alan hadis rivayetleri de oldukça faydalı veçok yönlü bir kitap olduğunun göstergesidir.

2.SORU: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABINIİLAHİYAT TAHSİLİ YAPAN BİR ARKADAŞINA VE GENEL OKUYUCU BİRARKADAŞINA TAVSİYE EDERKEN NELER SÖYLERSİN?

İlahiyateğitimi gören arkadaşlarıma tavsiyelerde bulundum gerçekte de.Alanında tek olan bu kitabı, verilen emeği göz ardı etmek mümkünolamazdı zaten. Söylediğim ifadeleri yazmam gerekirse, derslerdesürekli karşılaştığımız ezberci ve öğrenme merkezli olmayanmetotların aksine öğrenmeyi, öğrendiğini anlamayı, anladığınıhayatına tatbik etmeyi sağlayan bir kitap. Elinize alıp sadecesayfalarını karıştırdığınızda bile ezberleri bozduğunugörüyorsunuz. Nitekim ben daha hazrlık okurken Ahmet Nedim hocayıdahi tanımazken kitap reyonunda bu kitabı görmüştüm ve mestolmuştum. Üniversitelerde işlenen küçük yazılı, renksiz,soluk sayfalı kitapların aksine rengarenk, cezbedici ve içeriğiylegörselliğini tamamlayan bir kitap. Bu alanda eğitim gören,görmeyen herkesin faydalanabileceği, kendini bulabileceği, hayretedebileceği bir kitap.

3.SORU:TEFSİR TARİHİ VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ EN YARARLIBEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

1.Kur’an- Kerimle Karakterimi İnşa Ediyorum ( Her üniteninsonlarında yer alıyor. Ör: 383. Sf.)

2.Üniteden Ne Öğrendik ( Her ünitenin sonunda yer alıyor. Ör:282. Sf.)

3.Surenin Ana Konuları Ağacı (Ör: 311. Sf.)

4.Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle MukayeseEtmek Uygulama Haritaları ( Sf. 558-598)

5.Kavramlar ve Tanımları (Sf. 28-54)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

ADI: NACİYE

SOYADI: SAĞDIÇ

SINIF-ŞUBE: 1-D

NUMARA: 18070191

1.SORU:TEFSİR TARİHİ ATLASIVE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ HER BİR BAŞLIĞINI TEK TEKTANITARAK ÖZELLİKLERİNİ BELİRTEN BİR MAKALE YAZIN. (SAYFANUMARASI VERİN)

1. GİRİŞ BÖLÜMÜ( SF.12-26): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU okuyucunun kitabayöneltebileceği soruları öngörerek daha kitabın başındaaçıklamalarda bulunmuştur. Kitabın yazılış amacı, dizaynı,isminin seçimi, kitabın içeriği, kitaba çalışırken dikkatedilmesi gereken husuular gibi birçok konuda aydınlatıcı bilgilervermiştir.

2. KAVRAMLAR VE TANIMLARI (SF.28-54): Bu kısımda yazar, anlam dünyasını oluşturan kelime vekavramların anlamlarını Kur’anNedir?kitabından alarak okuyucuya sunmuştur. Bu çalışmayla bütünlükgösteren bu kısımda yazar, Kuran-insan ilişkisi çerçevesindekikelime ve kavramları almaya titizlik göstermiş, kavram şemalarıyladaha anlaşılır hale getirmiştir.

3.TARİH NEDİR? (SF. 56-90): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, önce okuyucunun tarihi dahaiyi anlaması için genel bir tarih bilgisi vermiş, tarihle ilişkilikavramları da tanımlamayı, bunları görsellerle desteklemeyiihmal etmemiştir. Okuyucunun zihninde şematik, kalıcı bir tarihbilgisi bırakan yazar, tarih öncesinden itibaren süregelendeğişimlerin haritaya nasıl yansığını çözümlemiş ve tektek yayılma alanları ile birlikte bu haritalarla adeta görsel birşölen halinde sunmuştur. Bunun arka planını ise Kur’an’ıntarihten bağımsız olmadığı, tüm çağlara hitap ettiğianlayışı ve Tefsir ilminin tarih içindeki gelişimi oluşturur.

4.TEFSİR TARİHİNİN ON BEŞ ASRI: Tefsir Tarihini HaritalarlaMütalaa Etmek (Sf. 92-142): Bubölümde yazar, Peygamberimiz (s.a.v) dönemindeki tefsir anlayışınıaçıklayarak başlamış; Hicaz bölgesinin geçmiş tarihtekifotoğraflarını vermiş, bununla bölgenin sosyal,kültürelanlayışını kavratmayı ve coğrafi şartların savaşstratejilerine, yaşam tarzlarına nasıl yansıdığını mütalaaettirmeyi hedeflemiştir. Bu fotoğraflardan Ahmet Nedim SERİNSU’nungeniş bir fotoğraf arşivi olduğunu anlamaktayız. Bunlarınardından yazar, Sahabe, Tabiin, Tebe-i Tabiiler Dönemlerinin Tefsiranlayışını ve değişimini şemalarla anlatmış ve müfessirtabakalarını tek tek vermiştir. Son olarak Kur’n-ı Kerim’inyazılı ilk nüshalarını vermiştir.

5.KAVRAM-TERİM NEDİR? (Sf. 144-150): Bubölümde yazar Ahmet Nedim SERİNSU, kavram ve terimi ayrı ayrıele almış, aralarındaki farkı şemalarla göstermiştir. Bununarka planını Tefsir’in icrasının kavramlarla oluşu, kaynak,yöntem tercihleri ve yorum farklarının anlaşılmasına zeminhazırlanmak istenmesi oluşturur.

 

6.MUALLİM VE MÜFESSİR KİMDİR? (Sf. 152-164): Yazar bu kısımda Peygamberimizin kendisini muallim olaraktanımladığına dair rivayetleri vermiş ve muallim kelimesinintahlilini yapmıştır. Devamında alimden yola çıkarak müfessiritanımlamıştır. Bunun arka planında da Tefsir faaliyetini icraeden her alimin hem muallim hem de müfessir kimliğine büründüğünüanlatma çabası vardır.

7.Bunlarındevamında 21 Üniteden oluşan 21 müfessir bölümü vardır. Buünitelerin içeriğini inceleyelim:

BaştaMÜFESSİRİMİZ TANIYALIM etkinliğine yer verilmiş. Bununlabirlikte müfessirin karakteri, eğitim hayatı, aile yaşantısı,dönemindeki sosyolojik hadiseler, ilmi faaliyetleri gibi birçokyönüyle müfessirin zihinde yer edinmesi amaçlanmıştır.Devamında MÜFESSİR VE TEFSİRİNİN ÖZELLİKLERİ etkinliği,müfessir ve tefsiri arasındaki ilişkiyi kavratmayı hedeflemiştir.Ardından gelen ARAPÇA TEFSİR DİN DİLİ GRAMER VE LÜGAT UYGULAMAÇALIŞMASI etkinliği ile de okunan Arapça metnin aleladeliktençıkıp tahlil edilmesi, çözümlenmesi, üzerinde dil ve dinmantığıyla düşünülmesini sağlamaya çalışılmıştır.Bunun devamında yer alan TEFSİR RİVAYETİ HİKAYE HARİTASI-1etkinliği ile ayetlerin iniş sebeplerinin yani Sebeb-i Nüzulkonusunun ele alınması sağlanmış ve ayetin hangi bağlamda,nasıl anlaşılması gerektiği, iniş sebebine atıfta bulunularakanlatılmaya çalışılmıştır. Ardından gelen TEFSİR RİVAYETİHİKAYE HARİTASI-2 etkinliği ile müzakere edilen ayetin bilgininbütünlüğü ilkesi çerçevesinde Tefsir, Fıkıh ve Hadis ilimdallarıyla ilgili ayrı ayrı yorumlanması sağlanmış ve bunlarınsonucunda öğrenilen veri sorularak tüm bu işlemler bir sonucabağlanmıştır. Bunun ardından gelen TEFSİRLERİN KAYNAK VEYÖNTEM TERCİHİ ÇERÇEVESİNDE AYETTEN NE ÖĞRENDİM? Etkinliğiile ayetlerin farklı tefsirlerde, farklı müfessirler tarafındannasıl yorumlandığının tespiti sağlnmaya çalışılmıştır.Devamında yer alan SURENİN ANA KONULARI AĞACI etkinliği ilesurenin geniş bir tahlilinin yapılması ve bu bağlamda somutlaşanana fikrin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir. Ardından gelenAYET-İ KERİME KONU AĞACI etkinliği ile sureden seçilen birayetin tahlilin yapılması, güncel değerler açısındansomutlaştırılması hedeflenmiş ve parçadan bütüne doğru biranlayış benimsendiği ortaya konulmuştur. Ünitenin sonunayaklaşırken ÜNİTEDEN NE ÖĞRENDİK? HARİTASI ile tüm bilgilerhomojen bir hale getirilmeye, zihinde diri tutulmaya çalışılmış,bütünsel bir öğrenme metodu aşılanmıştır. Ayrıca buetkinliğin sonunda yer alan soru sorma kısmı okuyucunun içselsorgulamalarının dışa vurumunun önemini vurgulamış ve sorusorma kabaliyetinin geliştirilmesi çabasına dikkat çekmiştir.Ünitenin sonunda yer alan KUR’AN-I KERİMLE KARAKTERİMİ İNŞAEDİYORUM (ADAP TALİMİ) HARİTASI ilimle amel etmenin,karakterimizi ilim ve edeple yoğurmanın önemini en güzel şekildegöstermiştir.

8.BUGÜN VE YARIN (Sf. 512-532): Bubölümde KUR’AN’IN İNSANDAN TALEBİ DEVAM EDİYOR: OKU- DÜŞÜN-ANLA- YAŞA başlığı altında tarihin içinde insanın anlam vermeçabası ve Kur’an’ın çağlar geçse de insandanbeklentilerinin değişmediği geniş bir kaynak kitlesindenyararlanarak anlatılmıştır. Devamında Felsefe, Dünya’yayayılan Müslümanların bölge bölge sayıları ve haritakonularında ilişkiler kurulmuş, bunların etkisi anlatılmıştır.

9.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 534-536):Bu bölümde Tefsir, Hadis, Fıkıh ilimlerinin adeta ufak bir özetioluşturulmuş, disiplinlerarası uygulamanın bilginin btünlüğüneetkisi gösterilmiştir.

10.ARAP DİLİ KURALLARININ KULLANIM HARİTALARI (Sf. 538-548): Bu kısımda yazar Ahmet nedim SERİNSU’nun Medine’de talebeliğiyıllarında derlediği çeşitli i’rab haritaları yer almaktadır.

11.BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜNÜ İLİMLERİN HÜLASASI HARİTALARIYLAMÜTALAA ETMEK (Sf. 550-556): Bubölümde yazarın hocası Erzurumlu Hattat Mustafa Necati Efendi’ninlevhaları bulunmaktadır.

12.MÜFESSİRLER VE TEFSİRLERİNİ KAYNAK VE YÖNTEM TERCİHLERİYLEMUKAYESE ETMEK UYGULAMA HARİTALARI (Sf. 558-599): Sonbölüm olan bu bölümde öncesinde verilen 21 müfessirin her biriiçin farklı bir harita oluşturulmuş ve birbirleri ilekarşılaştırılmalı olarak öğrenilmesi amaçlanmıştır.

Herbölümün sonunda yer alan hadis rivayetleri de oldukça faydalı veçok yönlü bir kitap olduğunun göstergesidir.

2.SORU: TEFSİR TARİHİ ATLASI VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABINIİLAHİYAT TAHSİLİ YAPAN BİR ARKADAŞINA VE GENEL OKUYUCU BİRARKADAŞINA TAVSİYE EDERKEN NELER SÖYLERSİN?

İlahiyateğitimi gören arkadaşlarıma tavsiyelerde bulundum gerçekte de.Alanında tek olan bu kitabı, verilen emeği göz ardı etmek mümkünolamazdı zaten. Söylediğim ifadeleri yazmam gerekirse, derslerdesürekli karşılaştığımız ezberci ve öğrenme merkezli olmayanmetotların aksine öğrenmeyi, öğrendiğini anlamayı, anladığınıhayatına tatbik etmeyi sağlayan bir kitap. Elinize alıp sadecesayfalarını karıştırdığınızda bile ezberleri bozduğunugörüyorsunuz. Nitekim ben daha hazırlık okurken Ahmet Nedim hocayıdahi tanımazken kitap reyonunda bu kitabı görmüştüm ve mestolmuştum. Üniversitelerde işlenen küçük yazılı, renksiz,soluk sayfalı kitapların aksine rengarenk, cezbedici ve içeriğiylegörselliğini tamamlayan bir kitap. Bu alanda eğitim gören,görmeyen herkesin faydalanabileceği, kendini bulabileceği, hayretedebileceği bir kitap.

3.SORU:TEFSİR TARİHİ VE UYGULAMA HARİTALARI KİTABININ EN YARARLIBEŞ BAŞLIĞI SENCE HANGİSİDİR?

1.Kur’an- Kerimle Karakterimi İnşa Ediyorum ( Her üniteninsonlarında yer alıyor. Ör: 383. Sf.)

2.Üniteden Ne Öğrendik ( Her ünitenin sonunda yer alıyor. Ör:282. Sf.)

3.Surenin Ana Konuları Ağacı (Ör: 311. Sf.)

4.Müfessirler ve Tefsirlerini Kaynak ve Yöntem Tercihleriyle MukayeseEtmek Uygulama Haritaları ( Sf. 558-598)

5.Kavramlar ve Tanımları (Sf. 28-54)

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---