20922776 – ESRA USTA

DOKTORA BAHAR DÖNEMİ

Selma Ömür

20922730

Doktora Öğrencisi 

Soru: hastane kapısında kendisinden yaşça büyük bir insana çarpıp geçen bir kızın durumunu nasıl izah edersiniz?

Cevap: İnsanın eylemlerini yöneten üç değer vardır. Yüksek değerler, araç (vasıta) değerler, alışılan değerler. Hayatımıza yön verirken hangi değerleri ön plana çıkarıp şahsiyetimizi oluşturduğumuza göre davranışlarımız şekillenir.  Yüksek değerlere göre şekillendirirsek saygı çerçevesi de güçlü olur. Bu da kimseye zarar vermeyen bir kişi haline getirir bizi. Şayet alışılmış değerlere (moda, zevk, alışkanlık…) ya da araç değerlere (çıkar, hased…) göre şekillendirmişsek kendimizi aynı sorudaki genç kızın yaptığı gibi kıymetimiz de kendimize dönüktür. Dış dünyaya zarar verdiğimizin bir önemi yoktur.

(Kur’an Nedir, 43-47 sayfalar arası)

Fatih BUBA                                                                          

20922736                                                                                                      Bahar 2021

Küçük sınav: Kur’an Nedir? İlk 70 sayfaya bağlı olarak bir soru

Soru: İki genç kız kendisine saygı duymaları gereken bir büyüklerine onu yok sayarcasına yol vermeyip hızlıca geçtiler. Kur’an Nedir eseri açısından değerlendirme.

Sorudaki örnekte birkaç karakter bulunmaktadır: 2 genç kız, saygın bir insan ve etraflarında başka soru(n)ları olan insanlar. İki genç niçin bu davranışta bulundukları farklı şekillerde anlaşılabilir.

İlk olarak bu olay, insanın anlam arayışının nasıl gerçekleşeceği kategorisinde ele alınabilir. Ayrıca ve buna bağlı olarak Din, kültür, gelenek bilgilerinin sunduğu ideallerin uygulanış biçimiyle alakalıdır. Eğer meçhul bir durum yoksa iki kızın değerler sistemlerinin karışmış olması söz konusudur. Bu karışıklık araç ve alışılan değerlerin olmaları gerektiği sıralarda olmamalarıyla ilgilidir. Bugün medya ve tarihi süreçte yeniden düzenlenmiş kapitalist sistem, insanların kendi önceliklerine önem vermelerini teşvik etmektedir. Dolayısıyla insan ne yaparsa mutlu olmalıdır ve hakkını asla yedirmemelidir. İrade (kavramsal olarak içi boşaltılmış versiyonu) olarak sağlamlığın ve üstünlüğün övüldüğü, zamanın nakit olduğunu görmekteyiz. Bunu farklı medya ve dizilerde de görmek mümkündür. Sertlik ve öne çıkma, kandırılmama ve sempatikliğin enayilikle eş değer görüldüğü için yerilmesi konu edilen davranışlar içerisindedir. Bu durumlar alışılmış davranışlara sebebiyet verebilmektedir. Bu minvalde kaygısızlık ve nihilizmde yeni nesil filim kahramanları ve model alınan ünlülerde karizmatik unsur olarak örnek gösterilir. Halbuki çarpık olmayan bir değer sisteminde örnek alınanlar bambaşkadırlar.

İkinci bir sebep bilgi eksikliği olarak gösterilebilir. Bu elbette önceki sebeple yakından ilişkilidir. Bu da belirli bir amacın veya doğru bir amacın olmamasıyla açıklanabilir (bu kısım kitapta anlam arayışı serüveni kısmında ele alınmaktadır). Yine bu durumda oku-düşün-anla-yaşa prensibinin uygulanmasında eksiklikler olduğunu gösterir. İki genç kızın davranışlarında benzer bir husus kişilerin kişisel, eğitim ve ailevi durumlarının sebep olmasının yanında, ülkemizdeki hastanelere ilişkin tasavvurlar ve ön yargılar etkin olmuş olabilir. Halbuki insanı etkileyen bilgilerin bazı bilinen olaylarla sınırlandırılması her zaman doğru bir davranış biçimi olmayabilir. Hastanelerde sıraya riayet etmeme gibi durumlar toplumda alışılmış davranışlara sebebiyet verebilir. Bu zihniyete göre ve özsaygılarına (?!) bağlı olarak karşıdan saygın bir insan gelirse o daha kıymetli değildir(?!).

Büyüklerimize verilen kıymet, sevgi ve saygıya gelince Din ve yüksek değerler insanın zihninde temel bir konuma sahip değilse onlara yönelik saygıda birtakım arızalar söz konusu olabilir. Sevgi, vefa gibi duygu-davranışlar temel olması gerekirken menfaat ve rahat gibi değerler öne çıkarsa, insan egoist ve egosantrik bir varlığa dönüşmesi an meselesidir. Bu da ona lütfedilenlerin değerini bilmeyip büyük bir şey kaçırmasına sebep olur.  

Mehmet Akif ÖZDEMİR
Öğrenci numarası: 20922777

Kur’an Nedir kitabındaki ödevimiz:

Hocamızın anlattığı olayın izahının s. 59’da geçtiğini düşünüyorum.
“Eğer kişi fıtratına yabancılaşmışsa, insan olarak yapısal imkanlarını köreltme, onlara ters düşme gibi, bir yaşantı içindeyse ne olacaktır. Öncelikle bu kişi yukarıda anlatılan “insan olma” imkanlarından kendini mahrum etmiş demektir. İnsani ilişkilerinde bu “değerleri ve anlamları”, “anlamsız ve değersiz” görecektir. Hayatını anlamlandırmadaki ana amaçlarını fıtratıyla uyumlu olan bu tip bilgiler oluşturmayacaktır.

Kur’an Nedir kitabından anladığım kadarıyla, âdâb-ı mu’âşeret değerlerini “anlamsız ve değersiz” kılan sözkonusu gençlerin tavrı, kendilerini mahrum ettiklerini ifade eder, kendi “özgü kültüründen”, kendilerinden öncekilerin “hayat tecrübeleri”nden kendilerini mahrum etmişler demektir.

İnsanın fıtratına uygun davranması, tek başına gerçekleştirebileceği bir şey değildir. Ben merkezli kültür bunu engel çekmektedir. Ancak, bir “örnek insan” vasıtasıyla kendine özgü özüne dönmesi mümkün olabilir.

Atiye AKBAŞ

20922775

Sayfa 51. 'İnsan Eylemlerini Yöneten Değerlerin Hayata Katılmasının Sonuçları Nedir?' başlığı altında değerlendirilebilir. Eylemlerine anlam atfeden ve doğru ve değerli davranışta bulunma derdinde olan kişinin gösterebileceği hassasiyetin görülememesi, kişinin bütününü ve hayat şartlarını değerlendirmeden anlık bir kesit değerlendirmesi yapmak ve bir sonuca ulaşmak istendiğinde ya yeterince anlam ve değerin o kişide bulunmamasına ya da davranışlarıyla değerleri arasındaki bağın zayıf oluşu sonucuna işaret etmektedir.