2021 YÜKSEKLİSANS NURHAN KINACI 21912746
Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri Dersinde hocamız, bize
bu dersin içeriği dışında farklı bilgiler sundu. Bu anlatımları bana hayata
dair ve ilme dair bütüncül bakabilme olanağı sağladı. Bazen yaşamın içinde
kesrette boğulursunuz, her şeyi orada öylece bırakarak yukarı çıktığınızda
aslında her şeyin bir ahenk bir bütünlük içinde olduğunu fark edersiniz.
İşte ben de hayata dair hocamın yaşattığı şey böyle bir
şeydi. Hayatta beni ben yapan , nasıl yaşadığımı ortaya koyan belki de bilmeden
alışagelmiş olarak yaptığım işlerdi. Bunlara bir farkındalık sağlamak,
yaptığımız her fiilin arkasında aslında yüksek değerlerin olması gerektiği ….
Bizden önce yaşayan bize kültür olarak aktarılan pek çok şeyde aslında bunun
izi vardı. Mesela sofra bezi kullanarak Allah’ın nimetlerini ayak altında
çiğnenmesini engelleme, onu çöpe dökme değil münasip bir yere silkerek başka
canlılara rızık olması.
Hocam, emekli bir tıp profesörü hocanın doktorluk yaptığı
yıllarda hastaneye her sabah elinde bir poşetle gelmesi ve bunda hastalar için
iç çamaşırları getirmesini anlattığında hayatta aslında küçük diye hiçbir şeyin
olmadığını. Bizim elimizden geldiği halde yapmadığımız birçok şeyin bizden
başkaları için hayatın en büyük meselesi olduğunu anladım. Biz onu yapmayarak
aslında çok şey kaybediyoruz.
Salih amel ile ilgili zannederdim ki yapsan iyi olur ama
yapmasan da olur. Ama Cebeci de trafik yoğun iken benim durup yola ihtiyacı
olana yolu açmam o anın salih ameli ve o iş o anda sadece birine nasip oluyor.
Ve aynı anda birçok insana sadaka vermiş oluyorum. Zira Peygamberimiz yoldaki
eza verici bir şeyi yoldan kaldırmak sadakadır buyurmuş.
İlme dair bu dersten anladıklarıma gelince ilimlerin
kategorize edilip herhangi birinde ihtisas sağlasam yeter diye anlaşılmaması
gerektiğini her ilim ehlinin kendi ilmini ortaya koyarak bu ilimlerin bütünlüğü
içinde ilmin hayatımızı şekillendirmesi gerektiği. Reklamcılık hakkında insanın
tüm ilgi ve ihtiyaçlarını gözlemleyip bunlar için çok emek sarf edilip
böylelikle insanların etkilendiğini anlatmıştı hocamız. Bu metodun Cuma hutbelerinin
dili için kullanılması ne kadar güzel olurdu demişti. Kız çocuklarının küçükken
çok süt içmesi gerektiği bir ilimdi. Evlerin mutfaklarının aydınlık ve havadar
olarak evin merkezinde bulunması bir ilimdi. Dini ilim, dini olmayan ilim diye
bir ayrışma yoktu. Ama çağının her ilmine vakıf olmak bir insanın gücünü
aşardı. Hocamın Diyanet Akademisi fikrini bu kadar canlı bu kadar heyecanlı
sanki varmış gibi anlatabilmesi beni çok etkiledi. Bazen sanki böyle bir
akademi var da benim haberim yok gibi aklıma gelirdi.
Öncelikle Hocam lisans derslerindede sıkça
vurguladığı, bakmak görmek üzerine konuştuk. Ardından Hocamız bize Hadis,
Tefsir ve Fıkıh Tarih/Usul mütalaası ödevini vermiş ve bize bu ilimlerin ancak
paralel okuma ve disiplinlerarası çalışmalar vasıtasıyla doğru
anlayabileceğimizi, doğru anladıktan sonra insanlığı doğru yaşamak üzere
yönlendirebileceğimizi öğretmiş oldu. Ders içinde okuduğumuz Tecridi Sarih
eserini işledik ve terimler ve yazım tarzını görmüş olduk. Kuran ve bağlam,
Kur’an nedir ve Tarihsellik Ve Esbab-ı Nüzul eserlerini okuma fırsatını elde ve
ettik ve bu eserleri mütalaa ettik. Buhari’nin kaynakları esrinin önsözünü
derste kısa işledik. Önceki ödevimdende öğrendiğim gibi, ilimler ancak paralel
okuma ve disiplinlerarası çalışmalar vasıtasıyla doğru anlaşılabileceğimi,
büyük Alimlerden olan Buhari‘ninde buna ne denli mahir olduğu ve
disiplinlerarası çalışma ile eserini telif ettiğini görmüş olduk. Dersimizde
disiplinlerarası çalışmanın ne kadar önemli olduğunu öğrenmiş olduk. Yine ders
içerisinde Tefisr Atlası eserinden müfessir ve muallim bölümünü , ders
içerisinde esbabı nüzul ve tarihi arka plan konularını işleme fırsatımız oldu.
Oku Düşün Anla Yaşa düsturunun üzerinde Hocamız yoğun olarak durdular. Ki bu
ilahiyat okuyan ve ilim yolunda olan öğrenci için çok önemlidir. Okumak ilk
adım ancak düşünmek ve bunun üzerine tefekkür etmek ikinci adımdır. Sonuç ise
öğrendiklerimizle yaşamaktır. Bu ise bizim için örnek olan Sahabe’nin öğrenme
usulüdür. Hocamız bize derste ön bilgiler ve usuller öğretmiş oldu. Bunu
kullanmak ve güzel eserler çıkarmak ise Hocamızın dediği gibi tamamen bize
bağlıdır. Samimi ve faydalı ders için Hocamıza çok teşekkür ederim.
1. Alanında yetkin, tecrübeli ve anlam yüklü kıymetli bir
zihinden hayata bakış örneklikleri.
2. İmam Buharinin kıymetli fıkhı.
3. Bak-gör-anla-yaşa dörtgeninde hayati birlik.
4. Terim kavram dünyasında insanlık ve medeniyet.
5. Kavramlarla hesaplaşma. Açıklık ve seçiklik problemi.
6. Tarih, insan tarihi, islam tarihi, hadis tarihi. Çağ üstü
anlam taşımacılığı.
7. Bilginin bütünlüğü ve disinlinlerarası araştırma, düşünme
ve çalışma.
8. Bilgi taşımacılığı değil bilginin bilgiyle ve hayatla
bütünlüğü.
9. Bilgi işletmeciliği, yaşam temelli bilgi, işlevsel anlamlı
bilgi ve tasarımcı düşünme.
10. Beraberlik, çalışma, gayret ve çorbada tuz olma.
11. Disiplinlerin birbirini kullandığı bir anlam değil,
anlayışla uyuşup çalışma yapan bir anlam.
12. Anlatılan Kur'an ve sünnet değil yaşanılan ve yaşanan
Kur'an ve sünnet
13. Kavramların hayatı anlamlandırma fonksiyonlarının
hayatiliği.
14. Kur'an Atlası ve diğer dört eserle Kur'an-ı Kerim, Hz.
Peygamber, Sahabe-i Kiram ve sonrasında gelen müfessirlerin anlam dünyasına
dokunmak.
AYSUN VELİ / 20932723
YÜKSEK LİSANS DERSLERİNDEN ÖĞRENME KAZANIMLARIM
Genel olarak Yüksek Lisans
derslerinden “ bilimsel yazım, literatür tarama vb.” alışkanlıklar edindim”
diyebilirim. Bu açıdan konuları ele alış şeklim doğal olarak değişti.
Öğrenme kazanımlarıma gelince bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
1- Klasik ve modern müfessirleri ve
eserlerini tanımak
2- Ulumu'l Kur'an'ın klasik kaynaklarını mütalaa etmek
3- Hadis eserlerindeki tefsir rivayetleriyle, "bilginin bütünlüğü"
teorisinin pratize edilmiş olduğunu müşahede etmek
4-" Söylenen sünnet"ten (öğretim)
ziyade "yaşanan sünnet"in
(eğitim) merkeze alınmasının gerekliliği
5- Bilgiye ulaşmaktan öte önemli
olanın bilgiyi işleyip işlevsel hale getirmek ve bilginin, kemal hali olan bir ürüne, varlığa
dönmesi. Bu
sonuca ulaşabilmek için de disiplinler arası çalışmanın
zorunluluğu
Sonuç olarak; Yaşamakta olduğumuz postmodern çağda
yapmamız gerekenin, kendi paradigmamızı, dünya görüşümüzü ve öncüllerini
kendi kaynaklarımızdan oluşturduğumuz önermelerimiz ile değerlerimize
ait bir anlam küresini acilen inşa etmemiz olduğunu; İnsanın bir anlam
kürede
yaşadığını, bunun dışında hareket etmesinin mümkün
olmadığını ve bu açıdan kendi anlam küresini üretemeyenlerin
yaşayabilmek için farklı inanç ve kültürlerinin
anlam kürelerini ithal etmek zorunda kalacaklarını ve bunun
sonucunda da kendi inançlarına, değerlerine,
kültürlerine en
nihayet kendilerine yabancılaşmaktan kurtulmayacaklarını bu vesileyle anlamış
oldum.
Sena Uçar Taş/Yüksek Lisans/ 21912741
Öncelikle dersin adıyla bağlantılı olması hasebiyle İmam Buhârî ve Kitâbü’t-Tefsir’i hakkında bilgi sahibi oldum. Bununla beraber ilmin yalnızca bilgi aktarımından ibaret olmadığını bizzat müşahede ettim. Eğitim hayatım boyunca aldığım hiçbir derse benzemiyordu. Eğitim ve öğretimin ne demek olduğunu, aralarında nasıl bir ayrım hâsıl olduğunu gördüm, yaşadım. Bilgi naklinin yaşama dönük ve davranışa dönüştürülebilir olmasının önemini kavradım. Bilgini yalnız başına değil de elde edilebileceği yararlarla önemli olduğunu anladım. Yaptığımız ödevlerle bilginin bütünlüğü konusunda bir anlayış geliştirdim. Bakmanın ve görmenin ne olduğunu, tefsir açısından nasıl bir bağlantı kurulacağını idrak ettim. Benim için sıradışı bir tefsir dersiydi. Her ders sonunda ilmin yaşamla olan, daha doğrusu olması gereken organik bağı hakkında fikir sahibi oldum. Mühendisinden doktoruna, hocasından öğrencisine kadar her Müslüman’ın yaptığı işi sağlam yapmasını ve yaptığı işte bir fayda gözetmesi gerektiğini tekrar tekrar hatırladım. Son olarak bizlere Müslümanca bir bakış açısı kazandırma gayretinden ötürü Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu hocama teşekkür ediyor, derslerde sıkça irfanlarıyla zikrettiği kıymetli anne ve babasına rahmet diliyorum.
Sümeyye Canbaz
Tefsir Yüksek Lisans
Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri Dersinden Edindiğim Kazanımlar
Müfessirin yaptığı, bakmak ve görmektir. Adem’den Hatem’e, Hatem’den bugüne tefsir tarihine baktığımız zaman göreceğimiz şey, birbiriyle örüntü halinde gelişim göstermiş ve kendi müstakil alanlarını oluşturmuş islam ilimlerinin varlığıdır. İsimleri ve çalışma alanları farklı olsa da hepsinin çıkış noktası ve beslendikleri kaynaklar aynıdır. Bu sebeple bir ilim dalı ile ilgilenen alimin diğerlerine kayıtsız kalması mümkün değildir. Bunun en güzel örneğini İmam Buhari’de görmekteyiz. O bir muhaddis olarak en büyük eserini ortaya koyarken, başlıklarında fıkhını, içeriğinde de tefsirini ortaya koymuştur. Bilginin bütünlüğü çerçevesinde ilimlere bakmak işte bu demektir.
Kelimelerin terim ve kavram anlamları çok önemlidir. Çünkü bizler kavramlarla düşünürüz. Kavramlarla yüzleşip onları günümüze taşımamız gerekmektedir.
Bilginin önemli olduğu kadar, nasıl dönüştürüleceğini ve hayata hangi alandan katılacağını bilmek de çok önemlidir. Bu da “oku-düşün- anla- yaşa” ilkesiyle olur. Bu ilke bilginin kemale ermesi demektir.
Muallim ve müfessir kimdir diye soracak olursak diyebiliriz ki: Oku-düşün-anla-yaşa ilkesiyle hareket ederek, her daim öğrenen ve her daim öğreten, çağının insanı olan, örnek ve Önder olan kişidir. Kültürel antropolojik okumalar yapmak bilgi bütünlüğü açısından geçmişle bugünü anlamlandırmakta önemli yöntemlerden birisidir.