İyilik, insanın kendi iradesiyle karar verdiği ve ortaya koyduğu bir eylem biçimidir.İyilik, insanı insan yapan en kıymetli sanattır.Ve sonrası ise, değerleri keşfetmesine vesile olur.İyilik, öğrenilen bir davranıştır.Yaşayarak, deneyimleyerek ve gözlemleyerek öğreniriz.Sosyal bir varlık olan insan, kendi hayatını sürdürebilmesi için diğer insanlara ihtiyaç duyar.Bu aşamada iyiliğin ehemmiyeti bir kez daha ortaya çıkar.Etrafımızda ne kadar iyi insan, iyilik eden insan ve iyi örnekler varsa o kadar iyiliği ve iyi insan olmayı öğreniriz. Dolayısyla iyilik yapmak, doğru ve güzel davranışlarda bulunmak, kötü ve faydasız işlerden kaçınmak içerisinde bulunduğumuz dünyayı daha anlamlı ve yaşanılabilir kılmaktadır.İyilik etmek, iyilikte bulunmak insani bir davranıştır.Toplumsal dayanışmayı, kaynaşmayı ve bir arada yaşama azmini arttırır.İnsanın, toplumla ve kurumlarla olan bağını güçlendirir.
İyilik yapmak,başkalarını dünyasından baktığımızda çok gerekli ve ihtiyaç duyulan insani bir davranış, toplumun bizden beklediği bir ödevdir.Dolayısıyla toplumun gelişmesinde katma değer yaratır. Toplumsal ilşkilerde bakım ve onarım sağlar.Toplumsal hayatta ortaya çıkabilecek istenmeyen bazı durumların önlenmesi bakımından bir nevi sigorta görevi görür.İyilik maddi ve manevi olma bakımından iki yönlü işlev görür.iyilik eden ile iyiliği kabul etmesi olarak iki taraflı ceryan eder ve bu eylem sonunda olumlu veya olumsuz olmak üzere iki türlü sonuç ortaya çıkabilir.Yani iyilik, iyilik edenler tarafından ya kabul edilir veya edilmeyebilir. İyilik, bir nezaket gösterisidir.Zerafet içermeli ve saygınlık içinde olmalı, karşıdaki kişiyi üzmemeli,incitmemelidir.Karar,ölçü ve zamanlaması yerinde olmalı, karşılık beklemeden yapılmalıdır.Dolayısyla kıymetli hocamızın da ifade ettiği gibi"Dil tohum atar" sözünden hareketle, güzel bir cümle sarfetmeyi veya tebesssüm etmeyi insanlardan esirgemeyin.Ve iyilik öyle bir şeydir ki, toprağa ekilen bir tohum gibi büyür, yetişir ve meyveler vererek insanlığa faydalı olur. Yine Kıymetli Hocamın da ifade ettiği gibi;"İyilik yoktur!sen yapmaz isen..." Yolumuz iyilik olsun, iyilik özümüzde olsun,iyilik hep daim olsun...
Kıymetli Hocam'a Saygılarımla
Adı Soyadı: Dicle YOLDAŞ
Nuray ER
Beyza Sıkan, 19071567, 2. Sınıf, B Şubesi
İyilik ancak evrensel ise iyiliktir. İyilik yapan insan iyiliği sadece belli bir kitleye, belli bir durumda ve belli bir zamanda yapmamalıdır. İyilik, insanın kendi tabiatına uygun davranmasıdır. İnsanın kendi tabiatına, insanın içerisinde yaşadığı hayata, tabiata, evrene ve diğer insanların fıtratına uygun bir şekilde davranmasıdır iyilik. Madem ki iyilik yapmak insanın hem kendi hem de yaşadığı evrenin tabiatına uygun davranmasıdır, o halde insan ilk önce kendi tabiatını/fıtratını/nefsini öğrenmesidir. İnsan kendini bilirse, kendine ve hayatına anlam katabilirse gerçek ve evrensel değerleri/erdemlikleri benimser. Evrensel değerleri (iyi ahlakı) benimseyen kişi, iyilik yaparken bundan haz ve mutluluk duyar, iyilik yaparken zorlanmaz ve bunda istikrarlı olur. Fakat insan iyilikte istikrarlı olmakta yalnız başına zorlanır. İnsanın, ona kendini ve hayatın anlamını öğreten, doğru yolu gösteren, onu kontrol eden ve onun kendisine her zaman başvurabileceği bir örneğe/öndere ihtiyacı vardır. Bu hakikat ve rehber kaynağı ise Kuran ve Peygamberdir. Eğer insan onları örnek almazsa, anlam arayışı içerisinde kendine farklı, geçici ve yanlış şeyleri amaç edinebilir. Bu yanlış ve evrensel olmayan amaç ve önderler onu kendi fıtratına uygun olmayan ve onu kötülüklere sevkeden davranışlarda bulunmasına sevkedebilir. O halde iyilik, Kuran ve Peygamberi örnek almak, rehber olarak her zaman ona başvurmak ve Peygamberin yolundan gitmektir.
İyilik kişinin güzel ahlak sonucunda faaliyete koyduğu, kendisine ve muhatabına vicdani, maddi, manevi kısaca her açıdan fayda sağlayan eylemlerdir. Lakin bir kişinin yaptığı faaliyetin iyilik olabilmesi için kişinin karşılık beklememeksizin bunu faaliyete geçirmesi gerekir. Nitekim iyilik yapmak da karşılıksız olarak, gönülden isteyerek yapılan güzel davranışların tümüdür. Burada güzelden kastım etiğin "Güzel nedir?" ,"İyi nedir?" sorularına cevap teşkil edebilecek, iyiliğe uğrayanı mutlu edecek -başkalarını mutsuz etmemek kaydıyla, ki istisnai durumlar hariçdavranışlardır. Burada belirtmeye ihtiyaç duyduğum bir başka husus ise iyilik yapmanın kişinin dininden bağımsız ve tamamıyla vicdani ve karakteristik bir özellik olmasıdır. Her iyilik yapan dindar olmadığı gibi, her dindar da iyilik yapmayabilir.
Edanur Kılınç
1970148
2/B
Samat Sabirov
17070722
Iyiliğin ne olduğu hakkında sürekli tartışıyoruz. Ve bu tartışmalar bizi iyilikten uzaklaştırıyor. Yüce Allah "Bakara" Suresi'nde bize iyiliğini açıklar.
Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz erdemlilik değildir. Asıl erdemli kişi Allah’a, âhiret gününe, meleklere, kitaba ve peygamberlere iman eden; sevdiği maldan yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, yardım isteyenlere ve özgürlüğünü kaybetmiş olanlara harcayan; namazı kılıp zekâtı verendir. Böyleleri anlaşma yaptıklarında sözlerini tutarlar; darlıkta, hastalıkta ve savaş zamanında sabrederler. İşte doğru olanlar bunlardır ve işte takvâ sahipleri bunlardır. (al Bakara suresi, 177 ayet)
Ayat, Allah'tan korkan bir insanın iç dünyasını anlatır, öncelikleri not eder. Burada manevi kısmın (inanç - akide) nasıl olduğunu görüyoruz. Kim Allah'a, ahirette meleklere, kitaba, peygamberlere iman ederse, namaz kılardı." Bu maneviyatın çevredeki dünyadaki tezahürleri de (sosyal ilişkiler - muamal). "Kendisine, akrabalarına, yetimlere, yoksullara, yolculara, dilencilere sevgisine rağmen mal dağıtan, onu köle azatına harcamış, zekat vermiştir." Bir kişinin iç güzelliği (ahlak - ahlyak) da açıklanır: anlaşmaları sonuçlandırdıktan sonra gözlemledi, hastalık durumunda ve savaş sırasında ihtiyaçta sabır gösterdi "
Usman (radıAllahu anhu) dedi ki:
“Müminlerin takva ve takvasının 5 alameti vardır:
1. Hak yolunda gayretli olanlara yakın olun.
2. Dilinizi kontrol altında tutabilme, nefsinizi geliştirebilme.
3. Allah sevgisini unutturacak bir şey bulduğunda, kendisine fayda ve zararı ayırt edebilecektir. En azından biraz din edinmek için iyi bir fırsatı hediye olarak almak!
4. Yiyeceklerde yoksunluk, yani. Dine göre haram olan bir şeyin içine girmesinden korkarak, şeriatın izin verdiği yiyeceklerle bile mideyi fazla doldurmamak.
5. Bütün insanların kurtuluşa ereceğini, sadece Allah'ın yok edeceğini sanmak."
1.ÖDEV
ANKARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ GÜZ DÖNEMİ İLH205-B 2. SINIF TEFSİR DERSİ
SEHER İREM AKYAKA 19070044
İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
TDK’ye göre iyilik tanımı:
1.İyi olma durumu, salah.
2.Karşılık beklenilmeden yapılan yardım, kayra, lütuf, kerem, ihsan, inayet.
3.Sağlığı yerinde olma durumu, esenlik.
4.Yarar veya elverişlilik, nimet.
İyiliğin gösterişten uzak bir şekilde yapılması gerekir. Yani iyilik karşılık beklemeden yapılmalıdır. Kur’an’ı kerimde de bu durum böyledir. Yaptığımız iyiliği göstermeden, karşı tarafı rencide etmeden yapmalıyız. Bir başka ifadeyle bir elin verdiğini diğer el görmemelidir. Gösteriş için bir iyilik yaptığımızda iyilik iyilik olmaktan çıkar.
Gerçek iyilik nedir?
1.Bir kişilik özelliği olarak saf iyi olmak, kişinin karakterinde kötülük yapma yönünde bir eğilimin olmamasını ifade edebilir. Yani çok iyi, “aziz” benzeri karakter özelliklerine sahip olan kişilere saf iyilik sahibi denebilir.
2.Gerçek iyilik hiçbir amaç gütmeden yapılır. Kişi iyiliği içinden geldiği için yapar.
İyiliğin Amacı Nedir?
İyilik; Bir insanın insana, topluluğa, doğaya doğrudan ya da dolaylı olarak ihtiyacını gidermesi, yarar sağlaması, gelişmesi yönünde yaptığı eylemdir. İyilik etmek, iyilikte bulunmak insani bir davranıştır.
İslama göre iyilik nedir?
İslam dininin iyilik anlayışı, insanın her türlü niyet, istek, söz ve davranışında kendini bulabilen, maddi imkânlarla yahut bedensel güç ve kabiliyetlerle sınırlanamayan, geniş bir evrene sahiptir. ... En özlü anlamıyla dinin varlık nedeni, insanlığı iyiye ve iyiliğe davettir.
Bakara Suresi, 112. Ayet: “Hayır, kim (güzel davranış ve) iyilikte bulunarak kendisini Allah’a teslim ederse, artık onun Rabbi Katında ecri vardır. Onlar için korku yoktur ve onlar mahzun olmayacaklardır.” Bu ayete baktığımızda iyilik kelimesinin kur’an’da geçtiğini görüyoruz.
Hz. Âişe’den nakledildiğine göre, Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle derdi:
“Allah’ım! Beni, iyilik yaptıkları zaman sevinç duyan, kötülük yaptıkları zaman da bağışlanma dileyen kullarından eyle.” (İbn Mâce, Edeb, 57; İbn Hanbel, VI, 188)
Böylece iyiliğin Kur’an ve hadiste geçmiş olduğunu gördük. Kısacası Müslüman kişi iyilik yapar; karşısındaki insanın da iyiliğini ister. Zekat, sadaka vb. vermek de İslam’da iyilik kapsamına girer. Müslüman insan iyilik yaparak Allah rızasını kazanmayı kendisine amaç edinmelidir.
v· AYŞİN HOŞDOĞDU 17070051
İyilik nedir? İyilik yapmak nedir:?
İyilik toplumda yaşayan bütün insanların faydasını sağlamaktır. Zaten toplumdaki var olan normlar ve gelenekler de aslında iyiliği inşaa etmek için var olmuştur. Örneğin yaşlılara hürmet etmek, çocukları sevmek, yalan söylememek gibi ahlaki geleneklerden ve kurallardan söz edebiliriz. Günümüzde ne yazık ki iyilik de taraflı ve çıkarcı bir yaklaşımla olmaktadır. İnsanlar kendi menfaatlerine uygun bir şekilde iyilik adı altında eylemlerde bulunmaktadır. Bir elin verdiğini diğer elin görmemesi anlayışı maalesef kaybolmaktadır.
İyiliğin tanımlamasını yaparken aslında iyiliğin ne
olmadığından bahsetmek bana göre iyiliğin tanımını doğru yapabilmek için
yardımcı olacaktır. Aslında iyilik yapmak Allah’ın bizlere vermiş olduğu bir
sorumluluktur. Kur’an-ı Kerimde Allah’u Teala Yalan söylememekten, hırsızlıktan
sakınmaktan, kötü zandan sakınmaktan bahsetmektedir. Ancak insanlar bugün Allah’ın
emretmiş olduğunun aksine davranışlar yaparak iyi olmak yerine kötülüğü tercih
etmektedir. Evrensel ahlaki kurallar da
insanın iyi olması noktasında toplumda var olmuştur.
İyilik bana göre birazda farkındalıktır. Gözlerini bir şeylere
kapatmamak, mazlumun çıkmayan sesi
olmak, bazen eylem yapmak, bazen de bağırmaktır. Çünkü aslında iyi olmak için
savaşmak da iyiliğe hizmettir. Özellikle bir Müslüman olarak bizler başka
diyarlarda zulüm gören, aç yatan, baskı altında kalan din kardeşlerimiz için
farkındalıkla hareket etmeliyiz.
İyilik sevdiklerine ikramda bulunmaktır. İkramdan kastım da
sadece maddi şeyler değildir. Bazen bir arkadaşının bir derdini dinlemek, Bazen
yeğeninle oyun oynamak, Bazen evine gelen misafirle yediğin yemeği
paylaşmaktır. Ki insan aslında paylaştıkları kadar mutlu olur. Bencilleşen insan;
zamanını, parasını, gülümsemesini, mutluluğunu paylaşamayan yalnız kalır.
İyilik biraz da fekarlıktır. İnsanoğlu iyi olmanın meyvesini
feragat ettiğin şeyden daha güzel bir biçimde alır. Zira iyiliğin karşılığını
Allah hem bu dünya da hem de ahirette verecektir. Biz Müslümanlar Bu bilinçle
iyi olmanın ve iyiliğin peşinden gitmeli ; ve Hak’tan ayrılmamak arzusuyla
hayatımızı devam ettirmeliyiz.
Meltem Nur Türk / 19070227
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir2/ B
İyilik kavramını insanlar için geçerli olan
insani bir davranış olarak niteleyebiliriz. İnsanların birbirlerinden beklediği
erdemli bir davranıştır. İnsan iradesi söz konusudur. İyilik saygı, nezaket,
hoşgörü içerisinde yapılmalı, karşılık beklenmemeli sadece Allah’ın rızası
gözetilerek yapılmalıdır. İyilik insanlara mutluluk kazandırmalıdır. Hem iyilik
yapan hem de iyilik yapılan kişi adına. İyilik içerisinde kibir, gurur barındırmamalıdır.
İyilik yapan kişi bunu yürekten yapmalı, empati gücü gelişmiş ve diğergamlı
olmalıdır.
Kuran-ı Kerimde de iyilik kavramı hasen ve birr
sözcükleriyle yer almaktadır. “İyilik/birr, yüzlerinizi doğu ve batı
tarafına çevirmeniz değildir! Ancak iyilik o kimsenin (yaptığı şey)dir ki;
Allah’a, ahiret gününe, meleklere, Kitaba ve peygamberlere iman eder, ona olan
sevgisine rağmen malı yakın akrabaya, yetimlere, miskinlere/yoksullara, yolda
kalmışa, dilenenlere ve kölelere verir, namazı dosdoğru kılar, zekâtı verir.
Söz verdikleri zaman sözlerini yerine getirirler. Sıkıntı, darlık ve savaş
zamanında sabrederler. İşte onlar, doğru olan kimselerdir. Ve yine onlar, takva
sahibi olanlardır!”
Bakara suresi 177. Ayette iyiliğin tanımı yapılmıştır. İmanın şartlarının ve
ibadetlerin yerine getirilmesi, malın ihtiyacı olanlara verilmesi, sözünün eri
olunması ve sabır ehli olmayı iyilik olarak nitelemiş ve iyilik ehlinin doğru
ve takva sahibi olduklarına dikkat çekilmiştir.
İyi insan kimdir İyilik yapmak nedir
FATMA DURAN-18070095
İyi insan sözüyle, özüyle dogru olan insandır. Konuyu açacak olursak kişi hayatında her yaptığı işte güven sağlayandır. Kişinin maddi durumu iyi ise fakirlere, yoksullara, yolda kalmışlara, hastalara yardım edendir. Maddi durumu iyi değilse müslüman kardeşine hayırlı nasihatte bulunan, hasta olan kardeşine dua eden, komşularıyla iyi ilişkiler kurabilen, anne babasına saygıda kusur etmeyen, kazancını helal olan şeylere harcayan insan iyi insandır. iyilik yapmak ise bu iyi davranışarın oluşturduğu ve "iyi insan" kavramını ortaya çıkartan davranışlardır.
İyilik nedir sorusuna bir çok farklı cevaplar verilebilir ancak kendi kanatimce iyilik iyi olma halidir bu iyi olma halini ise başkasının hayatını veya kendi hayatını güzelleştirmek şeklinde ifade edebiliriz.
İyilik fayda sağlamak olduğundan kişi kendine veya bir başka kişiye fayda sağladığı her olayda kendini iyilik yapmış iyi bir insan olarak hissedebilir.Burada başkasına faydadan kasıt illa bir insan değildir iyi olma hali bir çıkar beklemden karşığında ne kazanacağız diye hesap yapmadan insan,hayvan,canlı,cansız ayırdımı olmaksızın fayda sağlama halidir.
Peki her yaptığımız iyi şey bizi iyi insan yaparmı? Bence bu sorunun cevabı olarak şunu vermek gerekir ki iyilik bir nokta değildir.Yani anlık bir durum olarak kişi şu yada bu zamanda iyi bunlardan kalan zamanda kötü diyemeyiz iyilik bir yoldur çıkılan,uğrunda fedakarlık yapılan bir yol,yani kişi hayattan alınan anlık kesitlerle kendinin iyi ya da kötü olduğuna karar veremez.Eğer kişi iyiyse tüm ömrünü buna adamalı ve insanlık yararına işler yapmalıdır.Evinde hiçbir şey yapmadan çalışmadan çabalamadan oturan insan ben iyiyim derse bu inandırıcı olmaz.Çünkü iyi olma hali hiç kimseye bir şey yapamıyorsan kendine fayda dokunma halidir.Yüce Allah bizim bu yoldaki gayretimizi artırsın
AHMET ERDOĞAN 19070111
İslam olgusu üzerinden iyiliğe bakacak olursak birtakım ayetlerle karşılaşırız;
"Kim zerre kadar iyilik yaparsa onu görür" Zilzal 7
"Biz insana anne babasına iyilik yapmayı
emrettik" Ahkaf 15
iyilik yaparak yüzünü Allah'a teslim ederse elbette en sağlam kulba yapışmıştır. Bütün işlerin sonu yalnızca Allah'a varır. Lokman 22
İyilikle ilgili ayetler elbette çoktur. Ancak
verilen ayetlerin mahiyetine bakıldığı zaman iyiliğin nasıl yapılacağı açıklanmamış, sadece müstakil bir kavram olarak bahsedilmiştir. Bu da iyilik yapmak denen şeyin zaten insanın fıtratında var olduğunu Kuran üzerinden bize gösterir. O halde insan aklını kullanarak neyin iyi neyin kötü olduğunu bilir. Bu da bizi evrensel birtakım ahlaki ilkelerin var olduğu fikrine götürebilir. Ancak yapılan her fiil evrensel ahlak ilkelerine dayanmayabilir. Nitekim bahşiş vermek Türk toplumunda bir iyilik olarak görülürken Uzakdoğu toplumlarında ahlaksızlık olarak kabul edilebilir. İyi insan tanımı kişilere göre de değişen bir durumdur. Bu durum insanın irrasyonel bir varlık olmasının sonucudur. Ancak bu evrensel birtakım ahlaki ilkelerin var olduğu gerçeğini değiştirmez. Bana göre iyilik ve iyi insan olmak tanımına gelecek olursak ben buna Aristonun da dediği gibi orta yolu tutmak derim. Bunu fıtrata yönelmek ve sıratı müstakime yönelmek olarak da tanımlayabiliriz. Fıtrat bize Allahın verdiği bir nevi ahlak sensörü gibidir ve iyiyi yakalar. Nitekim Nisa Suresi 79. ayette de şöyle buyrulmaktadır " İyilik ve güzellikten sana her ne ererse Allah'tandır. Kötülük ve çirkinlikten sana ulaşan şeyse kendi nefsindendir. Biz seni insanlara bir resul olarak gönderdik. Tanık olarak Allah yeter
Niyazi Cangir No: 20070342, İLH 205 Tefsir II
İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
İyi ve iyilik hem felsefenin hem de dinin üzerinde durduğu kavramlardır. Bu kavramların tazammun ettiği şeyin bireye ve topluma yansıması dikkate alındığında, psikoloji ve sosyolojinin de ilgilendiği bir konu haline gelir.
Önce felsefeden başlayalım. Felsefe tarihinde Sokrates iyiyi mutluluk ile eş anlamlı görmüş ve ihtiyaçla ilişkilendirmiştir. İnsanların arzu ettikleri, ihtiyaç duydukları ve bu ihtiyaçlarını gideren şey iyidir. Burada sözü edilen ihtiyacın ölçütü insan fıtratıdır. Buna göre iyi, insanın fıtratını gerçekleştirmesine, mutlu olma hedefine, katkı sağlayan şeydir. Sokrates’in öğrencisi Platon “iyi ideası”nı bütün ideaların üstünde konumlandırmış ve onun bilgisine akıl ve kavramsal bilgiyle ulaşılamayacağını, uzun bir felsefi çabayı izleyen bir tür sezgiyle bu bilginin elde edilebileceğini ileri sürmüştür[1]. Farabî, mutluluğun elde edilmesinde yararlı olan her şeyi “iyi” olarak nitelendirmiştir.
Kur’an terminolojisinde iyilik kavramının en yakın anlamlısı “birr” kavramıdır. Bu kavram İslam düşünce geleneğinde özellikle ahlâk teorisi/felsefesi bağlamında çeşitli düşünce ekolleri tarafından ele alınmış ve tartışılmıştır. Burada anılan kavramın Kur’an bütünlüğü içerisinde ve Kur’anın hayatımızı anlamlandırma işlevi çerçevesinde ne anlama geldiği konusunda bir-iki noktaya değinilecektir. Izutsu’ya göre birr, Kur’an kavramlarının anlaşılması en güç olanlarından biri olup, insan ilişkilerinde adalet ve sevginin gözetilmesi anlamını da içeren salih kelimesine anlamca yakındır. Böylece, diğer insanlara adil davranma ve sevgiyle yaklaşma dindarlığın en somut göstergesi haline gelmiş olmaktadır[2]. Bakara (2): 177’de takva kelimesiyle irtibatlı olarak zikredilen birr[3] kavramının kapsamına giren başlıca ameller sayılmaktadır. Bu kapsamın iman, ibadet ve ahlakı içeren bir genişliğe sahip olduğuna dikkat edilmelidir. Bu itibarla, anılan ameller gerçek mümin ve takva sahibi olmanın da gerekleridir. Nitekim Maturidî, bu ayeti yorumlarken, birr kavramını açıklama çerçevesinde, Allah’ın emrine uyma ve O’na boyun eğmenin gereğini vurgulamaktadır[4].
Yukarıdaki türden açıklamaların çoğaltılması mümkün. Ancak vurgulamak istediğimiz nokta için yeterlidir. Buna göre, insanın özsel (fıtri) ihtiyaçlarını tatmin ederek mutlu olmasını (her iki cihan saadetini sağlayan) ameller şeklindeki bir tanım iyilik kavramının anlam kümesinin önemli bir kısmını yansıtıyor görünmektedir. Bu amellerin ancak temel erdemlerin (adalet, cömertlik, itidal, cesaret, sabır vb) yerleştiği bir zemin üzerinde serpilebileceğini de belirtmek gerekir.
[1] Ahmet Cevizci, Felsefe Sözlüğü, Ekin Yayınevi, Ankara, 1996, s.288-89.
[2] Toshihiko Izutsu, Kur’anda Dini ve Ahlaki Kavramlar, (çev. Selahattin Ayaz), Pınar Yayınları, İstanbul, 2010, s.314-317.
[3] Ayrıca Bkz. Maide (5): 2.
[4] Ebu Mansur El- Maturidî, Te’vilatü’l-Kur’an Tercümesi, (Çev. Bekir Topaloğlu), Ensar Neşriyat, İstanbul, 2018, c.1, s.348.
Ayşenur Hastürk
17070109 İlahiyat 3. sınıf B Şubesi
1-
İyilik Nedir? İyilik yapmak
nedir?
İyilik bazen insanlara bazen diğer canlılara
bazense kendimize herhangi bir karşılık ve menfaat beklemeksizin yaptığımız
yardımdır. İnsanda fıtraten bulunan ve iyi amellerde bulundukça güçlenen bir
yönümüzdür. Kur’an’da iyilik kavramı onlarca ayette geçer. Anne-babamıza,
akrabalarımıza, yetime, yoksula , zor durumdaki insanlara iyilik ve ihsanda bulunmamız
bizden beklenir. İyilik yapmak kalpteki iyi ve güzel duyguların eyleme geçmiş
biçimidir. Bazen aç bir kediye bir kap mama vermek, bazen yetim bir çocuğun
başını okşamak, bazen bir hamileye otobüste yer vermek, bazen hiç tanımadığımız
birinin poşetlerini taşımak bize iyilik yaptığımızı hissettirir. Yüce Allah Bakara
Suresinde bizlere “ Hayır işlerinde yarışın” buyurmuştur. Gerçekten temiz bir
niyetle iyi olmayı seçersek aslında yaşadığımız her günün bize sayısız iyilik
için fırsatlar yarattığını görebiliriz.
İYİLİK NEDİR?
İyi hal ve hareketlerle hoşa giden, ulaşılmak istenen nimet
ve imkânları ifade eden bir terim.
Sözlükte “güzel olmak” anlamına gelen hüsn kökünden türemiş
bir sıfat olan hasen kelimesinin müennes şeklidir; hem isim hem de sıfat olarak
kullanılır. İsim olarak “iyilik, iyi hal, iyi nesne” anlamındadır. Fahreddin
er-Râzî, dilcilerin haseneyi “tabiat ve aklın güzel bulduğu şey” diye
tanımladıklarını belirtir. Râgıb el-İsfahânî insanın ruhu, bedeni ve halleriyle
ilgili olarak elde ettiği, kendini mutlu kılan nimet türünden her şeye hasene
dendiğini, karşıtının seyyie olduğunu, bu kavramların her türlü iyilik ve
güzelliği, kötülük ve çirkinliği ifade eden müşterek lafızlar durumunda bulunduğunu
belirtmiş, bu lafızlarla ifade edilen iyilik ve kötülükleri ya akıl ile dinin
veya insanın doğuştan sahip olduğu zevkiselimin belirleyeceğini söylemiştir.
Hasene kelimesi hem iyi fiilleri veya özel bir fiilin iyilik niteliğini hem de
amaçlanan, özlenen iyi durum ve tutumları ifade etmek üzere kulanılır; bu
kullanımıyla hayır ve mâruf kavramlarının, aynı şekilde seyyie de şer ve münker
kavramlarının eş anlamlısı kabul edilebilir. Ancak hayır daha çok fiilin veya
amacın doğrudan iyilik yahut yararlılık vasfını, mâruf da bunların beğenilen ve
genel kabul gören yönünü öne çıkarırken hasene bir fiil veya gayenin hoşa
giden, tatmin eden, gözü ve gönlü okşayan, hayranlık uyandıran yönünü ifade
eder; böylece ahlâk alanında kullanıldığında ahlâkın estetikle ilgisini
çağrıştırır.
Hasene kelimesi Kur’ân-ı Kerîm’de yirmi sekiz âyette tekil,
üç âyette de çoğul (hasenât) şekliyle geçmektedir.
Bakara/177 ayet:
İyilik, yüzlerinizi doğu ve batı taraflarına çevirmeniz(den
ibaret) değildir. Asıl iyilik, Allah´a, ahiret gününe, meleklere, kitap ve
peygamberlere iman edenlerin; mala olan sevgilerine rağmen, onu yakınlara,
yetimlere, yoksullara, yolda kalmışa, (ihtiyacından dolayı) isteyene ve
(özgürlükleri için) kölelere verenlerin; namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren,
antlaşma yaptıklarında sözlerini yerine getirenlerin ve zorda, hastalıkta ve
savaşın kızıştığı zamanlarda (direnip) sabredenlerin tutum ve davranışlarıdır.
İşte bunlar, doğru olanlardır. İşte bunlar, Allah´a karşı gelmekten
sakınanların ta kendileridir.
Rabbimiz Bakara suresi 177. ayette bize iyiliğin aslında ne
olduğunu öğretiyor. Kur’an ne güzel bir öğüttür. Ayetin girişinde nuzul sebebi
olan kıble değişiminden bahsediliyor ancak, ayette verilen manalar çok derin ve
kapsamlı. Bu ayet, hem Allah’a iyi bir kul, hem de toplum düzenini koruyan bir
insanın nasıl olması gerektiğini anlatıyor bizlere. “Birr” yani iyiliklerin ne
olduğu, “Birr” in bir düşünce, bir duygu, bir eylem bütünü ve bir davranış
sistemi olduğu anlatılıyor.
İYİLİK YAPMAK NEDİR?
İyilik zorda kalmış birine ya da bizlerin el uzatmasına ihtiyacı olan birilerine elimizden geldiğince karşılık beklemeden gösterdiğimiz içten gelen davranışlarımızdır. İyilik yaptığımızda karşımızdakini rencide etmeden onu kırmadan yapmalıyız. Çünkü bir elin verdiğini öteki el görmemeli.
AHMET BURAK BULUT19070079
İyilik, insanın yaptığı davranışlar sonucunda vicdanının rahat olması, iyi hissetmesi ve dininin bu yaptığını onayladığı sürece iyiliktir. Bu özellikler olmazsa o yapılan davranış iyilik değildir. İyiliği eğer bir insana yapıyorsak o insanı mahçup etmeden son derece mutevazı bir şekilde yapmalıyız. Eğer toplumun kullanması amacı ile bir iyilik yapıyorsak bunu da amacına uygun ve aynı şekilde mütavazılıkla yapmamız gerekir.
Yaptığımız iyilikleri ne niyetle yaptığımız da önemlidir. Sadece toplumda bir yer edinmek ve birileri tarafından takdir edilmek amacı ile yaptığımız davranışlara iyilik denmesi mümkün değildir. Bunlar taklid-i iyiliktir.
Bu yüzden iyilik yaparken kendimizi de sorgulamalı bu iyiliği hangi niyetle yapıyoruz diye kendimizle istişare etmeliyiz. Nitekim Peygamber efendimizin de dediği gibi niyetler amellere göredir.
Hüseyin BUDAK
19070078
İyilik insanın söz, davranış, düşüncelerinde kendini bulabilen ona göre hayatını anlamlandırmaya çalışmaktır. İyilik yalnızca maddi olarak bir şeyler yapmak değildir . Bir kardeşimizin sorunuyla kendi sorunumuz gibi ilgilenmek . Onun sorununu çozmek için elimizden geleni yapmaktır. Kardeşimizin bir kusurunu gördüğümüzde onun kusurunu gidermeliyiz.
Beyza Saraç 18070121 Tefsir-2 İLH205-B
Soru: İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
Cevap: Türkçede "iyilik" kelime manası olarak: İyi olma durumu, salah, karşılık beklenilmeden yapılan yardım, lütuf, kerem, ihsan, inayet, sağlığı yerinde olma durumu, esenlik, yarar veya elverişlilik, nimet, manalarında kullanılır. Arapçada ise iyilik kelimesini "hayr", "salah" ve "hasene" gibi kelimeler karşılar.
Kur'an da iyilik ile ilgili birkaç sınıf bilgiden söz edilebilir bunlar: iyiliği emredip kötülükten yasaklama, iyilerin mükafatları, iyiliğin ne olduğu iyilik istemek, anne ve babaya iyilik yapmak, yapılacak olumlu fiillerin neticesi olarak iyiliğe kavuşmak ve benzerleri gibi.
İyiliğin ne demek olduğuna gelecek olursak Bakara suresi 177. ayetinde iyiliğin yüzleri doğuya batıya çevirmek olmadığı asıl iyiliğin Allah'a, ahirete, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine iman etmek olduğu, mal sevgisine rağmen o maldan ihtiyaç sahiplerine infak etmek olduğu, namazları dosdoğru kılıp zekatları vermek ve söz verilince verilen sözlere sadık kalmak olduğu ayrıca hayatta yaşanabilecek her türlü durum karşısında sabretmek olduğu açıkça zikredilmektedir.
Yukarıda zikredilen cihetten bakılacak olursa dinimiz islam iyiliği de bizler için açıklamaktadır. Bu açıklamalara ilave olarak şunu da belirtmekte fayda vardır dünyada sadece Müslümanlar yaşamıyor o yüzden bizler bunları herkese dayatamayız, ortak bir temelde buluşmamız gerekir bunlar için ise can, mal, hürriyet, düşünce ve yaşam şekli gibi en temel hakların başkalarının sınırlarına müdahale etmemek kaydıyla güvence altına alınması gerekir.
Bu bilgiler ışığında düşünürsek iyilik yapmak en temel düzeyde hakkı o hakkı hak edene teslim etmektir. Allah'ın hakkı Ona imandan sonra yapmamızı istediklerini yapıp yasakladıklarından kaçmamızdır, gönderdiklerine iman etmemizdir. Kulların bizdeki hakkı ise onların hakkına tecavüz etmememiz aynı zamanda imkânımız ölçüsünde maddi manevi destekte bulunmamızdır. Nefsimizin de üstümüzde hakkı vardır yemek yemek, temizlenmek, korunmak ve öğrenmek gibi onun da hakkını helal cihette vermek gerekir.
Sözün özü olarak iyilik sınırları belli olan ve neticesi itibariyle hem dünyevi hem de uhrevi fayda getirmesi beklenen şeydir. İyilik yapmak ise bu sınırlar içerisinde hakkı hak edene teslim etmektir.
1. Ödev: İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
İyilik ahlaklı her bireyin taşıması gerektiği bir erdemdir. İyilik huylar arasında en güzel olanıdır. İyilik anne-babaya saygıdır. İyilik yolda tanımadığın birine yardım etmektir. Kısacası iyilik düzgün bir yaşam demektir.
İyilik yapmak insanın yapacağı en doğru eylemdir. İyilik yapmak bireyde olumlu anlamda psikolojik değişimlere vesile olur. Bu sayede insan doğru yolu bulur.
ZEYNEP BİNİCİ 19070075 2. SINIF B ŞUBESİ
İYİLİK
İyilik kelimesini ilk olarak
kavramsal olarak incelememiz gerekir.İyilik günümüz Türkçesine edgü kelimesi
olan eski Türkçeden geçmiştir.İyilik karşılık beklemeden güzel durum ve fiiller
gerçekleştirmektir.Farabiye göre ; ‘’
iyilik bir yetkinlik ve amaçtırİyiliğin zıttı kötülüktür Her şeyin bir
zıttı olduğuna göre kötülüğün zıttıda iyidir.Yani ona karşı bir tutum
sergilemektir. İnsanın arzuladığı her yetkinlik ve amaç ancak iyi olduğu için
arzulanır.’’Aslında iyilik insanın özünde olan bir durumdur.Çünkü akli olarak
düşünecek olursak mutlu olmak için iyilik eylemi kullanılır.O doğrultuda
hareket edilir.Nitekim mutluluk ve iyi kavramlarının iç içe olduğunu bilmek
gerek .Dinimizce iyilik olgusu kişinin her türlü arzu,istek,niyet tutumuyla
gerçekleştiği maddi-manevi olarak işlenen bir faaliyettir.İyilik kelimesi İslam
dininde hayır ,ihsan ,ikram ,kavramlarınıda temsil etmektedir.
İYİLİK YAPMAK NEDİR ?
İyilik yapmak muhtaç ve zorda
kalmış kişilere yardım ederek yapılan davranışdır.Bu yardım insanın özsel
olarak duygularıyla alakalı bir meseledir.Basit bir şekilde sınırlayacak
olursak fakir bir kişiye maddi olarak yardım etmek ,otobüste engelli kişiye yer
vermektir.Karşı tarafa faydalı olarak onun onurunu kırmadan sergilenen bir durumdur.
Maide 93 de şöyle buyurulur :’’ İman edip dünya ve âhiret için yararlı işler
yapanlara, günahlardan sakındıkları ve imanlarını koruyup iyi işler yapmayı
sürdürdükleri, sakınmaya devam edip imanlarına bağlı kaldıkları, hem
günahlardan sakınıp hem en iyiyi yapmaya çalıştıkları takdirde daha önce yiyip
içtiklerinden ötürü bir günah yoktur. Allah, iyi ve güzel davrananları sever.’’
Ayrıca Resulullah şöyle buyurur : Din
kardeşini güler yüzle karşılamak şeklinde bile olsa, sakın hiçbir iyiliği küçük
görme!” (Müslim) İşte en basitinden dahi olsak yaptığımız hiçbir iyiliği basit
görmemeliyiz.
ESMANUR TAŞKIN 19070214 2. SINIF B/ ŞUBESİ
İYİLİK NEDİR? , İYİLİK YAPMAK NEDİR ?
İyilik, kişinin içinden gelerek; değerlerine, kültürüne,inancına bağlı olaral sergilediği davranış ve sözlerdir.Dolayısıyla yapıldığı zaman, karşıdaki kimsenin yüzünde tebessüm, mutluluk bırakan davranış ve sözlerdir de aynı zamanda. Bazı zamanlarda karşıdaki tarafından - kişi çünkü iyilik akıllı bir varlık olan insana özgü bir davranıştır- fark edilmeyebilir yahut karşıdaki kişi tarafından o an iyilik olarak gözükmeyebilir bu yüzdende iyilik her zaman hoş bir etki bırakmaz. Bu yüzden iyilik yapmak, iyilik kavramı gerçekleştiği zaman karşıdaki kişide hoşnutluk, rıza bırakan , o an yada daha sonra ona dair fayda sağlıyorsa yani insani değerlere yakışıyorsa bu şeyin gerçekleşmesidir.
GÜLSÜM
TEKELİ – 19070215 – İLAHİYAT – B ŞUBESİ
İYİLİK
NEDİR ? İYİLİK YAPMAK NEDİR ?
İyiliğin sözlük anlamı iyi olma durumu, iyi olanın
niteliği anlamına gelir.
İyilik; insanların ihtiyaçlarını karşılayan, insan
dileklerine uygun olan, yarar sağlayan olgunun niteliğidir.
İyiliğin temelinde iman vardır. İyiliğin kaynağı ise
doğruluktur.
Rasulullah (SAV) şöyle buyurur:
“Doğruluktan ayrılmayınız. Doğruluk sizi birre o da
sizi cennette ulaştırır. Kişi doğru olur ve daima doğru işi yaparsa Allah katında
sıddıklarından yazılır.”
İyilik; insanı, iyiye, doğruya, güzele götürür. İyilik,
varlığı anlamlı kılar, davranışları güzelleştirir, erdemli hayat sağlar.
İyilik, toplum hayatının özüdür.
İyilik, İslam’da geniş yer tutar. İnsan iradesine
bırakılmıştır. İyilikte yarışan mükafatını alacaktır.
İyilik hayırdır. Allah’a sadık olduğumuzu belirten bir
olgunun niteliği taşır.
İyilik, Allah’a olan samimiyetimiz ve sadakatimizin
davranışlarımıza yansıması demektir.
Allah’ın verdiği nimetleri paylaşmamız gerekir
(sadaka). Bu Allah’a şükürdür. Bu paylaşmada samimi olmak önemlidir. Gönülsüz
yapmak iyiliğe girmez.
Allah’a şükür olan iyilik, bereketi de getirir.
İyilik sayesinde kardeşlik sağlanır. Bencillik,
adaletsizlik, cimrilik ortadan kalkar.
İyilik, insanları Allah yoluna davet etmek, salih amel
işlemek, Allah’a karşı olan sorumluluklarımızı yerine getirmektir (Namaz, zekat
vb.). Aynı zamanda Allah’ın imtihanına sabretmek de iyiliktir.
Bunları yapan insan iyilik yapmış olur.
İyilik ve iyilik yapmak günahları siler. Salih kul
olmaya aracıdır.
İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
İyilik tabirine baktığımızda, ‘insanoğlunun iradesiyle verdiği kararların toplumda hoş ve doğru olarak nitelendirilmesi’ tabiri ile ifade edilebilir fakat bu tabir, iyiliğin ancak basit bir tarifi olabilir. Hayatımızda önemli bir yere sahip olan iyilik tabirine daha geniş bir pencereden bakma gayreti içerisine girdiğimizde ise, insanı insan yapan en kıymetli sanat olduğu ve değerlerimizi keşfetmemize vesile olduğu gerçeği ile karşılaşırız. Öğrenilen bir davranış olarak karşımıza çıkan bu tabiri ancak deneyimleyip, gözlemleyerek en nihayetinde yaşayarak öğrenebiliriz. Sosyal birer varlık olarak bizler, hayatlarımızı sürdürebilmek için diğer insanlara ihtiyaç duyarız. Bu noktada ise iyilik kavramının önemi bir kez daha ortaya çıkar. Çünkü, etrafımızdaki insanlarla iletişimimizde bir değer yargılar sistemi devreye girer. Bu değer ve yargılar sistemi ise kişiden kişiye değişmekte olup bizleri biz yapan sistemdir. Yani iyilik aslında değer ve yargılarımızdır. Bu değer ve yargılar sosyal varlıklar olmamız münasebetiyle toplumumuzda ortak bir yankı bularak toplumsal kişiliğimizi oluşturur. Yani bir bakıma iyilik, kişiliktir, ortak paydanın faydasıdır, bizi birleştiren önemli bir etmendir. İyilik yapmak ise varlığımızı güçlendirip pekiştiren, bir nevi gayedir. Toplumsal birlikteliğimizi güçlendirmek dünyevi ve uhrevi olarak mutluluğa ermek için yapılan gayrettir. İyilik yapmak Allah’ın emirlerine uymak yasaklarından sakınmaktır. İyilik yapmak karşılıklı gülümseyebilmektir.
Muhammed Ali Erdoğan 19070110
İYİLİK VE İYİLİK YAPMAK
İyilik insanın fıtratına uygun
davranmasıdır. Çünkü insan tertemiz bir fıtratta yaratılmıştır. İnsanın özünde
bulunan bu özellik onu iyi olmaya ve iyilik yapmaya yöneltir. Bazen bu iyiliğin
amacında, farklı düşünceler ön planda olsa da insan genellikle bir menfaat
beklemeden iyilik yapma gayesindedir. Bunu düşünürsek, fıtri olarak bu yapıda
olduğumuzu çok daha iyi kavramış oluruz. İnsan ancak iyilikle var olabilir. Neden
iyilik yapıyoruz sorusunu kendimize sorduğumuz zaman bunun bizim bir
ihtiyacımız olduğunu fark etmekteyiz.
Bazen ufak bir tebessüm, bazen ise hiçbir karşılık beklemeden yapılan büyük bir yardım, iyilik her an yapabileceğimiz ve içimizde olan sevginin bir yansımasıdır. Bu sevgi bütün insanlığa kainata ve yaratılmış olan her şeye karşı bir eylemdir. İnsan, hayatını ancak iyilik ve güzellikle anlamlandırabilir. Bir insanın, hiç tanımadığı birisi için çabalaması ve fedakarlık yapması dünyada yapılabilecek en anlamlı eylemler den birisidir. İnsanı buna yönelten ancak, varoluşsal olarak kendisinde bulunan sevgi ve merhamettir. Bu sevgi o kadar büyüktür ki tüm kainatı içine almaktadır.
Avni Can Özkan / 19070185 / Tefsir 2
İyilik Nedir?
İyilik,toplumun değerlerini gözetmek insanların hoşnut olduğu
fiillerdir. İyilik kişiyi güzele ve doğruya sevkeder. Bundan sebeptir ki her
toplum her din (ister semavi olsun ister beşeri) iyiliğe, iyi şeyler yapmaya
önem verir ve bireyi teşvik eder. Nitekim insanın fıtri yapısını anlama ve
kavramasına öncülük teşkil eder. İnsanlardaki farklı alış biçimleri , zihinsel
gelişmişlik farklı olsa da iyilik kavramının karşılığı aynı şeyleri karşılar.
İnsanların hepsi iyiliği benimsemez veya benimseyez. Çünkü kendi benliğini yani
fıtri yapısını kaybetmiş ya da unutmuştur. Bunun doğal bir sonucu olarak ve de
çevresinin, ailesinin , arkadaş toplumunun da etkisi bariz şekilde
gözlemlenebilir. Çünkü kendisini ilimden, doğruyu düşünmekten uzaklaştıran
arkadaş çevresi veya ailesi vardır. Buna farklı insanlardan aldığı bilgiler de
eklene bilir. İyilik sadece dışı değil içi de kapsamaktadır. Her şeyden önce
kendisine fayda sağlayıp , insanlara karşı bir menfaat gözetmeksizin yapmaktır.
Başkaları ne dedi diye düşünmeyin kendisine öğretilen dini veya toplumsal olanı
yapmasıdır. Eğer kişilerin ne dediğini umursar ve menafaati düşünürse ne rabbi
yanında değeri kalır ne de toplumdaki makamı ve erdemi. Bir müslüman olarak Hz
Muhammed (s.a.v)’i örnek alıp onun iyilik tanımı gibi yaşayıp hayata formül
kazandırmaktır. Nitekim ister Kuran’da ister hadiste kendisinin güzel ahlakı
tamamlamak için geldiğini ve iyiliğin yani ahlakın değerini gözler önüne
sermektedir. Bize düşen örnek teşkil eden şahsiyet Resulü kainat efendimizin
iyilik formülünde yürümek ve topluma , İslam’a faydalı bir birey olmaktır.
Kötülüğü nehyedip iyiliği emretmektir.
İyilik Yapmak Nedir?
İyilik yapmak kendisini yaradana salih bir kul olmaktır.
İyilik yapmak bir mümin olarak Resulullah efendimizin izinde yürümektir. İyilik yapmak anne ve babaya , çevreye ,
arkadaşlara ,bitkilere, hayvanlara akla gelebilecek her türlü canlıya onlara
zarar vericek üzecek davranış ve fiillerden
kaçınmaktır. İyilik herkesin sevdiği ,saydığı ,değer verdiği kişi modeli
olmaktır. İyilik kâinatı muazzam şekilde yaratana şükretmek , onun emirlerine
riayet edip insanları güzele ve iyiye yöneltmektir. İyilik Allah’ın sevdiği
kullarının gönüllerine taht kurmaktır. Şayet Allah sevdiği kulunu diğer kullara
sevdirirmiş. Bu da ilahi sevginin kisinin iyilikle muamelesi , ona mukafaat olarak razı olunma verilmiştir.
İyilik, bana göre faaliyet gerektiren bir eylemdir. Eksikliği giderme halidir. Bu hal samimiyet üzere olmalıdır. Kişinin kendindeki veya başkasındaki eksikliğe karşılıksız verdiği cevaptır. İyilik yapmak ise, Allah için kişinin kendinden vermesidir.Verdiğinde huzur bulduğudur.
Bakara S. 177. Ayet-i Kerimede;
‘'... Asıl iyilik; Allah'a, âhiret gününe, meleklere, kitaplara ve peygamberlere inanan; malını sevdiği halde akrabasına, yetimlere, yoksullara, yolda kalan gariplere, dilenenlere, hürriyetine kavuşmak isteyen köle ve esirlere veren; namazı dosdoğru kılıp zekâtı ödeyen; antlaşma yaptığında sözünde duran; sıkıntı, darlık, hastalık ve şiddetli savaş zamanlarında sabredenlerin yaptığıdır. Kulluklarında samimi ve dürüst olanlar işte bunlardır; gerçek takvâ sahipleri de yine bunlardır.'' Çok güzel açıklanmıştır iyilik kavramı.
Prof. Dr. Kemal Sayar ise iyiliği "İyilik, insanın kendi kabilesinin dışına çıkabildiği, biz'in içini genişlettiği, kendisine benzemeyenin acısını azaltmak ve dindirmek için çaba harcadığı, sevgiye dayalı eylemlilik hali" olarak tanımlıyor.
Ez cümle: İyilik güzel ahlaktır. Biz'in içini sevgiyle genişlettiği en güzel eylemdir.
MERAL BÖCEK
20070099
İLAHİYAT/TEFSİR II
DERSİ/2. SINIF
ÖDEV 1: İYİLİK NEDİR? İYİLİK YAPMAK NEDİR?
Her
kavramın ifade ettiği şey kişiden kişiye değişir. Çünkü her insan kavramları
kendi anlam dünyasında, kendi zihninde farklı yerlere koyar. Kişi kavram
üzerine düşünür, kendi anlam dünyasında yerini belirler ve artık o kavramın
içini anlayışına göre doldurur. Bu nedenle “iyilik nedir? iyilik yapmak nedir?”
sorularının cevabı da insandan insana farklılık göstermektedir. İnsan
kavramlara bakış açısı doğrultusunda anlamlar yükler. O nedenle “iyilik nedir?
iyilik yapmak nedir?” sorularını ben kendi anlam dünyama göre cevaplandırmaya
çalışacağım.
Bana
göre iyilik iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşaması da ikiye ayrılmaktadır.
Fiil olarak iyilik ve düşünce olarak iyilik. İyilik kelimesine bu iki
pencereden baktığımızda iyiliğin ilk aşamadını tam olarak görebiliriz. İyilik bu ikisinin uyum içerisinde
olabilmesidir. Bir insan iyi düşünebilir fakat bu fiillerine yansımıyorsa tam
bir iyilikten bahsetmek mümkün olmaz. Aynı şeklide bu insan iyi fiiller
gerçekleştirse bile bu iyilik düşüncesine yansımıyorsa burada da tam bir iyilik
kavramından bahsedemeyiz. İşte bu nedenle bana göre iyiliğin ilk aşaması, fiiller ve
düşüncelerde, yeryüzünde var olan ne kadar canlı cansız varlık varsa onların
yararına olacak, faydasına dokunacak her şeydir. Buradaki fayda çıkar anlamına
gelen, karşılıklılık anlamında algılanmamalıdır. Buradaki fayda, bir karşılık görmeden,
beklemeden, insanın, hayvanın, bitkinin, toprağın, havanın, suyun, yeryüzünde
karşılaşacağımız her şeyin zarar görmemesidir. Evet bir şeye zarar vermemek de
ona yapılan bir iyiliktir. Bahsettiğim gibi bu hem fiilde hem de düşüncede
olmalıdır. Bir insana işinde yardımcı olmak evet bir iyiliktir. Fakat bu fiilde
iyiliktir. Bir insan hakkında kötü düşünmemek de başta kendi zihnimize sonra da
o insana iyiliktir. Bu da düşüncenin iyiliğidir. Ancak bu ikisi birleştiği
zaman gerçek manadaki iyiliğe yaklaşmış oluruz. Çünkü bu ikisi bir bütündür,
birbirini tamamlar. Buraya kadar bahsedilen iyiliğin ilk aşamasıdır.
Başka bir pencereden baktığımızda, iyiliğin ikinci aşamasına geldiğimizde ise iyilik bir tercihtir. Kendine, fıtrata, öze ve en nihayetinde Rabbine yaklaşma tercihidir. Çünkü iyilik burada saklıdır. İyilik insanın özüne dönmesidir, ondan uzaklaşmamasıdır. İyilik İslam’a uygun olan fiil ve düşüncelerin bütününü kapsamaktadır. Yukarıda bahsettiğim fiil ve düşünce iyiliği ancak İslam’ doğru yaşamakla nihai hedefe ulaşır. İlk aşamadaki iyiliğimiz bu aşama ile anlam kazanır. Bu da iyiliğin ikinci aşamasıdır. Bu aşamaya da bütünsel iyilik diyebiliriz. İşte bu iki aşamayı gerçekleştiren insan tam manasıyla iyilik yapmış olur, iyilik yapmak bu iki aşamanın birlikte var olmasıdır.
Bu teorik anlatımı şu şekilde şema haline
getirebilirim:
SON AŞAMA (VARILAN HEDEF): İYİLİK ↑
|
2.AŞAMA: Bütünsel İyilik
|
|
Selam, sevgiler.
Bence iyilik, ruhen ve fiziken insana huzur veren, insanı rahatlatan söz durum ve davranışlardır. İyilik yapmak insanın başkalarının menfaatinde olan bir eylem gerçekleştirmektedir. İyilik, insanın kendisiyle özdeşleşmiş doğruluk, dürüstlük, liyakat, adalet gibi başkasına çıkarsız faydalı olabilmek için yaptığı, vicdanen tatmin duygusu hissettiren, erdemli bir yaşam sürebilmek için izlenmesi gereken söz eylem ve zihin durumudur. İyilik, insanın kendisi için istediğini tüm insanlık için de istemesidir. İyilik, sadece müslümanın müslümana iyilik yapması demek olduğunu düşünmüyorum. Yani iyilik evrenseldir. İyiliğin tüm insanlık, tüm hayvanlar; tüm kainat için yapılması gerektiğini düşünüyorum. İnsan kendi için istediği iyilik ve menfaati, başkası ( her türlü yaratılmış) için de istemesi gerektiğini düşünüyorum. İyilik sadece eylemi değil aynı zamanda düşünce ve zihin tutumdur. Örneğin, bir insanın hakkında kötü düşünmemek iyilik yapmaktır. İnsanların kapılarının önlerine hayvanlar için su koymalarının, hayvanlara yemek vermelerinin, insanlara karşı nazaketli davranmalarının, bir kimsenin hatasını saklamanın, alanda satanı gözetmenin, satanda alanı gözetmenin, otobüsteyken ayakta durmaya gücü yetmeyenlere yerini vermenin, hatta bir arkadaşına onu sevdiğini söylemenin bile bir iyilik olduğunu düşünüyorum.
İyilik yapmanın ve Ahlaklı olmanın birbirleriyle ilişkisi olduğunu düşünüyorum. Filozoflarımızın ünlü ahlak tanımını burada zikretmek istiyorum: 'Ahlak, nefse yerleşmiş öyle bir melekedir ki, davranışta sanki bilinçsizce ortaya çıkar.' İyilik de böyledir. İyilik; insanın bilinçli ve iradeli olarak sürekli yapıp zihnine öyle bir yerleşmesi gerekiyor ki, iyilik yapma durumda, yapsam mı yapmasam mı diye bir dakika bile düşünmeden yapabilmesidir. Yüce Tanrımızın kitabında ve Sevgili Peygamberimiz de bizlere mesajlarındaki ana unsur da 'iyiliktir'. Örneğin Bakara İyilik, insanı olgunlaştıran, erdemli kılan, insanı insan yapan bir değer olduğunu düşünüyorum.
İyilik, fıtridir. Yani her insan doğuştan iyi olmaya meyillidir. İyi bir insan fıratı üzerine doğmaktadır. Fıtratımız üzerine kalmamız dileğiyle.
Sevgiler, saygılar. Aslıhan
İnsanın, insanlığa karşı bireysel sorumluluğunu ihtiva eden iyilik kavramı fıtrat halinin tezahürüdür. İnsanda zorunlu olarak bulunan iyi olma hali, davranışta karşılık bulursa anlam kazanır. Genel bir anlam içermesine rağmen insandan insana görünümü farklıdır. İyilik zenginliktir. İyilik yapan zengin olandır.
İyilik, üzerine sürekli düşündüğüm ve içimde anlamını derinleştirmeyi hedeflediğim bir kavram. İnsanca hayatın iyiliğe dayalı yaşamak olduğunu düşünüyorum. Yani iyilik insan olma bilinci ile yapılan eylemdir. Diğerini düşünerek, diğerini de var kabul ederek hareket etmektir. Sevgiye dayalı değerli eylemdir.
Ahlaki erdem olan iyi olma hali her koşulda gerçekleştiriliyorsa anlamlıdır. Kötülüğün içinde de varlık bulabilmektir. İnsanın içinde faydalı olma hissini uyandıran davranıştır. İnsanın dünyaya olan borcudur.
Şeyma Nur YILMAZ
(19070255)TEFSİR II DERSİ VİZE ÖDEVİ I
-İyilik nedir? İyilik yapmak
nedir?
İyilik; 1. İyi olma
durumu, salah. 2. Karşılık beklenilmeden yapılan yardım, kayra, lütuf, kerem,
ihsan, inayet. 3. Sağlığı yerinde olma durumu, esenlik: 4. Yarar veya
elverişlilik, nimet. Olarak tanımlanmış olsa da son noktada ahlakı/dini temsil
eder. Dolayısıyla iyiliğin, hayatın bütününü ilahi iradeye uygun şekilde
yaşamak olduğu söylenebilir. İyi insan aynı zamanda iyi kul demektir. İnsanın iyiliği kulluğundaki
iyilikten başlar. Bunun birincisi imandır. İyi insan olmak Allah-u Teâlâ’ya
imandan ve Allah'ın nimetlerine karşı şükürle başlar. Nimetlere karşı şükürde ibadetle
olur. Allah-u Teâlâ bu dünyanın hakikatini, mahiyetini, bizim mahiyetimizi nereden
geldiğimizi nereye gideceğimizi, akıbetimizi dünyada nasıl yaşamamız gerektiğini
bizlere bildiren Kur'an-ı Kerim'i ve Peygamber Efendimiz (S.A.V.)’i bize nimet
olarak göndermiştir. Bu nimetlere de şükretmek iyi insan olmanın gereğidir.
Dinin hayata yansıyan bütün unsurları
iman üzerine kuruludur. Ahlak ise zirve noktasını oluşturur. Nitekim Allah-u Teâlâ Bakara Suresi
177. Ayetinde “Yüzlerinizi doğuya ve batıya çevirmeniz
erdemlilik değildir. Asıl erdemli kişi Allah'a, ahiret gününe, meleklere,
kitaba ve peygamberlere iman eden; sevdiği maldan yakınlara, yetimlere,
yoksullara, yolda kalmışlara, yardım isteyenlere ve özgürlüğünü kaybetmiş
olanlara harcayan; namazı kılıp zekâtı verendir. Böyleleri anlaşma
yaptıklarında sözlerini tutarlar; darlıkta, hastalıkta ve savaş zamanında
sabrederler. İşte doğru olanlar bunlardır ve işte takva sahipleri bunlardır.”
Buyurmuştur. Dolayısıyla ayetten de anlaşılacağı üzere Kur’an-ı Kerim'in iyilik tarifi, sırasıyla iman,
infak, ibadet ve ahlak unsurlarını içermektedir. Yine Kur’an-ı Kerim iyiliği
kısaca “takva sahibi insanın davranışı” şeklinde tarif eder. Takva, Allah’ın
emir ve yasaklarını çiğnemekten sakınmaktır. O halde iyi insan olmak için iyi
Müslüman olmak; iyilik yapmış olmak için Müslümanca bir hayat yaşamak gerektiği
anlaşılır. Bununla birlikte canlılara ve insanlara her ne olursa olsun yaratılana
iyi ve adil davranmakta iyi insan olmanın bir parçasıdır. İnsan iman-ı Kâmil’dir. Amelleri
müstakimdir. Takva sahibidir güzel ahlak sahibidir o güzel ahlakın neticesi
olarak bütün mahlûkata, insaniyete, komşularına, beşere iyi davranan insandır.
Diğer taraftan, iyilik ve kötülük kavramları üzerinde duracak olursak Kişilerin muhataplarına göre iyilik kötülük meselesi çok nispidir. Dolayısıyla hakikat bununla ölçülemez. Toplumun çoğunluğu tarafından normal karşılanan iyi olarak görülen bir davranışın, zaman içerisinde değişime uğramak suretiyle kötü olabildiği durumlara tarihte çok rastlamak mümkündür. Cahiliye döneminde Kureyşlilerin kız çocuklarını namuslarını muhafaza niyetiyle bir asalet tezahürü olarak küçük yaşta diri diri toprağa gömmeleri ve bunun iftihar vesilesi olması namus gayreti ile yapılmasıdır. Bu durumun o dönemde iyi karşılanmakta iken Peygamber Efendimiz (S.A.V.) gelişi ile Kur'an-ı Kerim ile İslam’ı tebliğ neticesinde bu davranıştan vaz geçmeleri ve kötü karşılamaları buna örnek verilebilir. Yine o dönemde kötü karşılanmayan faiz ve fuhşun İslam’ın yasaklaması ile birlikte kötü sayılması örnek olarak gösterilebilir. Öyleyse iyilik insanların görüşlerine göre kabullerine ve kanaatlerine göre olamaz. İyilik Allah tarafından ilahi hakikatler çerçevesinde belirlenmiş ve insanlığa bildirilmiştir. Dolayısıyla bütün insanlar Cenabı Hakk'ın kötü vasfettiği bir hususu kabul etse o iyi olmaz. O halde iyilik ve kötülük Kur'an ve sünnette belirtilenlerdir.
İyilik nedir? İyilik yapmak nedir?
Sosyal bir varlık olan insan, neyin iyi olduğuna, neyin
iyilik sayılacağına toplum normlarından ziyade kendi değer kalıpları ile karar
verir. O kalıplar da elbette toplum normlarının kişideki yansımasıdır. Kuran
ahlakına göre ise sadece Allah rızası için yapılmasına bağlı olan iyilik veya
iyi eylem, ödül beklentisi veya ceza korkusu ile yapılmayan insana, doğaya,
dünyaya hatta kendimize yaptığımız nesnel bir gereksinime dayanmayan insan
bilgisi/bilinci ve onuru ile isteyerek gerçekleştirilen sevgiye ve etik
erdemlere dayalı değerli söz, eylem ve sessizliktir.
ARZU BOZTAŞ
19070077
İyi kavramı çoğunlukla olası eylemler arasında
bir seçim yapılması durumunda tercih edilmesi gereken davranışı ifade eder.
İyilik genellikle kötülüğün (şerin) tersi olarak kabul edilir ve ahlak, etik,
din ve felsefe konuları tarafından incelenir ve ayrı
şekillerde tanımlanır..
Leibniz’e göre tanrı mükemmel ve iyi olandır. Tanrı varlığı yaratmıştır.
Dolayısıyla varlıklar da iyidir. Tanrı varlıkları yaratırken tüm hesapları
yapmış, kötülüğe de izin vermiştir. Tanrı gibi mükemmel bir şey nasıl kötüyle
anılabilir? diye soran Leibniz, buna da iyiliğin gerçekleşmesi için kötülüğün
var olması cevabını verir. Yani: acı olmasa zevk, günah olmasa sevap olur
muydu? Tanrının yarattığı sonsuz evrenler arasında kötülük olmayanı mevcut
değildir. Kötüsüz bir alem eksik bir alemdir. Her şey birbirinin nedenidir.
Tanrının düzeni dışında bir şey yapılamaz. Böylece olağanüstü denen şey, ancak
yaratıklar arasında kurulmuş bir düzene göre öyledir. Evrensel düzene herşey
uygundur. Bu, o kadar dogrudur ki dünyada büsbütün düzensiz hiçbir şey yalnız
yok degildir, böyle bir şey tasarlanamaz bile.Böylece denebilir ki Tanrı alemi
nasıl yaratmış olursa olsun alem hep muntazam ve belirli bir genel düzen
içirisinde olur.
İyilik Nedir? İyilik Yapmak Nedir?
İyilik genellikle
eylemler arasında bir seçim yapılması
durumunda tercih edilmesi gereken davranışı ifade eder.
İyiliğe başka bir
bakış açısıyla bakarsak Yüce Allah’ın insan fıtratına yerleştirdiği bir
davranış diyebiliriz. Kimi insanlarda bu davranış derinlerde bir yerde mahsur
kalmış olsa da insanda tamamen yok olduğunu söylemek doğru olmaz sadece gün
yüzüne çıkartılması bunun içinde insanın çabalaması gerekir. Kimi insanlarda bu
davranışı kendi içinde besleye besleye büyütür.
Yüce Allah’ın istediği kıvama gelmiş olur. Artık bu insandan bir zarar gelmez.
Hep fayda görülür.
İyilik her zaman
basittir. Uygulaması, düşünülmesi basit bir iştir. Ancak kötülük için çok çok
düşünmek, düşünülmeyeni düşünmek gerekir. İyilik insani yormaz hatta iç huzuru
sağlar. İnsan kendini yararlı bir fert olarak görmeye başlar.
İyilik bir davranış
şekli dediğimiz göre İyilik yapmakta bu davranışı uygulamaktır. Uygulamadan
önce düşünme gerçekleşmelidir. Düşünmeden
yapılan iyiliğe tam olarak iyilik diyemeyiz.
İyilik yaparken
karşıdaki kişinin onur sahibi ,saygıyı hak eden biri olduğunu da unutmamak
gerekir. Yoksa iyilik yapayım derken rencide edilen insanı üzmüş ve kendisine
saygısını zedelenmiş oluruz.
Hasan DİLMEN
19070793
İYİLİK NEDİR İyilik; Bir insanın insana, topluluğa, doğaya doğrudan ya da dolaylı olarak ihtiyacını gidermesi, yarar sağlaması, gelişmesi yönünde yaptığı eylemdir. İyilik etmek, iyilikte bulunmak insani bir davranıştır.
İYİLİK YAPMAK NEDİR İslam dininin iyilik anlayışı, insanın her türlü niyet, istek, söz ve davranışında kendini bulabilen, maddi imkânlarla yahut bedensel güç ve kabiliyetlerle sınırlanamayan, geniş bir evrene sahiptir. En özlü anlamıyla dinin varlık nedeni, insanlığı iyiye ve iyiliğe davettir.
Korel Deniz ÖZGÜLLÜ 17040302
İyilik: Canlıyı ya da canlıları bir beklenti olmadan, hiçbir çıkar gözetmeden mutlu etmektir. Örneğin, bir köpeğe yemek ya da su verdiğinde bunu elalem görsünde benim ne kadar iyi biri olduğumu bilsin düşüncesiyle yapılan davranışlar bence iyilik değildir. Sokakta yaşıyor; susuz kalmış ya da yiyecek bulamamış olabilir diye düşünerek o yemeği ve/veya suyu vermektir.
İyilik yapmak: Bir canlının ya da canlıların desteğe ihtiyacı olduğunda elimizden geldiğince ona yardım etmek, destek olmaktır. Bir derdini dinlemek, lokmanı onla paylaşmak vb. Kısacası bir canlının ya da canlıların maddi manevi ihtiyaçlarını yetebildiğince gidermeye çalışmaktır.
RABİA AYÇİÇEK 19071590 (İLH205-B)
İYİLİK, SALİH AMELDİR
İnsan olma yolculuğumuzda, iyilik
en yüksek değerlerden biridir. Yaşadığımız toplumda diğer varlıklarla
kesiştiğimiz ortak alanlarda kendini açık eder. Bir ağacın meyve vermesi gibi,
inancımız, niyetimiz, irademiz davranışsal olarak meyvesini verir. Allah’ın
yarattığı tüm mevcudata karşı, sevgi ve iyilikle yaklaşmamız gerekir. Tüm canlıların
bildiği, anladığı ve karşılık verdiği dil, sevginin dilidir. Bu dil, fıtraten
özümüzde vardır. Üzerini pas tutturmamışsak, mütemadiyen kullanmışsak, bize
kendimizi yansıtır.
Sevgisiz, hürmetsiz, nezaketsiz
bir iyilikten bahsedemeyiz. Sevgili Peygamberimiz bu konuda en güzel örnektir. En
yakın çevresinden başlayarak, dalga dalga yaydığı sevgi ve barış hareketi,
iyiliklerle neticelenmiştir. Tabiata karşı, canlılara karşı, insanlara karşı
yaklaşımı son derece müşfiktir. Yediden yetmişe herkesin kalbinde yer
edinmiştir.
Peygamberimizin iyilik hareketi,
bugün bizim ellerimizle devam etmelidir. İnsan var oldukça iyiliğe muhtaç,
sevgiye muhtaç, birbirine muhtaç olacaktır. Tebessüm etmek, günaydın demek,
kaplumbağayı yoldan çekmek iyiliktir. Şükretmek iyiliktir. İnsanlara tebessüm
ettirmek iyiliktir. Yeter ki bilerek, niyet ederek, Allah’ın rızasını gözeterek
iyi olalım. Ne demiş atalarımız:
“İyilik yap denize at. Balık
bilmezse Hâlık bilir.”